پنجم ، شماره 1226 آوريل 1997 ، سال فروردين 1376 ، 9 چهارشنبه 20
|
|
روياي مضاربه‌اي شركتهاي ورشكستگي با
شد فراموش آلباني در اقتصادي معجزه
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
سرمايه‌گذاري شركتهاي از شماري ورشكستگي پي در گذشته ماه بهمن اواخر
از دولت حمايت عدم سرمايه‌گذاران‌به اعتراض و آلباني در (مضاربه‌اي)
.شد بحران و دچارناآرامي بالكان كوچك كشور آنها ، اين
مال‌باختگان اعتراض صرفا و است خصلتي‌خودجوش ابتدا كه ناآرامي‌ها
جنوب تهيدستان اعتراضي جنبش به و گرفت خود به سياسي رنگ بزودي بود ،
شد ، آغاز اسفند كه‌اواسط مرحله اين در.شد آلباني‌تبديل
از و گرفتند عهده به را نارضايتي‌ها از بخشي رهبري چپگرايان‌آلباني
اين برابر در بريشا.دهد استعفاء خواستند جمهوري رئيس بريشا سالي
وزير نخست تعويض و كابينه ترميم به آن جاي به و كرد مقاومت خواسته
و شد منجر شهرها غارت به و گرفت شدت ناآرامي رو اين از.كرد اقدام
شوراي.شد روانه ايتاليا ويژه به همسايه كشورهاي سوي به آوارگان موج
بحران 10 تعميق از جلوگيري براي و اروپا اتحاديه درخواست به امنيت
آن از.كرد صادر آلباني به را چندمليتي نيروهاي ورود مجوز پيش روز
ناآرامي‌ها سرگيري از خطر هنوز اما است گذاشته كاهش به رو بحران روز
.است نشده منتفي كاملا كشور اين جنوب در
بحران ، آغازاين در كه مقاله‌اي از است برگرداني مي‌آيد پي در كه مطلبي
.شد چاپ Die Zeit آلماني مجله توسط
مايل‌نيست درتيرانا خود ديگرهمتاهاي چون كه روزنامه‌نگار يك
.است آغاز اين:است كرده عنوان آورد ، به‌زبان را خود پيش‌بيني‌هاي
سرسختانه‌اي موضع مردم‌خشمگين مقابل در است شده آلباني‌مجبور رژيم
كه‌طرفداران شد باعث گذشته تابستان مجلس‌در قلابي انتخابات.بگيرد
با دولت خونين اولين‌برخورد از بعد اكنون.بخودآيند مخالف احزاب
است ، گرفته قرار مردم خشم درمقابل آلباني رژيم تظاهركنندگان ،
.است سابقه‌نداشته كشور اين در كمونيسم شدن ساقط زمان از كه خشمي
اساس نفر ميليونها شايد و هزار صدها.است همه به مربوط قضيه اين
افسانه چندان‌دور نه آينده‌اي در.فرومي‌ريزد هم در زندگيشان
.مي‌رسد پايان به بي‌نتيجه و رسوا اقتصادي معجزه
بردارد ، بجلو پرش‌هايي توانست كوچك اين‌سرزمين كمونيسم ، سقوط از پس
بيك ميدان‌اسكندر در نهاد ، كاهش به رو كشور در غذايي مواد كمبود
خارجي‌اقتصاد ناظران و دولت مي‌خورد ، بچشم زميني مشرق جوش و جنب
.است شده محو و تاريك آينده امروز اما.مي‌كردند تحسين را بازار
با كارخانه‌هاي‌قديمي.نمي‌شود چيزي‌توليد عملا امروز آلباني در
كارخانه جز به شده‌اندو تعطيل چين ساخت كهنه 50ساله ماشين‌آلات
.است نشده راه‌اندازي ديگري جديد كارخانه كوكاكولا ،
به اين‌نداردكه جز مفهومي اغلبآلبانيايي‌ها براي بازار اقتصاد
بازگشت در كنندو پول‌پس‌انداز كمي آنجا ودر سفركنند كشور از خارج
كلان كه‌بهره‌هايي بسپارند به‌شركت‌هاي‌مضاربه‌اي را پول به‌وطن
زمين از سر چون‌قارچ گذشته سالهاي در اين‌شركت‌ها.مي‌پردازند
شركتي كه دارد ، نام (VEFA) شركت‌هاوفا اين عمده‌ترين.برآوردند
