پنجم ، شماره 1315 جولاي 1997 ، سال مرداد 1376 ، 29 سه‌شنبه 7
|
|
است رسيده فرا سازي همانند عصر
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
(نخست بخش) مخالفان و موافقان بحث‌هاي ميان در
توليد غيرجنسي روش به مي‌توانند بي‌مهرگان ديگر و دريايي ستاره اگر
جانوران‌كاربرد ديگر در روش اين كه دارد وجود دليلي چه كنند ، مثل
باشد؟ نداشته
خبر آن اعلام از چندماه به نزديك كه آن وجود با هم ، هنوز حتي
تا كه فردي هر و كارشناسان ميان در مي‌توان را وشگفتي حيرت مي‌گذرد ،
مطمئنا كه مهمي نوشتار.كرد مشاهده است ، آشنا علمي مسائل با حدودي
در و يافت خواهد علم تاريخ عرصه در دستكم تاريخي ، اهميت پس اين از
را آنچه سرانجام چاپ‌رسيد ، به Nature معتبر مجله در گذشته فوريه ماه
جا درهمه و شايع روز اخبار سرفصل صورت به آن از پيش روزهاي در كه
زيست‌شناس پژوهشگران:داد قرار تاييد مورد رسما بود ، شده پراكنده
بسياري بگمان كه را كاري اسكاتلند ، ادينبورگ ، نزديكي در موسسه‌راسلين
به تيمي:رساندند انجام به بود ناممكن علمي نظر از كارشناسان از
يك شيري غدد ياخته يك از پژوهشگرجنين‌شناس ، ويلموت ، يان سرپرستي
نامگذاري دالي كه‌عجالتا آورده‌اند پديد سالم بره يك بالغ ، گوسفند
براي حال‌اضطرابآور عين در و شگفت‌انگيز نكته مورد اين دراست شده
باموفقيت بار نخستين براي تجربه اين در كه است ويژه‌اي تكنيك بسياري ،
جانوران بچه‌هاي ساير با كه آورده پديد را جانداري و رفته كار به
بصورت جانوران ، تمام ميان در كه بچه‌هايي برخلافدارد بنياني تفاوت
مادرش فرزند زيست‌شناختي لحاظ از تنها نه مي‌آيند ، دالي بدنيا معمول
او از شده كپي‌برداري دقيقا يك‌نسخه كلمه واقعي معناي به بلكه است ،
دوقلوي حقيقت در و اصل با برابر رونوشتي بره ، اين ديگر بعبارت است ،
را او ويژگي‌هاي‌زيستي اين بنابر و ژن‌ها تمام كه است مادرش از همساني
.دارد خود در زيادي و كمي ذره‌اي بدون جزء به جزء و مو موبه
كه ساخته توانا كاري انجام در را اسكاتلندي تيم اين كه آنچه اما و
است ترفندي حقيقت در بودند ، خورده شكست آن پژوهشگران‌در ديگر
هر در ماهري تكنسين هر كه حد ساده ، تابدان حال عين در و نبوغ‌آميز
جنبه البته و.يابد تبحر آن انجام در بتواند بايستي آزمايشگاهي
همكارانش و ويلموت كه اكنون مي‌شود ، آغاز همين‌جا از قضيه اضطرابآور
و شكسته‌اند زنده موجود يك از نسخه‌برداري راه در را زيست‌شناسي سد اين
پژوهشگران ديگر مطمئنا ساخته‌اند ، منتشر تفصيل به را خود كار نتايج
چنين انجام به موفق زود يا دير هم زمينه اين در فعال زيست‌شناسان و
رويا اين تحقق براي راسلين موسسه پژوهشگران اگرچه وشد خواهند كاري
سراسر در مذهبي رهبران و سياستمداران كردند ، صرف وقت سال ده از بيش
واقع در داشتند ، نياز وقت لحظه چند به تنها شدن نگران براي جهان
