پنجم ، شماره 1303 جولاي 1997 ، سال تير 1376 ، 14 دوشنبه 23
|
|
بشناسيم؟ را عمومي افكار چگونه
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
فعال سياسي بعد در بيشتر ايران در نظرسنجي اخير درسال‌هاي:حريرفروش
آن درباره نظرسنجي باشنداز حساس موضوعي نسبت‌به مردم اگر است ، شده
.مي‌كنند استقبال موضوع
راخط عمومي افكار كه مي‌شود تصنعي‌ساخته ارقام گاه:كاظمي‌پور دكتر
اعتبار به‌راحتي كه است آنقدرمهم سازمان‌پيروزي يك براي گاه و دهد
.مي‌گويد دروغ و برده زيرسوال را خود علمي
حقوقي نظر از رسانه‌ها در غلط نظرسنجي‌هاي انعكاس:عبدي عباس مهندس
شود باعث اينكه جز علمي ابزارهاي گرفتن به‌بازي زيرا است پيگيري قابل
ندارد ديگري تاثير شوند بي‌اعتماد علمي شيوه‌هاي به مردم
جمهوري رياست انتخاباتي فعاليت‌هاي طول در شد ، گفته پيش‌تر كه همانطور
به مطبوعات در آنها از زيادي تعداد كه گرفت صورت متعددي نظرسنجي‌هاي
پيش‌بيني‌هاي و آمار كه مي‌دهد نشان نظرسنجي‌ها اين بررسي.رسيد چاپ
هم با متضاد بلكه‌گاه متفاوت تنها نه نظرسنجي‌ها آن در شده ارائه
.بود
هدف كه شرايطي نظرسنجي ، در مختلف روشهاي از بهره‌گيري با مي‌توان آيا
رسيد؟ مختلف به‌نتايج است ، يكسان اجتماعي بستر و
.است مي‌شود ، صريح‌اللهجه كشيده ميان به علم پاي وقتي كاظمي‌پور دكتر
وي.باشد جمعيت‌شناسي علم موضوعات از يكي بحث مورد موضوع اگر ويژه به
افكار كه مي‌شود ساخته تصنعي ارقام گاه....ندارد امكان !نه:مي‌گويد
پيروزي (تحقيقاتي گروه يا) سازمان يك براي گاه و..دهد خط را عمومي
دروغ و برده زيرسوال را خود علمي اعتبار راحتي به كه است مهم آنقدر
(نظرسنجي‌ها) كارها اين كه ارگاني به بايد دولت بنابراين..مي‌گويد
.باشد داشته كامل اعتماد مي‌دهد انجام را
كه مي‌آورد بوجود درذهن را ديگري سوال جمله همين !كند اعتماد دولت
.رفت خواهيم آن سراغ به گزارش بعدي بخشهاي در
نيز گهر نيك دكتر.ندارند شوخي علم با متخصصان از كدام هيچ ظاهرا
سوال اين با كرده احساس شايد.جامي‌خورم كه مي‌گويد قاطع‌نه چنان
نظر از وجه هيچ به:مي‌گويد وي.كرده‌ام توهين علمي‌ايشان مقام به
مقصود...:مي‌كند تاكيد نيك‌گهر دكتر.كرد را كار اين نمي‌توان علمي
.باشيم داشته هم تبيين قدرت بايد ما بلكه.نيست پيش‌بيني نظرسنجي از
واقعيت با كه شد منتشر تاريخي يك در نظرسنجي‌ها از بعضي مي‌بينيم اگر
.است افتاده اتفاقي چه فاصله آن طي در كه ديد بايد نمي‌داد وفق بعدي
با اسلامي ارشاد فرهنگ‌و وزارت عمومي افكار سنجش علمي‌مركز مشاور
بوجود دوران آن در مركز اين ازسوي كه جنجالي سراغ به استدلال اين
به كه ماه فروردين در نظرسنجي يك ارائه طي سازمانمذكورميرود آمد
