چهارم ، شماره 1201 فوريه 1997 ، سال اسفند 1375 ، 22 شنبه 4
|
|
!جامعه از انتقامجويي
گرايي تخريب يا ونداليسم پديده بررسي
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
لامپ عمومي ، تلفنهاي شيشه‌هاي مانند اموال‌عمومي و اشياء معمولا
معرض‌تخريب در بيشتر مدرسه اموال و پاركها درختان وپاركها ، خيابانها
مي‌گيرند قرار وندالها
است اجحاف احساس و درماندگي سرخوردگي ، عوارض از تخريبگرائي
در امروزه است‌كه پديده‌اي ياتخريبگرايي ، ونداليسم:اشاره.
ايران در ونداليسم متاسفانهاست كرده پيدا شيوع به‌شدت شهري مناطق
پيشگيري راههاي و پيدايش علل زمينه در تاكنون و است ناشناخته هنوز
.است نگرفته صورت بررسي و تحقيق مخرب پديده اين از
آن از وجامعه‌شناسان مي‌شود مشاهده ميان‌جوانان در بيشتر ونداليسم
ياد اموال عليه قبلي انگيزه‌هاي با و آگاهانه مبارزه نوعي عنوان به
.مي‌كنند
مناطقي‌كه در بلكه نيست ، جوامع‌صنعتي مختص تنها پديده اين
آمده بوجود بافت‌جمعيت در ناهمگوني ونوعي توسعه به رو شهرنشيني
نظام در دگرگوني جمعيت افزايش اثر بر كه جوامعي در است ، همچنين
.مي‌شود مشاهده گرفته ، صورت آن ارزشهاي
علوم‌اجتماعي دانشكده علمي هيات تبريزي‌عضو محسني دكتر پيش چندي
بررسي و بحث شناسي‌به جامعه انجمن در طي‌سخناني تهران دانشگاه
.مي‌گذرد نظرتان از آن خلاصه كه پرداخت تخريبگرايي و ونداليسم مسئله
مثابه به را(تخريبگرايي يا) محققان‌ونداليسم و صاحبنظران اغلب
و نوجوانان بزهكاري به‌نوعي را آن و مي‌كنند خودعنوان جنايت نوعي
گروههاي ديگر ميان در پديده اين است ممكن البته.مي‌دانند جوانان
است افرادي ميان در آن شيوع معمولا گفت بايد اما شود ، مشاهده هم سني
.دارند سن سال تا 25 بين 10 كه
خاصي‌تبعيت الگوي از و است ومتعدد متنوع موضوعات‌ونداليسم
تخريبوندالها معرض در بيشتر عمومي اموال و اشياء معمولا.مي‌كند
و خيابانها لامپ عمومي ، اماكن شيشه‌هاي:مانند اموالي.مي‌گيرند قرار
...و مدرسه اموال پاركها ، درختان عمومي ، تلفنهاي پاركها ،
برنده آلاتگوناگونيبهرهميگيرند ازابزارهاي تخريب براي وندالها
از...و فندك آتش‌زا ، و رنگي مواد بوكس ، پنجه تيغ ، چاقو ، مثل
.مي‌گيرند كار به خويش محيط تخريب منظور به آنان كه است ابزارهايي
توسط وارده خسارات ميزان از دقيقي آمار غالبا غربي كشورهاي
سال در فرانسه راه‌آهن ملي شركت مثال براي.دارند اختيار در وندالها
ناشي خرابكاريهاي مرمت و بازسازي صرف فرانك ميليون بر 20 بالغ 1989
.است كرده ازونداليسم
شيشه هزار كه‌سالانه 5 كرد پيش‌گزارش پاريس‌چندي اتوبوسراني شركت
.شده‌اند تخريب اعمال‌ونداليسم اثر اتوبوس‌در
و ازونداليسم ناشي هزينه‌هاي درگزارشي ، فرانسه لوموند روزنامه
در تنها عمومي خصوصاتلفنهاي مخابرات ، بخش رادر تخريبگرايي
.است كرده برآورد فرانك از 200ميليون بيش سالانه منطقه‌پاريس ،
اعمال‌ونداليسم بيشترين كرد اعلام سال1985 در آمريكا سناي كميته
مثل كشورهايي.(دلار (500ميليون مي‌گيرد انجام اين‌كشور مدارس در
مشابهي وارقام آمار..و سوئد انگليس ، كانادا ، دانمارك ، آلمان ،
اما.كرده‌اند گزارش ازونداليسم ناشي موردهزينه‌هاي در را
آماردقيقي نتوانستيم هنوز درايران ، عارضه اين شيوع متاسفانه‌علي‌رغم
هنوز ونداليسم از ناشي هزينه‌هاي و بدست‌آوريم زمينه اين در
سيستم‌هاي نبود به هم‌مي‌توان را امر اين دليل.ناشناخته‌است
