پنجم ، شماره 1258 مه 1997 ، سال ارديبهشت 1376 ، 19 دوشنبه 29
|
|
نيستند وابسته به‌مادرشهر كه شهرهايي
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
دوم بخش - ايران در جديد شهرهاي
محيط ايجاد و هدف‌سود با و مشاركت و تعادل براساس شهرها آرمان
قرن عرصه پابه اجتماعي انسجام نيل‌به و انسانها خدمت در مطلوب
گذاشتند بيستم
:اشاره
هدفهاي دست‌يابي‌به برمبناي كه‌آرمان‌شهرها خوانديد نخست بخش در
محيط دگرگوني و بخش‌خصوصي ساختن محدود عدالت‌اجتماعي ، و برابري
جديد شهرهاي ايجاد فرضيه نيزبا و هستند انسانها خدمت اجتماعي‌در
جديد شهرهاي شكل‌گيري چگونگي به داريم نگاهي بخش اين در.شديد آشنا
.ايران در
به‌وجود طريق سه از ايران جديد ايران‌شهرهاي در جديد شهرهاي
:آمده‌اند
طبق اكنون) نفر پنج‌هزار از بيش به روستايي نقاط جمعيت افزايش -1
تعيين نفر شهر 4000 به تبديل نصاب حد اسلامي شوراي مجلس مصوب قانون
.(است شده
شود شهرداري‌تاسيس آنجا در بايد قانون طبق كه بخشها مراكز -2
شده برنامه‌ريزي و مستقيم احداث -3
طريق از كه است سوم نوع به مربوط آن ، خاص معناي به جديد شهرهاي اما
ساخته و برنامه‌ريزي شهري ، پيش هسته يك بدون و دولت سرمايه‌گذاري
تقسيم قابل دسته سه به آنها ماهيت به توجه با شهرها اينشدهاند
:هستند
خوابگاهي شهرهاي -1
اقماري شهرهاي -2
واقعي مفهوم به جديد شهرهاي -3
ناشي وفشارهاي كالبدي فضاي كمبود دليل به:خوابگاهي شهرهاي
گذراندن براي تنها و آمده‌اند به‌وجود بزرگ شهرهاي در مسكن ازگراني
مادر شهر در روزها كه است افرادي استراحت ومحل فراغت اوقات
نه و مي‌شود ديده تدارك مهمي فعاليت نه شهرها اين در.دارند فعاليت
.دارند مشخصي هويت
شهر كلان شهري ازمشكلات كاستن براي نيز آنها اگرچه:اقماري شهرهاي
ضمن و دارند بينابيني حالت شهرهاي‌اقماري اما آمده‌اند وجود به
و فعاليت جديد كانونهاي به تدريج به نيز خود شهراصلي ، به وابستگي
در وسيعي ابعاد در آنها عملكرد حال ، هر در ولي مي‌شوند تبديل اشتغال
.مي‌گيرد صورت اصلي شهر سلطه و الزامات و خواستها با رابطه
:كرد تعريف صورت‌زير به مي‌توان را واقعي مفهوم به جديد شهرهاي اما
متكي مادرشهر به اشتغال ، نظر از كه است شهري جديد ، شهر از منظور
.باشد خودكفا امكان حد تا نيز ، خدمات لحاظ از و نباشد
جديد شهر.اشتغال‌آنهاست مبناي جديد ، شهرهاي براي مهم عناصر از يكي
برخوردار جنسي -سني كامل ازتركيب كه بود خواهد متعادل حالي در
.باشد كار بالقوه جويندگان با همراه آن ، در مشاغل تامين و باشد
نسبت داراي ،(خودكفا)پايدار خود شهر يك كه است آن مطلوب كمال
خارج از پول جذب و صادرات براي كار) صنايع‌پايدار اشتغال از ثابتي
وسيله به مصرفي خدمات و كالا تامين) غيرملي اشتغال و (كشور به‌داخل
توليد تنها كه ;بود خواهد ساده‌لوحانه البته.باشد (شهر خود ساكنان
نيز مختلف صادراتي خدمات زيرا ، .شود محسوب پايه صنعتي عنوان به
اين در.شود شهر داخل به خارج از درامد ، شدن سرازير موجب مي‌تواند
نام دانشگاهي شهرهاي يا تفريحي شهرهاي پايتخت‌ها ، از بايد ارتباط
.برد
انقلاب از پيش در جديد شهرهاي
از قبل به صورت‌امروزي ، به ايران ، در جديد شهرهاي ايجاد سابقه
هدفهاي با و اجتماعي -اقتصادي به‌شرايط توجه با كه ;برمي‌گردد انقلاب
