پنجم ، شماره 1257 مه 1997 ، سال ارديبهشت 1376 ، 18 يكشنبه 28
|
|
ايران در تاريخچه‌گنجينه
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
فرهنگي ميراث و گنجينه جهاني روز مناسبت به
از پس و تشكيل‌گنجينه‌ها از قبل عتيقه و هنري اشياء نگهداري سابقه
آن
ايران ساله هزار چندين كشور اجتماعي هنري ، تاريخ گوشه گوشه بررسي در
تحسين كه مي‌كنيم برخورد يگانه‌اي و فرد به منحصر آثار به همواره
.برمي‌انگيزد را همگان
نشانگر كه آمده مطالبمتنوعي تاريخي مختلف پراكنده برگهاي لابه‌لاي در
اشياء گذاشتن نمايش به و نگهداري سابقه‌حفظ ، كه است واقعيت اين
رسانيدن اوج به در پارسيان.مي‌رساند هخامنشي دوران به را مختلف
بدون كه مي‌گذارند واقعيت از فراتر را پا خود كاخهاي آرايش و تزئين
هجوم با.بوده قوم اين سلطه زير همجوار فرهنگهاي از ملهم ترديد
عظمت با امپراتوري فروپاشي و (م.ق) قرن‌سوم در اسكندر سپاهيان
ازدوران.گرفت قرار چپاول و غارت مورد بسياري هخامنشي‌گنجينه‌هاي
وارثان كه باروميان مداوم و مكرر خوردهاي و زد خاطر به اشكاني
حكومت شروع با امانيست دردست خاصي اطلاعات بودند يونان تمدن
همگي در را ايران هنري عظمت و مجد مجددا ميلادي سوم قرن در ساسانيان
هخامنشي حكومت دنباله‌رو واقع به ساسانيان.هستيم شاهد زمينه‌ها
در و نمودند باشكوه عمارتهاي و كاخها ساخت به اقدام نيز آنان.بودند
داشت وجود هنري متنوع آثار نمايش جهت وسيعي تالارهاي ساساني كاخهاي
.است بيشاپور كاخ نقاشي آثار آمدن بدست آن بارز نمونه كه
و ممتاز خلق‌آثار باعث عصر اين در هنرمندان به دقيق و كامل توجه
برجاي پراكنده‌اي تنهامجموعه‌هاي بي‌كران درياي آن از كه شد يگانه‌اي
.است مانده
خلق ميلادي قرن‌هفتم در ساساني حكومت نابودي و اسلام ظهور از بعد
زمان تا و گرديد متوقف خاصي‌باشد طبقه براي كه فرد به منحصر آثار
حكومت نبود و دائم خوردهاي و زد و لحاظدرگيريها به نيز سلجوقيان
و گردآوري جهت خاصي همت و سعي كه نمي‌رسد نظر به منطقي مركزي‌مقتدر
.باشد شده هنري اشياي نگهداري
آثار نگهداري حفظو براي حكام از بعضي و مردم سلجوقيان زمان از اما
زربفت ، پارچه‌هاي مينا ، نفيس ، شيشه‌هاي قرآنهاي مانند هنري ارزشمند
كه مي‌كردند زيارتگاهها و امامزاده‌ها وقف را آنها..و قلمزني ظروف
دوران تا رسم اين و بود امان در سپاهيان تعرض از نيز تهاجم صورت در
طولاني وقفه يك تاريخي فاصله اين بين در كه داشت ادامه همچنان صفويه
.است قرن 7 در مغول حمله آن كه مي‌دهد رخ
اسمعيل شاه صفوي‌مانند شاهان دهم قرن در صفويان رسيدن قدرت به با
در زمان همين مقارن و افتادند آثارهنري نگهداري و جمع‌آوري فكر به
مقبره در كه است دست در اسنادي.مي‌شود شروع تاسيس‌موزه‌ها اروپا
و قرآنها شامل خطي كتب مانند نفيسي اشياي اردبيلي صفي‌الدين شيخ
طلايي آويزهاي و قنديلها زرنگار ، چيني ظروف ابريشمي ، فرشهاي اشعار ،
