پنجم ، شماره 1250 مه 1997 ، سال ارديبهشت 1376 ، 8 پنجشنبه 18
|
|
زد ورق را تاريخ مي‌توان اينجا در
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
سازمان در سند ميلياردها نگهداري و جمع‌آوري كيف و كم به نگاهي
ايران ملي اسناد
كارخانه مجوز نخستين قديمي ، مظفرالدين‌شاه سند يك اساس بر
است كرده صادر آمريكايي يك نام به را گرامافون‌سازي
و مي‌شود كشورمحسوب ملي اسناد جزو سال‌سابقه با 30 دولتي سند هر
شود سپرده ملي‌ايران اسناد سازمان مركزنگهداري به بايد
گاه و مبهم گوشه‌هايي داراي جامعه‌اي هر اجتماعي و فرهنگي پيشينه
علمي شكل به كه است تحقيقاتي به وابسته آنها تبيين كه مي‌باشد تاريك
شناخت علمي ، تحقيق يك در گام نخستين كه است روشن.باشد پذيرفته صورت
پژوهش ، يك كيفيت بردن بالا در كه است آنها از بهينه استفاده و منابع
مهمي بخش عنوان به ميان‌اسناد اين در.دارد عهده بر ارزشمند نقشي
در ويژه به اسناد.مي‌روند شمار به محققان راه فرا چراغ منابع ، از
.دارد انكارناپذير تاثيري معاصر تاريخ تحقيقي زمينه‌هاي
فرهنگي تاريخي ، از اعم مطالبي كاغذ ، برگ ميليونها روي بر روزانه
.مي‌شود نوشته غيردولتي و دولتي و غيراداري و اداري مكانهاي در..و
استناد مورد آينده در پژوهشي منابع از بخشي عنوان به اوراق همين
در اسناد.ندارد را ويژگي اين كاغذنوشته‌اي هر البته.گرفت خواهد قرار
عكسها ، دفاتر ، پرونده‌ها ، مراسلات ، اوراق ، كليه شامل واقع
و صوت ضبط نوارهاي فيلمها ، ميكروفيلم‌ها ، نمودارها ، نقشه‌ها ، كليشه‌ها ،
رسيده دولت دستگاه به يا و شده تهيه دولت دستگاه در كه است..غيره
اداري ، لحاظ از و بوده دولت تصرف در غيرمداوم يا مداوم طور به و است
تشخيص به تاريخي و فني علمي ، فرهنگي ، سياسي ، قضايي ، اقتصادي ، مالي ،
.باشند داشته دائمي نگهداري ارزش ايران ملي اسناد سازمان
باشد ، گذشته عمرشان از سال از 30 بيش كه دولتي اسناد قانون ، مطابق
است ملي اسناد حفظ و جمع‌آوري متولي كه ايران ملي اسناد سازمان به
هستند ، تاريخي ارزش فاقد كه اوراقي بررسي ، از پس تا مي‌يابند انتقال
تاريخي ارزش از كارشناسان تشخيص به كه آنها بقيه و شوند امحاء
موجود ، مقررات و ضوابط طبق و شوند نگهداري و طبقه‌بندي برخوردارند ،
سازمان هيچگيرند قرار پژوهشگران اختيار در انتشار و بازخواني براي
اسناد و اوراق بردن بين از به خود كه نيست مجاز دولتي تشكيلات و
.كند اقدام
و وزارتخانه‌ها:مي‌گويد ملي اسناد رئيس‌سازمان -شهرستاني سيدحسن.
