پنجم ، شماره 1239 آوريل 1997 ، سال ارديبهشت 1376 ، 24 پنجشنبه 4
|
|
اميدها و بيم‌ها ;غيرنفتي صادرات
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
درآيد فعل به قوه از بايد غيرنفتي صادرات به مربوط شعارهاي
و دام خوراك براي‌تامين امسال سازندگي ، جهاد وزير گفته‌هاي براساس
وزير معاون ديگر سوي از.داريم ارز دلار ميليون به 940 نياز طيور
واردات 6 براي تومان ميليارد امسال 600 كه كرده‌است اعلام بازرگاني
ارز دلار نرخ‌هر اينكه به توجه با.شود هزينه بايد كشاورزي قلم‌محصول
معادل 175 را شكر نباتي ، برنج ، روغن گندم ، واردات براي يافته اختصاص
ياد اقلام واردات براي نياز مورد ارز مي‌كنند ، بنابراين محاسبه تومان
خوش در دردسترس ، آمارهاي براساس.شد خواهد دلار ميليارد شده‌معادل 4/3
ظرفيتهاي حد در بتواند اينكه نيزبراي صنعت بخش حالت ، بينانه‌ترين
ديگربراساس طرف از.دارد ارز دلار ميليارد به 3 كندنياز كار معمولي
از دلار ميليارد ايران 7 بايد امسال مركزي بانك اقتصادي معاون گفته
قانون بند 29 تبصره‌و براساس همچنين.كند پرداخت را خود بدهيهاي
به 35/2 نياز مس و پتروشيمي توليدات افزايش براي تنها امسال بودجه
توسعه براي نياز ارزمورد فهرست اين بر اگر.داريم ارز دلار ميليارد
و تعمير به نياز كه مانده‌اند ، نيروگاههايي كاره نيمه كه سدهايي
آنهانياز شدن تكميل براي كه صنعتي طرح حدود 7500 ظرفيت‌دارند ، افزايش
مورد ارز كه مي‌آيد اساسي‌پيش پرسش اين بيفزائيم ، را..و هست ارز به
كرد؟ طريقي‌تامين چه از بايد را نياز
خود ارزي بيشترنيازهاي كشورمان گذشته ، دهه در 5 كه است اين واقعيت
.است كسبمي‌كرده نفت صادرات طريق از را
به نگاهي:باره‌مي‌گويد اين در اقتصاد استاد رزاقي ابراهيم دكتر
دوم برنامه در كه مي‌دهد كشورنشان در شده اجرا عمراني برنامه‌هاي
نفت سهماست بوده نفت از عمدتا اسلامي ازانقلاب قبل سالهاي عمراني
درصد چهارم 96 دربرنامه درصد ، انقلاب 66 از پيش سوم عمراني دربرنامه
وي.است بوده درصد نيز 77 (561352) پنجم عمراني برنامه در و
از 120 توسعه برنامه اولين در نيز انقلاب از بعد سالهاي در:مي‌افزايد
درامدهاي محل از آن ميليارد حدود 68 دولت ، ارزي درامد دلار ميليارد
از نوعي به باز بود غيرنفتي كه هم مقداري آن البتهشد تامين نفتي
با گرفته‌ايم كه هم را وامهايي حتي.بود شده حاصل نفتي درامدهاي محل
كه آن با (7874) نيز دوم برنامه در.كرده‌ايم بازپرداخت نفت درامد
گذشته سال بودجه در ولي باشد نفت درامد از درصد بود 50 شده پيش‌بيني
.مي‌شود تامين نفت از آن درامد درصد 75
وزير نعمت‌زاده نفت‌محمدرضا صادرات به اتكاء از ناشي زيانهاي درباره
قيمت‌گذاري خاصي شرايط در و است سياسي يك‌محصول نفت:مي‌گويد صنايع
باشد ، مناسب حد در آن قيمت كه نمي‌دهند اجازه صنعتي كشورهاي.مي‌شود
صادركننده كشورهاي به را زيانهايي اقتصادي ، تحريمهاي با گاه آنها
به اتكا:مي‌دهد ادامه باره همين در صنايع وزير.مي‌سازند وارد نفت
زيرا.آسيبپذيرمي‌سازد را كشور اصولي ، طور به ماده يك صادرات
حاضر كشوري هيچ اكنون.كنند ايستادگي آن مقابل در مي‌توانند خريداران
به كند ، متكي بازار يك يا كالا يك صدور به را خود اقتصاد كه نيست
