چهارم ، شماره 1195 فوريه 1997 ، سال بهمن 1375 ، 15 شنبه 27
|
|
اداري فساد جهاني گستره‌ء
عنوان به كه‌امروزه دارد عديده‌اي و گوناگون اشكال اداري ، فساد:اشاره
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
بررسي و بحث مورد توسعه درحال و يافته توسعه كشورهاي در بزرگ مشكلي
و گذشته كشورها مرزهاي از زمان ، گذر پديده‌با اين.است گرفته قرار
.مي‌شود پيچيده روزافزوني به‌طور و است يافته ماهيتي‌فراملي و شكل
وجوددارد؟ آن با مبارزه نيز و شناخت براي وكاري ساز و آياروش
مي‌دارد بيان فساداداري مختلف جوانب بررسي ضمن مي‌خوانيد كه مقاله‌اي
از طبيعتا و داشته همكاري‌بين‌المللي به نياز جريان اين تضعيف كه
منتخبي نوشته اين آنكه پاياني ، نكتهاست خارج دولت چند يا يك عهده
و جرم از پيشگيري خصوص در متحد ملل سازمان كنگره نهمين گزارش از است
.شده‌است ترجمه بشارت حجت‌الله آقاي توسط كه مجرمين اصلاح
مقالات سرويس
در چه و علمي محافل در چه اداري فساد تعريف.كليات و تاريخچه.
به‌نظر اكنون ، چنين هم.است بوده بحث مورد سالها بين‌المللي مجامع
معني بدين اين و آن ريشه به تا مي‌انديشند آن شيوع به بيشتر كه مي‌رسد
در يا و كرد معني كلمه جامع مفهوم در را پديده اين بايد آيا كه است
اما است متعدد مورد دو هر بر دال دلايل البته ، آن؟ محدود مفهوم
قابل توصيف نفع به را ترازو كفه سريع ، اقدام ضرورت و واقعي نيازهاي
بين‌المللي و ملي طرح‌هاي درخصوص عيني تدابير كشف به منجر كه فهمي
.مي‌آورد پايين گردد
آن بهتركردن و گرديد ارائه سال 1931 در كه تعاريفي نخستين از يكي
الفاظ قالب در ژسنتوريا.ژ كه است تعريفي مي‌نمايد دشوار بس كاري
قدرت از غيرقانوني استفاده معني به اداري فساد:كرد عنوان ذيل
.است شخصي نفع براي دولتي
وزراي نوزدهمين‌كنفرانس در ايتاليا دادگستري وزير گزارش براساس
مالت كشور از والتا درايالت اروپا شوراي توسط كه) اروپا دادگستري
GME اداري فساد منظوره چند گروه (گرديد برگزار ژوئن 1994 و 15 در 14
خصوص در زير اصلاح‌پذير و موقت تعريف (فرانسه كلمات نخست حروف با)
چند گروه) GME كه چنان آن اداري فساد:نمود ارائه را اداري فساد
هرگونه يا رشوه‌خواري از است عبارت مي‌كند استدلال (اداري فساد منظوره
كه خصوصي بخش يا دولتي بخش در مسئول افراد با برخورد در ديگر رفتار
عامل ، و شده خصوصي و دولتي مشاغل در افراد اين وظائف نقض موجب
برقرار ارتباط ناشايست امتيازات كسب قصد به كه غيرمستقيم يا مستقيم
تعريف همين نيز هشتم كنگره شماره 7 قطعنامه كه مي‌رسد نظر به.مي‌كند
.باشد داده ارائه را اداري فساد از
قدرت انحصاري‌كردن نتيجه اداري فساد كه گفت مي‌توان زمينه ، اين در
به نسبت داشتن‌مسئوليت بدون تصميم‌گيري به نمودن اقدام با توام
اخذ ميزان به بسته كارمندان كه است معني بدان ايناست آن انجام
به انديشي جزم با يا و عمل ، يك يا خدمت يك ارائه درقبال امتيازات
اينكه و مي‌گردد طرفين عايد چيز چه كه مورد اين در گرفتن تصميم هنگام
.اداري‌مي‌زنند فساد به دست بود خواهند كارشان مسئول آنها حد تاچه
مباحثات اصلي ازمشكلات يكي به تبديل مسئوليت ، امر ترتيب ، بدين
.مي‌گردد بين‌المللي همكاري نهايي هدف و بين‌المللي
