چهارم‌ ، شماره‌ 1221‏‎ مارس‌ 1997 ، سال‌‏‎ اسفند 1375 ، 18‏‎ سه‌شنبه‌ 28‏‎


وصنعت‌‏‎ كشت‌‏‎
مغان‌‏‎

امسال‌ ، ‏‎ كاميابي‌هاي‌‏‎ اقتصادي‌‏‎ يادداشت‌‏‎
آينده‌‏‎ درس‌هايي‌براي‌‏‎


دوم‌‏‎ قسمت‌‏‎ / ليلاز‏‎ سعيد‏‎

شكوفايي‌‏‎ و‏‎ تداوم‌‏‎ سال‌1375 ، ‏‎ اقتصادي‌‏‎ دستاوردهاي‌‏‎ اهميت‌‏‎ اصلي‌‏‎ نقطه‌‏‎
رواني‌‏‎ اقتصادي‌ ، ‏‎ سياسي‌ ، ‏‎ فشارهاي‌‏‎ سنگين‌ترين‌‏‎ اعمال‌‏‎ شرايط‏‎ در‏‎ آن‌‏‎ فزاينده‌‏‎
.بود‏‎ جهان‌‏‎ اقتصادي‌‏‎ نظامي‌‏‎ قدرت‌‏‎ بزرگترين‌‏‎ سوي‌‏‎ از‏‎ كشور ، ‏‎ بر‏‎ نظامي‌‏‎ حتي‌‏‎ و‏‎
حتي‌‏‎ و‏‎ نظامي‌‏‎ و‏‎ ديپلماتيك‌‏‎ تحركات‌‏‎ تمام‌‏‎ وجود‏‎ با‏‎ سال‌‏‎ اين‌‏‎ تحولات‌‏‎
تاسيسات‌‏‎ به‌‏‎ نظامي‌‏‎ حمله‌‏‎ در‏‎ متحده‌‏‎ ايالات‌‏‎ پنهان‌‏‎ و‏‎ آشكار‏‎ تهديدهاي‌‏‎
كنند ، ‏‎ همكاري‌‏‎ ايران‌‏‎ با‏‎ كه‌‏‎ كشورهايي‌‏‎ و‏‎ شركتها‏‎ تحريم‌‏‎ يا‏‎ ايران‌‏‎ اقتصادي‌‏‎
پيگيري‌‏‎ و‏‎ هوشمندانه‌‏‎ اقتصادي‌‏‎ استراتژي‌‏‎ يك‌‏‎ اعمال‌‏‎ صورت‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ داد‏‎ نشان‌‏‎
تمام‌‏‎ بر‏‎ غلبه‌‏‎ ما ، ‏‎ كشور‏‎ مشخصات‌‏‎ با‏‎ اقتصادي‌‏‎ براي‌‏‎ آن‌ ، ‏‎ آهنين‌‏‎ و‏‎ منضبط‏‎
اين‌‏‎.‎نيست‌‏‎ دسترس‌‏‎ از‏‎ دور‏‎ جهان‌ ، ‏‎ قدرت‌‏‎ بزرگترين‌‏‎ فشارهاي‌‏‎ يا‏‎ تحريمها‏‎
براي‌‏‎ بزرگ‌‏‎ درسهايي‌‏‎ حاوي‌‏‎ باشد ، ‏‎ شادماني‌‏‎ مايه‌‏‎ آنكه‌‏‎ از‏‎ بيش‌‏‎ يافته‌ ، ‏‎
مصرف‌گرايي‌هاي‌‏‎ يا‏‎ گذشته‌‏‎ خطاهاي‌‏‎ آزمون‌‏‎ و‏‎ پاشها‏‎ و‏‎ ريخت‌‏‎ از‏‎ پرهيز‏‎
.است‌‏‎ زيانبار‏‎ اما‏‎ خيرخواهانه‌ ، ‏‎
سال‌ 1375‏‎ اقتصادي‌‏‎ ورويدادهاي‌‏‎ حوادث‌‏‎ همه‌‏‎ كه‌‏‎ كرد‏‎ فراموش‌‏‎ نبايد‏‎
انقباضي‌‏‎ مالي‌‏‎ سياستهاي‌‏‎ تداوم‌‏‎ چيز ، ‏‎ هر‏‎ از‏‎ بيش‌‏‎.‎است‌‏‎ نبوده‌‏‎ خوشايند‏‎
را‏‎ غيرنفتي‌‏‎ صادرات‌‏‎ در‏‎ ركود‏‎ ارزي‌ ، ‏‎ مقررات‌‏‎ حوزه‌‏‎ در‏‎ بويژه‌‏‎ سخت‌گيرانه‌‏‎ و‏‎