گروهها از بعضي كه بود كرده ارائه آمارهايي شد موسوم نظرسنجي‌ارشاد
فروردين در 31 مثلا:مي‌گويد اينباره در وي.داشتند ترديد آن صحت به
.مي‌داد نشان ديگري چيز ارديبهشت در 21 و مي‌داد نشان چيزي ما نظرسنجي
آن 30 از.كرد تغيير مردم آراي درصد به 28 نزديك روز فاصله 15 در يا
همه كه گرفتند دادن راي به تصميم درصد حدود 18 هم بلاتصميم درصد
.كرد عوض را انتخابات نتيجه و شد جمع نفر يك نفع به اينها
منتشر را نظرسنجي اولين فقط چرا كه نداد توضيح گهر نيك دكتر البته
گزارش اين ادامه در اما.ندارند انتشار را بعدي نظرسنجي‌هاي و كردند
خواهيد مذكور مركز رئيس پوشنگر ، حسن زبان از را اقدام اين دليل
.خواند
.مي‌داند بديهي نظرسنجي‌هارا اين از تعدادي بودن ساختگي عبدي مهندس
درست ساختگي نظرسنجي نبودند بلد حتي آنها از بعضي:مي‌گويد وي
نمونه را شد چاپ صبح روزنامه‌هاي از يكي در كه نظرسنجي‌هايي وي.كنند
استانهاي تمام از كه بودند كرده ادعا آنها:مي‌گويد و مي‌داند آن
اصلا...بودند رفته هم كمر و كوه به ظاهرا و كرده‌اند نظرسنجي كشور
گرفته صورت كاري چنين ندارد امكان عملياتي هزينه و اجرايي لحاظ به
.باشد
مقدمه‌چيني با كه‌پاسخهايش است حريرفروش آقاي عبدي مهندس مقابل نقطه
علمي و تحقيقي روش يك عنوان به را اگرنظرسنجي:مي‌گويد وي.است
شناختي اول مرحله در بايد.شود لحاظ آن پارامترهاي كليه بايد ببينيم
اگر و نباشد شناخت اين اگر.باشيم داشته بررسي مورد موضوع به نسبي
يا نمونه نوع اگر و نباشد علمي و درست تحقيق پيش‌گزينه يا زمينه اين
.آمد درخواهد آب از غلط كار نباشد ، درست پژوهشي روش گزينش
به نظرسنجي يك‌مركز از پرسشنامه‌اي نمونه:مي‌گويد مثال عنوان به وي
جواب به را مخاطب كه بود شده طوري‌طراحي آن سوالهاي كه رسيد دستم
نظرسنجي اين جواب وقتي...مي‌كرد هدايت (نظر مورد كانديداي)موردنظر
آنها...بگيريد؟ مي‌خواهيد نتيجه‌اي چه آن انجام از است مشخص قبل از
در را اعداد و درصدها سري يك داشتند قصد فقط نظرسنجي‌ها اينگونه در
و بودند كرده آماده قبل از گزارش يك يعني.بنويسند خود خالي جداول
كه آمارهايي و ارقام گزارش آن از خود تحليل‌هاي براي مي‌خواستند حالا
.آورند بدست جورباشد تحليل‌ها آن با
:مي‌گويد وي.نوع‌نظرسنجي‌هاست همين مورد در نيز گودرزي مهندس تاكيد
اهداف به كه بود شده طراحي گونه‌اي به سوالات سنجي‌ها نظر از بعضي در
راي كسي چه به بپرسند اينكه عوض به مثلا.نبود نزديك نظرسنجي
...دارد پيروزي براي را شانس بيشترين كسي چه بودند پرسيده.مي‌دهيد
و فرهنگ عمومي‌وزارت افكار سنجش و مطالعات مركز رئيس پوشنگر حسن
كه رسيديم نتيجه اين به اخير انتخابات در:مي‌گويد اسلامي ارشاد
فرضي آماري جامعه يك كسي هر و كرده پيدا سياسي جنبه يك نظرسنجي
