پنجم ، شماره 1234 آوريل 1997 ، سال فروردين 1376 ، 19 شنبه 30
|
|
به محكوم يا ماندگار پديده‌اي كوچ‌نشيني ،
نابودي؟
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
بود؟ خواهد كوچ‌نشيني احياء دوره بيستم ، قرن آيا
درست و منطقي براي‌استفاده موفق راهبرد نوعي واقع به كوچ‌نشيني
زمين‌است طبيعي منابع از
سرنوشت آينده نگران كوچ‌نشينان اغلب بيست‌ويكم قرن آستانه در اگرچه
جهان نقاط از بسياري در كوچ‌نشيني مي‌دهد نشان شواهد اما هستند ، خود
شد خواهد احياء دوباره
جمله‌بحث از آينده جهان در كوچ‌نشينان سرنوشت:درآمد پيش
لزوم به اعتقاد اغلب سازمان‌هاي‌اجرايي.است بوده مباحث انگيزترين
كشور اخيردر دوره در كه سياستي دارند ، عشاير واسكان يكجانشيني
هواداران ويژه به و بسياري‌ازكارشناسان اما است ، شده دنبال نيز ما
در و مي‌ورزند تاكيد كوچ‌نشيني پديده حفظ و تقويت لزوم محيطزيست ، بر
تا گرفته اروپا از كوچ‌نشيني ، سيستم بقاي از موفقي نمونه‌هاي باره اين
.مي‌كنند ذكر را آسيا و آفريقا
يونسكو طبيعي منابع و پژوهش‌هاي‌محيطزيست فصلنامه از كه نوشتاري در
گيوم وهانري برگزيده‌ايم ، پي‌يربونت (منابع و عنوان‌طبيعت با)
اين در يافته‌ها تازه‌ترين توسعه ، و مردم‌شناسي مسائل جهاني دوكارشناس
.كرده‌اند ارائه را باره
ديدگاه مي‌تواند آن اينكه‌مفاد نيز و گزارش اين اهميت به توجه با
اميدوار آيد ، شمار به كوچ‌نشيني پديده درباره يونسكو جهاني سازمان
مسئله باره در كه را تناقضاتي و داوري‌ها كج برخي آن درج هستيم
.كند اصلاح دارد وجود ايران در كوچ‌نشيني
جامعه‌اي هر است ، رفته كار به اينجا در كه آن‌گونه مفهوم‌كوچ‌نشيني ،
ازدرجات گستره‌اي و مي‌شود شامل مي‌كند زيست تحرك‌مكاني برمبناي كه را
و فصلي منظم جابه‌جايي‌هاي با شبانكاري‌كوچي از را ، تحرك اين مختلف
نوع گسترده‌ترين تا گرفته دامپروري و كشاورزي كننده نظام‌هاي‌تركيب
.برمي‌گيرد در شتر ، يا اسب به جوامع‌متكي به مربوط كوچ‌نشيني
گرفتن اصل به رسد چه چادرنشيني‌نيست ، از جديدي مقوله ارائه ما هدف
در كه ، است نكته اين بيان بيشتر هدف ، .كوچ‌نشيني براي واحد يك‌هويت
چشمگيرشان ، تنوع از گذشته كوچ‌نشين ، گروه‌هاي بيست‌ويكم ، قرن آستانه
مي‌رسد نظر كه‌به آينده‌اي دارند خود آينده مورد در مشتركي نگراني
منابع سنتي مديريت حساس مسئله سياستگزاران‌به پاسخهاي و برخوردها
در عمده‌اي و تعيين‌كننده نقش چادرنشين مردمان پايدار وتوسعه طبيعي
.باشد داشته آن شكل‌گيري
.هستند كوچ‌نشيني شكل گسترده‌ترين و معمولي‌ترين نماينده شبانكاران
و دارند اشتغال بدان دنيا مردم از نفر ميليون تا 30 كه 25 شبانكاري ،
و كردن اهلي به اساس مي‌برند ، در سر به افريقا در آنها از نيمي حدود
شتر بز ، اسب ، گوسفند ، گاو ، چون علفخواري حيوانات جانبه‌از همه مراقبت
از خود اطراف محيط با انسان ، رابطه اساسا.است مربوط شمال گوزن و
سازمان مختلف بااندازه‌هاي گله‌هايي در كه مي‌شود برقرار طريق‌حيوان‌ها
سنتي يك‌منطقه چراگاه‌هاي و پرآب نقاط در فصلي به‌صورت و مي‌شوند داده
.گردانده‌مي‌شوند شده تعيين پيش از
مي‌گيرند ، شكل عوامل‌بوم‌شناختي تاثير تحت هرچيز از قبل كه كوچ‌ها ،