غيرنفتي‌‏‎ صادرات‌‏‎ آمده‌از‏‎ دست‌‏‎ به‌‏‎ رقم‌‏‎ گرچه‌‏‎.بخشيد‏‎ تداوم‌‏‎ خود‏‎ نوبه‌‏‎ به‌‏‎
آرماني‌‏‎ حد‏‎ به‌‏‎ رسيدن‌‏‎ تا‏‎ هنوز‏‎ است‌ ، اما‏‎ سال‌ 1374‏‎ رقم‌‏‎ از‏‎ سال‌ 1375بيشتر‏‎
ناخالص‌‏‎ اگرتوليد‏‎.‎دارد‏‎ بسيار‏‎ فاصله‌‏‎ صادراتي‌موجود ، ‏‎ ظرفيتهاي‌‏‎ حتي‌‏‎ و‏‎
كنيم‌ ، ‏‎ برآورد‏‎ دلار‏‎ معادل‌ 90ميليارد‏‎ جهاني‌‏‎ قيمتهاي‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ كشور‏‎ داخلي‌‏‎
ويژه‌اي‌‏‎ تمهيد‏‎ هيچ‌‏‎ به‌‏‎ دلار ، ‏‎ ميليارد‏‎ يعني‌ 9‏‎ توليد‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ درصد‏‎ صدور 10‏‎
.ندارد‏‎ نياز‏‎ كارآمد‏‎ و‏‎ ساده‌‏‎ مقررات‌‏‎ تدوين‌‏‎ جز‏‎
سياستهاي‌‏‎ ازاعمال‌‏‎ پس‌‏‎ و‏‎ سال‌ 1374‏‎ ازاوايل‌‏‎ كه‌‏‎ غيرنفتي‌‏‎ صادرات‌‏‎ كاهش‌‏‎
معتبر‏‎ ارز‏‎ رفتن‌‏‎ دست‌‏‎ از‏‎ حد‏‎ در‏‎ تنها‏‎ متاسفانه‌‏‎ داد ، ‏‎ رخ‌‏‎ ارزي‌سخت‌گيرانه‌‏‎
بسياري‌‏‎ و‏‎ است‌‏‎ نزده‌‏‎ جا‏‎ در‏‎ گرانبها‏‎ صادراتي‌‏‎ بازارهاي‌‏‎ و‏‎ كشور‏‎ نياز‏‎ مورد‏‎
.مي‌دهد‏‎ قرار‏‎ تاثير‏‎ تحت‌‏‎ نيز‏‎ را‏‎ صنعتي‌‏‎ و‏‎ كشاورزي‌‏‎ توليد‏‎ حوزه‌هاي‌‏‎ از‏‎
بركنار‏‎ ركود‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ نيز‏‎ تكنولوژيك‌‏‎ رشد‏‎ و‏‎ اشتغال‌‏‎ چون‌‏‎ شاخصهايي‌‏‎
.نمي‌مانند‏‎
قيمتهاي‌جهاني‌‏‎ افزايش‌‏‎ از‏‎ ناشي‌‏‎ درآمدهاي‌ارزي‌‏‎ نسبي‌‏‎ افزايش‌‏‎ تبع‌‏‎ به‌‏‎
سمت‌‏‎ به‌‏‎ متاسفانه‌گرايش‌‏‎ كه‌‏‎ مي‌نمايد‏‎ سال‌ 1375 ، چنين‌‏‎ در‏‎ خام‌‏‎ نفت‌‏‎
وضعيت‌رفاه‌‏‎ در‏‎ نسبي‌‏‎ گشايش‌‏‎ ايجاديك‌‏‎ و‏‎ مصرفي‌‏‎ كالاهاي‌‏‎ افزايش‌واردات‌‏‎
.مي‌شود‏‎ تبديل‌‏‎ عملي‌‏‎ اجرايي‌‏‎ سياست‌‏‎ نيز‏‎ و‏‎ زمزمه‌‏‎ به‌‏‎ نجوا‏‎ حالت‌‏‎ از‏‎ عمومي‌ ، ‏‎
بروز‏‎ بهانه‌‏‎ به‌‏‎ سال‌ 1375‏‎ اواخر‏‎ در‏‎ غذايي‌‏‎ مواد‏‎ واردات‌‏‎ افزايش‌‏‎ به‌‏‎ گرايش‌‏‎
دريافتي‌‏‎ ارز‏‎ مازاد‏‎ واگذاري‌‏‎ در‏‎ مجلس‌‏‎ نمايندگان‌‏‎ برخي‌‏‎ خواست‌‏‎ يا‏‎ خشكسالي‌‏‎
