چهارم ، شماره 1215 مارس 1997 ، سال اسفند 1375 ، 11 سه‌شنبه 21
|
|
كشورهاي‌فقير براي سمي زباله‌هاي
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
جهان‌سوم كشورهاي به را صنايع‌آلوده‌كننده انتقال جهاني بانك آيا
مي‌گيرد؟ ناديده
براي لوكس يك‌كالاي عنوان به پاكيزه به‌محيطزيست پيشرفته كشورهاي
!مي‌نگرند خود
نيست توسعه شرط محيطزيست ، تخريب
:اشاره
حاضر ، مقاله ، نويسنده (John Bellamy Foster)بلامي‌فوستر جان
مانتلي بنياد مديره هيات عضو ارگون‌و دانشگاه در استادجامعه‌شناسي
سياره عنوان با را او از كتابي ريويو مانتلي انتشارات.است ريويو
.است داده نشر بهار 1993 در آسيبپذير
اقتصاد علم متداول نظرات نقد و معرفي به فوستر حاضر ، مقاله در
چنان در كه‌غالبا نظراتي مي‌پردازد ، درباره‌محيطزيست سرمايه‌داري
معاني كه مي‌شود پوشانده آكادميك استدلالات و مطنطن ازعبارات لفافه‌اي
.مي‌ماند پنهان نظر از نخست وهله در آن زننده
از چون مساله‌محيطزيست ، از جهاني برداشت‌بانك فوستر ، اعتقاد به
گرفتن ناديده جز چيزي شود ، پيراسته خود دانشگاهي و آذين‌هاي‌لغوي
كردن سرانجام ، ويران و سوم جهان ومردم فرودست طبقات تحقير عقل‌سليم ،
.زندگي‌نيست طبيعي بستر
جهاني ، عمده‌بانك اقتصاددان سامرز ، دسامبر 1991 ، لارنس دوازدهم در
درباره نظراتي آن ضمن و فرستاد همكارانش از برخي براي يادداشتي
مرسوم خط اقتصاددانان ميان در البته نظرات اين.كرد ابراز محيطزيست
در به‌ندرت ليكن است سرمايه انباشت منطق بازگوي و دارد بسيار رواج
سامرز آقاي قواره و قد به اقتصادداني و مي‌گيرد قرار همگان ديد معرض
مدتي سامرز آقاي يادداشت.نمي‌گشايد آن افشاي به دهان هرگز تقريبا
فوريه 1992 هشتم در واكونوميست كرد درز انگليس مطبوعات در بعد
نشر بخش.داد نشر بخورند زباله آنها عنوان‌بگذار با را آن از بخشي
:مي‌آوريم كامل طور به جا اين در را يادداشت آن يافته
هم‌بيشتر باز انتقال نبايد بانك‌جهاني آيا بماند ، خودمان بين
مي‌توانم بزند؟ يافته‌دامن توسعه كمتر به‌كشورهاي را آلوده صنايع
بر آلودگي كه زيانهايي هزينه ارزيابي براي:بياورم دليل‌برايتان سه
و بيماري افزايش نتيجه در كه درآمدهايي به بايد مي‌آورد وارد سلامت
به مضر آلودگي مقداري ديدگاه ، اين از.كرد توجه مي‌روند دست از مرگ
در يعني دارد ، را فوق هزينه پايين‌ترين كه كشوري در بايد را سلامت
يك دفع مي‌كنم فكر من.پراكند دارد ، را دستمزدها پايين‌ترين كه كشوري
منطق از دارد را دستمزدها پايين‌ترين كه كشوري در سمي زباله محموله
.گيرد قرار توجه مورد بايد و است برخوردار محكمي بسيار اقتصادي
افزايش‌هاي نخستين و بود خواهند غيرخطي احتمال به آلودگي هزينه‌هاي
اين بر هميشه من.داشت خواهند كمي بسيار هزينه احتمالا آلودگي
آلودگي گسترده شكلي به افريقا جمعيت كم كشورهاي كه بوده‌ام اعتقاد
مكزيكوسيتي يا لوس‌آنجلس با قياس در كشورها اين هواي كيفيت.ندارند
كه تاسف‌انگيز واقعيت اين فقط.است غيركارآ و پايين چشمگير نحوي به
و نقل ، و حمل همچون) مبادله غيرقابل صنايع را آلودگي بزرگ بخش
انتقال هزينه واحد اينكه نيز و مي‌آورند وجود به (برق نيروگاههاي
در نيز زباله و هواي‌آلوده مي‌شود مانع بالاست ، بسيار كه جامد زباله
.شوند دخيل داد ، افزايش‌خواهد را جهاني رفاه كه تجارتي
و جهات‌زيباشناختي به كه است پاكيزه‌تقاضائي محيطزيست براي تقاضا
بالايي بسيار كشش‌پذيري داراي درآمد حيث از و شكل‌مي‌گيرد سلامت‌جويي
به ابتلا خطر بر ميليون در يك ميزان به كه عاملي از نگرانياست
مردم كه است بيشتر كشوري در البته مي‌افزايد پروستات سرطان بيماري
در نه برسند پروستات سرطان به ابتلا سن به كه مي‌كنند زندگي آنقدر
سالگي پنج به رسيدن از قبل نفر دويست كودكش هزار هر از كه كشوري
حد تا فضا در صنعتي پراكنش‌هاي خصوص در نگراني ديگر ، سوي از.مي‌ميرند
