پنجم ، شماره 1225 آوريل 1997 ، سال فروردين 1376 ، 8 سه‌شنبه 19
|
|
جوانان اصلي مشكل بلاتكليفي
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
افروز غلامعلي دكتر و آزاد تقي دكتر با گو و گفت در جوانان مشكلات
حال در اكثرجوانان.ماست جوانان مشكل مهمترين بلاتكليفي:آزاد دكتر
يعني.نمي‌دانند را تكليفشان اما هستند ، تحصيل و كار درگير حاضر
گرفت خواهند قرار اجتماعي نظام كجاي در فردا نمي‌دانند ،
از كه وانتظاراتي توقعات نگرشها ، تلقيها ، ميان بايد:آزاد دكتر
برقرار تعادلي دارد ، دراختيار جوان كه امكاناتي با داريم ، جوان
سازيم
رابا ارزشها از جوانان شناخت بايد خانواده‌ها:افروز دكتر
صاحبان به درجامعه و كنند همراه خوشايند عواطف و تشويقها احساسات ،
دهند بيشتري بهاي ارزشها ،
مسووليتهاي و عنوان‌حقوق با همايشي سال 75 ماه اسفند در:اشاره
اين برگزاري از هدفشد برگزار جوانان عالي شوراي توسط جوانان ،
مسايل حوزه در خود مسووليتهاي و حقوق با جوانان كردن آشنا همايش ،
و كارشناسان همايش اين در.بود سياسي و اقتصادي فرهنگي ، اجتماعي ،
خود مقالات ارايه با و رسانيدند هم به حضور جوانان مسايل صاحبنظران
بررسي و طرح را جوانان مسووليتهاي و حقوق مساله خاصي زاويه از هريك
اين در شركت‌كننده كارشناسان از تن دو با منظور همين به.كردند
اجتماعي علوم دانشكده رييس) ارمكي ، آزاد تقي دكتر آقايان همايش ،
و تعليم روانشناسي مدرس) افروز غلامعلي دكتر و-(تهران دانشگاه
با.كرده‌ايم گو و گفت (جوانان عالي شوراي عضو تهران دانشگاه تربيت ،
.مي‌خوانيم هم
و حقوق با جوانان آشنايي براي اقدام اساسي‌ترين و مهمترين
چيست؟ مسئوليتهايشان
ما.است جوان اول‌شناخت درجه در اقدام مهمترين:آزاد دكتر
احيانا و ذهنيات تخيلات ، براساس تنها شناخت‌و بدون نمي‌توانيم
و حقوق از داريم ، جوانان به نسبت كه منفي يا مثبت تلقي‌هاي
جوانان شناسايي جهت در كه اقدامي هر پس.كنيم صحبت آنان مسئوليتهاي
.مي‌شود قلمداد اصل مهمترين عنوان به ;باشد
جامعه قشر اين ونگرشهاي نيازها شناخت اينجا ، در شناسايي از منظور
و فرهنگي گرايش چه در ما جوانان اينكه وبررسي مطالعه يعني است
فكري همسويي (اجتماعي ريزان برنامه) ما با آيا.مي‌برند بسر اجتماعي
پس.خير يا مشتركند ما با نگرش و تلقي طرز در همچنين نه؟ يا دارند ،
با را وي توانست خواهيم راحتتر يادشده ، عرصه‌هاي در جوان شناخت از
.سازيم آشنا مسئوليتهايش و حقوق
جوهره خصيصه‌هاي زمينه ، شناخت اين در اقدام مهمترين:افروز دكتر
قابليتها ، انديشه‌هاي استعدادها ، به آنها توجه‌دادن و جوانان وجود
جوانان دروني نهفته ويژگيهاي به كلي‌پرداختن به‌طور و نوآوريها خلاق ،
.است
اهداف از يكي و مسئوليت‌پذيري‌دارند قابليت فطرتا انسانها همه
