پنجم ، شماره 1265 مه 1997 ، سال خرداد 1376 ، 27 سه‌شنبه 6
|
| |||||
شناسي ديرينه و شناسي انسان
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
بخش)ژانويه 1997 ديسكاور ، از نقل به سال 1996 در علمي يافته‌هاي
دايناسورهاي جوياي شناسان ديرينه براي آفريقا روزها ، اين (دوم
جايي‌كه يعني دارد ، را طلا تب دوران و پيش قرن يك غربوحشي حكم تازه ،
شدن خارج خاك از انتظار در ركس.تي چون ناشناخته‌اي سنگواره‌هاي
.هستند
از گاردينر برايان نام به شناسي ديرينه ( ارديبهشت) گذشته مه ماه در
را جاعل حقيقي هويت همكارش‌اندروكورانت ، و لندن در كينگزكالج
هينتن.سي.اي.مارتين:كردند كشف علمي شواهداستوار برپايه
بين در بريتانيا ، موزه جانورشناسي سرپرست‌بخش (Martin A.e.Hinton)
تا1945 سالهاي 1936
خود بر راM.A.C.Hحروف كه را صندوقي موزه ، كارمندان سال 1975 ، در
آن محتويات به كسي زمان آن در.يافتند زيرشيرواني اتاق يك داشت‌در
آن از كه گفت گاردينر به كورانت كه آن تا نكرد توجه‌چنداني صندوق
بررسي‌هاي.است استخوان از پر جعبه يك داخل‌صندوق ، چيزهاي جمله
در كه شده‌اند رنگ‌آميزي روشي همان به كه‌استخوان‌ها دادند نشان گاردينر
:بود رفته به‌كار داون پيلت نمونه مورد
رنگ آهن و منگنز اكسيدهاي با سپس و خوابانده اسيد در را آنها نخست -
جعل از پيش هينتن ، تجربي كارهاي مجموعه به او درواقعزدهبودند
.داون‌مي‌نگريست پيلت
را خود پرونده كورانت و گاردينر اخير ، سال ده طي در و پس آن از
داون پيلت انسان با صورتي به كه كس هر با عملا آنها.كردند تكميل
كردن اذيت هينتن انگيزه مي‌گويند ، آنها.گرفتند داشته‌تماس سروكار
بريتانيا موزه شناسي ديرينه بخش وقت وودوارد ، سرپرست اسميت آرتور
موزه در داوطلب عنوان به جعلي جمجمه كشف زمان در كه او.است بوده
را حقوق ، وودوارد دريافت براي مداوم درخواست‌هاي با مي‌كرد ، ظاهرا كار
گاردينر !گمشه بره كه گفت او وودواردبه.بود آورده تنگ به
او كه نمي‌كنم فكر من سواركرد ، را كلك اين و رفت هم هينتن:مي‌گويد
.مهم‌شود اينقدر قضيه اين كه داشت باور هم خودش
براي آن راز بلكه يافت ، اهميت تنها نه قضيه اين ترتيب هر به اما
در كارشناسان ديگر و وودوارد هنگام ، آن در ماند ، چهاردهه‌پوشيده
پيلت‌داون فسيل‌هاي در كارهينتن آميز شوخي جنبه‌هاي برخي بازشناسي
به كه بود فيل ران استخوان يك شوخي‌ها ، اين ميان در ماندند ناتوان
درآن.بيايد نظر به !كريكت چوب به شبيه كه بود شده تراشيده صورتي
نخستين تا بوديم اميدوار ما:مي‌گويد گاردينر انگلستان در زمان
لعنتي آلماني‌هاي يا فرانسوي‌ها كه نمي‌خواستيم ما بيابيم ، را انسان
و.كنند باور را چيزها آن مي‌خواستند مردمكنند پيدا آنرا ما از پيش
كار آن به هرگز شد ، محترمي دانشور هينتن ، بعدها كه آنجا از البته
او علاقه مورد موضوعات از يكي نزديكانش ، گفته به اگرچه نكرد ، اعتراف
