پنجم ، شماره 1288 ژوئن 1997 ، سال تير 1376 ، 25 چهارشنبه 4
|
|
كجاست؟ علم خانه
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
علم ترويج و علم خانه‌هاي همايش برپايي بهانه به
فيزيك انجمن همت به علم وترويج علم خانه‌هاي روزه دو همايش:اشاره
در ماه 76 فروردين و 28 فرهنگي 27 فضاهاي توسعه وشركت ايران
ترويج در علم خانه‌هاي اهميت به باتوجه.شد برگزار انديشه فرهنگسراي
موضوع ، اين به جهاني ورويكرد جوانان بويژه مردم مختلف اقشار علم‌ميان
.هم‌مي‌خوانيم با علم خانه‌هاي اهداف و ازتاريخچه را مطلبي
.است يافته اساسي تغييرات رفته رفته اخير قرن سه طي جوانان آموزش
حساب نوشتن ، خواندن ، يادگيري به بيشتر قديم مدارس در كه نسلهايي
نسلهايي به را خود جاي مي‌پرداختند مناظره فنون و ادبيات كردن ،
برنامه‌اي طبق آن صنعتي كاربردهاي به توجه با را علمي دروس كه سپردند
ترتيب اين به.مي‌گرفتند فرا عمومي پرورش و آموزش يك جريان در منظم ،
دانش‌آموز و كتاب معلم ، خانواده ، كه قديم پرورش و آموزش محملهاي به
آزمايشگاه مانند آموزشي كمك وسايل از بهره‌گيري يعني جديد محملي بود ،
با سال‌پيش ، حدود 30 از.شد افزوده نيز برنامه‌هاي‌كارآموزي ، و
نگرشهاي اعمال لزوم تكنولوژي ، و درعلوم تحول و تغيير سرعت به توجه
ارزش و شد احساس سطح‌جهاني ، در پرورش و آموزش برنامه‌هاي جديددر
مطرح توليد و كار ظرفيت ارتقاء براي ابزاري عنوان پرورش‌به و آموزش
در پرورش و آموزش براي سرمايه‌گذاري 1960/سالهاي 1340 حدود از.شد
خاطر به بلكه است ، بشر اساسي حقوق از كه دليل اين به فقط نه دنيا
در فقط نه كه بود سالها همين از.گرديد آغاز آن اقتصادي بازده‌هاي
به توجه با بلكه شد ، داده تغيير كشورها بسياري رسمي آموزش نظام
دارد ، بهره‌گيري وجود رسمي نظامهاي در تغيير اعمال در هميشه كه مشكلاتي
انعطاف‌پذيرتر رسمي روشهاي به كه‌نسبت رسمي ، غير آموزش امكانات از
استفاده و شد مطرح وپرورش آموزش براي جديد محملي عنوان به هستندنيز
مراكز...تلويزيون ، موزه‌ها نمايشگاهها ، .يافت توسعه رفته‌رفته آنها از
جديد محمل اين ابزارهاي از خانه‌هاي‌علم و فرهنگي و آموزشي
دست‌اندركاران توجه‌روزافزون علم خانه‌هاي ميان اين در.محسوبمي‌شوند
اين زيرا.كرد جلب خود به را نوجوانان و جوانان عادي ، و مردم آموزش ،
مي‌توانند مردم آن در كه است رسمي غير آموزش امكانات معدود از مكان
نباشند علمي فعاليت تماشاگر تنها يعني ببينند ، انفعالي غير آموزشي
تعداد روزافزون رشد.كنند تجربه را علمي پديده‌هاي فعالانه خود بلكه
و است مراكز اين كارآيي مويد اخير سال در 20 جهان در علم خانه‌هاي
آنها از نفر ميليون حدود 60 شمالي امريكاي در تنها سال هر امروزه
علم خانه‌هاي از بازديدكنندگان تعداد كه است جالب مي‌كنند ، بازديد
كل با است برابر سال در شمالي امريكاي در Scienc Centers
كساني مجموع با است برابر همچنين و موزه‌ها ، ساير از بازديدكنندگان
.مي‌روند بسكتبال و فوتبال ، واليبال ، مسابقات به تماشا براي كه
خانه‌ها اين تاسيس به كلان بودجه‌هاي صنعتي كشورهاي اكثر در به‌علاوه
يك تاسيس براي سال‌گذشته در تنها كه بودجه‌اي مثلا.مي‌شود اختصاص‌داده
ميليون‌پوند بر 14 بالغ شده پيش‌بيني (انگلستان)گلاسكو در علم خانه
پروژه 6/1 يك از بخشي تنها اين‌مبلغ است ، (ريال ميليارد حدود 60)
شناساندن معناي به)علم ترويج براي است قرار كه است ميلياردپوندي
.شود هزينه انگلستان در (عادي به‌مردم تكنولوژي و علوم
درآن كه تفريحي -علمي است محيطي علم چيست؟خانه علم خانه
از بتوانند نوجوانان خصوصا مردم ، عموم تا است آمده فراهم امكاناتي
كامپيوتر از استفاده و مطالعه ، دادن ، گوش آزمايش ، لمس ، مشاهده ، طريق
رياضي ، ) پايه علوم مختلف زمينه‌هاي در علمي مختلف پديده‌هاي معرض در
.گيرند قرار تكنولوژي و (زمين‌شناسي شناسي ، زيست شيمي ، فيزيك ،
:مي‌شوند داده نشان علم خانه‌هاي در كه علمي پديده‌هاي
در نحوي به خود بازديدكننده (هستند ، 2 تفريحي حتي‌الامكان (1
نمايشي موضوع‌پديده‌هاي.برانگيزند شگفتي (شركت‌مي‌كند 3 آزمايشها