امروزه داردكه قرار جزء افسري شركت راس‌اين در.است مشكوك و همه‌كاره
افسانه‌هاي از گويي‌شاهزاده‌اي دارد ، تعلق او تيرانابه در چيز همه
آن كه‌نشان رسيده شهرت به چنان زماني‌كوتاه مدت در شركت اين.گذشته‌است
برق چراغ روي‌تيرهاي بر نشان اين.است شده كشوربدل ملي پرچم به گويي
از بسياري تارك بر سوپرماركت‌هاو مغازه‌ها ، در سر خيابانها ،
تيرانا درمركز ساختماني در شركت دفتراين.مي‌شود ديده ساختمانها
كه‌رفاه بود داده وعده آرايش‌چهره‌اش براي شركت اين.است شده واقع
را شهرها ولاي گل پر خيابانهاي و شد موجبخواهد را آلباني مردم
.كرد خواهد آسفالت
صد چند مي‌آمدند ، تا تيرانا به كشور اقصي‌نقاط از نيازمند دهقانان
كه دلاري صد بسپارند ، چند شركت اين به را ثروت‌خود همه يعني دلار
در پيله‌وري كار از يا و مزارع‌يونان در كار از معمولاپسرانشان
.بودند آورده چنگ به ايتاليا
اين از كه است بهره‌هائي مردم‌پايتخت از بسياري درامد منبع تنها
.حاكم‌است مطلق بيكاري مملكت اغلبنقاط در.مي‌كنند دريافت شركت
اروپا بويژه‌اتحاديه خارجي كمك‌هاي به‌بركت فقط دولتي تشكيلات چرخ
همراه كشورش خرم و سبز مرزهاي از بتواند آلبانيائي يك اگر.مي‌چرخد
گذران پول اين بهره با مي‌تواند بازگردد ميهنش به دلار هزار با
بهره‌ها كشور اين در.بداند شده تامين را خود پرجمعيت نسبتا خانواده
در دلار هزار بهره.مي‌رسد ماه در درصد تا 30 گاه و درصد تا 25 از 8
يك در كه آنچه از بيشتر يعني است دلار تا 300 درحدود 120 چيزي ماه
اين كه شد مطلع جهاني بانك قبل ماه شش.مي‌شود كارگر يك عايد كارخانه
پولي.كند جمع‌آوري مردم از دلار ميليارد از 2 بيش است توانسته شركت
از بعضي.مي‌شود بالغ را كشور ملي ناخالص درامد حدود 10درصد كه
سيستم اين كه بودند شده يادآور نيز قبلا خارجي مالي متخصصين
نشان كه بود اخير ماهه دو يكي در.دهد حيات ادامه سلامت به نمي‌تواند
جهاني گذشته ، بانك مهرماه درشد آشكار اين‌سيستم فروريختن درهم
فروپاشي اولين‌نشانه و شود مشخص شركت‌ها وضعيت‌اين كه كرد توصيه
سوده مضاربه‌اي شركت.داد نشان را خود ديماه دراواسط شركت‌ها اين
مي‌كرد پرداخت به‌سپرده‌گذارانش بهره كه‌ماهانه 10درصد (Sude)
اين در.گريختند كشور از خارج به آن مربوطه مسئولين و شد ورشكست
را خود گيشه‌هاي نوع اين از شركت دومين (Gyallica) جياليكا شركت زمان
تيرانا بسوي كشور سرتاسر از خشمگين سپرده‌گذاران.بست مراجعين روي بر
شايد تا بردند هجوم بود شركت مقر كه (Vlora) ولورا شهر طرف به يا و
نفر مضاربه‌اي 50هزار شركت اين.بگيرند بازپس را خود پولهاي بتوانند
خود دور به را دلار نفر 7200 هر براي سرمايه‌اي ميانگين با سپرده‌گذار
غالب و خارجي ثروتمندان سرمايه‌گذاران اين از بخشي.بود كرده جمع
ميليون دولت 340 همزمانبودند آلباني اهالي از بي‌چيز مردمي آنها
درآستانه كه شركتي كرد ، توقيف را ديگري مضاربه‌اي شركت دارايي دلار
.بود كامل ورشكستگي
كشور اين در نوع اين از شركت سپرده‌گذاربزرگترين هزار با 100 وفا
به قادر ديگر كه است مدتي و افتاده لرزه به پايه‌هايش و است كوچك