.بودند كلك‌هاBritains who's who فهرست در
چون جانوراني اندك ساله‌تاكنون ميليون ديرينه‌شناسي‌مادران 80
از را توجهي قابل حيثيت اعاده چنين ،(oviraptor)راپتــور اوي
معناي‌تخم به واژه‌اي‌لاتيني راپتور حقيقت‌اوي در.گذرانده‌اند سر
در كار سرگرم ديرينه‌شناسان دهه 1920 ، درسالهاي كه هنگامي.است دزد
در را باريك و كشيده بدن با پا دو دايناسور اين فسيل‌هاي مغولستان ،
بلعيدن قصد دايناسور كه باور اين با يافتند ، تخم از پر لانه‌اي كنار
تيمي در 1993 ، اما.كردند نامگذاري صورت بدين را آن داشته ، را آنها
را تخم‌ها همان با ديگري لانه مغولستاني ، و امريكايي ديرينه‌شناسان از
ميكروسكپي ساختار و شكل دايناسورها مختلف گونه‌هاي تخم‌هاي) يافتند
كه داشت وجود نيز شكسته‌اي تخم آنها ميان در (دارند را خود ويژه
بالاخره و دسامبر 1995 در آن از پس.بود راپتور جنين‌اوي يك داراي
اين پرورانه فرزند رفتار از بيشتري شواهد گذشته سال آوريل در
.آمدند بدست دايناسور
ازاوي يافتن‌فسيل‌هايي همديگر ، از مستقل ديرينه‌شناسان از تيم دو
نورل مارك.كردند گزارش مغولستان رااز لانه‌هايشان در نشسته راپتور ،
يابنده تيم اعضاي از كه طبيعي ، تاريخ امريكايي موزه ديرينه‌شناسي‌از
مي‌كند فكر (تصوير در شده داده نشان نمونه) بوده فسيل‌ها اين از يكي
روي پرندگان يعني نزديكشان ، بستگان همچون واقعا دايناسورها اين كه
درست (Pelvis) لگن مي‌دهداستخوان توضيح نورل.مي‌نشستند خود تخم‌هاي
را لانه دور كاملا بازوها و دارد قرار لانه وسط پرنده‌هادر مثل
نشستن هنگام به] را بال‌هايشان پرنده‌ها كه حالتي با مشابه گرفته‌اند ،
قرار آن در فسيل‌ها كه سنگي ماسه بافت.مي‌دهند قرار [ تخم‌ها روي
شن طوفان يك گرفتار تخم‌هايشان با همراه مادران كه مي‌دهد نشان دارند ،
.شده‌اند دفن روان شن‌هاي زير در زماني اندك در و گشته ناگهاني
و رها را تخم‌ها نشدند حاضر يا و بودند كند خيلي يا آنها احتمالا
آنها مادرانه رفتار مي‌گويد ، نورل كه آنچنان نتيجه در.كنند فرار
.است ما روي پيش سال ، ميليون از 80 پس اكنون
فسيل‌تازه ، يك يافتن چون علمي كشف يك اوقات ، ماهي‌گاهي نخستين
از بيش كه هم قطعه‌استخوان چند.نمي‌نماياند را خود اهميت فورا
در سپتيزبرگن دورافتاده و پرت جزيره در سال1975 ، در پيش ، سال بيست
استخوان‌ها خرده اين.مي‌گنجند رده اين در شدند ، يافت شمال قطب نزديكي
حدود 500 شده‌اند ، پوشيده كوچك برآمدگي‌هاي از متراكمي رديف‌هاي با كه
را تازه يافته‌هاي اين نتوانست كسي زمان ، آن دردارند سن سال ميليون
اشاره پژوهشگران برخي اگرچه كند ، شناسايي معتبر شواهد و مدارك با
اسبي نعل خرچنگ به شبيه جانوري صدف خرده‌هاي احتمالا آنها كه كردند
آن:آمدند بدست مورد اين در قانع‌كننده‌اي شواهد گذشته سال.بوده‌اند
شده شناخته تاكنون كه است ماهي قديمي‌ترين نشانه‌هاي استخوان‌ها ، خرده
.است
روي بررسي‌دقيقتري انگلستان در بيرمينگهام دانشگاه ديرينه‌شناسان
