پنجم ، شماره 1282 ژوئن 1997 ، سال خرداد 1376 ، 18 چهارشنبه 28
|
|
آزادي استقرار شرايط
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
(آخر بخش) سنت و قرآن در آزادي
جامعه اساسي ويژگي آزادانديش ، مومنان و مردم اجتماعي امنيت حفظ
.است نقدپذير و منتقد
آزادي چون آزادي ، موضوعاتي بر درآمدي مقاله اول بخش در:اشاره
گذاشته بحث به آزادي ومحدوديت موانع و آزادي انواع ديني ، فرهنگ در
تجارب طي در بشريت آنكه قبل‌از شد عنوان موضوعات اين توضيح در.شد
در كند ، توجه جامعه در حقوق و اصل يك عنوان به آزادي به خود تاريخي
آثار به ميان اين در.شد پرداخته آن به مبسوط طور به سنت و قرآن
آيت‌الله طباطبايي ، علامه مرحوم مطهري ، استاد شهيد آيت‌الله ارزشمند
.شد اشاره نيز.. و طالقاني
و حاكمان بخش دو در آزادي به‌موانع نويسنده ابتدا بحث پيگيري در
مورد را جامعه در آزادي شرايطنهادينه‌شدن سپس و پرداخته مردم
.است داده قرار توجه
مقالات سرويس
و تكفير حربه شود ، آزادي مانع است ممكن ديني فرهنگ در كه ديگري نكته
يستمعون‌القول عبادي‌الذين فبشر آيه مقابل نقطه حربه اين.است ارتداد
مي‌شوند متوسل تكفير حربه به كه كساني واقع در.است احسنه فيتبعون
و فرهنگ اجتماع ، سياست ، دين ، حوزه در را فكر توليد و نوگرايي هرگونه
انحراف ، التقاط ، دين ، با مخالفت نام به را آن و برنمي‌تابند اقتصاد
مرحوم ماجراي.مي‌دهند قرار هجمه مورد ليبراليسم و كمونيسم
در است ديني تفكر احياي جنبان سلسله خود كه اسدآبادي سيدجمال‌الدين
آن بيان از انسان كه آوردند سرش بر بلايي دين نام به عبدالعظيم ، حرم
ديني قيموميت ديني ، حوزه اجتماعي آسيبشناسي در ديگر نكته.مي‌كند شرم
.بدانيم مردم جهنم و بهشت ضامن را خود كه تعبيري به است ،
از:الف.روبروست جدي موانع با سو دو از آزادي نيز ، سياسي جنبه از
.مردم سوي از:ب -حاكمان و فرمانروايان سوي
از كنند ، كنترل و هدايت را آفريني هنجار قدرت مايلند اغلب حاكمان
سياسي قدرت‌هاي توسط فرهنگي و فكري نهادهاي و مراكز روكنترل اين
و افكار ريشه‌اي موضوع به اساسي نگرش فاقد اين‌ضرورت ، مي‌يابد ، ضرورت
سياسي اقتصادي ، جغرافيايي ، شرايط از برخاسته متنوع و متفاوت نحله‌هاي
اولين مطبوعات و كتاب طريق از فرهنگ نشر رو اين از.است اجتماعي و
موافق زيرا.بود خواهند عرصه اين در بحران‌زده انساني پديده‌هاي
اقتصادي حيات بقاي ضامن سياسي ، حاكمان موازين از تخطي عدم و نويسي ،
از حكايت غيرمستقيم و مستقيم كنترل.بود خواهد نيز ناشر نويسنده‌و
و تصميم‌گيري و مديريت عرصه در انحصاري و متمركز سياسي قدرت وجود
جامعه ميان در سياسي قدرت كنترل‌كننده و دموكراتيك نهادهاي فقدان
هدف شرايطي چنان در سياسي ، و اجتماعي امنيت از گفتن سخن.دارد