.مي‌كنند عرضه و توليد صادرات براي مختلف محصولات دليل همين
به ايران نفت ملي شركت بين‌الملل امور مدير غنيمي‌فرد حجت‌الله دكتر
امسال اول ماه دو در نفت قيمت:است اظهاركرده نفت قيمت درباره تازگي
ندهد ، غيرمترقبه‌اي‌رخ اتفاق اگر و است داشته زيادي نوسانات(ميلادي)
بسيار قيمت‌هاي سطح به نفتي‌نمي‌تواند فراورده‌هاي و نفت قيمت افزايش
.گذشته‌برسد سال بالاي
اميدواريم و است زود حاضر حال در ايران نفت قيمت پيش‌بيني وي گفته به
.نشود مواجه قيمت‌ها كاهش خطر با نفت بازار كه
ازپرسابقه‌ترين يكي تاريخي اسناد براساس ايران اسلامي جمهوري
دليل به و مي‌شود خارجي‌محسوب بازرگاني امر در جهان كشورهاي
خارجي تجارت گسترش براي كشورها مستعدترين از آن ، اقليمي ويژگيهاي
بويژه خارجي بازرگاني حجم لحاظ به حاضر شرايط در وجود ، اين با.است
واردكنندگان و صادركنندگان جدول در اغلب كه است كشورهايي جزو صادرات
.دارد قرار آخر رديف‌هاي در
گذشته سال در ايران صادرات توسعه مركز رئيس سعيدلو ، مهندس گفته به
سال 1374 به نسبت درصد برابر 4/1 رشدي با ايران غيرنفتي صادرات كل
صادرات ، ميزان اين كل از.رسيد دلار ميليون و 166 ميليارد رقم 3 به
را آن دلار ميليون و 602 كشاورزي فراورده‌هاي را آن دلار ميليون 853
.است صادرات كل درصد مجموع 46 در كه است مي‌داده تشكيل فرش
داخلي ناخالص اينكه‌توليد به توجه با:مي‌گويد اقتصادي كارشناس يك
و است اندك آن به نسبت نفتي غير حجم‌صادرات است بالايي رقم كشورمان
.شود افزوده برحجم‌صادرات بايد
به زيادي شباهتهاي اقتصادي به‌لحاظ كه اندونزي كشور:مي‌دهد ادامه وي
كسب نفت صادرات محل از عمدتا را خود ارزي درامدهاي و داشت ايران
خود كار دستور در را غيرنفتي صادرات گسترش اخير سالهاي در مي‌كرد ،
رقم به را خود صادرات‌غيرنفتي است ، توانسته سال 1992 در و داده قرار
.است ايران رقم‌در اين بار برساندكه‌چندين دلار ميليارد 24
معادل سال 1995 در سنگاپور صادرات كه مي‌دهد نشان دسترس در آمارهاي
ميليارد جنوبي 125 كره دلار ، ميليارد تايوان 111 دلار ، ميليارد 118
رقم اينكه به توجه با.است بوده دلار هنگ‌كنگ 174ميليارد و دلار
بوده دلار به 3ميليارد نزديك شده ياد سال در ايران غيرنفتي كل‌صادرات
حدود 41 سال 1995 در جنوبي كره مي‌دهدكه نشان ساده محاسبه يك است ،
.است داشته ايران‌صادرات برابر
از اخيرهمواره سالهاي در غيرنفتي صادرات توسعه عمل‌ضرورت و حرف
اخير سالهاي عملكرد اما.است بوده موردتاكيد گوناگون مسئولان سوي
به.است نبوده موفقيت‌آميز چندان عمل گفته‌هادر اين كه مي‌دهد نشان
دلار ميليارد معادل 2/3 كه سال 1374 در غيرنفتي صادرات كه‌ارزش طوري
سال 1375 در و داشت كاهش معادل 28درصد آن از پيش سال به نسبت بود ،
.كرد تجربه را آن از پيش سال به نسبت درصدرشد تنها 4/1 نيز
آن ونمي‌توانيم نمي‌شود محقق عمل در غيرنفتي صادرات چرا درباره‌اينكه
.دهيم كشورمان‌افزايش توانائيهاي اندازه به را
صادرات توسعه (سابق) مديركل.گلبافيان جواد.اعتقاد و فرهنگ
غيرنفتي ، صادرات توسعه براي مشكل مهمترين:است معتقد صنايع وزارت
نه صادرات ايران ، امروزه‌درجامعه.است صادرات به جامعه بي‌اعتقادي
