پنجم ، شماره 1237 آوريل 1997 ، سال ارديبهشت 1376 ، 22 سه‌شنبه 2
|
|
احزاب ظهور پيش‌زمينه‌هاي
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
:اشاره
پيدايش پيش‌زمينه‌هاي بايد بحث‌مي‌شود سياسي احزاب درباره كه زماني
فرهنگي اجتماعي ، ساختارسياسي ، .قرارداد توجه مورد را اين‌نهادها
اساسي محورهاي مي‌شوند ، احزاب ظهور باعث كه بحرانهايي همچنين‌وجود و
برخي كه آن باوجود نويسنده به‌نظر.مي‌دهند تشكيل را مقاله اين مطالب
شكل‌گيري در اساسي نقش داوطلبانه انجمنهاي و عرفي‌شدن نظير مولفه‌ها
مدنظر نمي‌توانند عامل تنها به‌عنوان هيچ‌يك حال اين با دارند احزاب
مقالات سرويس.گيرند قرار
درصدد انقلابي‌اش همقطاران از بسياري همانند (J.Madison)مديسون جيمز
شهروندان اختيار و آزادي كه گوناگوني تدريجي تعرضات تادربرابر بود
.كند ايجاد مي‌كرد ، امنيتي تهديد شده تاسيس تازه ايالات‌متحده ، در را
او.مي‌شد خلاصه(Factionalism) جناح‌گرايي در اين‌خطرات از يكي او به‌زعم
نيز و مركانتيليسم منافع آن بنياد در كه جناح‌گرايي‌اي‌داشت به اشاره
.قرارداشت مي‌كردند ، تمايل ابراز به‌كشاورزي كه آنهايي
ميزان مي‌شدند قادر اين‌چنين‌گروههايي كه مي‌كرد احساس مديسون
مباحثات اجتنابناپذير مركز سرانجام و كرده جذب را قدرت از نامتناسبي
جامعه يك در (Politics)سياست تا مي‌شود باعث امر همين.شوند سياسي
كند ، اعمال جامعه آن مي‌توانددر كه سيالي و تاثيرپذير ازشيوه‌هاي باز
.شود محروم
جمهوري يك طراحي به ديگران و مديسون تهديدات ، اين‌گونه حفظ جهت
و مهيج دفاعي به او ده‌فدراليست ، ماده در.نمودند اقدام فدرال
آن در كه پرداخت (Constitution) اساسي منشور يك ايجاد از ظريف
نظريه اين از بعد سال ده كمتراز.مي‌شد ممانعت جناح‌بندي‌ها ازشكل‌گيري
جناح‌بندي از نوعي خود كه-سياسي احزاب بود ، احزاب وجود كه‌مخالف
در -بودند گرفته تحقيرقرار و تقبيح مورد مديسون توسط مي‌روندو به‌شمار
.شدند متحده‌تاسيس ايالات
از يكي و متحده ايالات موسسان يكي‌از به‌عنوان مديسون جيمز آيا
يا است؟ داشته جمهوري مورد كم‌مايه‌در قضاوت يك صرفا آن متفكران
كه بوده تاريخي تقدير يك دشوار گردنه به‌مثابه نظريات اين شايد
از يكي تنها مديسون مي‌شدند؟ نمودار آن بعد سياسي احزاب مي‌بايستي
سياسي احزاب شكل‌گيري پيش‌بيني و پيش‌گويي از كه بود سياسي شاهدان
و دولت موضوع قلم‌فرسايان‌كلاسيك از شماري [حتي]كرد كوتاهي
و آمده صحنه به قدرتمندي روزي‌نهادهاي كه كنند تصور سياست‌نمي‌توانستند
حكومتي منتخب نمايندگان و مردم توده سياسي خواست‌هاي و آمال بين
.بگذارند پابه‌ميان
نقاط ديگر در بيستم قرن آخر ربع در سياسي احزاب به‌هرحال
شده‌احزاب صنعتي ملل درنيزسربرآوردهاند -متحده ايالات به‌غيراز-جهان