از رتبه عالي كارمندان و وزيران دولت ، روساي اداري فساد بين تمايز
افراد و گمرك جز ، ماموران كارمندان اهميت‌تر كم اداري فساد و سو يك
و جرم اهميت برحسب ملي قوانينسودمنداست بسيار سوي‌ديگر از پليس
تخلفات ساير درمورد امر اين همچنانكه بسيارمتفاوتند ديگر معيارهاي
خطرمواجه با نيز را نهادها مدت دراز در اداري فساد.مصداق‌مي‌يابد
دشواري كار اداري‌كلان فساد و خرد اداري فساد بين دقيق تمايزميسازد
كه وقتي برعكس ، كرد بي‌اهميت‌تلقي را اول نوع نبايد ضمن در و است
كه چرا مي‌رساند آسيب نيز اجتماع به‌بافت يابد شيوع خيلي اداري فساد
اين وجود با.هستند آن قرباني بخش‌ها وآسيبپذيرترين فقيرترين غالبا
بركشور حاكم دولت توسط بايد اساسا كه است مشكلي خود فساداداري
مي‌كند بيداد اداري‌كلان فساد كه شرايطي در هم آن كه شود حل آسيبديده
جامعه كه مي‌گردد اينجاتوصيه در.نيست مشكل حل به چنداني اميد
نخست سطوح ، كليه در كلان اداري آثارفساد و عواقب جهت به بين‌الملل
.بپردازد بدان
موردي ويا ريشه‌اي مي‌توانند دو هر كلان اداري فساد و خرد اداري فساد
اقتصادي ، زيانهاي انگيزه‌هاموجب تضييع با ريشه‌اي اداري فساد.باشند
قدرت و ثروت مجدد توزيع با و سياسي زيانهاي موجب نهادها تضعيف با
فساد كه مادامي.مي‌گردد اجتماعي زيانهاي توانگران‌موجب و اغنيا بين
راخدشه‌دار سرمايه‌گذاري انگيزه‌هاي و قانون حاكميت حق‌مالكيت ، اداري
صورت آن در شدكه خواهد مسدود سياسي و اقتصادي توسعه راه نمايد ،
كه است تخلفي اداري فساد.داد خواهد دست از را خود معناي دموكراسي
فراهم كه مثل اين براساس.مي‌گيرد قدرت‌نشات از سوءاستفاده از معمولا
زيادي زمينه‌هاي زياد ، قدرت مي‌گردد ، جرم ارتكاب منجربه موقعيت آمدن
اين تاييدكننده خود آن كه مي‌آورد ، فراهم سودآور تخلفات براي‌ارتكاب
مربوط تخلفات علل خصوص اگردر.مي‌آورد اداري فساد كه‌قدرت ، است تئوري
كه مي‌گردد آشكار حقيقت اين گيرد انجام قدرت‌تحقيقي از سوءاستفاده به
امااكثر مي‌شود ، ناشي انسان ضعف يا و آز و حرص از اين‌تخلفات هرچند
كه دارد سياسي‌فرد و اقتصادي اجتماعي ، موقعيت در ريشه آنها مواقع
بايد كه هستند اين‌موقعيت‌ها.مي‌سازد آسان را تخلفات اين ارتكاب
.داد تغييرشان
در.باشد محلي يا و فراملي مي‌تواند كلمه ، وسيع درمفهوم اداري فساد
و آسان‌تر بين‌المللي معاملات در پول هنگفت مبالغ آوردن به‌دست مجموع ،
به‌طور مهم كلاهبرداري يك كه وقتي حتي.محلي معاملات در تا است مطمئن‌تر
يك خارج به حاصله سرمايه‌هاي انتقال مي‌گيرد ، انجام كشور يك در كامل
.مي‌آيد حساب به بين‌المللي عنصر
با اين‌پديده جانبه دو روابط جهت به اداري فساد از ناشي خطرات
كه جهاني در.بزرگترمي‌شوند و جدي‌تر يافته سازمان فراملي جرائم
پديده‌ها بين معلولي و روابطعلت و است دگرگوني حال در همواره
و بررسي سزاوار روابط اينگونه مدت بلند عواقب مي‌گردد ، بيشتر همواره
گروههاي زرنگي و مهارت به توجه با بين‌المللي همكاري.است تحقيق
برخوردار ويژه‌اي اهميت از حاضر حال در فراملي يافته سازمان جنايي
جرائم عليه استراتژي‌مبارزه هرگونه عمده هدف كه است بديهي‌است