هيچگونه معتقديم داريم كه اطلاعاتي با.است كرده درست خودش براي
پوشنگر روي اين از.است نشده انجام استاني هيچ در معرفي نمونه‌گيري
مي‌شود باعث نظارت اين است معتقد وياست نظارت به معتقد صددرصد نيز
براساس وبعد بگيرد نظر در خودش براي را نتايج سري يك نيايد كسي ديگر
.كند تعيين را مسئله صورت آن
نظارت به اعتقاد نيز پوشنگر حسن كاظمي‌پور ، دكتر از پس ترتيب اين به
زمينه اين در كه نظرهايي نقطه به گزارش ارائه در كه كرد مطرح را
.پرداخت خواهيم شده ارائه
سر از نه نظرسنجي‌ها از تعدادي كه برمي‌آيد چنين كارشناسان نظر از
اين اگر حال.بودند شده ساخته منافع تعمد لحاظ به بلكه علمي سهو
خمير نوع يك كننده توليد مثال عنوان به و كند پيدا شيوع پديده
آموزشي نهاد بهداشتي ، لوازم دارو ، اتومبيل ، ساختماني ، رنگ دندان ،
افراد آيا باشند ، داشته عمومي افكار انحراف در سعي روش اين با..و
جعلي به پي نشانه‌ها ديگر يا ارقام و آمار روي از مي‌توانند متخصص غير
آيا كلام جان و.ببرند نظرسنجي يك از شده ارائه اطلاعات و آمار بودن
.است تشخيص قابل جعلي سنجي‌هاي نظر
بين نه صداست تا بين‌صفر حرفه‌اي غير افراد تخصص ميزان:قاضيان حسين
همين در مثال عنوان به..دارد وجود تشخيص از طيفي يعني.يك و صفر
تمام از بودند شده مدعي آن در كه شد چاپ نظرسنجي يك اخير انتخابات
كاملا دقت كمي باكردهاند نظرسنجي هم عشاير از حتي و كشور مناطق
نظرسنجي انجام اولا كه چرا.است ساختگي نظرسنجي اين كه مي‌شود مشخص
به نياز بودند انجامش مدعي آنها كه كاري براي و است گران فوق‌العاده
حرفه‌اي ، پرسشگران طويل ، و عريض سازمان يك پول ، تومان چندصدميليون
و سازمان چنين كه مي‌دانيم ما و است...و نمونه‌گيري مناسب روشهاي
شد گفته كه همانطور ديگر طرف از.ندارد وجود كشور در هنوز امكاناتي
براي و.دارد مناسب نمونه‌گيري روش به نياز دقيق و علمي نظرسنجي يك
است حالي در اينهستيم درست اطلاعات و ابزار به محتاج ما نمونه‌گيري
.ندارد وجود عشاير از نظرسنجي براي اطلاعاتي و ابزار چنين مي‌دانيم كه
دقيقي فهرست حتي و آنها توزيع عشايري ، جمعيت دقيق تعداد حتي ما چون
.نداريم آنها از
شود طوري امانبايد.ندارم نظرسنجي نتايج به كاري من:پوشنگر حسن
و مي‌آئيم مردم سراغ به ما وقتي.برود سوال زير علمي كار حيثيت كه
فلان مي‌گويند اكثرا و مي‌پرسيم خميردندان يك درباره مثلا را آنها نظر
اعلام ما كه كنند مشاهده آنها اگر حال نيست ، مناسب دندان خمير
مي‌دانند ، مطلوب را اين‌خميردندان مردم درصد نظرسنجي 99 طبق كرده‌ايم
جواب ما به كرديم مراجعه آنها به بعدي درسري‌هاي اگر كه مي‌شود باعث
حرف‌خودتان شما چون ندارد فرقي مي‌گوئيم چه هر ما بگويند ندهندو