به‌همين.مي‌شود شامل را حزب پانزده ازدوتا آنها شمار و حاضرند و حي
تحقق‌آرمانهاي براي كه دارند وجود نيزاحزابي توسعه درحال ملل در صورت
.مي‌شود قلمداد وجودشان‌ضروري ملل اين توسعه و ملي
بخصوصي كاركردهاي آنها آيا استقراريافتند؟ چگونه سياسي احزاب
تلاش چگونه احزاب آن‌هستند؟ فاقد سازمانها ديگر اشكال كه دارند
ايجاد مانع به‌قدرت برابرصعودشان در دارند سعي كه را سياستمداران
مقاله اين موردبحث مواد ديگر مسائلي و سوالات اين مي‌كنند؟ خنثي كنند ،
متمركز (رقابتي) دمكراتيك سياسي نظامهاي درحول‌وحوش بيشتر كه است
.خواهدبود
همانند مناطق بعضي در.است شده بكر سازمان يك به تبديل سياسي حزب
قوه داراي و دارد حياتي‌سروكار نيازهاي از بعضي با كه ماشيني‌شده
.مي‌باشند آن فاقد سازمانهاي‌اجتماعي ديگر كه است وكارايي‌اي تشخيص
و زنگ‌زدگي از نيزنشانه‌هايي سياسي حزب در ماشين‌ها ، مانندهمه مع‌هذا
شكل در حزب كه آن‌است مي‌بينيم امروز آنچه.مي‌بينيم پوسيدگي‌را
.باشد اجتماعي‌قابل‌دوامي و سياسي نهاد ديگرنمي‌تواند كنوني‌اش
قرن در اولين‌بار براي نوين سياسي نوين‌احزاب سياسي احزاب طبيعت
احزاب-نوين احزاب ظهور محل-متحده ايالات در.آمدند به‌وجود نوزدهم
با شدنداما ظاهر سال 1800 جمهوري انتخابات‌رياست از قبل درست سياسي
اين-عموم دخالت و سازماني نيروي -حزبنوين يك كامل ويژگي‌هاي ملاحظه
بريتانياانجمن‌ها در.نرسيد كامل ظهور به 1830به‌منصه دهه 1820 تا امر
اما بودند آمده به‌وجود نوزدهم قرن از پيش‌تر خيلي سياسي دسته‌هاي و
حزب كه بود به‌ويژه 1867 و سال 1832 انتخاباتي اصلاحات از پس تنها
سياسي احزاب رشد اروپا از قسمت‌هايي دريافت توسعه امروز به‌مانند
قرن آغاز تا اسكانديناوي كشورهاي در مثال براي.گرفت صورت به‌كندي
.نبود خبري سياسي حزب از بيستم
يافته‌اند تطور انگليس و درامريكا نوين سياسي احزاب اينكه درضمن
شكل تغيير بوده‌اند درابتدا آنچه به نسبت زمان گذشت امابا
احزاب نام با امروزه كه مي‌گيرند به‌خود تازه‌اي ويژگي‌هاي و مي‌يابند
.است خورده رقم سياسي
تحليلش‌درباره در (W. Nisbet Chambers)چامبرس نيسبت ويليام
و اسلاف با جديد سياسي احزاب بامقايسه درامريكا ، اوليه احزاب
.است دريافته را روشني ويژگي‌هاي پيشين ، دوران انجمنهاي و جناحها
گروه يك شامل نوين سياسي احزاب -كه1 دريافته ازهرچيز قبل چامبرس
اهدافي و نبوده فردي شخصيت‌هاي صعود درفكر صرفا كه است رهبري فعال
دسته‌ها و كلوبها حالآنكهميبرند پيش بدان‌سو را حزب كه دارد متعدد
حزبي ويژه برچسبهاي با و بوده استوار اشخاص سست وفاداري پايه بر
تا مي‌انديشند شخصي صعود به بيشتر آن اعضاي به‌عبارتي نمي‌شوند ، شناخته