كه را پرونده‌هايي و مكلفنداسناد دولت به وابسته دولتي‌و موسسات
براي‌نگهداري نيست مربوطه درسازمانهاي آنها نگهداري به احتياج
تنظيم و تهيه تاريخ از آنكه مگر بسپارند ملي اسناد سازمان به موقت
در كه باشد گذشته سال مدت 40 پرونده برگ آخرين الصاق زمان يا و سند
.شود منتقل ملي اسناد سازمان به دائم طور به بايد صورت اين
شوراي همچنين و دولت به وابسته و دولت موسسات و وزارتخانه‌ها البته
سازمان اختيار در كه را پرونده‌هايي و اسناد مكلفند ملي اسناد سازمان
يا و اشخاص حقوق به آنها مطالب افشاي و است گرفته قرار ملي اسناد
سازمان و دارند محسوب محرمانه مقرر مدت براي مي‌زند لطمه دولت مصالح
زمان يافتن پايان تا مورد حسب را پرونده‌ها و اسناد اين كه است مكلف
تصميم يا و مربوطه موسسه يا و وزارتخانه ثانوي اعلام يا و شده تعيين
مراجعه‌كنندگان دسترس قانوني‌در صالحه مراجع به‌استثناي شورا مجدد
.قرارندهد
قانون مقررات‌اين شمول از دفاع فقطوزارت قانون ، اين اساس بر
بين از نيز و ملي حفظاسناد و نگهداري ترتيب كه‌البته است مستثني
كه بود داري‌خواهد صلاحيت هيات به‌تشخيص ارتش در اضافي بردن‌اوراق
.مي‌شود تشكيل منظور اين به
سند برگ ميليون 200
در بررسي‌تاريخي قابل اوراق ميلياردبرگ از 8 بيش تاكنون
از كه است شده دولتي‌شناسايي دستگاههاي و وزارتخانه‌ها ، سازمانها
نگهداري ملي اسناد سازمان درآرشيو سند برگ ميليون اين‌ميان 200
.مي‌شود
سند قديمي‌ترين
بقعه به‌وقف‌نامه موسوم كه ملي آرشيواسناد در موجود سند قديمي‌ترين
سال به سند اين دارد ، پيشينه طول متر از 10 بيش است‌و ابواسحاق
جالبي سند همچنين.برمي‌گردد سال‌پيش حدود 600 يعني قمري 826هجري
فرماني طي افشار نادرشاه آن اساس بر كه است موجود سازمان اين در كه
اجاره تومان به 300 يكسال مدت براي زمان آن در را يزد شهر ماليات
داده اجازه آمريكاييان به مظفرالدين‌شاه ديگر سندي اساس بر.است داده
بر علاوه البته.كنند تاسيس گرامافون‌سازي كارخانه ايران در كه است
سده‌هاي تاريخ از گوشه‌هايي مي‌تواند كه دارد وجود جالب سند صدها اينها
.كند روشن را پيش سال ويژه 200 به گذشته
اسناد كاركرد
آنها بلكه كرد ، نگاه تاريخي اشياي عنوان به فقط نبايد اسناد به
سند ، مي‌روند شمار به فرهنگي و علمي پژوهش‌هاي براي خوبي بسيار منابع
انديشمندان و محققان و است پژوهشي و علمي گوناگون پيام‌هاي حامل
به و كنند دريافت را پيام‌ها اين آنها ، در تامل و دقت با مي‌توانند
.دارند متنوعي كاركردهاي اسناد اعتبار همين
آن وموزه‌اي تاريخي وجه سند ، سكه يك‌روي:مي‌گويد آقاي‌شهرستاني
علمي ، وجه‌پژوهشي ، سكه ، اين ديگر روي و گذشته‌است آينه كه است
بايد سندي هر محتوياتاست آن حامل سند كه سياسي‌است و فرهنگي
اشاره رهبري معظم مقام كه همانگونه تا گيرد قرار توجه مورد بيشتر
ايران معارف از جديد فضاهاي به را فرهنگي و علمي جامعه فرموده‌اند
.برساند
به پيش از بيش مقاصدشان به رسيدن و اثبات‌ادعاها براي كشورها بيشتر
همه براي اسناد اين مطالعه لذا آورده‌اند ، روي مدارك و اسناد جمع‌آوري
ماهيتي ديد از سند كه چرا است ضروري و مفيد دولتمردان جمله از
.دارد وسيعي كاركردهاي
استفاده اسناد از:مي‌گويد اسناد اسنادسازمان پژوهشكده سرپرست
اسناد از خود تخصصي رشته‌هاي به توجه با پژوهشگران و مي‌شود گوناگوني
:مي‌شود اشاره نمونه چند به اختصار به كه مي‌گيرند بهره
و واحكام ضبطنامه‌ها و ثبت و مكاتبات‌اداري طرز با آشنايي ـ
تاريخي مختلف دوره‌هاي در دستورات
انواع‌ماليات شامل مردم ، و كشور ومالي اقتصادي وضع با شدن آشنا ـ
صادرات ، ستد ، نحوه و داد وضع نحوه‌محاسبات ، آن ، وصول نحوه و
پرداخت نحوه دامداري ، دامپروري ، كشاورزي ، بامسائل آشنايي
قبيل اين از مواردي و دستمزدها