هدف سه -است مسئوليت پذيرش همانا جوان ، نسل وتربيت تعليم چهارگانه
ديگران با موثر و مفيد ارتباط خود ، برقراري شناخت:از عبارتند ديگر
جامه اهداف اين به بتوانيم كه صورتي در پس -اقتصادي كفايت به نيل و
.شد خواهند مسئوليت‌پذير طبيعي به‌طور ما جوان نسل بپوشانيم ، عمل
چون.دارند پذيرش‌مسئوليت‌را آمادگي افراد ، همه گفتيم ، كه همان‌طور
برقرار ارتباط ديگران با است ، ناگزير بودن حكم‌اجتماعي به انسان
مسئوليت‌پذيرفتن و مسئوليت‌دادن ارتباطي ، چنين برقراري لازمه و كند
جوان يك براي مسئوليت‌پذيري كه ديد خواهيم امر ، اين قبول از پس.است
.مي‌شود قلمداد طبيعي امري عنوان به
براي يعني نكنيم ، اتخاذ را صحيحي روش ما عكس به كه صورتي در اما
نخواهند آنان كنيم ، كم افراد در كودكي از را نفس به اعتماد مثال ،
در است ، لازم واقع در پس.بشناسند را خود ويژگيهاي و قابليتها توانست
مسئوليت پذيرش انتظار آنان از سپس كرده ، ايجاد نفس به اعتماد جوانان
.باشيم داشته
و حقوق با آشنايي‌جوانان -امر اين اصلي متوليان كساني چه
هستند؟ -مسئوليتهايشان
.دارند مسئوليت زمينه دراين عوامل و نيروها از بسياري:آزاد دكتر
مشكلات و مسايل به پرداختن هدف با كه جوانان شوراي‌عالي مثال براي
وارد زمينه اين در بايد كه است مرجعي اولين است ، شده تشكيل جوانان
.شود عمل
مهمتراست؟ خانواده از شورا اين نقش آيا -
تنها خانواده هر اما.دارد اهميت بسيار هم خانواده نقش البته
است ، ممكن طرفي از.كند تكليف تعيين جوان‌خودش براي مي‌تواند ،
برنامه‌ريزي بايد حقيقت در.نكند صحيحي اقدام راه اين در خانواده‌اي
در را وظايفي و حقوق كه سازماني عبارتي به.شود انجام كلان سطح در
از پسنمايد اقدام موقعيتش برحسب است ، موظف شده ، عهده‌دار زمينه اين
طريق از مي‌توان گرفت ، انجام كلان سطح در برنامه‌ريزيهايي چنين كه اين
.كرد منتقل خانواده‌ها به را آن جمعي ارتباط وسايل
اصلي متوليان پس.كودكي‌است دوران از انتقال جواني ، :افروز دكتر
و مربيان خانواده‌ها ، از پسدانست جوانان بايدخانواده را امر اين
.هستند مسئوليتي چنين عهده‌دار جامعه بر حاكم كارگزاران آن كنار در
تقويت را مربيان و پيونداوليا بايد كه هستند جامعه كارگزاران اين
جوانان و نوجوانان ذهني خلاقيت و شخصيت شكوفايي رشدو زمينه تا كنند
.شود فراهم
در زيرا.باشند مشتركي‌داشته زبان و باور بايد گروه سه اين البته
پرورش ، و آموزش خانواده ، بر حاكم نظام‌ارزشي بين كه صورتي
باشد ، نداشته وجود زبان‌مشتركي و باور جامعه مسئولان و كارگزاران
كم و كم‌رغبتي دوگانگي ، احساس روحي ، و عاطفي دچارتعارضات جوان
.شد خواهد زندگي در روزمرگي نهايت در و شغلي و تحصيلي تلاشي ، افت
چيست؟ حاضردارند ، حال در ما جوانان كه مشكلي مهمترين