.مي‌باشند متعلق آن به كه بينديشند گروهي به اينكه
تا است كرده طراحي بدين‌خاطر معين‌را خطمشي‌هايي نوين سياسي حزب -2
در كه آورد به‌دست فرصتي كندو فراهم را خود بيشتر بسط زمينه‌هاي
انتخاباتي ، نظيرمبارزات خطمشي‌هايي ;نمايد نقش حكومت‌ايفاي
نظارت محتاج كه تساهل‌آميز شيوه‌هاي و حزبي نامزدهاي معرفي تكنيك‌هاي
دسته‌ها و كلوبها سياست‌گردانان براي آنكه حال.است سياسي دستگاه بر
.مي‌آيند به‌نظر غريبه كاملا خطمشي‌ها اين
هريك دارد ، خود اطراف در را ومنافع حاميان از متنوعي شمار حزب -3
آنكه حالببخشد شكل حزب رهبران عقايد به تا مي‌كنند تلاش آنها از
خود اطراف در را توجهات از ناچيزي تنوع صرفا دسته‌ها و كلوبها
.دارند
درساختارهاي ريشه كه را ياايدئولوژي‌هايي برنامه‌ها نوين احزاب -4
عامل دو اين اندازه‌اي تا.بخشيده‌اند توسعه دارند اجتماعي -سياسي
يا و داخل در حزب ، استمرار به نسبت كه هستند وسيله‌اي به‌عنوان اخير
به‌ندرت جناحها و كلوبها كه درحالي.مي‌دهند اطمينان حكومت ، از خارج
.هستند خود اصولي اظهارات يا برنامه‌ها پيش‌بردن به قادر
خود بقاي براي نوين سياسي مي‌گويداحزاب چامبرس اينكه نهايتا -5
هستند آن جستجوي در اين‌رو واز دارند تكيه عمومي حمايت بر به‌شدت
است درحالي اين.نمايند ترويج را خود به مخصوص عقايد مردم درميان تا
Contained) خوداستوار گروههاي زيادي تاحد كه وجناحها دسته‌ها كه
بروز ازخود عمومي حمايت به اندكي اقبال و هستندنياز (Self-
.مي‌دهند
اين.مي‌روند به‌شمار نوين احزابسياسي ويژگي‌هاي اهم از مورد پنج اين
قلمداد انتزاعي و آرماني به‌عنوان‌نمونه بايد آن كليت در ويژگي‌ها
كامل به‌طور را اين‌ويژگي‌ها همه سياسي احزاب ديگر بهعبارتشوند
اختلافات ذكراين با.دارند را ويژگي‌ها اين از تنهابرخي و نداشته
به كه آمده فراهم سياسي احزاب تولد براي‌بررسي‌چگونگي لازم مقدمات
.مي‌پردازيم آن
مي‌توان نوين سياسي احزاب تولد مورد نوين‌در سياسي احزاب تولد
درخوري استدلالي داراي‌توان كه يافت را تبيين‌هايي و نظريات
.هستند
لاپالومبارا اثرجوزف آنها بهترين شايد نظريات اين وسيع تنوع ميان در
گفتيم بدين‌خاطر.باشد (M.Weiner) واينر مايرون و (JLapalombara)
كه منحصربه‌فردي تاريخي نيروهاي دامنه‌دار برپيش‌شرطهاي كه بهترين
.مي‌ورزند تاكيد بوده‌اند همراه احزاب باظهور
درنظر گسترده‌اي‌را اجتماعي و اقتصادي شرايط لاپالومبارا و واينر
اين در.است كرده تسريع نوين‌را سياسي احزاب ظهور احتمالا كه مي‌گيرند
اساسي احزاب توسعه براي كه است ذكر آنهاقابل اهم از مورد سه جا
:قلمدادمي‌شود
(Secularization)عرفي‌شدن (1
(Voluntary Associations)داوطلبانه انجمنهاي (2
Transportation) (Communications togetherانتقالات و ارتباطات (3
with
