پنجم ، شماره 1341 آگوست 1997 ، سال شهريور 1376 ، 28 پنجشنبه 6
|
|
خارجي سياست ارزيابي
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
:اشاره
است بحثي است ، ياغلط درست خارجي سياست كدام كه نكته اين بررسي
.است نمانده دور به بين‌الملل پژوهشگران‌روابط ديد از كه ارزشي
راارائه خاصي مباني و اصول هريك شده مطرح باب اين كه‌در نگرش‌هايي
ارزيابي جهت نيز فوق ، شاخص‌هايي مباحث طرح با حاضر نوشته.داده‌اند
معطوف به‌واقعيتها بيشتر كه مي‌گذارد خواننده اختيار در خارجي سياست
قرار نظريات‌واقع‌گرا زمره در كه نگرش اينبهاخلاقيات تا است
سياست كه مي‌كند تكيه كشوري امكانات و موقعيت اهداف ، بر صرفا مي‌گيرد
و اصول تدوين به قادر اساس برهمين.مي‌گذارد اجرا به را خود خارجي
آن در مقاله اين نكتهنيست خارجي سنجش‌سياست براي عام معيارهاي
و مي‌دهد نشان خوبي به را خارجي سياست بررسي در تفكر يك شيوه كه است
موضوعات نوع اين به مربوط ابعاد مباحث‌و همه گوياي است طبيعي
.نمي‌باشد
مقالات سرويس
انفرادي سياست‌خارجي تعيين چگونگي تشريح به خوانندگان كه وقتي
خود از و هستند مواجه آنها ارزشيابي با ناگزير مي‌رسند كشورها
سياستي آيا نه؟ يا گرفته‌اند خوبي تصميم پيشگان سياست آيا:مي‌پرسند
چه بر تكيه با خير؟ يا است بوده موفق شده دنبال كشور فلان به‌وسيله كه
كه بگوييم بايد شروع براي كرد؟ حكم و داوري بايد معيارهايي و ضوابط
اهداف ايندارد وجود هميشه هنجاري اهداف و ضوابط بد و خوب مساله
ويژه‌اي راه پيمودن به جامعه يك كمال و تمام تعهد نمايانگر كلي به‌طور
سياست همچنين سياسي‌و خطمشي تعيين بر طبيعتا كه است زندگي در
.مي‌گذارد تاثير خارجي
ضوابط براساس خارجي تحليل‌سياست به نسبت زياد حساسيت معمولا افراد
مورد در جهاني نظر اتفاق مشكل اولين اين‌راه دردارند اخلاقي
كه‌درباره كرد پيدا را مردمي كه نيست آسان هميشه.اخلاقيات‌است
ديگر مشكلي باشد همچنين اگر.باشند راي هم بنيادي ، معيارهاي والاترين
.كنيم اجرا را آنها چگونه كه است اين هم آن و مي‌گيرد قرار مقابل در
در كه است هدفي تعقيب وسايل برگزيدن آن و دارد وجود دومي مشكل بازهم
يا و مستقيم است ممكن هدف به نيل وسايل.دارد وجود توافق آن باره
مطرح را اين‌سوال است بهتر موضوع شدن روشن براي.باشند باواسطه
وسايلي از شده پذيرفته اخلاقي يك‌هدف نام به است ممكن آيا كه.كنيم
بسيارقديمي بحثي اين دارند؟ مغايرت آن با نظر كه‌به كرد استفاده
جنگ در چرچيلاست بسيارفراوان خارجي سياست در آن نمونه‌هاي و است
با بلكه استالين با فقط نه كه كرد اظهار نازي‌صريحا ضدآلمان بر
مي‌رسد نظر به.متفق‌مي‌شد مي‌يافت را او صورتيكه در نيز شيطان خود
خارجي سياست سازندگان دموكراسي و آزادي حفظ سياست از روي دنباله در
خودكامه نظامهاي تعدادي از كردن حمايت و پيمانها تشكيل در امريكا
مي‌توانيم ضوابطي چه طبق و چگونه.رفته‌اند پيش اندازه همان به جهان
ما هدف وسايل و راهها از بعضي كه كنيم ثابت كننده‌اي متقاعد صورت به
ارزشهاي با مغاير ويژه‌اي سياستهاي يا سياست اينكه يا مي‌كند؟ مسخ را
بردگي آيا است هدف بالاترين انسان زندگي اگر است؟ شده پذيرفته اخلاقي
پس است هدف‌نهايي آزادي چنانچه و دارد؟ رجحان زندگي دادن دست از به