حال در جوانان اكثر.جوانان‌ماست مشكل مهمترين بلاتكليفي:آزاد دكتر
اجتماعي نظام در را تكليفشان اما هستند ، تحصيل و كار درگير حاضر
خواهند قرار اجتماعي ، نظام كجاي در فردا نمي‌دانند ، يعني.نمي‌دانند
.گرفت
بدين.است ناآرام اساساموجودي جوان كه داشت نظر در بايد البته
پيدايش سبب امر همين و نمي‌شود مستقر جايي در راحتي به كه معني
جزو كه -فردي حالت از بلاتكليفي وقتي اما.مي‌شود او در بلاتكليفي
و عمومي جنبه و شد خارج -است جوانان تمام ويژگيهاي و خصوصيات
آن براي بايد شدند ، بلاتكليف جوانان اكثريت يعني كرد ، پيدا اجتماعي
.انديشيد چاره‌اي
كوشيد؟ بلاتكليفي اين رفع در مي‌توان چگونه -
داريم ، جوان از كه وانتظاراتي توقعات نگرشها ، تلقيها ، ميان بايد
.سازيم برقرار تعادلي دارد ، اختيار در كه‌جوان امكاناتي با
ديگر طرف از اما كنيم ، برجسته بسيار را جوان مقوله ما اگر مثال براي
خواهيم مشكل دچار باشيم ، نداشته را او نيازهاي به پاسخگويي امكان
هر و بسنجيم يكديگر با را عناصر همه رابطه وقتي كه صورتي در.شد
را آن سپس و مطرح امكاناتمان و وسع حد در اجتماعي نظام در را عنصري
.بخشيم سامان عنصر آن به توانست خواهيم بهتر درآينده كنيم ، برجسته
شايد ، و بايد كه طور ديگران‌آن مي‌كنند ، احساس جوانان:افروز دكتر
جوهره و خلاق قواي كه مي‌كنند تصور همچنين.نمي‌شناسند را آنها
تواناييهاي كه باورند براين آنها.است مانده باقي نهفته وجودشان
و همراهان به نياز و است محدود پروازشان بستر اما دارند ، فراواني
.سازند هموار برايشان را اعتلا و حركت مسيرهاي تا دارند همگاماني
مي‌آورند حساب به وغيرمجرب كودك را آنها ديگران مي‌كنند ، فكر جوانان
.است اجتماعي -رواني مشكلات حاضر ، حال در ما جوانان مشكلات هرحال به
جوانان ، جدي مسايل به‌عنوان را اشتغال و ازدواج اقتصادي ، مشكلات من
وجودنداشته مشكلات اين كه نيست معني بدان البته‌اين.نمي‌كنم تلقي
به.است تحصيل و اشتغال ازدواج ، فرهنگ در اساسي مشكل اما باشد ،
ازدواج به نسبت مردم نادرست باورهاي و بينش‌ها به مسايل اين عبارتي
نسبت جدي ، باور يك هنوز ما ، جوانان از بسياري مثال براي.برمي‌گردد
دقيق معناي به ازدواج فرهنگ نمي‌دانند ، و نكرده‌اند پيدا ازدواج به
مطرح جوان براي بعد يك از (ازدواج) را مساله اين هركس و چيست كلمه
.مي‌كند
چيست؟ ارزشهاي‌اجتماعي با جوانان آشنايي روش بهترين
يعني تاريخي ، خاص درشرايط ما جامعه حاضر ، حال در:آزاد دكتر
در جامعه كه است آن دوره‌گذار ويژگيهاي از.مي‌برد سر به دوره‌گذار
پس ;نيست يافته‌اي تكليف جامعه اجتماعي ، نظام نظر از مرحله‌اي چنين
هم اگرداد انجام دقيقي برنامه‌ريزي جامعه اين براي نمي‌توان طبيعتا
