پنجم ، شماره 1310 جولاي 1997 ، سال تير 1376 ، 22 سه‌شنبه 31
|
|
معكوس شمارش آخرين
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
سال 1988 پرتاب سكوي روي به بوران فضاپيماي
(1)روسيه فضايي برنامه‌هاي
شانه‌به‌شانه كه‌زماني را روسيه فضايي صنعت مديريتي و اقتصادي ضعف‌هاي
دنباله‌روي و افلاس به پيشگامي و پويايي از مي‌رفت ، پيش آمريكايي رقيب
.است كشانده
يك بر آغازي قراربود گذشته ، نوامبر ماه روسيه ، فضايي برنامه براي
سازماني مي‌آمد نظر به كمونيسم ، زمان‌فروپاشي از.باشد بازگشت دوره
داشته ارزاني جهان به را مير فضايي ايستگاه و گاگارين اسپوتنيك ، كه
در سازمان بودجه شديد كاهش.است گرفته قرار نابودي آستانه در نيز
سو هر از آن بر علاوه و انجاميده كمتر و كمتر پرتابهاي به زماني اندك
خطرناكي بگونه نيز ماموريت‌ها آن حتي كه مي‌رسيد گوش به زمزمه‌هايي
روسيه ، گذشته سال ترتيب بدين.سرمايه‌گذاري‌اند عدم و بودجه كسر دچار
سرازير (Mars) مريخ كاوه برنامه كام به را فضايي‌اش منابع تمام
و شده طراحي مريخ مدار در پرواز براي كه بي‌سرنشين فضاپيماي يك كرد ،
آن سطح بر را مريخ‌نورد چهار سرخ ، سياره به ازرسيدن پس بود قرار
و دوران‌شكوه به را روسيه اين‌ها ، همه از مهمتر شايد و رهاسازد ،
.داشت قرار آن فضاپيمايي‌در عرصه در زماني كه بازگرداند افتخاري
يك موقع به عدم‌كاركرد كه هنگامي اميدها ، اين تمام نهايت ، در اما
سوي به مريخ بجاي را فضاپيما ازپرتاب پس اندكي پيشران موشك
كه مي‌رفت آن بيم حتي.شدند برباد كرد ، آرام‌رهسپار اقيانوس
تنها نه و فروافتد استراليا بر زمين جو از گذر از پس فضاپيما
به كه پلوتونيومي گرم بلكه 270 كنند تهديد را مسكوني مناطق پاره‌هايش
اما.شود فروپاشيده كشور از بخشي بر داشت خود با نيرو منبع عنوان
در و گذشت استراليا فراز از سقوط جريان در فضاپيما خوشبختانه ،
.افتاد دريا به آرام اقيانوس از نقطه‌اي
كه كرد ، جبهه‌دريافت اين در ديگري ضربه روسيه بعد ، روز چهار تنها
.بود آشكار كمتر عمومي نظرروابط از آن پيامدهاي بار اين البته
كشور باقيمانده جاسوسي ماهواره دو كه افشاكردند رسمي مقامات
ترتيبنيروهاي بدين و افتاده‌اند كار از و شده خارج مدار اخيرااز
در.شده‌اند محروم شناسايي‌فضايي توانايي‌هاي هرگونه از روسيه نظامي
دو آن رفتن بين از شد كارشناسان موجبحيرت كه آنچه ميان اين
بلكه -كنند كار ابد تا آنها ندارد انتظار كسي كه چرا -ماهواره‌نبود
مجموع ، دربود شگفتي اين عامل ماهواره‌ها جايگزيني در روسيه ناتواني
ناظران تا بود كافي آخر مورد اين مريخ كاوه مصيبت‌بار سقوط از پس
درباره روشني به تا دارد آن بر را روسيه خارج و داخل در فضايي مسائل
آيا كه اين و هستند عميق حد چه تا فضايي‌روسيه برنامه معضلات كه اين
.دادسخن‌دهند نه؟ يا بود خواهد كارساز زمينه اين در حل‌فني راه هيچ
همان از كنوني سخت دوران رده‌ها ، تمامي در روسي دانشمندان براي اما و
كه افرادي.گشت آغاز شد ، پاره‌پاره شوروي فرتوت امپراتوري كه زمان
شيميدانان ، بودند ، شوروي جامعه نخبگان‌نازپرورده جرگه از زماني
حدود ماهيانه اكنون عالي تحصيلات با پژوهشگران وديگر فيزيكدانان
.دارند درامد صددلار
واشنگتن ، روسيه‌در سفارت تكنولوژي و علم رايزن لوموخين ، گفته به
دو مجبورند خود روزمره هزينه‌زندگي تامين براي روسي دانشمندان بيشتر
از يكي سرپرست گذشته ، سال نوامبر درباشند داشته شغل سه يا
اين درباره شكايت‌آميزي نامه روسيه هسته‌اي مراكزپژوهشي معتبرترين
كارمندان پول‌حقوق حتي يا و موسسه پژوهشي برنامه‌هاي بودجه كه‌نمي‌تواند