.مي‌آورند وارد منظره حسن بر ذرات اين كه است زيانهايي به راجع زيادي
نداشته انسان سلامتي بر تاثيرچنداني است ممكن اين‌پراكنش‌ها
به نگراني‌هاي‌مربوط تبلور كه مبادله‌كالاهايي كه است واضح.باشند
قابل توليد.رفاه‌باشد بالنده مي‌تواند زيباشناختي‌هستند آلودگي
.نيست مبادله قابل پاكيزه هواي مصرف آنكه است ، حال نقل
در افزايش‌آلودگي در بالا عليه‌پيشنهادهاي كه برهان‌هايي همه بر
تملك در حق‌ذاتي مانند) مي‌شود اقامه توسعه‌يافته كمتر كشورهاي
كافي ، بازارهاي كمبود اجتماعي ، نگراني‌هاي حقوق‌اخلاقي ، كالاها ، برخي
گرفته مقابل طرف به‌خدمت مي‌توانند كه است وارد اين‌ايراد (آن نظاير و
در بانك كه پيشنهادي عليه‌هر بيشتر يا كمتر توفيقي وبا شوند
.شوند گرفته به‌كار مي‌كند مطرح اقتصادي جهت‌آزادسازي
كه اظهاركرد اكونوميست مجله به جهاني بانك بالا ، مقاله انتشار از پس
همكاران دربين بحث اين‌يادداشت‌برانگيختن نوشتن در سامرز قصد
ازريختن هواداري منظورش كه شد مدعي هم سامرز خود;است بوده بانكي‌اش
كه اماكساني.است نبوده فقرا منزل كنار در نشده تصفيه سمي زباله‌هاي
برهان كه شك‌كنند مي‌توانند زحمت باشندبه متداول‌آشنا اقتصاد علم با
نظر بهجديست است‌كاملا رفته كار به سامرز دريادداشت كه اصلي‌اي
است‌ليكن برانگيز اعتراض بيان‌سامرز نحوه چند هر نيز خوداكونوميست
.گفت پاسخ استدلال‌اقتصادي‌اش به بتوان مشكل
آن كه دارد جا آشكاراست ، و روشن سامرز كلي‌يادداشت معناي چند هر
معاني‌ظريف‌ترش برخي كه كنيم نحوي‌عرضه‌اش به نو از و خلاصه‌كنيم را
معيار با چون سومي ، جهان افراد زندگي ارزش اول‌اينكه.شوند معلوم
ارزش از شود ، مرگ‌سنجيده و بيماري در رفته ازدست درامدهاي
باربالاتر صدها دستمزدشان كه پيشرفته‌سرمايه‌دار كشورهاي زندگي‌افراد
.كمتراست بار صدها -منطق همين حكم واقع‌به در و -كمتر است ،
مقياس در انسان زندگي اقتصادي ارزش كل بخواهيم اگر حساب اين با
كه را سمي‌اي زباله‌هاي كه آنست بهتر البته برسد خود حداكثر به جهاني
آنها در رايج دستمزد كه پيراموني ، ممالك در مي‌شوند توليد جهان در
.كنيم دفع است ، اندك
و لوس‌آنجلس مانند آلوده‌اي شهرهاي با چون سوم ، جهان كشورهاي آنكه دوم
معني بدين ،.آلوده‌اند -كم گسترده‌اي نحو شوند ، به مقايسه مكزيكوسيتي
بالا شهر دو در).است نازل ناكارآيي نحو هوايشان‌به آلودگي سطح كه
براي را دانش‌آموزان شدند ناگزير كه شد شديد چنان هوا آلودگي در 1989
زيست محيط آنكه سوم (.نفرستند بيرون خانه‌هايشان از تمام يكماه
طالبش ثروتمند كشورهاي كه آورد حساب به لوكس كالايي مي‌توان را پاكيزه
و بهداشت معيارهاي و بالاست آنها در عمر ميانگين كه ممالكي هستند ،
صنايع اگر تفاصيل اين با.است بالاتر باز هم زيباشناختي‌شان و سلامت
جهاني هزينه‌هاي شوند منتقل جهاني نظام پيرامون به مركز از آلاينده
بانك فوق ، دلايل همه حكم به رو ، اين از.يافت خواهند كاهش توليد
تشويق سوم جهان به را سمي زباله‌هاي و آلوده صنايع انتقال بايد جهاني
كه را انساندوستانه‌اي و اجتماعي استدلال‌هاي سامرز آقاي نظر به.كند
كه چرا گرفت ناديده مي‌توان مي‌شود اقامه زباله جهاني تجارب اين عليه
تكامل برنامه‌هاي ساير عليه كه هستند همانهايي استدلال‌ها اين
.مي‌شوند پيش‌كشيده نيز سرمايه‌داري
تحقيركاملي با خطمشي ، از چنين‌برداشتي كه است مهم نكته اين فهم
زيست‌جهان محيط مورد در هم و مستمندان‌جهان مورد در هم كه
به‌عنوان سامرز ، .نيست روشنفكرانه انحراف صرف‌يك به‌هيچ‌وجه روامي‌دارد ،
هسته پاي كه آنجا را ، بويژه شرايط مي‌بايد جهاني ، اصلي‌بانك اقتصاددان
سرمايه‌جهاني انباشت براي ميان‌است ، در سرمايه‌داري جهاني اصلي‌نظام
كره محيطي زيست نه‌سرنوشت و جهان رفاه‌اكثريت‌مردم نه.كند مساعد
راه برسر كه نيست مجاز -تك‌سرمايه‌داران تك سرنوشت حتي ونه -زمين
.گيرد نهايي‌قرار هدف اين به رسيدن
دارد ادامه