.دانست دقيق آمار و ضبطاطلاعات و ثبت و جمع‌آوري منظم‌برخورد ،
:صاحبنظران‌پيرامون‌ونداليسم نظريه و آرا
.نيست واحدي علت معلول كه‌ونداليسم معتقدند صاحبنظران اغلب
در هم به وابسته حال عين در و مستقل نظريه‌كلارك 8متغير براساس
محيطهاي -از1 عبارتند اين‌متغيرها.موثرند ناهنجار رفتارهاي بروز
كودكي دوران تجارب و تربيتي نخستين
ضريب يا IQقبيل از زيرمجموعه‌هايي شامل متغير اين كه توارث ، -2
در افراد اين كه نشان‌مي‌دهد مجرمين روي اغلبمطالعات.است هوشي
يعني‌مجرمين.برخوردارند هوشي‌پايين‌تري ضريب از غيرمجرمين مقايسه‌با
.برخوردارند رواني جسمي ، يا عارضه از غالبا
برونگرا ، پرخاشگر ، عنوان‌شخصيت تحت مبحث اين مجرمان ، شخصيت -3
.است گرديده مطرح انتقامجو و ضدجامعه عكس‌العملي ،
كه مي‌شود اغلبمشاهده.جمعيتي و اقتصادي اجتماعي ، وضعيت -4
.هستند پايين تحصيلات داراي همچنين.جنس‌مذكر از و جوانند وندالها
طبقات در مجردو تاهل وضعيت نظر از و غيرماهرند شغلي ازنظر
.دارند قرار جامعه پايين و فرودست
ساكن آنها كه نشان‌مي‌دهد وندالها و بزهكاران زندگي فعلي وضعيت -5
.دارند سكني فقيرنشين مناطق در وبيشتر هستند شهر درون مناطق در
.دارند زايدالوصف‌علاقه ورزش به و منحرفند و بزهكار داراي‌رفقاي
كوچك ، تنگ ، خانه‌هاي در و نشينند اجاره ،(اروپا در فوتبال خصوصا)
.مي‌كنند زندگي حقير و محدود
رفتارهاي درگيرسلسله تحصيلي محيطهاي در غالبا افراد اين -6
به ميل عده اين.است بيشتر باهمسالانشان آنها درگيري.خشونت‌آميزند
.هستند تحصيلي محيط در بدني تنبيه تجربه وداراي دارند كتك‌كاري
به‌گروههاي نسبت تحصيلي موفقيت ازنظر و هستند تحصيلي داراي‌مشكلات
.دارند مجرميت كه‌سابقه هستند دوستاني داراي و پايين‌اند غيربزهكار
حساسيت آن به نسبت كه‌وندالها موضوعاتي و مكاني وضعيت و شرايط -7
تحقيقات اغلب چون.گشت بدون و خلوت خيابانهاي:از است عبارت دارند ،
ندارد ، وجود پليس نيروهاي گشت كه خلوت مناطق در كه كرده‌اند ثابت
ساير از بيش خالي خانه‌هاي و مخروبه اماكن متروك ، محلهاي مانند
.دارد قرار حمله‌وندالها معرض در مكانها
.است انگيزشي و ادراكي ، شناختي جريانات به مربوط آخر متغير -8
ديگرآنكه مساله دارند پاييني ريسك‌پذيري غالباقدرت وندالها
براي را پاييني تصوركيفر و دارند توجيه‌پذيري خود اعمال براي
سلسله يك با رفتارهايشان در عده اين.مي‌گيرند نظر در رفتارشان
كه مطالعاتي در.گريبانند به دست عاطفي و رواني روحي ، اختلالات
عوامل به داده‌اند انجام...و ياكلادستون كاوان مير ، روش استپنس
و يادگيري مساله عوامل ، اين از يكي مثال برايبرميخوريم ديگري
.است تقليد
مبين خود جمله‌ونداليسم از پرخاشگرانه و ستيزه‌جويانه رفتارهاي
بسياري زمينه اين دراست شده آموخته الگوهاي‌فرهنگي از تاثيرپذيري
اشاره جمله‌فريوتورنسون از اجتماعي روان‌شناسان و روان‌شناسان از
بلكه.نمي‌دهد كاهش را خشونت به تمايل خشونت ، كه امر اين به دارد
رفتارهاي از بسياري نظريه بنابراين.است خشونت موجب خشونت
ناشي و شده آموخته فرهنگي الگوهاي از متاثر خشونت‌بار و ستيزه‌جويانه
رفتارهاي مشاهده مثلا.جامعه‌است در خشونت‌بار رفتارهاي مشاهده از
خشونت مي‌تواندتشديدكننده امثالهم و تلويزيون و درسينما خشونت‌بار
پرخاشگري افزايش و يادگيري موجب مشاهده‌خشونت رو اين از.باشد
زمينه در اجحاف است‌به‌خصوص اجحاف احساس مساله به اشاره يا.مي‌شود