.داد پايان خود زندگي تيربه يك با سپس و نوشت كند فراهم را
وجود روسي دانشمندان‌مغرور مصيبتهاي براي تسلايي اگر ميان ، اين در
.دارند جريان غربي‌ها چشم از دور چنين‌مشكلاتي كه است آن باشد ، داشته
توانمندي نماد سالها براي كه -روسيه فضايي برنامه مشكلات و مسائل اما
سازمان بهترين دهه 80 ، پاياني سالهاي تا و بود كشور فني و علمي
از صدا و بي‌سر و سادگي اين به نمي‌تواند -مي‌شد شناخته جهان فضايي
.بماند دور نظرها
عنوان به مسكو گوركي پارك در اكنون روسيه فضايي شاتل بوران ، از
.مي‌شود استفاده رستوران
به قزاقستان بايكونوردر فضايي مركز از گزارش‌هايي اخير ، سالهاي در
خود حال به تجهيزات پايگاه درآن آنها برپايه كه كرده‌اند درز خارج
زنگ حال در گرانبها ماشين‌آلات مانده‌اند ، بدون‌استفاده و شده رها
خاك آشيانه‌ها در شده فراموش فضاپيماهاي و هستند زمين روي زدن
فضايي شاتل به روسها پاسخ زماني كه بوران ، فضاپيمايميخورند
يك حتي و شده گير زمين بودجه ، نبود سبب به مي‌شد ، شمرده امريكايي
مخزن تا فرستاده‌شده مسكو گوركي پارك به كامل مقياس در آزمايشي نمونه
.شود تبديل رستوران يك به آن بار
سوي از مالكيت اقامه‌دعواي مرحله تا بايكونور تاسيسات زمين‌هاي حتي
كشور اين كه چرا رفته‌اند ، پيش آنها يافته‌بر استقلال تازه قزاقستان
را تاسيسات‌بايكونور براي روسيه از ساليانه اجاره درخواست‌پرداخت
مهندس يك اوبرگ ، جيمز هم‌نپرداخته‌اند ، كوپك يك روسها.است كرده
مقابل ، مي‌گويددر روسيه فضايي برنامه ازكارشناسان و هوافضا
به تا قطع‌كرده‌اند را تاسيسات برق يكبار چندگاه از هر هم قزاق‌ها
.پرداخت‌نشده قبض‌ها كه بياورند روسها ياد
روي حلي به‌راه مواجه‌اند معضلاتي چنين با كه روسها بنابراين ،
وقتي:است شده شناخته ديگر هركجاي در كارآفرينان براي كه آورده‌اند
بدون فضاپيماهاي.كنيد استفاده ديگران مال داريد ، از كم پول كه
عنوان به.برانگيخته‌اند را بسياري توجه ميان اين در روسي سرنشين
، 180Mars شده نابود فضاپيماي هزينه دلار ميليون از 300 نمونه
ساخت تجهيزات كه بود شده پرداخت خارجي كشورهاي وسيله به آن ميليون
اكنون.مي‌برد فضا به خود با علمي انجام‌آزمايش‌هاي براي را آنها
تجارتي‌ديگر ماهواره‌هاي حل براي را طرح‌هايي روسيه سازمان‌فضايي
موشك با -هرپرتاب ازاي به دلار ميليون دريافت 50 با -كشورها
لاكهيد امريكايي كمپاني و قرارداده بررسي مورد پروتون نيرومند
را بازاريابي امور تا نموده موافقت نيز كاليفرنيا ديگو ، درسن مارتين
.گيرد برعهده خدمات اين براي
صداي و مرگ‌پرسر از پيش برنامه‌ها ، اين تمام ديگر ، سوي از اما
نيز پس اين از طرح‌هايي آياچنين كه اين و بوده توجه مورد Mars
مورد اين در روسها البته.است نامشخص نه ، يا شد خواهند پيگيري
دادن دست از كه باورند اين بر و نداده‌اند بروز خود از چنداني نگراني
ندارد ، آنها فضايي سازمان كارايي به خاصي ارتباط هيچ فضايي كاوه اين
مي‌گويد مورد اين در روسيه فضايي سازمان سرپرست جانشين ميلف ، يوري
.مي‌دهند روي برنامه‌اي هر براي سوانحي چنين
اين كه نظرمي‌آيد به موجود ، ظواهر برپايه كه است اين اساسي مشكل
مقاله‌اي در روسي‌ايزوستيا روزنامه.است بوده اجتناب قابل سانحه
ممكن ماموريت اين شواهدي بنابر كه است كرده اشاره شكست اين درباره
كاركنان كه سبب بدان بلكه پيشران ، موشك كارافتادگي از سبب به نه است
ماهواره‌هاي اطلاعات از بهره‌وري امكان بدون -ماموريت كنترل مركز
به و -كنند رهگيري را فضاپيما پرواز مسير نتوانستند بسادگي -شناسايي
