پنجم ، شماره 1257 مه 1997 ، سال ارديبهشت 1376 ، 18 يكشنبه 28
|
|
انديشه تازه‌هاي
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
شاهنامه در پژوهشي
كريمان حسين دكتر فقيد استاد نوشته
ميرانصاري علي:كوشش به
اول 1375 چاپ ايران ملي اسناد سازمان انتشارات:ناشر
.تومان صفحه ، 1300 وزيري ، 400 قطع نسخه ، 5000
آمد ، به‌دنيا درتهران خورشيدي سال 1292 در كريمان حسين دكتر مرحوم
و زبان دكتراي دوره درسال 1335 و كارشناسي دوره سال 1324 در
شهيد دانشگاه در تدريس سال 39 از.برد رابه‌پايان فارسي ادبيات
در وي كارهاي.گفت حيات بدرود سال 1372 در و كرد آغاز را بهشتي
شناخته علمي پژوهش قابل‌اعتماد نمونه‌هاي تاريخي جغرافياي زمينه
را ايران اسلامي جمهوري سال كتاب جايزه سال 1365 در مرحوم آنميشود
.كرد دريافت زيدبن‌علي سيره و كتابقيام تاليف به‌خاطر
و گذشته در مجمع‌البيان ، ري‌باستان ، تهران و بشناسيد ، طبرسي را قم
.است فقيد استاد آن گرانبهاي آثار از رودبار دره وجغرافياي حال
در كه وكشورهايي كوهها رودها ، شهرها ، واقعي ، جغرافيايي محل يافتن
از يكي همواره است ، آمده شاهنامه عظيم كتاب در به‌ويژه ايران اساطير
اسامي تنوع.است بوده اساطير و جغرافيا ادبيات ، پژوهشگران دغدغه‌هاي
از است ، شده آن مردم و محل هر از كه توصيف‌هايي و شاهنامه در مكان‌ها
انطباق واقعي جغرافياي با شاهنامه نام‌هاي كه‌مكان را فرض اين ابتدا
ديگر زمينه‌هاي برخلاف اين‌زمينه ، در.است كرده مردود به‌كلي دارند
.است گرفته انجام اندكي تحقيقات فردوسي ، شاهنامه عظيم كتاب به مربوط
اين در تاكنون كه پژوهش‌هايي جامع‌ترين و مهم‌ترين از يكي ترديد بدون
فقيد استاد توسط كتاب اين.است حاضر رساله است ، شده انجام زمينه
به است مربوط پژوهش اين.است شده تاليف و تدوين كريمان حسين دكتر
مانند نقاطي.شاهنامه در ايران ، و جهان از مناطقي حدود تعيين بررسي
پژوهش اين ويژگي مهم‌ترين كه البرز و مازندران طبرستان ، تهران ، و ري
است شاهنامه در البرز و مازندران طبرستان ، درباره نو نظرياتي ارائه
در اكنون كه مازندراني:كرد خلاصه محور چهار در را آنها مي‌توان كه
و نشده خوانده نام اين به هيچگاه شاهنامه در دارد ، وجود ايران شمال
ياد طبرستان و نارون بيشه بيشه‌تميشه ، بيشتر عنوان با آنجا از
جهان از نقطه بردو فارسي كهن متون و شاهنامه در مازندران -شده‌است20
و كشمير هند ، شمال محدوده در كه شرق مازندران يكي:مي‌شده اطلاق
وسيعي پهنه كه مغرب مازندران ديگري و قرارداشته پامير كوه‌هاي
در كه البرزفعلي كوه -است30 مي‌گرفته دربر را مصر و شام همچون‌يمن ،
و نمي‌شده خوانده نام اين به شاهنامه در دارد ، قرار تهران شمال
البرز كوه -است40 مي‌ناميده آمل كوه يا قارن كوه را آن فردوسي
و مثالي صورتي اولا اوستايي ، و فارسي قديم متون و شاهنامه برپايه
اطلاق قفقاز و فارس بلخ ، هند ، در كوه‌هايي بر ثانيا و دارد مينوي
.است مي‌شده
استفاده منابع ازاصيل‌ترين خود ، رساله نگارش در كريمان استاد مرحوم
بيشترين ماخذ ، كهن‌ترين و شاهنامه از خويش نظريات اثبات براي و كرده
.است رفته فراتر ششم قرن منابع از ندرت به و برده را بهره
سه شامل خود ، مقدمهبخشاست شش و مقدمه يك شامل شاهنامه ، در پژوهش
شدن فراموش دليل باستان ، ايران تاريخ‌نويسي‌در شرح در بهره
شاهنامه منابع به اشاراتي و ايران تاريخ در اشكانيان و هخامنشيان
.است
تهران جلگه در محل‌ري تعيين موضوع به بهره دو در كتاب نخست بخش
شمال در اشكاني اردوان كاخ شرح سه‌بهره در دوم بخش و است پرداخته
شرح بهره دو در كتاب سوم بخش.است بعد روزگاران در آن تاريخچه و ري
شاهنامه مازندران شرح بهره سه در چهارم بخش و است شاهنامه در البرز
و مغرب مازندران موضوع به بهره دو در هركدام ششم و پنجم بخش.است
.مي‌پردازد مشرق مازندران
