پنجم ، شماره 1280 ژوئن 1997 ، سال خرداد 1376 ، 16 دوشنبه 26
|
|
قدرت موضع از ديپلماسي روز يادداشت
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
جمهوري‌اسلامي رسمي مقامهاي و نخست‌وزيرپاكستان شريف نواز مذاكرات
.مي‌شود آغاز ساعت‌ديگر چند منطقه‌اي و مسائل‌دوجانبه درباره‌ء ايران
اين محور و پاكستان و ايران اصلي مسئله افغانستان بحران بي‌گمان
.بود خواهد مذاكرات
يا خواهدبود گوينده طرف اين‌مذاكرات در پاكستاني مقام اينكه
تحولات بر آن وملموس واقعي تاثير و ازمذاكرات پس شنونده ،
مي‌توان مذاكرات اين پيش‌از آنچه اما ;شد خواهد افغانستان‌معلوم
- پاكستاني يا ايراني - مذاكره‌كننده‌اي هيچ علي‌الاصول كه است اين گفت
ديرباز از كه‌افغانستان بگيرد ناديده را واقعيت اين نمي‌تواند
دقيقا و است مي‌رفته شمار به شرقي‌اش مرزهاي در ايران امنيتي گلوگاه
و خطرناك ايران امنيت براي آن در دوست دولت‌غير وجود دليل همين به
.است قبول غيرقابل
سال در 30 است‌كه شده باعث استراتژيك‌انكارناپذير واقعيت همين
ايران است ، بوده درافغانستان دولتها سريع عصرجابجايي‌هاي كه اخير
شمرده كشور اين تحولات تحليل و تعيين در اجتنابناپذير عامل همواره
و قصور نوعي اخير سالهاي در ژئوپولتيك ، واقعيت اين وجود با اما.شود
برخي بر غيرمنتظره گستاخي نوعي و ايران ديپلماسي دستگاه بر ناكامي
افغانستان‌تاثيري تحولات بر كه شده‌است مستولي پاكستان رهبران
اين.گذاشته‌است ايران اسلامي امنيتي‌جمهوري منافع با مغاير
حيات اول سال سيزده:است گرفته صورت زير دومرحله در تاثيرگذاري
سابق شوروي ارتش و سلطه‌كمونيستها سالهاي با ايران جمهوري‌اسلامي
ايران‌رسالت اسلامي جمهوري سالها دراينبود مقارن افغانستان بر
همكاري با قطعي‌بود و بي‌شبهه آشكار ، كه‌موضوعي را خود ايدئولوژيك
حكومت كه مرحله‌دوم در اما.داد انجام نحواحسن به پاكستان
پاكستان.شد آغاز سردرگمي‌ها و ترديدها گرفت كابل‌شكل در مجاهدين
ملاحظات با منطبق و منطقي صورتي به ترديد اين بر نتوانست هرگز
ابتدا منطقي تحليلي اساس بر اسلامي جمهوري اما شود چيره منطقه‌اي
برهان‌الدين دولت آن از پس و موقت جمهوري رئيس مجددي صبغت‌الله حكومت
به‌رسميت افغانستان مردم نماينده‌قانوني عنوان به را رباني
از هراس و دركابل قدرت آينده به نسبت بقاياي‌ترديد اما.شناخت
جمله از فراوان كوششهاي باوجود كه شد باعث اتهام‌مداخله‌جويي
و منطقه كشورهاي و افغانستان به وزارت‌خارجه مقامهاي مكرر سفرهاي
در ايران اسلامي جمهوري سمينارها ، و جلسات انواع برگزاري همچنين
.باشد نداشته خود ايدئولوژيك و سياسي شان خور در حضوري افغانستان
طالبان اخيرگروه سال دو طي بار براي‌نخستين كه اكنون بنابراين ،
كه دارد جا است ، شده روبه‌رو جنگ جبهه‌هاي در جدي مقاومتي با
بدون را ايران مردم و دولت ناخرسندي كشور ، ديپلماسي كارگزاران
.كنند گوشزد خود مذاكره طرفهاي به پرده‌پوشي و ابهام كوچكترين
ملاحظات بر علاوه افغانستان كنوني وضع از ايران ملت و دولت ناخرسندي
تاثير و افغانستان ژئوپلتيك و سياسي واقعيتهاي در انساندوستانه ،