با افرادبپذيرند كه مي‌گيرند جان واقعيت اين با نوين احزاب
مسير در جهان كه طريقي به نهند ، تاثير جهان بر هستند قادر اعمالشان
.بگذارد مطلوبيت روبه علايق‌شان و احساسات
از متنوعي گسترده‌و شبكه وجود با احتمالا نوين احزاب ظهور ثانيا
نظامهاي نمودار نوين احزابسياسي.مي‌شود تسريع اختياري گروههاي
اين توسعه كه مي‌رسد نظر به بدين‌لحاظ و مي‌باشند پيچيده سازماني
خو سازماني فعاليت و مشاركت با مردم كه جايي در سازماني نظامهاي
.است يافته بيشتري سرعت گرفته‌اند
شبكه كه امكان‌پذيراست جايي در نوين سياسي احزاب ظهور اينكه سوم
.بنمايد فراهم آن براي مناسبي بستر انتقالات و ارتباطات از گسترده‌اي
ميان گسترده تماس و انتخابات نظير نوين كليدي‌حزب ويژگي‌هاي از شماري
وجود وبدون سهولت به دولت و (Parliamentary Party) حزبپارلماني
.گيرد نمي‌تواندجان انتقالات و ارتباطات از سيستمي
نوين احزاب تشكيل فقط شرط سه اين كه دارند تاكيد واينر و لاپالومبارا
كه برمي‌شمارند را ديگر ويژگي چندين آنها بنابراين.مي‌بخشد سرعت را
.هستند نوين سياسي احزاب تشكيل براي تاريخي خاص شتاب بيانگر
درضمن‌تلاش مي‌كنند مطرح تاريخي بحران‌هاي عنوان تحت آنها ويژگي‌هايي‌كه
بحران‌ها اينرخمينمايد (Nationhood) ملي وحدت به رسيدن براي جوامع
:از عبارتند
جديد نظم يكپارچگي در بحران (4
جديد سياسي -اجتماعي نظم مشروعيت در بحران (5
جديد نظم در مردم توده مشاركت در بحران (6
شكل‌گيري براي جرقه‌اي به‌عنوان كه مي‌رسد نظر به بحران‌ها اين از يك هر
به مي‌توانند نوين احزاب ديگر منظري از يا و مي‌شوند محسوب نوين احزاب
.روند به‌شمار بحران‌ها اين از رهايي جهت طرحي مثابه
گروهها كه مي‌نمايد چهره هنگامي به يكپارچگي در بحران يعني اول بحران
عين در كه است حالي در اين و مي‌شوند منقسم ظاهرا جديد سرزمين‌هاي و
در ملل ساكنين نمودن يكپارچه جهتهستند عميقي تضادهاي گرفتار حال
و داده قرار مهم اين خدمت در را لازم وسايل سياسي احزاب توسعه حال
.مي‌نمايند حل را اختلاف‌ها
مرتبط (Viability)زيست قابليت وسيع حس با مشروعيت يعني دوم بحران
.دارد آن ساكنين و شهروندان جديدبراي نظم نهادهاي و نمادها كه است
را حس اين گفته‌اند ، لاپالومبارا واينرو نوين‌چنانچه سياسي احزاب
.مي‌كنند ارضاء
توسعه از قبل انتقالات و ارتباطات از سيستمي عوامل ، ديگر به‌عنوان
توسعه در ارزشمندي عامل بعدها امر اين و مي‌خورد به‌چشم سياسي احزاب
.شد جمهوري‌خواه حزب به‌ويژه سازمانها اين
در كه جامعه‌اي و خود فهم در مهم مسئله‌اي نوين سياسي احزاب تولد چون
آينده در را بيشتري متفكرانه اقبالهاي لذا مي‌باشد مي‌كنيم ، زندگي آن
.كرد خواهد جلب خود به
اروم.ام آنتوني:نويسنده
عليخواه فردين:ترجمه