مردم به را بهره‌ها از بخشي فقط و نيست مردم سپرده‌هاي بازپرداخت
.مي‌كند پرداخت
بپردازند كلان چنين توانستندبهره‌هايي شركت‌هاچگونه اين اينكه
دريافت پولهاي بهره شركت‌ها اين از بعضي.است تعجببرانگيز و نامعلوم
زنجيره اين كه وقتي.مي‌كرده‌اند پرداخت جديد دريافت‌هاي محل از را شده
با ورشكستگي غبار و گرد در مسئولين وقت آن مي‌رسيد ، پايان به
عمر فقط سيستم اين.مي‌شدند ناپديد صحنه از اوليه شده جمع سرمايه‌هاي
در مضاربه‌اي شركتهاي بزرگترين چگونه اما باشد ، داشته مي‌تواند كوتاهي
اين كه بود چنين علت باشند؟ داشته بيشتري عمر توانستند آلباني
يا كردند خريداري بنزين‌را پمپ‌هاي آوردند ، رو تجارت به شركت‌ها
نمايندگي يا و انداختند راه به غذايي مواد تبديل كوچك كارگاههاي
شرافتمندانه كار نه صورت هر در.آوردند بدست را خارجي بزرگ شركتهاي
كلان بهره‌هاي پاسخگوي تنهايي به نمي‌توانستند موفق تجارت نه و
اسلحه ، قاچاق چون كثيف و آلوده فعاليتهاي در تنها باشند ، اين‌چنيني
بدست سودهائي چنين كه است پول سياه بازار و سيگار مخدر ، مواد
.مي‌آيد
در شركت‌ها اين كه مي‌كنند گمان تيرانا در خارجي اطلاعاتي سازمانهاي
سال‌گذشته در.كرده‌اند دخالت فعاليتهاي‌كثيف از شمرده بر بخش هرچهار
به ازتيرانا و قاچاق‌انباشته اسلحه از مسكوكه در هواپيما يك فرود
سرزمين‌انبارهاي اين در.برانگيخت را تعجبهمگان بود آمده در پرواز
فعلا كه دارد وجود كمونيستي حكومت زمان از باقيمانده اسلحه بزرگ
.مانده‌اند بلامصرف
قاچاق به كه شركت‌ها نوع اين يكي‌از حداقل و تعدادي كه است شايع
اين هنوز اما دارد ، تعلق مافياي‌ايتاليا به است مشغول اسلحه
.است نرسيده اثبات به شايعه
بانك دو و جهاني بانك چون جهاني اعتباري سازمانهاي سرمايه‌گذاري
احياء برنامه مثلا.بوده‌اند ناموفق كشور اين بازسازي براي آلماني
وامها دريافت‌كنندگان.ماند بي‌نتيجه كوچك كارگاههاي و دستي صنايع
امروز.بسپارند مضاربه‌اي شركتهاي از يكي به را پول‌ها دادند ترجيح
ماهر كارگر نبود از جديدالتاسيس پيتزافروشي‌هاي و كافه‌ها صاحبان
كنند زندگي پولشان بهره با هستند شايق كارگران مي‌گويند ، و مي‌نالند
.كارشان ثمره از نه
را مضاربه‌اي شركت دو اموال فقط مالي‌جهاني سازمانهاي فشار تحت دولت
صاحبان با بسيارتنگاتنگي قدرتمندوفاروابط شركت و است كرده توقيف
.دارد دولت در قدرت
كرده راپرداخت دموكراتيك حاكم انتخاباتي‌حزب هزينه‌هاي شركت اين
با نزديكي خفارابطه در وزير نخست مكسي مي‌گويندالكساندر.است
به‌عنوان ازوفا رسمي تشريفات و مراسم در.دارد شركت اين مديريت
.مي‌شود برده نام آلباني ثروت نمودار
ازدولت دولت مخالف جناح و بانك‌جهاني جهاني ، اعتباري سازمانهاي
رونق براي تا كنند تبديل بانك به را شركت‌ها اين كه مي‌خواهند آلباني
پاسخي دولت اما ورزند ، مبادرت اعتبار پرداخت به اقتصاد به بخشيدن
ميزان طريق اين از كه است نگران زيرا ندارد پيشنهاد اين به جدي
طغيان‌هاي موجب كه بيايد پائين چنان سپرده‌گذاران به بهره‌هاي‌پرداختي
.شود شديدتري
اسماعيلي دكتر:مترجم