اين‌‏‎ زمره‌‏‎ در‏‎ مي‌توان‌‏‎ را‏‎ دولت‌‏‎ بدهي‌هاي‌‏‎ ازاي‌‏‎ به‌‏‎ مركزي‌‏‎ بانك‌‏‎ به‌‏‎ سال‌ 1375‏‎
.آورد‏‎ شمار‏‎ به‌‏‎ خواستها‏‎
بااندكي‌‏‎ بتواند‏‎ كشور‏‎ اگر‏‎ كه‌‏‎ داده‌است‌‏‎ نشان‌‏‎ اخير‏‎ سالهاي‌‏‎ تجربه‌‏‎
به‌‏‎ را‏‎ خود‏‎ وريالي‌‏‎ ارزي‌‏‎ منابع‌‏‎ مصرف‌ ، ‏‎ وكنترل‌‏‎ اقتصادي‌‏‎ رياضت‌‏‎ تحمل‌‏‎
رشد‏‎ بر‏‎ علاوه‌‏‎ دهد ، ‏‎ اختصاص‌‏‎ اقتصادي‌‏‎ و‏‎ عمراني‌‏‎ تمام‌‏‎ نيمه‌‏‎ تكميل‌طرحهاي‌‏‎
نشان‌‏‎ برآوردها‏‎.‎يافت‌‏‎ خواهد‏‎ افزايش‌‏‎ نيز‏‎ عمومي‌‏‎ رفاه‌‏‎ توليد ، ‏‎ و‏‎ اشتغال‌‏‎
در‏‎ نسبي‌‏‎ بهبود‏‎ از‏‎ برخاسته‌‏‎ و‏‎ سال‌ 1375‏‎ نخست‌‏‎ ماه‌‏‎ در 6‏‎ كه‌‏‎ مي‌دهد‏‎
حدود 8/1‏‎ كشور‏‎ به‌‏‎ خدمات‌‏‎ خالص‌‏‎ و‏‎ كالا‏‎ واردات‌‏‎ رقم‌‏‎ ارزي‌ ، ‏‎ درآمدهاي‌‏‎
لحاظ‏‎ هر‏‎ از‏‎ كه‌‏‎ يافته‌‏‎ افزايش‌‏‎ سال‌ 1374‏‎ مشابه‌‏‎ مدت‌‏‎ به‌‏‎ نسبت‌‏‎ دلار‏‎ ميليارد‏‎
سد‏‎ ساختمان‌‏‎ ارزي‌‏‎ نياز‏‎ دلار‏‎ ميليون‌‏‎ حدود 500‏‎ با‏‎ و‏‎ است‌‏‎ چشمگيري‌‏‎ رقم‌‏‎
از‏‎ كشور‏‎ اين‌‏‎ ژاپن‌ ، ‏‎ بر‏‎ آمريكا‏‎ فشار‏‎ خاطر‏‎ به‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ مقايسه‌‏‎ قابل‌‏‎ كرخه‌‏‎
كه‌‏‎ نكرده‌ايم‌‏‎ نيز‏‎ فراموش‌‏‎ ضمنا‏‎.‎مي‌زند‏‎ سرباز‏‎ ايران‌‏‎ به‌‏‎ آن‌‏‎ وام‌‏‎ پرداخت‌‏‎
دلار‏‎ ميليارد‏‎ حدود 2‏‎ انقلاب‏‎ از‏‎ پس‌‏‎ سالهاي‌‏‎ در‏‎ گرايشها ، ‏‎ همين‌‏‎ تاثير‏‎ تحت‌‏‎
.است‌‏‎ شده‌‏‎ وارد‏‎ كشور‏‎ به‌‏‎ پنير‏‎ فقط‏‎
گريبان‌‏‎ بعد‏‎ به‌‏‎ سالهاي‌ 1373‏‎ از‏‎ كه‌‏‎ سال‌1375‏‎ گرايشهاي‌‏‎ از‏‎ ديگر‏‎ يكي‌‏‎
بنيه‌‏‎ بر‏‎ فشار‏‎ آوردن‌‏‎ وارد‏‎ نكرده‌ ، ‏‎ رها‏‎ را‏‎ سياسي‌‏‎ جريانات‌‏‎ از‏‎ گروههايي‌‏‎
به‌‏‎ سرمايه‌گذاري‌‏‎ از‏‎ آن‌‏‎ دادن‌‏‎ سوق‌‏‎ و‏‎ منابع‌‏‎ اختصاص‌‏‎ براي‌‏‎ كشور‏‎ اقتصادي‌‏‎
كار‏‎ زمينه‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ سال‌ 1375‏‎ در‏‎.‎است‌‏‎ مصرفي‌‏‎ مستقيم‌‏‎ يارانه‌هاي‌‏‎ انواع‌‏‎