.مي‌دانند ضدخدمت را آن نمي‌شود ، بلكه تلقي خدمت تنها
جامعه در صادرات فرهنگ بايد:مي‌گويد نيز كشاورزي وزير كلانتري عيسي
و داخلي مصرف تامين براي بايد.است مهم توليد آن از قبل و شود ترويج
.شود برطرف توليد ابتداموانع صادرات ،
داخلي بازار قرارباشد اگر كه هستند باور اين بر اقتصادي كارشناسان
غلط يا درست به كه وقت هر و گره‌بزنيم هم به صادراتي بازار با را
را صادرات جلوي مي‌بيند لطمه صادرات از داخلي بازار داديم‌كه تشخيص
.برسيم باره دراين پايدار توسعه و رشد به نمي‌توانيم هرگز بگيريم ،
صادرات كه اين‌بينش اصولي طور به:مي‌گويد باره همين در صنايع وزير
تمام با مغاير و غلط و صددرصدانحرافي است ، بازارداخلي زيان به
.است اعتقادي اصول
بخش جانبي ظرفيتهاي درباره شده انجام پژوهش يك نتايج كرد؟ بايد چه
سالانه 5 صادرات توانايي ايران كه مي‌دهد نشان صادرات براي كشاورزي
و 212 ميليارد ارزش 2 به باغي انواع‌محصولات تن هزار و 626 ميليون
صنعتي‌نيز كارشناسان.دارد را (سال 1373 قيمت‌هاي به)دلار ميليون
اخير سالهاي در كشور توليدات‌صنعتي از بسياري كيفيت افزايش مي‌گويند ،
ميانه آسياي كشورهاي بويژه خارجي كشورهاي بسياري‌از تا است شده موجب
براساس سوي‌ديگر از.باشند داشته ايراني كالاهاي خريد به تمايل‌زيادي
در مهندسي -فني خدمات توانايي‌صدور ايران گوناگون ، مسئولان گفته‌هاي
.است بدست‌آورده را بالا ابعاد
محقق‌كنيم؟ عمل در را غيرنفتي صادرات رشد بايد چگونه اما
باره اين فلزات‌در و معادن وزارت بازرگاني مديركل عرفاني حسين
سنتي مقررات و روشها تغيير صادرات ، توسعه براي مي‌رسد نظر به:مي‌گويد
فرهنگ يك صورت به و است بوده حاكم سال مدت 30 به ما كشور در كه
.است تام ضرورت يك است ، درآمده سازماني مقاومت
ما فعلي وقوانين ما گمركات كه است اين واقعيت:مي‌دهد ادامه وي
امكانات و مقررات كليه اصولا و صادراتي تا دارند وارداتي ساختار
.شود دگرگون بايد وضعيت اين و صادرات تا است مهياتر واردات براي
به:مي‌دهد باره‌توضيح اين در فلزات و معادن وزارت بازرگاني مديركل
(مصوب 1350) فعلي گمركي امور قانون در وارداتي كالاي ارزش مثال عنوان
نشده ارائه تعريفي هيچگونه صادرات درباره است‌ولي شده تعريف
امور آئين‌نامه‌اجرايي در و شده‌اند قضيه متوجه سال 1351 در اگرچه.است
صادراتي كالاهاي ارزش رادرباره ماده 213 شده ياد سال مصوبه گمركي
كشورمان فعلي شرايط به توجه با ماده اين اما كرده‌اند ، تصويب و تدوين
.كند تغيير قانوني ماده اين بايد و ندارد عملي قابليت
صادرات ومشكلات مسائل درباره كه پژوهشي در ويسان مشاور مهندسين
داخلي ازمشكلات ناشي را مشكلات برخي داده‌اند ، انجام كشاورزي محصولات
فقدان‌پايانه نقل ، و حمل دولت ، برنامه‌هاي و بي‌ثباتي‌سياست‌ها شامل
ارزي ، مقررات صادرات ، يابيمه و ضمانت كفايت عدم يا و نبود صادراتي ،
رفع خواستار و دانسته استانداردها رعايت وعدم نامناسب بسته‌بندي
.شده‌اند اين‌نارسائيها
تحولات از صادركنندگان‌ايراني آگاهي عدم شده ياد پژوهشگران گمان به
فقدان مدت ، كوتاه سود به ايراني توجه‌صادركنندگان بازار ، تغييرات و
فراروي مشكلات از ديگري بخش را صادركنندگان ميان گروهي همكاري فرهنگ
.مي‌دانند صادرات توسعه