اگرچه كه دريافتند آنها.انجام‌دادند فسيل‌ها اين ميكروسكپي ساختار
اما آيد ، نظر به عجيب شايد استخوان ساختمان بزرگنمايي‌هاي‌پايين ، در
Microscope) پويشي الكتروني ميكروسكپ يك بالاي بسيار بزرگنمايي در
از بي‌همتايي ساختاردارد آشنايي كاملا قيافه -(Scanning electron
ويژه مي‌شد ، ديده الكتروني ميكروسكوپ تصوير در كه حفراتي و لوله‌ها
فلس نيز و ما دندان در كه سختي بافت -است (Dentine)دندان عاج
اين كه كردند اعلام پژوهشگران بررسي ، اين از پس.مي‌شود يافت ماهي‌ها
استخواني صفحات ،exoskeleton) بيروني اسكلت خرده‌هاي فسيل‌ها ،
.بيروني‌اند اسكلت داراي سخت‌پوستان ;جانوران برخي بدن پوشاننده
استخواني زره با بي‌آرواره ، كوچك ماهي يك ،(Anatolepis) آناتولپيس
.است مي‌كرده زندگي اقيانوس بركف كه سبك
يكي بلكه شده ، شناخته تاكنون كه است ماهي نخستين تنها نه آناتولپيس ،
چيزهاي سواي كه جانوراني -است (Vertebrates)مهره‌داران نخستين از
از شده ساخته بدني و (Spinal.Cord) نخاعي يك‌طناب استخوان ، ديگر ،
چون پيشرفته‌تر مهره‌داران در).دارند(Segmented) بند بند ماهيچه‌هاي
بخش مهره‌ها ، ستون پديدارگشتند ، زمين بر بعد سال ميليونها كه انسان
از اسرارآميز گروه در 1995يك آن از پيش (.مي‌دهد تشكيل را بدن بندبند
قابل باميكروسكپ تنها كه فسيل‌هايي ميكروفسيل‌ها ، از حقيقت در) فسيل‌ها
زمان‌حيات ، در و.مي‌شوند خوانده (Conodont) كه‌كنودونت (م-مشاهده‌اند
گروه‌هاي از ديگر يكي عنوان به نيز بودند ، كوچك كرم‌هاي به شبيه
كنودونت‌ها كه آنجا از ديگر ، سوي از.شدند شناسايي مهره‌داران‌ابتدايي
ناحيه) قاره‌اي سكوي منطقه در و اقيانوس در دو چون‌آناتولپيس‌هر نيز
عميق ناگهان كه دريا كف از بخشي اقيانوس‌تا ساحل بين سكومانند ،
ديگر ديرپاي پرسش يك پاسخي‌براي شايد مي‌زيستند ، زمان يك در و (مي‌شود
ابتدايي آيامهره‌داران كه اين:دهند بدست بوده ، بحث موضوع سالها كه
.شور آب با درياهاي‌باز در يا و يافتند تكامل شيرين آب رودخانه‌هاي در
پل.دريااست احتمالا پاسخ تازه ، يافته‌هاي اين برپايه مورد ، اين در
مي‌گويدآناتولپيس ، با بيرمينگهام پژوهشي تيم اعضاي از يكي اسميت ،
.است بوده دريازي %اطمينان 100
نشست جريان در ،(آبان -مهر) گذشته اكتبر ماه پرداردر دايناسور
طبيعي تاريخ موزه‌امريكايي در كه مهره‌داران ديرينه‌شناسي انجمن سالانه
شده كشف چين در كه فسيل يك از عكس‌هايي شد ، برگزار نيويورك شهر در
چيزي ظاهرا عكس‌ها اين برانگيختند ، را پژوهشگران و دانشمندان شگفتي
دايناسور يك:مي‌ماند خيال و خواب به بيشتر كه مي‌كردند گواهي را
.پردار
جان رهبري ديرينه‌شناسان‌به از جمعي هفتاد ، دهه نخست سالهاي در
از ترك‌شده نسبتا باور ييل ، يك دانشگاه از ديرينه‌شناسي اوستروم ،
امروزين اخلاف پرندگان كه اين.بخشيدند جاني‌دوباره را نوزدهم قرن