زمان در كه سياحاني سفرنامه از همچنين.است مي‌شده نگهداري...و
به اقدام نيز صفوي شاهان كه برمي‌آيد چنين ديده‌اند را ايران صفويه
با عباس شاه زمان از مخصوصا.مي‌كرده‌اند كاخها در خود آثار نمايش
موزه‌اي حالتي هنري اشياي با آنها تزئين و سلطنتي قهوه‌خانه‌هاي ساخت
نيز مذهبي اماكن آثار افغانها حمله با ولي.مي‌دادند مكانها اين به
.نماند امان در تعرض اين از
توجه هندوستان اواز غنيمت پر بازگشت و نادرشاه رسيدن قدرت به با
ترور با اما گرفت قرار توجه مورد ازپيش بيش آثار حفظ و نگهداري به
دست به قاجاريه دوران تا تفكر اين بي‌نظمي و ايجادآشوب و نادر
و ايران جنگهاي از پس نيز قاجار حكومت دوران.شد سپرده فراموشي
امر اين و كرد بيشتر را ايران در بيگانگان بيشتر چه هر نفوذ روسيه
.داد بروز كاملا شاه ناصرالدين زمان در را خود
ايران در گنجينه تاسيس تاريخچه
دربار هنري آثار نمايش و نگهداري براي شاه ناصرالدين حكومت دوران در
در 2 قمري هجري سال 1290 در امر اين كه گرفتند مكاني ساخت به تصميم
سفرنامه در آن آثار شرح كه گرفت صورت سفره‌خانه عمارت و سلام تالار بخش
قمري سال 1295 در ايران موزه‌رسمي اولين اما.است آمده اورسل ارنست
كه اشيا قلم با 72 وقت معارف وزير ممتازالملك قلي‌خان مرتضي توسط
و شد تشكيل دارالفنون مدرسه تالارهاي از يكي در بودند بيشترقاليچه
.ادامه‌يافت پهلوي حكومت دوران تا روند اين
شمسي سال1304 در دارالفنون مدرسه تالار بودن كوچك دليل به اما
ميرزا مسعود شاهزاده به كه‌متعلق مسعوديه عمارت به را مربوطه اشياء
ميدان در اكباتان خيابان در كه اين‌عمارت.كردند منتقل بود
و مي‌آيد حساب به قاجار دوران زيباي بناهاي بود ، از بهارستان
.است پرورش و آموزش اداره اختيار در هم‌اكنون
باستاني ومحوطه‌هاي اماكن از آثار همه‌روزه و پي‌درپي كشف با اما
اين‌رو از.نبود دارا اشيا رابراي لازم فضاي نيز مسعوديه عمارت
در موزه ساختمان كار.داد را باستان ايران ساخت‌موزه دستور رضاخان
آن سازنده و طراحانجاميد طول به سال 1316 تا و شروع سال1311
ايران عتيقجات اداره سرپرست دراز ساليان كه بود فرانسوي گدار آندره
دوران در.بود كرده اقتباس ساساني بيشاپور كاخ از را موزه طرح و بود
تهران در اختصاصي و عمومي صورت به موزه ساخت دوم و اول پهلوي حكومت
موزه‌هاي همچون ديگري موزه‌هاي تهران در و يافت ادامه شهرستانها و
تزئيني ، هنرهاي طبيعي ، تاريخ ملي ، هنرهاي فرش ، عباسي ، رضا آبگينه ،
موزه) اصفهان شهرهاي در نيز و معاصر هنرهاي ملي ، جواهرات ، سكه
نارنجستان موزه) شيراز ،(قدس 1314 آستان موزه) مشهد ،(چهلستون 1327
.شد تاسيس ،(مردم‌شناسي 1336 باستاني موزه) تبريز ،(1344
و سعدآباد مجموعه‌كاخهاي سال 57 در اسلامي شكوهمند انقلاب از پس
تشكيل با و پيوستند اشيا ونمايش نگهداري مكانهاي به نيز نياوران
.گرديد واگذار سازمان اين به موزه‌ها اين توليت فرهنگي ميراث سازمان
شهلايي بابك