.مردم با ماموران‌دولتي و كاركنان رفتار طرز
فكرمردم تغيير چگونگي و رسوم و آداب و خلقيات با شدن آشنا
فارسي خط تكامل و تطور
تاريخي مكتوم و نكات‌مهم از بسياري شدن روش
زمان طي در و جغرافيايي نام‌هاي در كه تحولي و جغرافيايي نكات بررسي
است شده حاصل
و مبارزات‌آزاديخواهانه نظير گوناگون‌اجتماعي مسائل شدن روشن
مستحدثات اجتماعي ، وضع‌طبقات شدن آشكار نيز و حوادث‌اجتماعي
آن ونظاير عمومي اماكن عام‌المنفعه
دردعاوي همچنين اسناد.مي‌گشايد تاريخي‌را گره‌هاي گاهي اسناد
جزاير مورد نمونه‌در عنوان به.دارد كاربردهاي‌وسيعي بين‌المللي
موقع هر تا گرفته قرار وزارت‌خارجه اختيار در فارس‌اسنادي خليج
.دهند قرار استفاده مورد دادگاههاي‌بين‌المللي در ديدند صلاح كه
سازمان در دوطريق از تاريخي و ملي اسناداسناد امانت صندوق
بنا اسناد از دستهاينگهداريميشود و حفظ و ملي‌جمع‌آوري اسناد
اسناد سازمان دولتي‌به موسسات و توسطوزارتخانه‌ها بايد قانون ، به
به افراد شخصي آرشيوهاي از نيز اسناد از بخشي و شود داده تحويل ملي
در.مي‌شود تامين آنان از خريد يا ملي اسناد سازمان به اهدايي صورت
مسئولان و وزرا و نداشتند وجود امروزي شكل به وزارتخانه‌ها كه گذشته
يا و مي‌بردند منازلشان به خود با را دولتي اسناد اغلب لشكري و كشوري
قبيل اين آنان فوت از پس مي‌دادند انجام خانه در را مكاتباتشان اصولا
ورثه دست در نسل به نسل و مانده باقي خانواده‌ها دست در مكاتبات
فروش‌به براي هم گاهي و براي‌اهداء آنها از بخشي و است چرخيده
كه قبيل‌اسناد اين متاسفانه.ارائه‌مي‌شوند ملي اسناد سازمان
و شخصي اسناد همراه‌ساير به دارند تاريخي و كاركردملي و قابليت
مشاهده حتيميشوند غيراستانداردنگهداري طور به خانوادگي‌مردم ،
مسئولين توجه عدم دليل به نيز وزارتخانه‌ها برخي در اسناد است شده
اسناد سازمان به كه اسنادي.است شده شديدي لطمات متحمل و خسارت دچار
.دارد مرمت به نياز غالبا مي‌شود ارائه ملي
از چه كه اسنادي غالبا:مي‌گويد نام‌تقي‌پور به سند كارشناس يك
اسناد سازمان به اشخاص منازل از يا و دولتي دستگاههاي بايگاني‌هاي
و شيميايي فيزيكي ، مختلف عوامل تاثير براثر مي‌شوند منتقل ملي
نگهداري استانداردهاي و صحيح ضوابط و اصول رعايت عدم و بيولوژيكي
قطع طور به.هستند نابودي معرض در و بوده جدي آسيبهاي دچار اسناد ،
مي‌توانند نيز قارچ و باكتري و غبار و گرد و ميكروب به آلوده اسناد
كه افرادي در چشمي و ريوي پوستي ، بيماريهاي انواع نظير بيماريهايي
توصيه اسناد دارندگان به بنابراين.كند ايجاد دارند تماس آنها با
انجام و كردن ضدعفوني با و ملي اسناد سازمان به مراجعه با مي‌شود
حفظ خطرات اينگونه از را خود مي‌توانند اوراق اين براي لازم كارهاي
.كنند
برخورداري براي اوليه اقدامات اسنادملي ، سازمان مسئولان گفته به
اسناد نگهداري و حفظ جهت لازم امكانات و فني دانش از وزارتخانه‌ها
براي را لازم فني شرايط نمي‌توان خانه‌ها در چون اما.است شده انجام
اسناد كه دارد وجود مواردي و كرد فراهم اسناد از نگهداري و محافظت
بين از شدن اسيدي و قارچ‌زدگي ريختگي ، آب سرقت ، آتش‌سوزي ، دليل به
كه است كرده ايجاد اسناد امانت صندوق ملي ، اسناد سازمان رفته‌اند ،
نيز نامشان و كنند اهدا مذكور سازمان به را اسناد يا مي‌توانند افراد
به را آن يا و برسد ثبت به ملي اسناد گنجينه در اهداكننده عنوان به
.شود نگهداري و حفظ مناسب مكاني در تا داده تحويل سند امانت صندوق
دسترسي قصد كه وقتي و بود خواهد سند صاحب اختيار در صندوق كليد
و نور رطوبت ، صندوقها ، اين در.كند مراجعه مي‌تواند باشد ، داشته
اسناد رفتن بين از و پوسيدن از و كنترل خودكار طور به اسناد فرسودگي
.مي‌شود جلوگيري
...حكيم‌الملك مظفرالدين‌شاه‌به نامه نمونه :عكس شرح