جا نابه يا جا به را آنها فرد كه توقعاتي و خواسته‌ها نشدن براورده
نسبت فرد واكنش اجحاف ، احساس فروم قول‌اريك به.مي‌داند خود مسلم حق
خود كه است موجود امكانات و منابع ناعادلانه و غيرمنصفانه توزيع به
واقع در.مي‌شود منجر تنفر و پرخاشگري پرخاشجويي ، خشم ، به خود به
سرخوردگي ، عوارض از وونداليسم است تخريب و خشونت پرخاشگري
.مي‌شود ناشي اجحاف احساس و درماندگي
خود در درد علت اشياءيعني و وسايل و دستگاهها خود به مربوط عوامل
مهم نكته دو اينجا دراست موضوع خود در عامل‌بيماري يا.است موضوع
انداختن كار به در اصرار و اجحاف احساس شدن برانگيخته.مي‌كند جلبنظر
به را او و برمي‌انگيزاند را شخص اجحاف احساس تلفن ، مثلا خراب دستگاه
.مي‌كند ترغيب تلفني تخريب
دو ناكامي احساس و اجحاف احساس كه مي‌دهد نشان موز تجربه‌پروفسور
.است خرابكاري و درونداليسم مهم انگيزه
داد نشان شد ، انجام درپاريس عمومي تلفن باجه روي 15 كه تحقيقي اين
قرار تخريبوندالها معرض در كه ازتلفنهايي درصد كه 90
هم را سكه و نمي‌گيرند را نظر مورد شماره كه هستند تلفنهايي مي‌گيرد ،
كارش انجام در را خود تلفن‌كننده شخص كه شرايطي چنين در.مي‌خورند
.مي‌كوبد تلفن به مشت واكنش عنوان به و مي‌شود خشمگين نمي‌داند ، موفق
دير به مي‌توان هم را صندلي‌اتوبوسها تخريب دليل ترتيب اين به پس
.داد ايستگاه‌نسبت به اتوبوس رسيدن
.داريم برفي گلوله پديده به‌نام پديده‌اي ما پارامترها ، اين كنار در
درب و خورده ، لگد سطل يك يا شكسته ، شيشه يك ديدن نظريه ، اين براساس
شي‌ءخراب آن بيشتر تخريب و مشت زدن به را ديگران داغون ، و
است آن برفي گلوله پديده با نظريه اين وجه‌تسميه و برمي‌انگيزاند
تبعيت ديگران‌به مي‌زند ، ديگري فرد به را برف از گلوله‌اي كسي كه‌وقتي
يعني است صادق قانون اشياءهم‌اين تخريب مورد در پسميپردازند او از
.مي‌كنند پيدا استمرار و تداوم بعدي تخريب ، تخريبهاي اولين ديدن با
اعتبار كسب به مي‌توان را تخريب به گرايش‌وندالها عوامل از ديگر يكي
.داد نسبت جوانان ميان در خصوصي به گروه در منزلت و
پرتاب سنگ مسافربري قطارهاي شيشه به كه جواناني روي كه مطالعاتي در
نوعي عنوان به عمل اين عده‌از اين كه شد مشخص گرفت ، انجام مي‌كردند ،
رخ به را خود شجاعت عمل اين با يعني‌مي‌خواستند.مي‌كردند ياد شجاعت
.بكشند اعضاي‌گروه بقيه
:گفت بايد كلي جمع‌بندي يك در
از مجرمانه و رفتارهاي‌بزهكارانه ديگر با مقايسه در ونداليسم
.داراست را كجروانه رفتار اشكال و صور كه‌ديگر مي‌كند پيروي الگويي
و منحرفانه ديگررفتارهاي از را آن كه دارد ويژگيهايي منتها
سني گروههاي در مذكرند ، غالبوندالها مثلا.مي‌سازد متمايز كجروانه
و اجتماعي بيگانگي و اجحاف احساس و انتقامجويي به ميل هستند ، جوان
نظام از انفصال به را آنها عوامل اين مجموعه و دارند بالا سياسي
درميان‌وندالها كه هستند مشخصاتي اينها.وامي‌دارد باورها و ارزشها
.نيست خاص به‌منطقه‌اي مختص و دارد وجود جوامع تمام در
گروههاي به نسبت آنان كه است شده مشخص افراد اين روي مطالعه در
روحي اختلالات نوعي و.دارند فرهنگي و اجتماعي بيگانگي نوعي غيربزهكار
كه مي‌شود مشاهده آنها در افسردگي و اضطراب پرخاشگري ، نظير رواني و
عوامل‌در اين كه داشت نظر در بايد البته.مي‌شود خودكشي منجربه گاهي
.است مشاهده قابل بزهكاران و مجرمين اغلب نزد
پورناجي بنفشه:تلخيص و تنظيم