نسل از زبان‌دقيقتر ، به اوستروم گفته به يا و -هستند دايناسورها
نام‌تروپود با عموما چالاك‌كه و پا دو گوشتخوار دايناسورهاي
دهه در بيشتر پژوهش‌هاي انجام پي درخواندهميشوند (Theropod)
مجموع ، درپذيرفتند را باور اين پژوهشگران هشتاد ، بيشتر
شباهت‌هاي تروپودها خانواده دايناسورهاي و پرندگان استخوانبندي
پرندگان ويژگي‌هاي بديهي‌ترين از يكي همه ، اين با اما دارند ، بسياري
.بود نشده ديده دايناسورها از شده يافت فسيل‌هاي از هيچكدام در هرگز
دايناسوري نياكان مي‌گفتند ، درست همفكرانش و اوستروم اگر كه چرا
.باشند پرداشته مي‌بايست هم پرندگان
ساختن نزديك به‌واقعيت براي مدارك بهترين شايد غريب ، عكس‌هاي آن اما
ايالت در چيني كشاورز يك تابستان1995 ، در.باشند تئوري اين
سال‌سن ميليون كم 120 دست كه يافت فسيلي (Liaoning)ليائونينگ
كوتاه بازوان باهمان دقيقا پا ، دو كوچك دايناسور اين اما.دارد
در كه داشت خود پشت بر عجيب نوارتيره يك گوشتخوار ، دايناسورهاي
دو واقع در كه -را نمونه‌ها كشاورز ، آن.مي‌يافت بدنش‌امتداد سراسر
است آتشفشاني خاكستر با آميخته (mudstone) سنگ لاي جنس از سنگي ورقه
اثري پوسيدن از پيش و افتاده دام به آنها ميان در دايناسور جسد كه
و فروخت چين در ديرينه‌شناسي موسسه دو به -است گذاشته جا به خود از
پادشاهي موزه از ديرينه‌شناسي كوري فيليپ سال ، همان اكتبر ماه در
آلبرتاي ايالت در (RoyaltyMuseumof.Paleontology) تيرل ديرينه‌شناسي
اين نزديك از چين ، به سفري جريان در تا يافت را آن شانس كانادا ،
يك از كمتر بازديد اين كه آن وجود با.دهد قرار بازديد مورد را فسيل
از دايناسور اين كه كرد نتيجه‌گيري كوري انجاميد ، طول به ساعت
نام به تروپود خانواده كوچك دايناسورهاي از ديگر يكي وابستگان
درجريان او آن ، بر علاوهاست بوده (Compsognathus) كمپسگناتوس
از پشتي تيره نوار ناحيه‌دم ، در كه دريافت نمونه ، آن دقيقتر بررسي
بيرون‌زدگي‌هاي خود بنوبه هريك كه تشكيل‌يافته مانندي ساقه اجزاي
ديگري نهايي نتيجه به نمي‌توانيد شما:مي‌گويد كوريدارند ريزي
.پربوده‌اند نوعي اين‌ها كه آن جز برسيد
عكس‌ها اين به(1996) گذشته اكتبر ماه نشست در كه پژوهشگراني ديگر
به اوستروم ، .دادند نشان كوري‌موافقت نظر با هم بودند شده خيره
پرندگان و دايناسورها بين ارتباط نظريه ازپيشگامان يكي عنوان
او شگفتي.بنشيند دقيقه‌اي چند شد مجبور كه بود شده هيجانزده آنچنان
نشان را دايناسورپردار يك تنها نه تصاوير اين كه بود سبب بدان
اين.مي‌داد نشان را حيرت‌آوري نكات نيز تروپود اين خود بلكه مي‌دادند ،
ازآركئوپتريكس پس سال ميليون حدود 30 چيني ، دايناسور
پرندگان آشكار ويژگي‌هاي با شده جانورشناخته كهنترين (Archaeopteryx)
ويژگي‌هاي و دندان با هرچند نوك چنگال ، نوعي با چند هر پروبال ، )
چه اگر ديگر ، سوي ازاست مي‌زيسته (م - پرندگان استخوانبندي