تكنولوژيكي پديده‌هاي نمايش تا علوم پايه‌اي مفاهيم درك از مي‌تواند
مفيد ايراني جامعه براي بيشتر آنها از آگاهي آنچه از و پيشرفته ،
.باشد متنوع امروز ، دنياي در مطرح علمي مطالب تا است ،
:است دنيامشترك در علم خانه‌هاي همه در زير نكات
جنبه‌هاي و مي‌شود جديدپرداخته موضوعهاي به بيشتر علم خانه‌هاي در -
.نيست مطرح آنهازياد در تاريخي
بهداشت ، زيستي ، علوم زمينه‌هاي‌فيزيك ، معمولا علم خانه‌هاي عرصه‌ء -
.است صنعت و رياضيات ، مهندسي
كه مي‌شوند گذاشته نمايش به طوري حتي‌الامكان علم خانه در پديده‌ها -
.بررسي‌كند را نتايج و دهد انجام را آزمايش كننده‌خود بازديد
خوبي به تجربه ، و دانش ازنظر علم خانه‌هاي برنامه‌ريزان و مديران -
.آشناهستند عمومي افكار تنوير روشهاي و سرگرميهاي‌علمي با
فكر زاده واقع در اكسپلوراتوريم جهان در علم خانه دو ايجاد تاريخچه
در كه اپنهايمر دكتر.است (ميلادي 1912-1985) اپنهايمر فرانك دكتر
دليل به دوم ، جهاني جنگ از بعد مدتي.بود كرده تحصيل فيزيك رشته
به كه شد سبب امر همين و شد دانشگاه‌اخراج از كمونيستها ، با همكاري
مفاهيم عملي به‌آموزش وي شغل اين در.آورد روي مدارس تدريس‌در
دركلاس ابتكاري آزمايشهاي شد ، علاقه‌مند فيزيك‌بسيار در بنيادي
وسايل با عملا خود ، كه تشويق‌مي‌كرد را دانش‌آموزان و مي‌داد تشكيل
را خود علاقه ولي بازگشت دانشگاه به او سال 1959 دركنند كار
به تحقيقاتي سفري در وي.كرد حفظ جوانان به عملي آموزش به كماكان
در آلمان موزه و لندن علوم موزه خردسالان بخش تاثير تحت اروپا
نيز امريكا در گرفت تصميم بازگشت از پس كه طوري به.گرفت قرار مونيخ
شهر انجمن در را فكر اين اپنهايمر.كند ايجاد موسسه‌اي چنين
در كه را ساختماني تا نمود موافقت انجمن و كرد مطرح سانفرانسيسكو
بها اجاره پرداخت بدون بود شده احداث نمايشگاه براي 1915/سال 1294
در اكسپلوراتوريم تاسيس فكر ترتيب اين به.دهد قرار وي اختيار در
جديد مكان اين در كه بود اين اپنهايمر هدف.شد عملي 1969/سال 1348
حس خود پنجگانه حواس از استفاده با را پديده‌هايي بازديدكنندگان
نمايشهاي.ببرند لذت بالاخره و.شوند متعجب خود مشاهدات از.كنند
و داشت اختصاص فيزيك مختلف رشته‌هاي به بيشتر ابتدا اكسپلوراتوريم
سال از.شد اضافه آن به نيز حيوانات رفتارشناسي مانند بخشهايي بعدا
در نيز هنرمندان همكاري از پديده‌ها نمايش براي رفته رفته 1974/1353
.يافت تازه جلوه‌هايي نمايشها و شد استفاده اكسپلوراتوريم
افتتاح از ماه‌پس چند سال 1969 ، در انتاريو علم خانه
كه دولتي‌بود طرحي علم خانه اين تشكيل.گشايش‌يافت اكسپلوراتوريم
و علم در كانادا مشاركت دادن براي‌نشان نمايشگاهي صورت به ابتدا
شده برنامه‌ريزي شدن‌كانادا ساله صد جشنهاي براي جهاني تكنولوژي
موسس‌آن هيئت دانشمندان و افراد پيشنهاد رفته‌به رفته ولي بود ،
را آنها كاربرد و علمي كه‌اصول نمايشهايي شد قرار و كرد تغيير هدف
موسسه‌اي ترتيببه اين به و شود گنجانده برنامه در نيز مي‌دهند نشان
.شد انتاريوتبديل علم خانه نام به عظيم
كنندگان بازديد (كه 1 شد گذاشته براين علم خانه اين در نمايشها اصل
نمايشها(كنند ، 2 كار آنها با و بزنند دست وسايل به حتي‌الامكان
موضوعهاي.برانگيزد را آنها وكنجكاوي بياندازد تعجب به را بينندگان
به پايه علوم علاوه‌بر آن در و است متنوع بسيار انتاريو خانه‌علم
...و مختلف ، لباسهاي غذاها ، ورزشها ، مانندانواع نيز ديگري موضوعهاي
افراد توسط تصاويري و نمايشهاتوضيحات براي.است شده پرداخته
براي كه علوم دانشجويان‌رشته‌هاي علاوه به است ، شده تهيه كاملاحرفه‌اي
سال از.مي‌كنند راهنمايي را مردم يافته‌اند علم‌تعليم خانه در كار
علم خانه اين فعاليتهاي به علمي‌نيز برنامه‌سيرك 1973/1352
متصديان همراه علم‌به خانه نمايشهاي از بخشي سيرك اين با.شد افزوده
انتاريو علمي سيرك.مي‌شود برده ديگر وكشورهاي كانادا مختلف نقاط به
و مكزيك سعودي ، عربستان استراليا ، مانند كشورهايي به تاكنون
خانه راه‌اندازي براي انگيزه‌اي جهان نقاط بسياري در و رفته انگلستان
.شده‌است علم