.دارد ايران ، ريشه ملي امنيت و منافع كشور ، بر اين تحولات اجتنابناپذير
و تاجيكها ، يعني‌پشتونها ، اصلي تمدني و قومي سه‌حوزه از افغانستان
نظر از و است شده طوايفي‌تشكيل و ايلي فرهنگ خرده وچند ازبكها
نبايدتركيب درافغانستان‌ضرورتا مطلوب حكومت ايران ، منافع‌امنيتي
آن ترجيحا درافغانستان مطلوب حكومت اينكه يعني.باشد داشته نامتوازن
تركيبي چنين اگر اما.باشد قوميت سه اين از متوازني تركيب كه است
پشتونها نفع به آن قومي غلظت كه حكومتي وجود نباشد ، امكان‌پذير
مسلمانند ، افغان طوايف و اقوام همه اگرچه زيرا ;است كم‌خطرتر نباشد ،
- تهران بنيادي روابط كه شود يافت كسي آنها رهبران ميان در است بعيد
اسلامي جمهوري امروز اينكه.دهد شكل مذهبي علقه‌هاي حول را كابل
كه پهلوان عبدالملك و دوستم عبدالرشيد مانند افرادي با مي‌تواند
به‌هرحال كه طالبان اما كند همكاري ندارند ، ديني داعيه هيچگونه
به را (قشريگري و وهابيت به متمايل اينكه گو) اسلام از نوعي نمايندگي
اين گواه بهترين مي‌شود تلقي اعتماد غيرقابل ايران نظر از دارد ، عهده
بر اسلامي جمهوري كه گرفت نتيجه مي‌توان مقدمه‌چيني اين از.ادعاست
پيش سال چهار ديني و تمدني پيوسته هم به حوزه‌هاي بنيادي منطق پايه
اينكه وجود با اما.كرد اقدام افغانستان تاجيكهاي حكومت شناسايي به
شكل ما ملي منافع ثغور و حدود از دقيق تشخيص پايه بر انتخاب اين
در كارشناسي‌شايسته‌اي و مالي سرمايه‌گذاري آن حفظ براي بود ، گرفته
با شريف نواز آقاي حزب جمله از پاكستاني‌ها آنكه حال.نشد گرفته نظر
منافع‌خود از دفاع براي كه نشان‌دادند طالبان گروه از حمايت‌قاطعانه
(بوتو بي‌نظير به‌رهبري مردم حزب دولت) يك‌دولت كردن قرباني پاي تا حتي
اسلامي جمهوري خارجي سياست كارگزاران اگر رو ، اين از.رفت پيش‌خواهند
تغييري ايجاد براي را خود اراده تهران مذاكرات در امروز نتوانند
يعني كشور دو مسئله مهمترين حول پاكستان با ايران روابط در اساسي
ديپلماسي به بخشيدن تحرك براي كه تاريخي فرصت دهند ، نشان افغانستان
براي ايران.رفت خواهد دست از است شده فراهم افغانستان در ايران
اهرم‌هاي افغانستان در كشور اين رفتار تغيير و پاكستان بر فشار اعمال
نشده استفاده آنها از هيچيك از تاكنون كه دارد زيادي مشروع و موثر
با همواره كشورها ساير با هند دوستانه رابطه به پاكستاني‌ها.است
پاكستان خارجي تجارت بر متكي اقتصادميكنند نگاه نگراني ، و حسرت
آسيبپذير جهاني و منطقه‌اي بازارهاي بي‌ثباتي برابر در را كشور اين
افغانستان در را پاكستان موضع طالبان ، عليه بين‌المللي فشار.است كرده
طيف با پاكستان دولت بالاخره و است كرده دفاع غيرقابل و ضعيف
و قومي ديني ، فرقه‌اي ، ناآرامي‌هاي بر مشكلات‌مشتمل از گسترده‌اي
بايد علي‌القاعده شرايطي چنين در.روبه‌روست اقتصادي نارضايتي
با كه ببينند موقعيتي در را خود ما خارجي سياست كارگزاران
را اخير سال دو سهل‌انگاري‌هاي و بگويند سخن قدرت موضع از پاكستاني‌ها
بهتر امروز اشتباهات ، بازبيني براي.كنند جبران است ممكن كه آنجا تا
.فرداست از