از ديگر بسياري اما داشته ، پرندگان با نزديكي وابستگي كمپسگناتوس
،(Velociraptor) چون‌ولوسيراپتور دارند ، بيشتري آوازه كه تروپودها
زندگي گروهي شكارگران صورت به كه متوسط ، نسبتا هيكل با تروپودي
وتيرانوساروس (م-ژوراسيك پارك) فيلم مهم آفرينان نقش از مي‌كرده ،
از آن سنگواره‌هاي كه گوشتخوار شكارگرو دايناسور بزرگترين) ركس
پرندگان با نزديكتري بسيار وابستگي‌هاي (م-آمده بدست شمالي آمريكاي
داشته؟ پر هم متري‌اش هيكل 12 با ركس.تي آيا بنابراين ، .مي‌دهند نشان
از يكي كه شود فرض اگر آيد ، اما به‌نظر مسخره كمي فرض اين شايد اگرچه
تمام ميان در پديده اين كه آن احتمال پرداشته ، كمپسگناتوس ، بستگان
گمان به.زياداست باشد داشته عموميت تروپود خانواده دايناسورهاي
عايق‌بندي پوشش نوعي حالت كار ابتداي در محتملا پرها اين پژوهشگران ،
پرواز ابزار صورت به آن از پس و داشته را دايناسورها اين بدن براي
.يافته‌اند تكامل
اطمينان براي مطمئنا نمونه يك روي ساعته يك بررسي صورت ، هر به اما
رسمي گزارش يك است نياز مورد اين‌باره در آنچه.نيست كافي يافتن
چيني دايناسور پشت تيره نوار ميكروسكپي ساختار درمورد ويژه به علمي ،
است تروپودها خانواده جديد عنصر اين براي علمي نام يك نيز و
براي ،(Tyrannosaurus.rex) ركس ركس‌تيرانوساروس.تي براي هماوردي
زي خشكي شكارگران تمام چراي و بي‌چون و شكست‌ناپذير غول سال از 90 بيش
در 1995 اما.بود گوشتخوار دايناسور بزرگترين واقعي ، معناي به و
كه‌ژيگانتوسوروس يافتند را دايناسوري آرژانتين در شناسان ديرينه
و متر تازه ، 12 دايناسور اين طول.گرفت نام (Giganotosaurus)
.بزرگتر هم شايد حتي بود ساله ميليون ركس 70.باتي اندازه هم مطمئنا
ابعاد در بازهم خانواده ، اين جديد عضو يك مورد در گزارشي گذشته ، سال
.آفريقا از بار اين اما يافت انتشار ركس.باتي برابر
حكم تازه جوياي‌دايناسورهاي شناسان ديرينه براي آفريقا روزها ، اين
كه جايي يعني دارد ، را طلا دوران‌تب و پيش قرن يك وحشي غرب
شدن خارج خاك از انتظار در ركس.تي چون ناشناخته‌اي سنگواره‌هاي
دانشگاه شناس ديرينه (paul Sereno) سرنو پل سال 1993 ، در.هستند
وجود با را آفريقا شمال صحراي به پژوهشي سفرهاي برنامه‌ريزي شيكاگو
مي‌گويد او.كرد آنجاآغاز در زندگي و كار دشوار بي‌نهايت شرايطي
و بود خواهد كجا بعدي واحه باشيدكه فكر اين در دائم بايد شما
را دايناسورها ناشناخته گونه‌هاي برخي از نمونه‌هاي‌جالبي او البته
منطقه‌اي‌در در كار هنگام به بعد ، سال دو.يافت (Niger)نيجر در
كه برخورد استخوان پاره‌اي سرنوبه الجزاير ، و مراكش بين مرز نزديكي
گوشتخوار دايناسور يك جمجمه پشت در ويژه‌اي برآمدگي صورت به معمولا
يك او نزديكي ، همان در بيشتر كاو و كند و جستجو از پسميشود ديده
سنگ در درشت نيزه سر يك چون كه يافت (سانتيمتري 25) ده‌اينچي دندان
دايناسور يك جمجمه نصف از بيش آنجا در او مجموع ، در.بود نشسته
