چهارم ، شماره 1212 مارس 1997 ، سال اسفند 1375 ، 8 شنبه 18
|
|
...حيات بستر اين حفظ براي
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
(2)...مي‌رود آب قشم
است ميهني بزرگ طرح يك قشم ، حفظ
در شاغل نفر دو هر از خاك ، فرسايش بحران با مقابله براي
است كار به مشغول سبز فضاي بخش در نفر يك قشم ، آزاد منطقه
خاكپاره‌بزرگ اين كه خوانديم قشم گزارش از بخش نخستين در:اشاره
گذرگاه‌هاي‌آبي مهم‌ترين از يكي معبر بر نهنگي همچون كه را ميهن
خاك‌به فرسايش است ، كرده يله فارس خليج گرم آبهاي به جهان ، تن
حتي شده موجب جزيره اين زمين باري و بي‌برگ.مي‌كند شدت‌تهديد
خاك انبوهي رگبار ، هر با و ببرد آسمان به را خاك از نسيمي ، رويه‌اي
.بريزد به‌دريا
برگذر را قشم خانمان كه طبيعي مصيبت اين خاستگاه‌هاي جست باز در
را قشم خاك كه راه‌هايي يافتن براي تلاش در نيز و است ، داده قرار باد
دومين‌بخش‌اين بازگرداند ، آن به را دوباره سرسبزي و گردانيده استوار
.مي‌گيريم پي را گزارش
روزگار گزارش اين داريم آن اميد گفتيم ، نيز اين از پيش همچنانكه
به اكنون كه خاك دريابيم‌فرسايش تا بازتاباند آينه‌اي چون را قشم
.بكند ما ميهن خاك با مي‌تواند چه نمي‌شود ، گرفته جد
اين بخش نخستين در همچنانكه فارس ، خليج جزيره بزرگترين اين قشم
.است داشته جلالي و جاه خود براي دور سده‌هاي در گفتيم نوشتار
بررسي هدف با همايشي در تهران ، دانشگاه استاد قهرمان ، دكتر.
در قشم ، جزيره طبيعي سيماي بازسازي و سبز فضاي گسترش راه‌هاي
معمور و مسكوني هميشه تاكنون تاريخ آغاز از قشم:مي‌گويد اين‌باره
كه‌براي داشته مقتدري سلاطين وحتي امرا حاكمان ، گذشته ، در.بوده‌است
دريايي‌و دزدان حتي و تاريخ جهان‌خوار متجاوزان يورش از حفظآن
و زميني نيروي آن ، نزديك ديگر جزيره سه بر صيانت همچنين‌براي
قلاع و نظامي استحكامات آثار.كرده‌اند مستقر آن در دريايي‌كارآمد
استيلاگران‌بيگانه و محلي حكام و امرا و مركزي حكومت به قديمي‌مربوط
-وديني فرهنگي اماكن از مانده باقي ويرانه‌هاي وجود وهمچنين
هم هنوز كه مساجدتاريخي و آتشكده‌ها مهرپرستان ، چون‌نيايشگاه
عمر در قشم جزيره فرهنگي نفوذ و نظامي قدرت مويد همه معمورهستند ،
اين‌جزيره جغرافيايي موقعيت تاثير و حساس نقش و است آن هزاران‌ساله
از ديگر مقوله‌اي خود زمان ، طول در هرمز تنگه آبراه دركنترل
.است ما كشور تاريخ همچنين و آن تاريخي وقايع و بروزحادثه‌ها
تاكيد باره اين در نيز قشم آزاد منطقه مقام قائم سادات مهندس.