.باشد انجاميده شكست به -كردند گم را آن ساده‌تر عبارت
خود كامپيوترهاي رامتوجه رسوايي اين مسئوليت كارشناسان ديگر
مغشوشي و كاركردنامنظم پرتاب از پيش كه فضاپيمادانسته‌اند
بكار ايمني‌لازم ، آزمون‌هاي بدون بودجه ، سببمشكلات به اما داشتند ،
موسسه پيشين سرپرست ساگديف ، گفته‌روالد به و بودند شده گرفته
فضايي مركز برق ازپرتاب ، پيش روزهاي در روسيه ، فضايي علوم
چراغ‌هاي زيرنور در كار به مجبور تكنيسين‌ها و قطع‌مي‌شده مداوما
.بودند نفتي
اين از مشكلاتي روسيه اكنون‌رسانه‌هاي كه آن به توجه با ديگر ، سوي از
برخلاف ذره‌بين‌مي‌گذارند ، زير و مي‌رسانند همگان آگاهي رابه دست
البته.به‌پاسخگويي‌اند مجبور رسمي مقامات حكومت‌كمونيستي ، دوران
قابل نهايت در مشكلاتي چنين كه مي‌ورزند اصرار آنها مورد اين در
بگوييم كه است ممكن غير مي‌گويداين مورد اين در ميلف.حل‌اند
حل را آنها همه ما اما ندارند ، پول با ارتباطي هيچ ما دردسرهاي
به مايل خارجي مشتريان و شركاء مي‌آيد بنظر گذشته ، آن از.كرد خواهيم
سپردن فراموشي به از حاكي واكنشي به‌ندرت و ميلف‌اند ادعاي پذيرش
.مي‌دهند نشان خود از زمينه اين در روسها توانايي‌هاي
سرگرم پيش مدتي از (ناسا)متحده ايالات فضايي و هوانوردي سازمان
و روسيه و متحده بين‌ايالات مشترك ماموريت يك درباره باروسيه گفتگو
تقريبي بصورت آن زمان كه بوده مريخ بي‌سرنشين‌به فضاپيماي يك فرستادن
كماكان روسها Mars كاوه برنامه شكست وجود با و شده برآورد سال 2001
در را خود تعهد متحده ايالات آن بر علاوه.است مانده باقي تغيير بدون
از كه مشتركي برنامه داشته ، ايستگاه‌ميراعلام در فضانوردانش كار ادامه
نياز مورد اطلاعات ديگر سوي از و روسها نياز مورد پول سو يك
-مي‌كند رافراهم درازمدت بي‌وزني فيزيولوژيك اثرات درباره امريكايي‌ها
صورتي در -خودش فضايي ايستگاه ساخت طرح در ناسا براي كه دانسته‌هايي
.دارند حياتي ضرورت -برسد اجرا مرحله به كه
چه اگرناروشنتراست روسيه براي پرتابهاي‌تجارتي برنامه چشم‌انداز
پيشرفت حال در روسها با پروتون مشترك برنامه داردكه تاكيد لاكهيد
فروش براي خود سازي آماده سرگرم هنوز كمپاني كه هنگامي در اما است ،
تجارتي صنايع بازار -است تجارتي فضايي پرتابهاي در روسها توانايي‌هاي
چون) فعاليت‌تجارتي داراي سازمان‌هاي ديگر حضور اثر در كه -فضايي
است ممكن شده ، شلوغ (چين فضايي سازمان نيز و اروپا فضايي سازمان
مي‌گويد اين‌مورد در ميلف.نشان‌ندهد خدمات اين خريد به تمايلي
.است بالا هميشه ما ماهواره پرتاب توانايي‌هاي براي درخواست
درباره جدي پرسش چند كنار در اميدبخش افكار اين تمام نهايت ، در
كيپ در روسي و امريكايي مقامات نشست در فضا صنعت در روسيه آينده
قرار بررسي مورد گذشته سال دسامبر ماه در فلوريدا كاناورال ،
.گرفتند
سفر اين اما ثمربخش‌خوانده‌اند ، را اين‌مذاكرات روسي مقامات
بعنوان كه چرا بوده‌باشد ، غم‌انگيز تاحدودي آنها براي بايستي
Mars Pathfinderناسا نورد مريخ پرتابفضاپيماي برنامه در مهمان
روبوتي خودروي و آمد فرود برمريخ گذشته جولاي در 4 كه مريخ رهياب
اين بود قرار اصل در.داشتند شركت كرد ، پياده سياره آن در را
سياره از بخش يك و رسيده مريخ به Mars از پيش كوتاهي مدت فضاپيما
ديگر بخش روي كار مسئوليت كه حالي در كند ، نقشه‌برداري و راپيمايش
رقباي براي ترتيب هر به اكنون ، .بود روسي شده نابود كاوه بعهده
فضاپيماي تاسف نهايت در كه است روشن ناسا امروز شركاي و ديروز
.دهد انجام تنهايي به را كارها همه بايد امريكايي
Time, December:منبع
اردكاني حائري احمدرضا:مترجم