كاركرد داراي تنها رشد ، از مرحله‌اي در و شده‌اند ايجاد متفاوتي
.داشته‌اند خدماتي -صنعتي كاركرد ديگر ، مراحل در و بوده اداري -سياسي
:از عبارتند شهرها اين
پادگانهاي احداث با ارتباط در شهرها ، نوع اين.:نظامي شهرهاي 10ـ
در آنها استقرار و نظامي پادگانهاي وجود.آمده‌اند وجود به ارتشي
ايجاب را آن كاركنان براي مسكوني واحدهاي احداث ضرورت نواحي ، برخي
.پيرانشهر:مانند.مي‌كند
.آمده‌اند وجود به بندري موقعيت خاطر به كه.:بندرگاهي شهرهاي 20ـ
مانند.گرفته‌اند شكل بندرگاهي فعاليت با ارتباط در شهرها ، نوع اين
.(ره)خميني امام بندر
از پس كه سلماس ، و شهرهاي‌قوچان مانند.:شده بازسازي شهرهاي 30ـ
جزئي صورت به يا كلي به كه -شهرها قبيل شده‌اند ، اين بازسازي زلزله
عملكرد داراي تازه شهر يك عنوان به بازسازي ، از پس -شدند تخريب
.هستند
و هويزه مانندميتوانديد نيز انقلاب از پس را ، شهرها اين نمونه‌هاي
.شده‌اند بازسازي آن از پس و ويران‌شدند جنگ اثر بر كه سوسنگرد
خوابگاهي به‌صورت كه اصفهان ، فولادشهر مانند.:صنعتي شهرهاي 40ـ
نفت و آغاجاري شهرهاي.وجودآمده‌اند به فولاد ، صنايع ساكنان براي
واقع در شهرها ، .شده‌اند پي‌ريخته نفت صنعت ارتباطبا در نيز شهر
در شاغل جمعيت اسكان آنها ، ايجاد از هدف و دارند جنبه‌خوابگاهي
صنعتي شهر بزرگترين.دارد وجود شهرها اين مجاورت در كه است صنعتي
اين.دارد قرار اصفهان كيلومتري در 40 كه است اصفهان فولادشهر ايران
توسط اصفهان آهن ذوب صنايع شكل‌گيري با همزمان سال 1346 ، در شهر
كاركنان) نفر هزار براي 300 فولادشهر ، جامع طرح روسي كارشناسان
كارشناسان همكاري با كه شهر اين.شد طراحي (فولاد صنايع به وابسته
موفق عمل در بود ، محدوديت بدون تقريبا اجرايي سرمايه نظر از روسي
سال سرشماري در آن ، از سال گذشت 20 و تصويبي طرح داشتن با شهر و نشد
شمار به روستايي مكاني عنوان به شهرداري ، نداشتن دليل ، به 1365 ،
.است بوده نفر هزار به 30 نزديك آن جمعيت كه حالي در ;رفت
كالبدي فضاي دليل‌كمبود به شهرها نوع اين.:سكونتگاهي شهرهاي 50ـ
شهر نزديكي در بيشتر و آمده‌اند پديد مسكن گراني از ناشي فشارهاي و
.مي‌شوند احداث آن اقماري شهر عنوان به مادرشهر ، يا بزرگ
شهرها اين نمونهنوعشهرهاست اين از اصفهان ، نزديكي در شهر شاهين
مشهد در گلبهار و اصفهان در بهارستان شهرجديد:انقلاب از پس در
.است
براي كه است ازانقلاب پيش در احداثي جديد شهر مهم‌ترين شهر ، شاهين
توسعه.آمد وجود به درسال 1350 اصفهان اضافي جمعيت اسكان
نزديكي در هليكوپترسازي و نظامي صنايع باتوسعه همزمان شاهين‌شهر ،
مسكوني گسترش‌مناطق باعث صنايع اين توسعه.شد آغاز اصفهان ،
و شد شهر شاهين در صنايع ، كاركنان‌اين به مربوط سازماني و اختصاصي
براي وبل به‌گرومن مشهور مسكوني مجموعه آن‌مانند محله‌هاي برخي
مدتي در را شهر اقدامات‌شاهين اين.يافت اختصاص امريكايي‌ها اسكان
گونه‌اي به.گراييد كندي به بعد آن توسعه آهنگ ولي داد گسترش كوتاه
در كه ، حالي درنميكند تجاوز نفر هزار از 60 آن جمعيت هم‌اكنون كه
شهر اين.بود شده پيش‌بيني آن براي نفر هزار معادل 250 جمعيتي آغاز
عنوان به است نتوانسته هنوز آن ، جوار در فعال صنعتي مراكز وجود با
.كند عمل پايا و مستقل شهري