مي‌توانند دانشمندان اگر:پرسيدند خود از مفيد و مختصر بصورت آنها
اين توانست خواهند روزي احتمالا آيا كنند ، سازي همانند را گوسفند
يافته اين ترديد ، بدون البته دهند؟ انجام هم انسان مورد در را كار
مي‌تواند (Reproduetive Engineering) مثل توليد مهندسي زمينه در غريب
همانندسازي ميان ، اين در وباشد داشته مفيدي بينهايت كاربردهاي
را فريبنده و هيجان‌انگيز چشم‌انداز هزاران بالغ پستانداران (Cloning)
حتي انقراض ، حال در گونه‌هاي نسل احياي از.مي‌گشايد انسان برابر در
زنده بصورت بافتهايشان از نمونه‌هايي يا و آنها از جفت يك تنها اگر
در و اسارت شرايط در جانوران گونه‌هاي از بسياري) باشد ، دسترس در
بقاء شانس گوناگون بدلايل نيز طبيعت در و نمي‌كنند جفت‌گيري باغ‌وحش‌ها
علاوه.بيماران به پيوند براي جانشين اندام‌هاي توليد تا ،(م.ندارند
سودآور كاربردهاي نيز دامپروري و كشاورزي در شيوه‌اي چنين برآن ،
وسيله بدين را دام‌ها بهترين مي‌توان نمونه بعنوان داشت ، خواهد بسياري
تا كرد تكثير را شيردهي بالاترين با گاوهاي فرضا و نمود همانندسازي
خواهند نيز گوسفندداران كنند ، توليد بيشتري شير كوچكتر گله‌هاي در
پشم و گوشت بهترين داراي گوسفندهاي مورد در را كار همين توانست
.دهند انجام
تكنولوژي چنين كه آن تصور اميدبخش ، چشم‌اندازهاي اين كنار در البته
با همگام صورت ، بدين و است آسان گيرد ، قرار نيز استفاده سوء مورد
عرصه در ناگهان هم هراس‌آور داستان‌هاي راسلين ، يافته‌هاي خبر انتشار
پيدايش احتمال مورد در بسياري روزنامهنگارانشدهاند شكوفا مطبوعات
خود از نسخه‌اي عملا كه زناني چون انساني ، مثل توليد زمينه در معضلاتي
حتي.كرده‌اند قلمفرسايي جدي بصورت آورند ، بدنيا نوزادشان قالب در را
در واشنگتن دانشگاه از اورسولاگودنباف نام به سلولي زيست‌شناس يك
نيويورك از شماره‌اي اول صفحه در كه مقاله‌اي در ميسوري ، سنت‌لوئيس
شود تكميل همانندسازي روش اگر است ، نوشته شوخي به شد چاپ تايمز
.!نيست مردها به نيازي ديگر
را راسلين تجربه دادن انجام روياي پيش ، سالها از دانشمندان البته ،
به مي‌توانند بي‌مهرگان ديگر و دريايي ستاره اگر كه ، چراداشتهاند
ديگر در روش اين كه دارد وجود دليلي چه كنند ، مثل توليد غيرجنسي روش
دهه سالهاي در باشد؟ نداشته كاربرد (animal kingdom). جانوران
در (Cell Development) پژوهشگران‌نموسلـــولي و زيست‌شناسان هشتاد ،
آلگني علوم‌بهداشتي دانشگاه اكنون كه موسسه‌اي در و فيــلادلفيا
يك از.شدند نزديك هدف اين به توجهي قابل به‌ميزان مي‌شود ، خوانده
قورباغه نوزاد دسته‌اي آنها بالغ ، قورباغه يك خون سرخ (گلبول) گويچه
.كردند توليد
سلولي زيست‌شناس مك‌كينل ، رابرت.بودند جالبي موجودات نوزادان ، اين
آشنا آزمايشها آن با نزديك از هنگام آن در كه دانشگاه‌مينه‌سوتا ،
و زيبا چشم‌هاي و مي‌خوردند غذا و شنامي‌كردند آنها:مي‌گويد بوده
