پنجم ، شماره 1316 جولاي 1997 ، سال مرداد 1376 ، 30 چهارشنبه 8
محققان مشكل نخستين معاش ، تامين
دانشگاههاست
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
(2)دانشگاهها در پژوهش كاستي‌هاي و مشكلات به نگاهي
مي‌دهند ، احساس انجام كه كارتحقيقاتي به نسبت گوناگون مراكز
بايد و است كشور به متعلق تحقيقات نتايج كه درحالي مي‌كنند ، مالكيت
.گيرد قرار نيازمندان اختيار در
مي‌شوند سپرده به‌بايگاني‌ها تحقيقات از بسياري نتايج
:اشاره
نظام پژوهش‌در كنوني موقعيت به بانگاهي گزارش اين نخست بخش در
كمبود كه شد گفته دانشجويان و استادان از نقل به كشور ، عالي آموزش
روند دانشگاهي ، تحقيقات زمينه در لازم برنامه‌ريزي نبود و اعتبارات
.است كرده كند را كشور فرهنگي ، حساس بخش اين در پژوهشي فعاليت‌هاي
شماره اين در دانشگاهها ، در پژوهش كاستي‌هاي و مشكلات بررسي ادامه با
:مي‌گذرانيم نظرتان از را گزارش دوم بخش
كليه آن وپيامدهاي دانشگاهي انجام‌تحقيقات براي بودجه كمبود
البته.است داده قرار راتحت‌الشعاع دانشگاهها در مشكلات‌پژوهش
سازمان توسط اخير سالهاي در تحقيقي وضعيت بهبود جهت در حركت‌هايي
در تحقيقات فصل به‌نام فصلي اختصاص آن و شد آغاز بودجه و برنامه
تحقيقاتي اعتبارات ترتيب به‌اين.است مطبوعات قانون فصل‌هاي و مجموعه
فصل اين در مجموعا بود ، دستگاهها درون در قبلا كه مختلف دستگاههاي
.گرفت قرار
تهران اجتماعي‌دانشگاه علوم دانشياردانشكده شادي‌طلب ، ژاله دكتر
به بودجه قانون از فصل‌خاصي اينكه به‌هرحال:زمينه‌مي‌گويد اين در
در اما دارد اهميت تحقيقات كه نشان‌مي‌دهد يافته اختصاص اين‌مساله
خيلي حركت اين و نشده حاصل چنداني تغيير تخصيصي ، اعتبارات مجموع
و دستگاهها در بودجه اين به‌هرحال چون.است نبوده چشمگير
شكل يك افزايش ، قدري با منتهي مي‌شد هزينه مختلف وزارتخانه‌هاي
استراتژيك مسايل و تحقيقاتي اولويت‌هاي.شد داده آن به نيز منظم‌تري
زمينه اين در منسجمي تحقيقاتي برنامه يعني.نيست مشخص تحقيقات براي
كشور نياز مورد تحقيقاتي موضوعات از يك كدام كه نيست مشخصنداريم
خود براي تحقيق بخش يك وزارتخانه‌اي و دستگاه هر ترتيب اين به.هستند
مورد را تحقيقي موضوعات روز مسايل از خود درك براساس و مي‌كند درست
سرگرداني و پراكنده تحقيقاتي واحدهاي ما بدين‌گونه.مي‌دهد قرار توجه
و علم بر عملا بايد كه تحقيقات اين نتايج و داريم دستگاهها تمام در
.مي‌شود گم درواقع كند اضافه دنيا و كشور دانش
خاصي دليل به كه‌يك‌باره مي‌شود باعث همين‌بي‌برنامگي:مي‌افزايد وي
و مي‌شود فقرداغ مثل موضوعي است ، كاهش‌فقر دهه چون اينكه مثلا
از مالي حمايت قطع به‌طور البتهميكنند كار آن وزارتخانه‌هاروي همه
پژوهش‌ها اين سرانجام اما است كالا يك خريد از بهتر تحقيقاتي پروژه يك
مي‌كنند؟ دنبال را خاصي جهت‌گيري اهداف چه كه شود مشخص بايد نيز
و مهم اصلا پژوهش‌ها اين نتايج كه باوجودي كه است اين ديگر نكته
و مي‌شود بايگاني كارمندان ميز كشوهاي و كتابخانه‌ها در نيست محرمانه
احساس انجام‌شده‌اش پژوهشي كار به نسبت مركز هر يعني.مي‌خورد خاك
تحقيقات و است كشور به متعلق تحقيق اين كه درحالي مي‌كند مالكيت
.نكند تجاوز هم دست انگشتان تعداد از شايد محرمانه
بعدي تحقيقات انجام براي منفي تحقيقات‌آثار نتايج نشر عدم اما