انجام شكل‌سيلاني به است بهتر بگيرد ، صورت برنامه‌ريزي است ، قرار
اجتماعي ، ارزشهاي با افراد آشنايي منظور به است ، لازم اينجا در.شود
نظام ارزشهاي از برخي.كنيم تعريف نو از را ارزشها اين از سري يك
گروه بالاخره و ديني ارزشهاي را دسته‌اي سنتي ، ارزشهاي را ما اجتماعي
.مي‌دهند تشكيل جهاني مطلوب ارزشهاي را ديگر
داردو ماوجود جامعه در ارزشي نظام تنوعي‌از مي‌كنيم ، مشاهده پس
جنبه آنها برخي‌از كه مي‌دهند تشكيل را طيف‌وسيعي ارزشها اين
.دارند گرايانه جنبه‌عام ديگر خاص‌گرايانه‌وبرخي
كنيم ، ابتدا آشنا ارزشها اين با خودرا جوان مي‌خواهيم كه وقتي حال
آشنا ازارزشها دسته كدام با بايستي جوان‌را كدام كه بدانيم بايد
الگو به‌عنوان را خاص ثابت‌و برنامه‌ريزي يك مانمي‌توانيم چونكرد
ارزشها ، با جوانان لازمه‌آشنايي.دهيم ارائه جوانان براي‌تمام
نيازهاي‌آنان و جوانان از شد ، شناخت گفته هم قبلا كه همان‌طور
مرحله كه‌در نداريم انتظار روستايي يك‌جوان از ما مثال براي است ،
ارزشهايي چنين با آشنايي زيرا.شود متعالي‌آشنا ارزشهاي با اول
صورت مناسبي زمينه‌سازي‌هاي و روحي و فكري مناسب شرايط با همراه بايد
ارزشهاي با يكباره را جواني چنين بخواهيم ، كه صورتي در و بگيرد
.كرده‌ايم اختلال ايجاد او در كنيم ، آشنا متعالي
تنها ما و باشد بيگانه سنتي ارزشهاي با ما جوان اگر كلي ، به‌طور
آشنا جهاني ارزشهاي با را وي جمعي ، ارتباط وسايل طريق از بخواهيم
ارزشها از برخي با تنها او زيرا.كرده‌ايم اختلال دچار را او كنيم ،
القا جوان به را سنتي ارزشهاي فقط اگر ديگر طرف از.است شده آشنا
دلمردگي ، به بازداريم ، ارزشها ساير با آشنايي از را او و كنيم
.شد خواهد مبتلا محدوديت و انزوا تنهايي ،
مشكل ارزشها ، شناخت زمينه در جوانان‌ما خوشبختانه:افروز دكتر
آن به عمل و كردن پيدا باور با مطلب يك شناخت اما.ندارند چنداني
بينش ، با همراه جوانان در كه كنيم تلاش بايد ما.است متفاوت مطلب
امكان‌پذير وعظ و سخنراني و كتاب با كاري چنين و كنيم ايجاد هم باور
است ، وظايفي عهده‌دار زمينه اين در كه نهادهايي مهمترين از يكي.نيست
ارزشها از جوانان شناخت بايد خانواده‌ها يعني.مي‌باشد خانواده نهاد
ديگر طرف از.كنند همراه خوشايند عواطف و تشويقها احساسات ، با را
بتوانند جوانان و دهيم بيشتري بهاي ارزشها ، صاحبان به جامعه در بايد
در.شوند محشور بيشتر چه هر جامعه و درمدرسه خود محبوب الگوهاي با
.شد خواهند شخصيتها اين از همانندسازي به قادر آنان صورت اين
كنيم؟ ترغيب اجتماعي به‌مشاركت را جوانان مي‌توانيم چگونه
.كنيم تعريف را مشاركت نظام كه است لازم چيز ، هر از قبل:آزاد دكتر
مورد در خانواده‌ها اكنون هم كه روشهايي آيا ببينيم ، بعد مرحله در