سازمان جرائم روابط قطع و فساداداري از جلوگيري بايد يافته سازمان
شده اعطا رشوه‌هاي.باشد كيفري ودادگاههاي سياسي مقامات با يافته
خصوصي شركت‌هاي كارمندان و بانفوذ سياستمداران مستخدمين‌دولت ، به
از حمايت جلب براي يافته سازمان جرائم عاملين كه است خاصي وسيله
بدان بين‌المللي‌شان فعاليت‌هاي اضمحلال از وجلوگيري گمنامي و خويش
عوايد غيرقانوني منبع كتمان يعني پول ، تطهير اگرتعريفميشوند متوسل
و اداري فساد ديگر رابطه دهيم ، قرار بررسي مورد را جرم از ناشي
شامل است ممكن پول تطهيرميگردد روشن كاملا يافته سازمان جرائم
حساب به پول كننده دريافت فرد اداري فساد عنوان به كه شود اعمالي
سعي غالبا مجرم كارمندان دولت ، خزانه از كلان دزديهاي در.آيد
كه جديدي سياسي شگرد از و بماند پنهان غيرقانوني‌شان منافع مي‌كنند
.بمانند امان در گردد آنها كشف در آسيبپذيري‌شان موجب
معضل دامنه - الف.اداري فساد توصيف
آن‌زمينه در كلان ، فراملي و اداري فساد كه شرايطي مطالعه و بررسي
از ذيل معيار سه.نيست لطف از خالي مي‌يابد شدن انجام براي بهتري
:برخوردارند ويژه‌اي اهميت
و فرق‌مي‌كند ديگر كشور به كشوري از مبالغ كه هرچند:مبلغ -10
:است آسان محاسبه ندارد ، معني دقيق ارقام
كه كارمندعاليرتبه يك براي است ممكن آمريكا دلار از 000/100 درصد 5-
.باشد جالب نمي‌رسد جدول صدر به مقام حيث از
(كل مديران)دائمي مديران حد در آمريكا دلار ميليون از 1 درصد 5-
.مي‌باشد
و يك‌وزير به كه است مبلغي آمريكا دلار ميليون از 10 درصد 5-
.مي‌گيرد تعلق وي اصلي همكاران
جلب خود به دولت‌را رئيس جدي توجه آمريكا دلار ميليون از 100 درصد 5-
پايين مضحكي به‌طرز پول كشورهاسود بسياري در اين ، وجود با.مي‌نمايد
.است
فساد ميان‌آيد به عظيمي پروژه پاي هرگاه كه بديهي‌است بنابراين ،
توسعه حال در كشورهاي از بسياري در آمد ، خواهد آن به‌دنبال نيز اداري
با بزرگ پروژه يك يااجراي تجهيزات كلان فروش كه مي‌شود ديده به‌ندرت
.نباشد همراه كلان اداري فساد
حال‌توسعه در كشورهاي مقامات حتي و سياستمداران:فوريت -20
همين و باشد كوتاه است ممكن آنان اختيارات و سمت مدت كه مي‌دانند
جالبترين نتيجه ، در.مي‌كند وادار رشوه اخذ به را آنها طبيعتا عامل
در كلان قسط صورت به يا و كامل خريد ، قيمت كه هستند آنهايي پروژه‌ها
شده توافق حق‌العمل اعظم قسمت كه به‌طوري مي‌شود پرداخت كوتاه مدت
.شود وي عايد كند ترك را خود پست برنده سود آنكه از بايدقبل
قسمتي‌از مي‌شود ، پذيرفته نيز غالبا كه كنوانسيوني مبناي بر
قرارداد هنگام‌عقد به كه مي‌شود كساني عايد قسط ، به مربوط حق‌العمل
به كه مي‌شود كساني بدهي‌نصيب بقيه آنكه حال كرده‌اند اشغال را پست آن
.پست‌باشند صاحب بدهي پرداخت هنگام
چرا جامي‌پردازد يك را بدهي مبلغ كل شتابزده كننده تدارك يك تنها
.بود خواهند به‌همكاري حاضر كمتر پست آن بعدي منصبان صاحب كه
به‌نظر يا و باشد پيشرفته‌تر قرارداد تهيه دانش هرچه:تخطئه -30
كه چرا داشت خواهد بالقوه منتفعين براي بيشتري جذبه آيد ، چنين
مي‌تواند هركسي.مي‌شود كمتر زياد مبالغ پرداخت جهت به سرزنش احتمال
كند پيدا را معين روز يك در شده خريداري سيمان يا و شكر واقعي قيمت