يارانه‌‏‎ انواع‌‏‎ ريال‌‏‎ ميليارد‏‎ هزاران‌‏‎ پرداخت‌‏‎ كه‌‏‎ رسيد‏‎ جايي‌‏‎ به‌‏‎ فشارها‏‎
سپس‌‏‎ و‏‎ لايحه‌‏‎ اصلي‌‏‎ ويژگي‌‏‎ و‏‎ اساسي‌‏‎ اولويت‌‏‎ غيرمستقيم‌ ، ‏‎ و‏‎ مستقيم‌‏‎ مصرفي‌‏‎
.شد‏‎ شمرده‌‏‎ آتي‌ ، ‏‎ سال‌‏‎ بودجه‌‏‎ قانون‌‏‎
گرايش‌منفي‌‏‎ زيانبار ، ‏‎ و‏‎ زودگذر‏‎ فريبنده‌اما‏‎ گرايش‌‏‎ اين‌‏‎ پايه‌‏‎ بر‏‎
و‏‎ قوانين‌‏‎ قالب‏‎ در‏‎ ويژه‌‏‎ به‌‏‎.‎يافت‌‏‎ ادامه‌‏‎ همچنان‌‏‎ سال‌ 1375‏‎ در‏‎ ديگري‌‏‎
و‏‎ صنعتي‌‏‎ موسسات‌‏‎ و‏‎ شركتها‏‎ بر‏‎ فشار‏‎ اسلامي‌‏‎ شوراي‌‏‎ مجلس‌‏‎ بودجه‌اي‌ ، ‏‎ مقررات‌‏‎
واحدها‏‎ اين‌‏‎ مديريت‌‏‎ كه‌‏‎ داد‏‎ افزايش‌‏‎ گونه‌اي‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ دولتي‌‏‎ مالي‌‏‎ و‏‎ توليدي‌‏‎
كارمنداني‌‏‎ به‌‏‎ آنها ، ‏‎ قانوني‌‏‎ و‏‎ مصوب‏‎ اساسنامه‌هاي‌‏‎ روح‌‏‎ خلاف‌‏‎ بر‏‎ را‏‎
مديران‌‏‎ از‏‎ يكي‌‏‎ گفته‌‏‎ به‌‏‎ چنانچه‌‏‎ ;كرد‏‎ تبديل‌‏‎ تصميم‌گيريها‏‎ در‏‎ بي‌اراده‌‏‎
به‌‏‎ ياري‌‏‎ در‏‎ حتي‌‏‎ نهادها‏‎ اين‌‏‎ كشور ، ‏‎ صنعتي‌‏‎ غول‌پيكر‏‎ نهاد‏‎ يك‌‏‎ ارشد‏‎
.هستند‏‎ روبه‌رو‏‎ قانوني‌‏‎ موانع‌‏‎ با‏‎ زلزله‌زدگان‌نيز‏‎
برقراري‌‏‎ با‏‎ همراه‌‏‎ صنعت‌‏‎ بخش‌‏‎ بر‏‎ فزاينده‌‏‎ سياسي‌‏‎ شبه‌‏‎ فشارهاي‌‏‎ نتيجه‌‏‎
بر‏‎ نرخگذاري‌‏‎ چون‌‏‎ غيراقتصادي‌‏‎ و‏‎ اثر‏‎ كم‌‏‎ و‏‎ پرهزينه‌‏‎ نظارتي‌‏‎ نظامهاي‌‏‎
توزيع‌‏‎ نظام‌‏‎ بهبود‏‎ به‌‏‎ كه‌‏‎ آن‌‏‎ از‏‎ پيش‌‏‎ و‏‎ بيش‌‏‎ عمل‌‏‎ در‏‎ صنعتي‌ ، ‏‎ توليدات‌‏‎
مي‌رود‏‎ آن‌‏‎ بيم‌‏‎ و‏‎ افزود‏‎ سال‌ 1375‏‎ ظرف‌‏‎ از‏‎ توليد‏‎ نظام‌‏‎ بر‏‎ فشار‏‎ بينجامد ، ‏‎
دو‏‎ -‎يكي‌‏‎ در‏‎ را‏‎ كشور‏‎ صنعتي‌‏‎ توليد‏‎ بتواند‏‎ جدي‌ ، ‏‎ اصلاح‌‏‎ عدم‌‏‎ صورت‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎
.بفرسايد‏‎ آينده‌‏‎ سال‌‏‎
پايان‌‏‎



.است‌‏‎ همشهري‌‏‎ روزنامه‌‏‎ به‌‏‎ متعلق‌‏‎ و‏‎ محفوظ‏‎ حقوق‌‏‎ تمام‌‏‎