همه دگرديسي‌شان ، راه نيمه در اما ،.داشتند نمويافته خوب اندام‌هاي
.مردند
بخشنده‌تر جنيني بافتهاي همانندسازي بر را تلاش‌هايشان كه دانشمنداني
رويكرد نمونه ، بعنوان.داشتند بيشتري كاميابي كرده‌بودند متمركز
در و) مي‌شود خوانده (embryo twining).جنين دوقلوسازي كه ساده‌اي
صنعت در عموما (مي‌شود تقسيم دونيمه به آغازين‌نمو ، مراحل در جنين آن
به جانشين ياخته‌هاي ساختن وادار.دارد كاربرد گاو پرورش و دامپروري
در پژوهشگران در 1952 ، است دشوارتر كمي خارجي DNA پذيرفتن
را كاملي قورباغه جنيني ، ياخته يك از موفقيت با پنسيلوانيا
براي روشي يافتن سرگرم پژوهشگران بعد ، دهه سه.كردند همانندسازي
مورد دربودند گاو و چون‌گوسفند پستانداراني روي كاربر اين انجام
دانشگاه دانشمندجانورشناس فرست ، نيل است تازه اخيرآنچه آزمايش
در بلكه نيست ، پستانداران مي‌گويدهمانندسازي ويسكانسين
.نيستند جنيني كه است ياخته‌هايي از پستانداران واقع‌همانندسازي
در كه آنچنان زيرا است ساده‌تر بينهايت جنيني ياخته‌هاي با كار البته ،
نيافته‌اند ، عمدتاتمايز آنها مي‌شود ، گفته سلولي قاموس‌زيست‌شناسان
ياخته‌هاي كه پيشرونده‌اي تغييرات هنوز ياخته‌ها اين ديگر ، بعبارت
بدل بافت‌ها ساير و مغز مو ، ماهيچه‌ها ، پوست ، به را جنيني همسان
تمايز ياخته يك مي‌گويند ، دانشمندان.نگذرانده‌اند سر از مي‌سازد
كه چرا شود ، تبديل بدن در ديگري ياخته هرگونه به مي‌تواند نيافته
همچنانكه امادارد را كروموزومي يا و هرژن ساختن فعال توانايي
-DNA كه را روشي (Differentiation) تمايز مي‌رود ، نموپيش فرايند
يك هسته درون در -يافته‌اند تشكيل آن از ژن‌ها كه دورشته‌اي مولكول
ساختاري ، تغييرات ديگر با همگام.مي‌سازد دگرگون مي‌خورد ، چين ياخته
را مولكول اين رشته‌هاي از عمده‌اي حجم ،DNA در (Folding) چين‌خوردگي
زمان در بالغ ياخته‌هاي در ژن‌ها كه مي‌كند تضمين و ناپذيرساخته دسترس
.نمي‌دهند بروز را صفتي نادرست ، بافت در يا و نامناسب
كه نمي‌دانيد شما كه است اين جنيني همانندسازي كار در عمده مشكل
ياخته‌هاي با همانندسازي در.مي‌آوريد به‌دست چيزي آخرچه در واقعا
را ياخته نمودهنده و رشد فرايند انجام‌كار ، از پيش مي‌توان بالغ ،
آن ، بر علاوه.يافت اطمينان آن بودن سالم از و كرد بررسي دقيقا
.كند كارسازتر را ژنتيك مهندسي مي‌تواند كه است فرايندي همانندسازي
مهندسي بوسيله را متمايز ويژگي با جانوري شما اگر نمونه بعنوان
از تا انساني ، ايمني دستگاه با خوكي فرضا -كنيد تهيه ژنتيك
از اطمينان از پس -شود استفاده بيماران به پيوند براي اندامهايش
.كنيد توليد آن روي از بسياري نسخه‌هاي مي‌توانيد چيز همه بودن درست
ساخته مطرح را فرض اين دانشمندان برخي اخير ، سالهاي در و اين از پيش
برگشت است ممكن تمايز فرايند در پديدآينده دگرگوني‌هاي كه بودند