يا مي‌كند ، تقويت آنها در را جويي مشاركت حس مي‌كنند ، اعمال نوجوانان
جوانانشان براي خانواده‌ها حاضر ، حال در.مي‌شود آن تضعيف سبب برعكس
متقبل را زيادي هزينه‌هاي رفاهي ، و تفريحي آموزشي ، زمينه‌هاي در
خود به مي‌توانند كه را مسئوليتهايي و وظايف از بسياري حتي.مي‌شوند
علاوه چون است غلط روش ، بسيار اين.مي‌كنند تقبل خود كنند ، واگذار جوان
در نيز فردگرايي روحيه مي‌كنيم ، ديگري نسل فداي را نسلي ما آنكه بر
.مي‌شود تقويت نوجوانان
جوانان ، با ارتباط ايجاد به‌منظور نيز دولتي نهادهاي مواردي در
اوقات براي دولت كه هزينه‌هايي مانند.مي‌شوند عهده‌دار را هزينه‌هايي
صحيحي عملكرد عملكرد ، اين.مي‌گيرد نظر در جوانان و نوجوانان فراغت
اوقات هزينه بايد كه هستند اجتماعي واحدهاي خود اين زيرا.نيست
اين در وقتي ديگر طرف از.دولتي نهادهاي نه و گيرند برعهده را فراغت
به‌طور را بودجه آن مي‌توانيم نشد ، هزينه (فراغت اوقات) بخش
را جامعه عمومي امكانات مثلا.كنيم هزينه جامعه براي غيرمستقيم ،
(مدرسه ساخت مانند)دهيم افزايش
مانند زمينه‌هايي در كه آن به‌جاي دولتي نهادهاي كه جامعه‌اي در
گيرند ، دوش بر را باري تا كنند وادار را جوانان خود فراغت ، اوقات
و آمد نخواهد بوجود مشاركت مي‌كند ، مسئوليت قبول شده ، عمل وارد دولت
.است مقطعي و مدت كوتاه آيد ، بوجود هم اگر
يعني.برمي‌گردد اجتماعي مسئوليت به‌احساس مساله اين:افروز دكتر
خود كنند ، پيدا را خود اجتماعي جايگاه و منزلت هويت ، ما جوانان اگر
مشاركت ، زمينهميشود فراهم آنان اجتماعي مشاركت زمينه‌هاي خود به
نگرشي داشتن گرو در انگيزه اين و است اجتماعي قوي انگيزه مستلزم
.است اجتماعي مسئوليت عرصه‌هاي در متعهدانه
اعتماد درحقيقت دهيم ، بها جوان منزلت‌اجتماعي و شخصيت به ما اگر
از كه صورتي در اين‌موارد ، كنار در كرديم ، رابيشتر او نفس به
حتي و كنيم تشويق همواره را وي چشمپوشي‌كرده ، حدي تا خطاهاي‌او
مي‌بيند ، جوان چون نهيم ، ارج را سازنده‌اش اجتماعي حركت كوچك‌ترين
ترغيب و علاقه‌مند مشاركت به است ، شده واقع قبول و توجه مورد مشاركتش
.مي‌شود
در آنان رفتار بر كنترل و رفتارجوانان بر نظارت ميان مرز
چيست؟ اجتماع و خانواده
در.دروني‌است متغيري نظارت و متغيربيروني يك كنترل:آزاد دكتر
نظارت را ويكديگر دارند اجتماعي تعامل باهم افراد خانواده يك
اين است ممكن حال.مي‌كنند تصحيح را يكديگر رفتار و واعمال مي‌كنند
بيرون ، در خانواده افراد يعنيبگيرد صورت خانواده از بيرون كنترلها
.باشند داشته بيروني نگاه خانواده به نسبت كنندو ايفا را خويش نقش
و همسالان گروه سياست ، مذهب ، -اجتماعي نظام طريق از كنترلها اينكه يا
رفتار بر خانواده در كه نظارتهايي مي‌رسد نظر به.گيرد صورت ـ..