ونواميس قوانين حجت‌ها ، انساني ، كرامت پاسداشت منظور به اصلاح‌طلبان
حركت‌هاي و نهضت‌ها پويايي شيعه تاريخ در مضاميني چنين.است الهي
از (ع)حسين امام نهضت در موضوع اين.است كرده تضمين را اجتماعي
.است برخوردار ويژه‌اي برجستگي‌هاي
عاشورا در و كربلا ، درسرزمين را خويش اهداف از يكي (ع)حسين امام
كه نكته‌اي‌بود همان اين.(11)مي‌كند معرفي اجتماعي امنيت ايجاد
اجتماعي امنيت برقراري يعني حكومت پذيرش علت در (ع)علي اميرالمومنين
.(12)بودند كرده عنوان
عظيم‌تاريخي و خطرناك پيچ‌هاي در بزرگواران اين مذهبي آموزه‌هاي
امنيت مفهوم با جامعه در انسان نمو و رشد كه دارد آن از حكايت
عبارت به.دارد تمام و تام بستگي كافي ، و لازم شرط عنوان اجتماعي‌به
عقيده ابراز دليل به كه جهت اين از جامعه خاطرافراد آرامش بهتر ،
قرار فشار گروه‌هاي اذيت و وآزار خانوادگي شغلي ، ناامني‌هاي دچار
ائمه نزد در اسلامي براي‌حركت اساسي هدف يك و اساسي اصل يك نمي‌گيرد
اساسي و 23قانون اصل 22 در تاريخي عبرت چنين مي‌رود ، شمار به معصوم
جان ، حيثيت ، :كه است شده تصريح مضمون اين به ايران اسلامي جمهوري
كه مواردي در مگر است مصون تعرض از اشخاص شغل و مسكن حقوق ، مال ،
به نمي‌توان را هيچكس و است ممنوع عقايد وتفتيش مي‌كند تجويز قانون
.داد قرار مواخذه و تعرض مورد عقيده‌اي داشتن صرف
جامعه اساسي ويژگي انديش ، آزاد مومنان و مردم اجتماعي امنيت حفظ
را حاكم احتمالي ناپذيري اصلاح بويژه امر اين.است نقدپذير و منتقد
امتي اختلاف و چون‌النصيحه‌لائمه‌المسلمين صحيحي روايات.مي‌كند درمان
(ع)ائمه و انبياء چون ديني نهضت‌هاي رهبران وقوف از حكايت همگي رحمه
بر دين تاكيددارد انسان جوهره در آزادي و آگاهي نهادي همبستگي از
اجراي.است اصول همين بر مبتني انفس تغيير بر اقوام تغيير كردن منوط
به مربوط قوانين و مشاركت يافتن اعتبار مسئولين ، اصلاح ضامن اصول اين
منافع و مصالح براساس آن از تفسير و قانون به عملي والتزام آنها
نابود و سو يك از ملي انديشه و تعاون روحيه اصول‌موجد اين.است مردم
استمرار و شاهنشاهان استبدادمليميباشد فرهنگ در فردگرايي كننده
شده ايران فرهنگ ازجمله فرهنگي هر در مهم مسئله دو به آن تاريخي
:است
تحولات و تصميم‌گيري‌ها در خود ندانستن موثر و نفس به اعتماد عدم 1ـ
آزادي زندگي 2ـ متفاوت حوزه‌هاي در مشاركت عدم نتيجه در و سياسي
اجتماعي بزرگ آفت يك عنوان به گريزي
در هم و دولت سطح در هم موانع نيز اقتصادي نظر اقتصاداز حوزه
شكل در اقتصادي قدرت تداول و تمركز از بايد.است طرح قابل مردم سطح
در اقتصادي قدرت منابع و مراكز تمام كه بزرگ كارفرماي عنوان به دولت
اقتصاد بر تكيه سوم ، جهان كشورهاي در.شود جلوگيري باشد او دست
بخش‌هاي در مردم توانايي‌هاي از دوري اصلي عوامل از خود تك‌محصولي