نظر از بالغ پستاندار يك همانندسازي صورت اين در و باشند ، ناپذير
را باور اين بودن نادرست تنها نه تولددالي.بود ناممكن زيست‌شناختي
همانندسازي در دانشمندان كه مشكلاتي مي‌دهد نشان بلكه ثابت‌مي‌كند ،
پيوند زيست‌شناختي جنبه‌هاي با كه آن از بيش داشته‌اند ، بالغ ياخته‌هاي
بوده مربوط رفته بكار تكنيك‌هاي نادرستي و ناكارايي به باشد داشته
.است
-ياخته چرخه بازداشتن بر را خود كار راسلين تيم دالي مورد در اما و
سلولي تقسيم فرايند بهنگام ياخته‌ها همه كه موزون گام‌هاي رشته يك
دالي همانندسازي در بود قرار كه ياختههاييساخت متمركز -مي‌پيمايند
كردن متوقف براي.شدند گرفته آبستن گوسفند يك پستان از روند بكار
غذايي مواد از را آنها هفته يك براي پژوهشگران ياخته‌ها ، اين تقسيم
به شبيه كه شدند ركود حالت نوعي وارد ياخته‌ها پاسخ ، در.كردند محروم
روش يك به وهمكاران ويلموت مرحله ، اين در.بود جانوران زمستاني خواب
(Nuclear Transfer) هسته‌اي جابجايي كه آوردند روي همانندسازي عمده
ماده جنسي سلول يك هسته آنها نخست تكنيك ، اين در.مي‌شود خوانده
نخورده دست را آن سيتوپلاسم و ساخته خارج را اووسيت يا نشده بارور
ياخته‌دهنده يك جدار در را هسته بدون تخمك اين سپس گذاشتند ، باقي
برقرار ضعيف بسيار الكتريكي تپ چند دو آن بين و دادند قرار هسته
درون DNA همه و -تازه هسته تا برانگيختند را تخمك تپ‌ها ، اين.كردند
شيميايي تركيبات برخي افزودن با سپس.بپذيرد خود هسته بعنوان را -آن
كه جنيني بعد ، هفته يكشد تسريع ياخته اين سلولي تقسيم فرايند
ميزبان ميش يك زهدان در بود كرده آغاز را دالي به تبديل فرايند
.شد نشانده
:عكسها شرح
كننده اهدا ياخته
فين‌دورست ميش 1ـ
ظرف يك در دورست فين نژاد ميش يك پستان از شده گرفته ياخته‌هاي 1ـ
به ياخته‌ها.شدند داده قرار غذايي مواد اندكي بسيار محتواي با كشت
را فعالشان ژن‌هاي و ايستاده باز تقسيم از غذايي ، مواد نداشتن سبب
.ساختند خاموش
تخم ياخته
سياه صورت ميش 2ـ
سياه صورت ميش يك از نشده بارور تخمك يك آن ، با همزمان 2ـ
يك‌ياخته و شده خارج (آن درونDNAبا هسته).شد گرفته اسكاتلندي
نياز سلولي‌مورد ماشين‌آلات تمام كه ماند بجا هسته بدون خالي تخمك
.بود دارا را جنين يك توليد براي
شده تركيب ياخته‌هاي 3ـ
دو الكتريكي‌آن تپ يك و شدند داده قرار يكديگر كنار در ياخته دو 3ـ
تقليد با تپ‌دومي.آميزند درهم صابون حبابهاي چون تا ساخت وادار را
راسرعت سلولي طبيعي ، تقسيم باروري بهنگام انرژي طبيعي جريان از
.بخشيد
جنين 4ـ
صورت‌سياه ميش زهدان در آمده پديد جنين بعد ، روز شش حدود در 4ـ
.شد داده جاي ديگري
دورست فين بره 5ـ
بره‌فين يك باردار ، سياه صورت ميش حاملگي ، دوره يك از پس و 5ـ
با مشابه عينا ژنتيكي لحاظ از و گرفت نام دالي كه آورد بدنيا دورست
.است ياخته‌اش دهنده مادر