نبود به‌دليل ساده كارتحقيقاتي هر برانجام ترتيبكه به‌اين.دارد
از برخي !كرد شروع صفر از را كار لازم‌بايد اطلاعات به دسترسي
معضلات از يكي را تحقيقات زمينه در اطلاعاتي بانك نبود نيز دانشجويان
امر در جدي بسيار مشكل مساله اين درواقع.كرده‌اند عنوان پژوهش كار
.مي‌آيد به‌شمار پژوهش
ازدانشجويي مختلف مراتب در دانشگاهي پژوهشگران شمار سال 1373 در
كه است شده ارزيابي نفر استادي ، 22606 تامرتبه ارشد كارشناسي
و درخور اعتبارات دادن و مناسب برنامه‌ريزي وجود به‌هرحال‌درصورت
مي‌توانيم پژوهشگران ، از قشر اين در تفكر و انديشه استقبال به باتوجه
اجتماعي فرهنگي ، معضلات حل براي قوي و جدي بسيار پژوهشي كارهاي شاهد
.باشيم جامعه اقتصادي و
از.نمي‌شود حمايت دانشگاهها در آنان از تحقيق ، اهل گفته بنابه اما
بي‌اعتنايي اين مي‌شوندكه اجرايي دستگاههاي جذب بيشتر آنها اين‌رو
كاهش بسيار را آن كارسازي قدرت و كرده مخدوش را مثبت‌پژوهشي نكات
من وقتي:مي‌گويد زمينه اين در فني رشته‌هاي استادان از يكي.مي‌دهد
را زندگي‌ام مي‌كنم دريافت دانشگاه از كه حقوقي راه از تنها نمي‌توانم
به‌هرحال كه كنم همكاري اجرايي موسسات با كه مي‌شوم مجبور نمايم تامين
خودش دانشگاه استاد يك كه درحالي مي‌گيرد من از را تفحص و تحقيق فرصت
براي تازه‌اي حرف تا باشد علم كسب و تحقيق حال در همواره بايد
معاش تامين درگير آنقدر ما كشور در اما.باشد داشته دانشجويانش
.يافت واقعي‌اش جايگاه در را استادي مي‌توان كمتر كه مي‌شويم
و راندارد جدي پژوهش‌هاي نيزانگيزه دانشجو شرايطي چنين در
به‌عبارتي.مي‌شوند غيركارامدارائه و تكراري سطحي‌نازل ، در پژوهش‌ها
ماكاملا دانشگاههاي در آيد آن‌به‌دست از بايد كه نتايجي و اصلاپژوهش
گاه مطالب گردآوري درواقع ، .است داده راازدست معنايش و تعريف
.مي‌دهد تشكيل را دانشگاهي پژوهش‌هاي از بسياري نامربوط
نمي‌كند حمايت ما از دانشگاه وقتي:نيزمي‌گويد شادي‌طلب ژاله دكتر
اجرايي دستگاههاي درواقع و.مي‌شويم اجرايي دستگاههاي جذب ما
است همان تحقيق موضوع.باشيم آنها تابع بايد كه مي‌شوند ما كارفرماي
نيز را موردعلاقه بند چند است ممكن حالاكرد تعيين اجرايي دستگاه كه
تعهد ما از موارد از بسياري در دستگاهها اين.گنجاند آن در بتوان
يا ذيربط سازمان اجازه بدون تحقيقات اين نتيجه از كه مي‌گيرند
يا علمي مقاله چاپ حق بنابرايننكنيم استفاده ديگري درجاي كارفرما
به كار گاه حتي.ندارد وجود بعدي تحقيقات براي پژوهش اين از استفاده
توسط شده انجام تحقيق در را محقق اسم اجرايي دستگاه كه مي‌رسد جايي
بدون ما تحقيقات وقتي كه است اين نكته مهمترين و.مي‌كند حذف او ،
به‌عنوان من ديگر مي‌شود واگذار اجرايي دستگاههاي به منسجم برنامه
در شركت حق و نيستم برخوردار راي استقلال از پژوهشگر و دانشگاه استاد
.ندارم را پژوهشم از مقاله ارائه و مختلف كنفرانس‌هاي
اعتبارات كه دراينجاست اصلي مشكل اين‌ترتيب به:مي‌افزايد وي
اجرايي دردستگاههاي باشد دانشگاه اينكه‌دراختيار به‌جاي پژوهشي
زندگي‌اش‌مجبور تامين براي استاددانشگاه هر به‌هرحال و.صرف‌مي‌شود
مختلف مراكز با به‌صورت‌مشاور يا و كند مختلف‌تدريس جاهاي يا است
باوجودي متاسفانه.دهد انجام كارتحقيقاتي آنها براي و كند همكاري
انتظارات مي‌آيد وارد استاد و معلم قشر بر فشار بيشترين جامعه در كه