نتيجه در و ماليات به جدي توجه عدم جمله از آنان مادي حيات مختلف
اساسا دولت‌ها زيرا.مي‌باشد مردم به پاسخگويي براي دولت مسئوليت عدم
نعمت‌هاي بر سلطه مواقع اين در.نمي‌بينند ملت به نيازمند را خود
حوزه به اين بنابر.مي‌سازد بي‌نياز مردم به توجه از را دولت سرشار ،
در.بدهيم زيادي بهاء بايد مي‌كند تصرف را اقتصادي قدرت كه سياسي
احبار و مترف ملاء ، يعني محدوديت‌ها قطب سه به قرآن كه اينجاست
.مي‌كند حمله است آنها دست در مردم دين كه آنهايي يعني ورهبان ،
آزادي شدن نهادينه شرايط
مباحث موضوع آن شدن نهادينه و جامعه در آزادي تحقق چگونگي
;نظير دموكراتيك نهادهاي تقويت بر مبتني كه سياسي‌است ، جامعه‌شناسي
و گرايش مردمي ، مستقل مطبوعات شوراها ، سنديكاها ، انجمن‌ها ، احزاب ،
رهبران و پيشوايان ونصيحت منكر از نهي و معروف به امر:بر تاكيد
در خواه وتماميت مطلق انديشه‌هاي با جدي مقابله و مبارزه مسلمانان ،
پرهيز و قانون‌گرايي و قانون بر تاكيد سياسي ، و ديني حوزه دو
از جلوگيري و اجتماعي عدالت بسط جامعه ، مديريت در شخصي ازسليقه‌هاي
خصوصا خصوصي بخش و دولت دست در اقتصادي قدرت و تداول‌ثروت و تمركز
در.است سياسي و فرهنگي تنوع پذيرش و وواسطه‌گري تجاري اقتصاد نوع از
ذكر قابل امر اين ديني تساهل و پذيرش‌تسامح و سياسي و فرهنگي تنوع
و ندارد ليبراليزم به ربطي اساسا ديني تسامح و تساهل بحث كه است
ديني ضابطه‌هاي‌جامعه مهمترين از يكي خود پيشرفت براي غرب اگر
نيز را سنگيني بهاي پذيرفت ، خود براي رنسانس از پس را مسلمانان
پرداخت...و كتابسوزي و آزاديخواهان شدن آجين شمع چون كليسا دربرابر
سهله بعثت‌لشريعت اني:مي‌فرمايد كه است (ص)اكرم پيامبر اين‌نص‌كلام.كرد
اهل كه ديني تحقق براي شده‌ام مبعوث من ايشان‌مي‌فرمايند.(13)سمحه
بشرولا:مي‌فرمايند ديگر جاي در (ص)پيامبراكرم.است تساهل و تسامح
را مردم بدهيد ، بشارت و مژده را مردم يعني (14)لاتعسر و يسر تبذر ،
برآنان و بگيريد آسان برمردم مي‌فرمايد ديگر طرف از.نترسانيد
.نكنيد سختگيري
مسايل پيرامون نظري و تئوريك نشست‌هاي و گفت‌وگوها فوق موارد بر علاوه
در آنها گسترش و مدني جامعه لزوم مورد غيردولتي رشدنهادهاي مختلف ،
و طلبان اصلاح و مخالفان براي آزادي وجود و مختلف طبقات و اقشار ميان
شاخص‌هاي از و شده جامعه رشد به منجر سياسي نظام يك قانوني منتقدان
كه جامعه‌اي چنين ايجاد كه است ذكر به لازم.مي‌رود شمار به رشيد جوامع
خودجوش حركت به وابسته مي‌دهد تحقق را آزادي مفهوم آن وجود نهايت در
و برحق شيوه‌هاي و رويه‌ها با قانوني ، حقوق آوردن بدست براي مردم
.است قانوني
كبير حسين
پانوشت‌ها
نهج‌البلاغه علماء120ـ جمع در (ع)حسين امام خطبه تحف‌العقول كتاب 11ـ
همان ص 14017ـ مطهري شهيد نبوي سيره فراز 13ـ - خطبه 131 فيض‌الاسلام
.منبع