ديرين روزگاران از گرانبها و شنيدني خاطرات قشم كهنسالان:مي‌كند
و شواهد.است جزيره آباداني و سرسبزي از حاكي كه مي‌كنند نقل جزيره
و آباد نقاط از يكي گذشته در قشم جزيره مي‌دهد نشان نيز تاريخي مدارك
و شكوفايي و رونق از تاريخ دوران‌هاي در و مي‌شده محسوب ايران پرجمعيت
در وبازرگاني كشاورزي مراكز از و بوده برخوردار چشمگير اعتبار
.است مي‌آمده حساب به ايران جنوبي سواحل
غارهاي چون جزيره كنار و گوشه در تاريخي بقاياي و آثار وجود
و توريان در شاهي توران پادشاهان سلسله از مانده باقي فرس‌آثار
از بعد و قبل قشم كه است آن بر گواه همگي قديمي قبرستان‌هاي و مساجد
.است بوده توجه مورد و پرجمعيت و آباد اسلام ،
و نبود پايدار آباداني و سرسبزي اين ايام ، گذر در تفتيدگي‌اما آغاز
قشم سو ، اين به پيش سال دويست از معاصر ، دوره در كه آنجارسيد به كار
صنعت و تجارت غوغاي در كه سال 1369 تا شد ، رنگ‌تر و بي‌آب اندك‌اندك
برخاست ، تا ساله دويست گران خواب از آزاد ، منطقه عنوان به آن واعلام
.بازيابد پيشين رونق و بستاند روزگار از كام دوباره كه شايد
.دارد پهلو چند پاسخي افتاد ، تفتيدگي دام به قشم چرا اينكه اما ،
وقوع و گير همه بيماري‌هاي شيوع مسئله دو به مورخان از گروهي
طاعون آنها موارد آخرين كه كرده‌اند اشاره برانداز خانمان زلزله‌هاي
ظاهر به و داده رخ پيش سال يكصد حدود كه بوده قشم مشهور وزلزله
واداشته مهاجرت به يا كشيده مرگ دام به را قشم جمعيت از بسياري
.است
قشم باختگي رنگ عامل نمي‌توانسته مورد دو اين مي‌دهد نشان شواهد اما
زلزله يا طاعون و ديده خود به زياد دسته‌جمعي ميرهاي و مرگ قشم.باشد
بتواند كه نبوده ، پيشين موارد بسياري از وخيم‌تر چندان پيش صدسال
اغلب توافق مورد نكته.باشد قشم آباداني روزگار بر پاياني نقطه
كه شد دچار زيستي محيط قهقراي به رو آن از قشم كه است اين كارشناسان
.يافت تغيير انساني و طبيعي عامل دو تاثير تحت آن زيستي شرايط
درباره ايران اقليم‌شناسان و جغرافي‌دانان گفت مي‌توان تقريب به امروزه
ايران جنوبي عرصه‌هاي سده‌هاي‌پيشين ، در كه دارند نظر اتفاق نكته اين
دچار شدت اين با كم دست آن ، از پيش كه خشك و گرم اقليمي حاكميت با
در حتي كه سيستان و كرمان شدن بياباني شده‌اند ، روبه‌رو نبوده‌اند ، آن
از برخوردار و سرسبز سرزمين‌هايي عنوان به آنها از ناصرخسرو سفرنامه
يافته اين بر است ديگري گواه است ، شده ياد انبوه جنگل‌هاي
نبوده گرم و خشك موج ايلغاراين از دور البته نيز قشم.اقليم‌شناسان
آن گياهي پوشش تدريج به شده موجب دما افزايش و رطوبت شدن كم و است
.بشود شكننده‌تر آن زيستبوم و كمتر
از يكي عنوان به نيز انساني مخرب فعاليت‌هاي از طبيعي ، عامل اين جز
پوشش از بي‌رويه بهره‌برداري.مي‌شود ياد قشم طبيعت دگرگوني عمده عوامل
طبيعت در مخرب دستكاري‌هاي اين از نمونه دو دام ، بي‌رويه چراي و گياهي
سبز فضاي گسترش طرح‌هاي پرهزينه‌ترين از يكي كه نيز هم‌اكنون حتي.است
حال در جزيره اين در -حرا جنگل كمربند ريالي ميليارد هشت طرح جهان ،
روستاييان معيشت تامين راه‌هاي از يكي عنوان به بزها ، هنوز است ، اجرا
بوته‌اي سنگي ، شكاف در كه جا هر و مي‌دهند جولان جزيره اين عرصه در قشم
و طبيعت تخريب متقابل تاثير.برمي‌كنند بن ، از را آن بياورند ، گير
فقيرتر انسان طبيعت ، تخريب با:است مستقيم و سويه دو انسان ، معيشت
گونه بدين و است طبيعت منابع از افزون‌تر بهره‌برداري به ناچار مي‌شود ،
باشد ، شده منحرف خود طبيعي جريان از زيستبومي شرايط كه سرزميني در
.مي‌شود ويران‌تر روز به روز زيست محيط
شك بدون كنوني طبيعي قهقراي از قشم بهانجات گران خاك اين حفظ
احياي براي اخير ساليان تلاش‌هاي است ، اما بزرگ‌ملي حركت يك مستلزم
محيط دلمشغولان شك بدون.گرفت ناديده رانمي‌توان جزيره اين سبز فضاي
اما كنند ، كوتاهي باره اين در فعاليتي هيچ از نبايد طبيعت ، و زيست
قشم در سبز فضاي ايجاد براي ناچار ، به كه فعاليتي وسعت به نگاهي
كه را نگران‌كننده‌اي تاثير از گوشه‌اي مي‌تواند خود مي‌شود ، انجام
مهندس گفته به.دهد نشان مي‌گذارد جا به ميهن طبيعت خاك‌بر فرسايش
توليد ، براي ريال ميليارد هشت قشم ، آزاد منطقه سبز فضاي مسئول الهي
در هم‌اكنون و است شده هزينه قشم جزيره در سبز فضاي گسترش ايجادو
سواحل در حرا نهال اصله هزار چهارده روزانه عمومي ، بسيج يك قالب
.مي‌شود كاشته آن خشكي در نهال هزار كم 5 دست و جزيره
دارد ادامه