.درآورد خاك از را مهره‌هايش ستون مهره سه با همراه
يافت پاره‌استخوان‌هاي گذاشتن هم كنار سرنوبا شيكاگو ، به بازگشت در
سن يايه بر كه - كرد شناسايي را ركس.باتي اندازه هم هيولايي شده ،
علاوه.داشت سن سال ميليون شدند ، 90 پيدا آن در استخوان‌ها كه سازندي
كه است نمونه‌اي دايناسور ، اين كه دريافت او آن ، بر
و آن از پيش و دارد نام(Carcharodontostosarus) كاركارودونتوسوروس
پاره چند نيز و غريبش دندان‌هاي‌خميده روي از پيش دهه چند از واقع در
تصوير هيچكس چه اگر بوده ، آشنا شناسان ديرينه براي پراكنده استخوان
جنگ از پيش سالهاي در) است نداشته گونه اين از دقيقي نسبتا و درست
را گوشتخوار دايناسور اين از سنگواره‌هايي شناسان ديرينه دوم ، جهاني
مورد تا شدند فرستاده آلمان به نمونه‌ها اين بودند ، يافته مصر در
رفتند ، بين از جنگ زمان بمباران‌هاي جريان در اما گيرند ، قرار بررسي
البته و (م -شده‌اند حفظ امروز تا آنها توصيفي نوشته‌هاي چه اگر
اين معرفي براي خبري كنفرانس (ارديبهشت) مه ماه در كه هنگامي
نمونه يك برابر در نشسته شد ، سرنو برگزار دانش جهان به دايناسور
، واقعي مقايس در جمجمه‌كاركارودونتوسوروس از شده بازسازي كامل
است؟ بزرگترين اين آيا:بود خواهد چه آنها اصلي پرسش كه مي‌دانست
عبارتي به يا و نداشت آنها براي روشني پاسخ او مقابل در اما
-شوم موضوع اين داخل نمي‌خواهم مي‌گويدمن او.باشد داشته نمي‌توانست
كامل اسكلت ما اول درجه در كه چرا نيست ، عجيب نظر اين دليل دو به
درازترين - دارد؟ معني چه دوم‌بزرگترين درجه در و نداريم را جانور
با جمجمه‌كاركاردونتوسوروس البته ، دايناسور؟ هيكل‌ترين درشت يا
ركس.تي شده كشف جمجمه بزرگترين از درازتر اينچ حدود 2 اينچ ، طول 62
يعني غول‌پيكر گوشتخوار دايناسور ديگر جمجمه با اندازه هم تقريبا و
از هيچكدام آمده بدست مراكش از كه نمونه‌اي اما است ، ژيگانتوسوروس
.است نداده قرار سرنو اختيار در را دم يا پا استخوانهاي
گوشتخوار دايناسورهاي بزرگترين عضوي سه جرگه اين مجموع ، در اما
بيشينه نشانه نوعي به اين.دارد پژوهشگران براي جالبي نكات
اين در سرنو.برسند بدان مي‌توانستند دايناسورها اين كه است اندازه‌اي
فوت تا 50 بين 45 طولي كه داريم جانور سه ما حالا:مي‌گويد مورد
حال به تا ديگري نمونه هيچ ما و داشته‌اند ، (متر 15-5/13)
اين كه مي‌بينيم همچنين باشد ، مقدار اين از بزرگتر كه نيافته‌ايم
كه مي‌آيد به‌نظر مجموع در مي‌شود ، ديده مستقل خانواده سه در اندازه
.است بوده جانواران اين طبيعي حد اندازه ، اين
چشم به اول درنگاه شايد كه ظاهري شباهت وجود با ديگر ، سوي از اما
نظر از نزديكي نسبت ركس ماروس وتيرانو بيايد ، كاركارودونتوسوروس
پهن‌و مخروطي دندان‌هاي با ركس.تي.ندارند هم با ويژگي‌هاي‌رده‌بندي
Manirapor كه است ويژه‌اي گروه از ضعيفش ، نسبتا بازوهاي و كوتاه