ميليون به 21 خاص مدل با جنگي هواپيماي يك قيمت پيش‌گويي آنكه حال
.است دشوار بس كاري دلار ميليون يا 5/22 دلار
جنبه راكه فعاليت‌هايي يا زمينه‌ها مي‌توان ذيل ، معيارهاي براساس
جذبه باشد ، عالي‌تر قرارداد نوع هرچه.نمود تعيين دارند بيشتري
نوع‌شناسي از مثال‌گونه‌اي عنوان به.دارد فاسد كارمندان براي بيشتري
:است شده اعلام زير شرح به
از وسايل‌ارتباط جمله از) نظامي تجهيزات و كشتيها هواپيماها ، (الف
بلكه هستند پول‌كلان مبالغ تنها نه.دارند عمده اهميت (دور راه
زير كه مي‌شود سبب اختفاء به ساده‌لوحانه گاه نياز و بالا تكنولوژي
مهلت‌هاي.گردد دشوار بسيار خريد تصميم ارزش و اعتبار بردن سوال
تسهيل جهت شده واريز اقساط ميزان اما باشد ، طولاني است ممكن تحويل
ترتيب ، بديناست مهم بسيار (رشوه) حق‌العمل اعظم قسمت فوري دريافت
صورت اقساط منظم بازپرداخت آن دنبال به كه درصدي پرداخت 10 پيش يك
كه صورتي در اما باشد ، كننده تدارك شرط حداقل است ممكن گرفت ، خواهد
استطاعت است ممكن متعهدله كند ، موافقت پرداخت پيش درصد با 20 دولت
راه‌حل اين.باشد داشته درصدرا كامل 10 حق‌العمل از درصد فوري 7 كسب
بهاي محسوسي به‌طور اما است مناسب متعهدله و كننده تدارك دوي هر براي
.داد خواهد افزايش را كامل واقعي
نيز صنعتي- كشاورزي و صنعتي عظيم پروژه‌هاي سرمايه‌اي كالاهاي (ب
اما هستند كم عموما نظر مورد مبالغ.مي‌آيد به‌شمار مهمي بسيار عنصر
با تجهيزات تدارك براي پرداختها پيش مي‌گردد موجب تكنولوژيك شگرد يك
.گردد تامين بيشتري سهولت
جاده‌ها ، سدها ، پلها ، مثل ساختمان ، و راه مهندسي بزرگ قراردادهاي (ج
استفاده و مي‌آورند بار به گزافي هزينه‌هاي بيمارستان‌ها ، و فرودگاهها
شايد.مي‌گردد الزامي نقشه‌برداران و (نظارت و طرح‌ريزي براي) مشاوران
قبل ماهها پرداخت توجيه اما باشد لازم منابع بسيج جهت هنگفتي مبالغ
هيچ.است دشوار بسيار مادي ، و انساني منابع عملي به‌كارگيري از
وي نظر تحت شده اجرا پل يا سد فروريزي شاهد نيست حاضر پيمانكاري
ديدن از مي‌كنند سفر توسعه حال در كشورهاي به كه كساني اكثر باشد ،
كه چرا نمي‌كنند تعجبي شده‌اند مرغان آشيانه كه احداثي حال در جاده‌هاي
بازستاندن در سعي نيز او كه پيمكانكار ، كار بر كه سازماني يا نهاد
.است ننموده نظارت دارد ، هزينه‌ها
عظيمي‌كالا مقادير خريد براي هنگفتي مبالغ است ممكن همچنين (د
اين بررسي است طبيعي.گردد هزينه (... و سيمان كود ، نفت ، مانند)
خواهد ساده وگرفتن دادن رشوه ترتيب اين به و است مشكلي كار هزينه‌ها
.بود
مي‌كنند ، راايفا مشاور نقش كه سازمان‌هايي و شركت‌ها از بهره‌گيري (ه
حدود مبلغي پرداختن سازمان‌هابا اين.مي‌شود رشوه دريافت موجب خود
با كه موسسه‌اي يا وزارتخانه يا فرد به خود مشاوره حق درصد تا 30 20
شخصي اگركنند تثبيت خودرا وضعيت مي‌توانند مي‌بندند قرارداد آنها
اين مي‌توان دهد ، ارائه بهتري پيشنهاد شده تعيين پيش از مشاور از غير
شده دريافت حق‌العمل.كرد رد هميشه فريبنده‌اي دلايل به را پيشنهاد
آن احتمالا او اما باشد ، كم نسبتا است ممكن مربوطه كارمندان توسط
.كرد نخواهد تقسيم خود روساي با را
دارد ادامه