كارها اين اگر است‌كه اين از من نگراني لذا...مي‌كنيد اعلام را
حسن ترتيب بدين.دهيم انجام نظرسنجي نتوانيم ديگر كند پيدا ادامه
تاثير مي‌تواند نظرسنجي‌ها غلط انتشار كه شد بحث اين وارد پوشنگر
.باشد داشته نظرسنجي بعدي كارهاي برروي نامطلوبي
وي.است معترف نوع‌اقدامات اين نامطلوب تاثير به نيز كاظمي‌پور دكتر
و عدد هيچ ديگر مردم درآيد ، عادت صورت به غلط كار اين اگر:مي‌گويد
چند در وقتيميآيد بوجود دروغگو چوپان جريان و نمي‌پذيرند را رقمي
نداشته سازگاري واقعيت با كه شود ارائه آماري مركز ، يك از مرحله
.كرد نخواهند اعتماد آمار به ديگر مردم باشد
نظر در علم شيوه‌حيثيت اين تكرار با:است معتقد نيز گودرزي مهندس
كه سازمانهايي اعتبار آن از كه‌پيش چند هر.مي‌رود سوال زير مردم
.مي‌رود بين از مردم نظر در اقداماتي‌مي‌كنند چنين
مي‌خواهند آنها هم غلط شيوه يا برخورد همين با بالاخره...:فروش حرير
تاثير طرفي از مي‌دهند بيرون غلط اطلاعات وقتي اماآورند بدست چيزي
خواهد غلط آنها برنامه‌ريزي‌هاي ديگر طرف از و دارد جامعه روي معكوس
و علم يكي‌اعتبار ;مي‌پردازد تاثير اين به منظر دو از عبدي مهندس.بود
.رفتارهايي چنين اجتماعي تاثير ديگري
زشتي كار دررسانه‌ها نظرسنجي‌ها اينگونه انعكاس:است معتقد عبدي
گرفتن بازي به ولي شوند وارد كسي ياعليه له مي‌توانند مطبوعات.است
بي‌اعتبار مردم نظر از علمي شيوه‌هاي شود باعث جزاينكه علمي ابزار
غلط نظرسنجي‌هاي اجتماعي تاثير درباره اما ندارد ، ديگري تاثير شود ،
انتشار به اشاره با او.نمي‌كند نگراني احساس چندان عبدي ظاهرا
انتخاباتي فعاليت‌هاي دوران در (غلط نظرسنجي‌هاي) نظرسنجي‌ها اينگونه
تاثير مردم عمل در نظرسنجي‌ها نوع اين: كه است باور اين بر اخير ،
.ندارد
است قرار ومگر مي‌خوانند را نظرسنجي‌ها اين نفر چند مگر:مي‌پرسد وي
او از آقاي‌ب طرفداران مي‌شود آقاي‌الف‌پيروز گفت نظرسنجي يك وقتي
كه هستند محدودي قشر فقط !نه...:مي‌دهد جواب خود بردارند؟و دست
نان شود پيروز آقاي‌الف و كنند پشتيباني آقاي‌ب از اگر مي‌ترسند
در مي‌توانست مگر نظرسنجي‌ها ديگراين طرف از...مي‌شود آجر آنها
تبليغات وقتي باشد؟ داشته اثر تلويزيوني عظيم‌تبليغات حجم مقابل
تاثير مي‌توانست چگونه دروغ نظرسنجي‌هاي اين نداشت ، اثر تلويزيوني
باشد؟ داشته
تنها: مي‌كندكه تمام جمله اين با را خود صحبت خونسردي با عبدي
دست‌كاري آرا در باشد اگرقرار كه است اين غلط نظرسنجي‌هاي كاركرد
.باشند مناسبي محمل مي‌توانند نظرسنجي‌ها اين شود ،
آراي در داددست‌كاري اخيرنشان تجربه.است جدي بسيار نكته همين اما
.ندارد معنا ملي‌است ، و كلان موضوع آنكه لحاظ به مردم
دارد ادامه