امروزين جانوران عمده دسته‌هاي جمله از كه پرندگان).مي‌شوند خوانده
با كه‌كاركارودونتوسوروس حالي در (.مي‌گيرند قرار گروه اين در هستند
تيره از كشيده ، بازوهاي و قصابي چاقوي به شبيه دندان‌هاي سركشيده ،
كه‌آلوزوروس گرفته ريشه دوپا گوشتخوار دايناسورهاي ديگر
دايناسور آلوزوروس ، ).است آنها كوچكتر اعضاي از يكي (Allosaurous)
و تيز و خميده چنگال‌هاي داراي ، (متر 9) فوت طول 30 به گوشتخواري
گوشت ، كردن پاره و دريدن براي مناسب مانند واره كشيده دندان‌هاي
آمده بدست شمالي امريكاي غرب از سنگواره‌هايش و بوده زي گروه احتمالا
كه‌كاركارودونتوسوروس دريافت سرنو ديگر ، سوي از.(م -.است
امريكاي شده شناخته كمتر دايناسور يك با نزديكي بسيار خويشاوندي
نمونه يك نيز و (Acrocanthosaurus) نام‌آكروكانتوسوروس به شمالي
.دارد ازژيگانتوسوروس پيش جنوبي ، امريكاي در شده كشف
قاره سه پيش‌در سال ميليون كه 90 دايناسورهايي يافتن مجموع ، در
چرا.بود شگفت‌آور شناسان ديرينه براي مي‌زيستند همزمان هم ، از مجزا
يعني بودند ، شده جدا هم از قاره‌ها اين پيشتر سال ميليون دست‌كم 60 كه
جنوبي و شمالي قاره دو به (Pangaea)پانگه‌آ ابرقاره كه هنگامي
اين و شد تجزيه (Gondwana) گندوانا و (Laurentia) لوراسيا نام‌هاي به
آسيا ، شمالي ، امريكا به يكي ترتيب به زمان گذشت با نيز قاره دو
شدند تجزيه استراليا و هند جنوبي ، امريكاي آفريقا ، به ديگري و اروپا
از جدايي‌قاره‌ها كه بودند پذيرفته را باور اين پژوهشگران تاكنون
را آنها از يك هر جمله‌دايناسورهاي ازآن و جانوران جمعيت يكديگر ،
اكنون امااست بوده كرده جداگانه مسيرهاي يافتن‌در تكامل به وادار
دربرخي سال ميليون دهها براي گندوانا و لوراسيا مي‌كند سرنوفكر
جزاير از زنجيره‌هايي بوسيله احتمالا داشته‌اند هم با پيوندهايي نقاط
آب زير مدتي از پس همه كه غربي اروپاي نيز مركزي امريكاي ناحيه در
مي‌داده‌اند را امكان اين قاره دو جانوران به خود نوبه به اما رفتند ،
نياكان ترتيب ، بدينباشند حركت در سرزمين دو بين مدتي براي تا
بين در مدتي براي احتمالا نيز نزديكشان بستگان و كاركارودونتوسوروس
مي‌كند يادآوري مورد اين در سرنو.بوده‌اند سرگردان قاره دو
دهنده نشان كه كنند رسم را نقشه‌هايي مي‌توانند خوبي به زمين‌شناسان
اقرار صراحت به وجود اين با اما داشتند قرار كجا زمان هر در قاره‌ها
.كنند تعيين را ساحلي خطوط دقيق وضعيت نمي‌توانند كه مي‌كنند
پيش ، سال حدود 90ميليون در كه مي‌دهند نشان جديد ، يافته‌هاي اين و
جانوران آنچنانكه بودند ، جداشده هم از كاملا روزگار آن قاره‌هاي
ترتيب بدين.بودند پي‌گرفته را جداگانه‌اي تكاملي راه‌هاي نيز آنها
ازكاركارودونتوسوروس پس تا مي‌گذشت بايد ديگر سال ميليون حدود 20
در بار اين را خود فرمانروايي ركس نام‌تيرانوساروس به ديگري هيولاي
. كند آغاز افريقا جاي به شمالي ، امريكاي غرب
اردكاني حائري رضا احمد: مترجم