سخنراني براي مي‌شود دعوت او از هرجا مثلا كه دارد وجود او از خاصي
به‌هرحال...و دهد مقاله مي‌شود منتشر كه مجله‌اي هر به يا گردد حاضر
سرسيري از استاد كه تفكر اين اين‌رو ازبدهد را علم زكات بايد معلم
.است نادرست كاملا نمي‌كند پژوهش
فرابگيرد؟ كجا دانشجو
و اعتبار نبود دلايل‌گوناگون ، به دانشگاه استادان كه زماني راستي به
دستگاههاي به شدن وابسته معاش ، مشكلات‌تامين دانشگاه ، حمايت‌هاي
وپژوهش تحقيق فرصت خود پژوهش ، علمي جايگاه شدن ومخدوش اجرايي
و مي‌گذارد آموزش بركيفيت تاثيري چه مساله اين ندارند ، را دانشگاهي
دست از را علمي‌شان جوش و جنب چه‌حد تا ما دانشگاههاي فضاي
درصد حدود 85 سال 73 ، در كه مي‌دهد نشان نيز آماري مي‌دهند؟يافته‌هاي
غيردولتي بخش و مي‌كردند فعاليت دولتي بخش در كشور پژوهشگران كل از
.است كرده جذب را پژوهشگران كل از درصد تنها 15
از بسياري گذشته در:مي‌دهد توضيح زمينه اين در استادان از يكي
طرح‌هايشان روي آنها با و بودند قديمي استادان دستيار كنوني استادان
اين مهم نكته ولي مي‌دادند شايد هم اندكي دستمزد يك حالا.مي‌كردند كار
ولي.مي‌شدند تربيت آنها پر و بال زير دانشجويان ترتيب اين به كه است
دستگاه آن است ، اجرايي دستگاه يك به مربوط پژوهش وقتي حاضر حال در
و اعتبارات كليه چون.شوند تربيت نيز خودش نيروهاي كه مي‌دهد ترجيح
كار از بخشي يك قطعاميگذارد استاد اختيار در خودش را امكانات
را تحقيق روش كتاب هم بار دانشجو 50است تجربه نتيجه تحقيقاتي
كه است اين واقعيت بنابراين.نمي‌گيرد ياد نكند عمل بار يك تا بخواند
خود استادان دست زير كه نمي‌كنند پيدا را اين شانس اصلا ما دانشجويان
.نيست دانشگاه به متعلق پژوهش اينكه براي فرابگيرند ، را تحقيق كار
كه وجودي با تاسف‌است جاي:مي‌افزايد زمينه اين در ديگري استاد
دستگاههاي در را وقت‌مان اما ، بيشتر ماست خانه واقع در دانشگاه
در آموزش كيفيت وقتي كه حالي در مراكزمي‌گذرانيم ديگر و اجرايي
كنيم صرف اينجا را خود وقت بيشتر ما كه مي‌كند پيدا ارتقا دانشگاهها
نباشد لازم ديگر تا شويم حمايت دانشگاهها سوي از كافي اندازه به و
.بگذاريم انرژي و فكر نيز ديگر جاي چهار زندگي‌مان تامين براي
تصميم‌گيري شوراهاي تناسب عدم
براي كساني چه و مي‌كند طي دانشگاهها در را مراحلي چه پژوهشي طرح هر
از آنان آيا.مي‌كنند اظهارنظر دانشگاهها در پژوهشي طرح هر تصويب
شوراهاي اساسا و.خير يا برخوردارند موردنظر رشته آن در لازم تخصص
ژاله دكتر ويژگي‌هايي‌دارند؟ چه پژوهشي طرحهاي درباره تصميم‌گيري
طرحهاي مورد در تصميم‌گيري متاسفانه:مي‌گويد زمينه اين در شادي‌طلب
فني‌هستند رشته‌هاي فارغ‌التحصيل بيشتر كه است برعهده‌افرادي پژوهشي
.مي‌كند ايجاد اجتماعي پژوهش‌هاي‌علوم براي را خاصي مشكل مساله اين و
لازم شناخت و آگاهي از نه اجتماعي مسايل به نسبت آنان زيرا
از گاهي حتي.واقفند پژوهش‌ها نوع اين اهميت به اصلا نه و برخوردارند
مگر نمي‌شود دعوت شوراها اين در طرحش از دفاع براي نيز طرح‌دهنده
بسياري اصلا كه اينجاست نكته.ورزد تاكيد موضوع اين بر او خود اينكه
ساختار شناخت درگرو ما مشكلات بيشتر حل كه ندارند باور دانشگاهيان از
تنها كنيم ، فكر ما كه خطاست اين يعني است ، جامعه فرهنگي و اجتماعي
.مي‌كنيم حل را مشكلات همه فني تحقيقات به روي‌آوري با
دارد ادامه