.دهند روي بيابان‌نشين گروه‌هاي حركات در دقيق آهنگ ضرب بدون است ممكن
نامنظم باران الگوهاي از موريتاني در مائور كوچ‌نشينان و بدوي اعراب
-شمال محور در لاپ‌ها;(مي‌نامند ابر رافرزندان خود و) مي‌كنند پيروي
تبت‌و فلات ايران ، چادرنشينان مانند ديگر وبرخي ;مي‌كنند سفر جنوب
مي‌روند پايين و بالا مناطق‌كوهستاني از عمودي محوري در آند كوه‌هاي
تقويم‌اجتماعي معمولااز شبانكار چادرنشينان قشلاق ، حركات و ييلاق
نمك برگزاري‌جشن مانند مي‌كند ، پيروي دوباره جمع‌شدن و شدن پراكنده
فشرده دوره يك طي باران ، فصل در آن جريان در كه طوارق چادرنشينان
.مي‌شود برپا چادر چهل تا سي سرور ، و جشن
را خود مي‌دهد اجازه آنان به كه كرده‌اند كسب تواناييهايي شبانكاران
يا بوم‌شناسي‌حاشيه‌اي نظر از اغلب كه كنند زيست‌هايي‌سازگار محيط با
سازماندهي شيوه‌هاي در وانعطاف‌پذيري مكاني تحرك.هستند شكننده
خانواده‌ها ميان‌گله‌ها ، در موازي رشد ميزان ايجاد به واقتصادي اجتماعي
بدين‌سان ، و ، كرده كمك زمين جمعي‌از استفاده حقوق تخصيص و
منظم شدن دست دست‌به.است كرده ترغيب را منابع از استفاده‌عاقلانه
يافته ، تمركز سازمان دستبردهاي يا مراسم جريان‌ازدواج‌ها ، در حيوانات
دانش بر مبتني بيشتر كه تكنولوژي‌هايي;توليدي فعاليت‌هاي انعطاف‌پذير
شمار اينها ;پشتوانه‌هاي‌مادي بر تا هستند سنتي و شناختي جانور-قومي
فشار بودن پايين بستر بر كه ، نظامي‌هستند مولفه‌هاي از اندكي
ممكن بامحيطزيست را حيوان -انسان همكنشانه و متقابل جمعيت ، رابطه
.مي‌كند
مصرف ، وسيله هم و توليدند وسيله هم آنكه عين در حيوانات ، گله‌هاي
حيوان و انسان مادي مشترك فصل كه دارند مهمي فرهنگي -اجتماعي ارزش
اين.هست نيز نمادين و روحاني آرماني ، كه بعدي مي‌آورد ، پديد را
را آن گاه هم هنوز كه خود ، حيوانات با گله‌داران احترام‌آميز برخورد
ضرورت از را خود مشروعيت مي‌دانند ، عقلاني غير گاوپرستي نوعي‌عقده
از چشمگيري تعداد بايدشامل كه مي‌آورد دست به بزرگ گله‌هاي نگهداري
يابلاي بيماري ادواري شيوع از پس تا باشد قوي‌بنيه و كهنسال حيوانات
.شود تسهيل گله بعدي بازپروري جوي
مديريت در شبانكاران علت‌اصرار به كه است شده باعث رايج فهمي‌هاي كج
انگ آنان نامتحول ، به ظاهرا فنون كمك به مردم جمعي‌خوراك‌عامه
تغيير و كردن محكوم براي فراوان دخالت‌هاي‌نهادي به و بزنند شق كله
اهميت نكته تاكيدبراين رو ، اين از.بخشند مشروعيت آنان زندگي شيوه
دورگه ، نسل‌هاي آزمايشي ايجاد با دامپروران‌سنتي واقع در كه دارد
كنار در محيطكه ، با گوناگون سازگاري‌هاي و دامپزشكي اندوختن‌دانش
به موقت گريزهاي نيز و غذا وگردآوري شكار است ممكن دام ، پرورش
شود ، نوآوري‌هاي شامل را بازار براي توليد به گرايش كشاورزي‌با
.داده‌اند انجام گسترده‌اي
و اجتماعي محيطي ، اقتصادي ، زيست نظامهاي گسترده تنوع رغم به
و غذا گردآورنده -شكارچي شبانكار ، جوامع‌كوچ‌نشين تمام فرهنگي ،
انعطاف‌پذيري مكاني ، تحرك نظامهاي:دارند اساسي شباهتهايي ماهيگير
مناطق با را آنها رابطه كه زمين ، از جمعي استفاده حقوق و اجتماعي
كه منابع از بهره‌برداري و زيستگاه مديريت شيوه‌هاي و مي‌كند معين سنتي
.دارد گرايش طبيعي سرمايه شونده بازتوليد حفظثروت به
دارد ادامه