دو اجتماعي ، كنترلهاي با مي‌شود ، اعمال جوانان جمله از افراد ،
طرفي از مكانيزم دو اين اما.مي‌دهند تشكيل را متفاوت مكانيزم
يكديگر با دو اين كه صورتي در زيرا.باشند يكديگر مكمل مي‌توانند ،
و تربيت شدن ، اجتماعي نام‌جامعه‌سازي ، به پديده‌اي نشوند ، همسو
.افتاد نخواهد اتفاق فرهنگ‌پذيري
جمله از خود اعضاي از جامعه.است گونه همين به نيز جامعه در
جامعه از را انتظاراتي متقابلا نيز جوانان و دارد انتظاراتي جوانان
بايستي انتظاراتشان ، به دستيابي براي اينها از كدام هر حال.دارند
.دهند پاسخ كنترلي و نظارتي مكانيزمهاي از سري يك به
اجتماعي ، نظام يك عناصر رابطه براي‌تنظيم كه گفت بايد كلي طور به
.لازمند دو هر (نظارت و كنترل) دروني و بيروني متغير دو
يعني‌همراه.باشد داشته حمايتي مي‌تواند ، جنبه نظارت:افروز دكتر
مواردي‌كه در اما.باشد دلسوزي و شفقت محبت ، مهرباني ، عطوفت ، با
بر مستقيم كنترل و دخالت به منجر مي‌شود ، خارج عاطفي حالت از نظارت
.است جوان كوچك‌انگاري حقيقت در و مستقيم دخالتهاي و مي‌شود رفتار
نالايق و بي‌كفايت كارهايش در او كه مي‌فهمانيم او به عمل اين با يعني
اعمال و رفتار بر تفريط و افراط گونه هر از دور به بايد والدين.است
رفتار بر دخالت و مستقيم كنترل جاي به كنندو صحيح نظارت خود ، جوانان
.باشد داشته مشاوره‌اي و هدايتي و حمايتي جنبه رفتارشان جوانان ،
آنان اغلب و است دشوار خانواده‌ها اكثر براي مرز اين تفكيك البته
مختلف ، امور در تا بدهند حق خود به مي‌توانند حد چه تا نمي‌دانند
است آن راه بهترين اما.كنند نهي و امر او به يا و كنترل را جوانشان
ما رفتار او كه باشد دوستانه و صميمانه آنقدر جوان با ما ارتباط كه
صورت اين در.كند همانندسازي ما با و كرده انتخاب الگو عنوان به را
.هستيم آن خواهان ما خود كه كرد خواهد انتخاب را مسيري جوان
جوانان‌بفرماييد ، مسئوليتهاي و همايش‌حقوق برگزاري به توجه با
كنيم؟ كاربردي را همايشهايي چنين در شده مطرح مباحث مي‌توانيم چگونه
ميان گو و گفت بايستي همايشهااساسا نشستهاو در:آزاد دكتر
از بسياري چون‌براي.شود انجام وشركت‌كنندگان متخصصان كارشناسان ،
و مسايل بتوانند كه ندارد وجود امكان اين عملا اجراكنندگان‌همايشها
از اصلي هدف كلي ، طور به.كنند حل را همايش در شده مطرح مشكلات
و مقاله ارائه‌دهندگان ميان نظر تبادل و بحث نشستها ، اين برگزاري
چنين در كه است اجرايي عناصر وظيفه اين حال.است شركت‌كنندگان
و همايش در شده مطرح مشكلات از اطلاع با و يابند حضور نشستهايي
توان و امكانات كارگيري به با همچنين و كارشناسي نظريات از استفاده
.بكوشند مشكلات اين رفع در خود اجرايي
و كنيم مي‌گوييم ، عمل خود آنچه به كه آن‌است قدم اولين:افروز دكتر
ما جامعه.نماييم فراهم نيز ديگران براي را عمل زمينه بعد مرحله در
را فراواني امكانات... و فني حرفه‌اي ، اقتصادي ، فكري ، نظر از
توانست خواهيم صحيح فرهنگي مديريت و سازماندهي يك با پس.داراست
چه هر را همايشها اين در شده ارائه راهكارهاي و شده مطرح مباحث
.كنيم عملي سريع‌تر