است؟ زندگي از والاتر آيا
داخلي سياستهاي نيزمانند خارجي سياستهاي در كه است اين در واقعيت
بي‌شماري زندگي راههاي و فراوان هنجارهاي‌اخلاقي گوناگون ، ارزشهاي
ما.اولويت‌داد آنها به بايستي بين‌المللي جامعه در دارندكه وجود
از آسانتر را آن نمي‌تواند هيچ‌چيز و مي‌كنيم زندگي چندگانه دنيايي در
و جنبه‌ها به زندگي روش يك با اخلاقي جنبه يك ناآگاهانه دادن تفوق
كوههاي سوي يك در آنچه:مي‌گويد پاسكال.نمايد منهدم ديگر روشهاي
غيرقابل و بد ديگر سوي در است ممكن است شده پذيرفته و خوب پيرينه
از يكي اينكه بدون باشد داشته وجود مي‌تواند تناقضي چنين.باشد قبول
و بياورد پيش مي‌داند بد كه را آنچه كردن ريشه‌كن اجباري لزوم طرفين
طرف كامل نابودي آن نتيجه كه زنند دست جنگي به كشور دو ترتيب بدين
صحه ارزشهايي بر امروز دولتها از بسياري.باشد طرفين شايد و ديگر
بدون مي‌توانند آنها.مي‌آيند نقيض و ضد يكديگر نظر به كه مي‌گذارند
زندگي هم كنار در نمايند ، ديگري بر اراده‌شان تحميل به كوشش اينكه
.كنند
خارجي سياست ارزشيابي براي را سودمندتري روش ترجيحا اينجا در
براي كم دست كه است استوار آن براساس روش اينمينماييم پيشنهاد
سياست اينكه ديگر و بمانند باقي خود جاي در جهان ملل تمام حال زمان
گذاردن اجرا مورد به در آنها شكست و پيروزي براساس آنها خارجي
بين‌المللي جامعه در.گردد ارزشيابي هستند آن بدنبال كه اهدافي
در يا تنهايي به كه است يافته اختصاص دولتها از هريك به قدرت مقداري
نظر مورد زندگي روش انتخاب و مختاري خود حفظ اراده ديگران با اتفاق
انهدام و تخريب خطر از را دولت آن بالعكس يا و مي‌دهد دولت آن به را
روابط جهان نظر اين از بين‌المللي جامعه.مي‌دارد محفوظ ديگران بوسيله
مبتني رابطه با مشابه نوع نظر از و متفاوت ميزان نظر از كه است قدرت
.است داخلي سياست در قدرت بر
متفاوت اشكال به را خود قدرت بر مبتني رابطه كه داشت نظر در بايستي
حقوق اتحادها ، .است آن انواع افراطي‌ترين جنگ كه مي‌سازد متجلي
و دهنده نشان كننده ادغام طرحهاي حتي و همكاري قراردادهاي بين‌الملل ،
قوه قانون‌اساسي ، كه همانگونه است برقدرت مبتني رابطه كننده تنظيم
جهان.است داخلي سطوح در نظمي چنين آورنده وجود به پليس و قضائيه
به‌وجود نظامهاي.نيست جنگل قدرت رابطه بر مبتني رابطه به متكي
بيشتري ثبات داراي اغلب بازدارندگي و محدوديت قدرت ، تعادل آورنده
به و.است ناچيزتر زور از استفاده به نشان شد منتهي احتمال و بوده
.بماند باقي ناشناخته قدرت بر مبتني رابطه كه است آن از بهتر هرحال
كننده ويران قهريه نيروي از استفاده اثر بر ندرت به كه حالي در قدرت
و همبستگي‌ها آوردن وجود به عامل ما دنياي در موارد اغلب در است
و قدرت انكار مساله.بازمي‌دارد شدن مخرب از آن‌را كه است سازگاري‌هايي
ممانعت‌ها و محدوديت‌ها آوردن وجود به بلكه نيست ، آن گرفتن ناديده يا
در كشور ، يك قدرت بر صحه‌گذاردن و شناختن.مي‌باشد آن تخريبي قوه از
دست احتمال بردن بين از خاطر به و آن حفظ معني به نهايي تحليل
.است زور به يازيدن
مساله اين كه باشيم متوجه بايستي قدرت اساس بر تحليل روش در بالاخره
روش و ملي جامعه يك حفظ براي است وسيله قدرت.نمي‌گيرد پايان درخود
اين دنبال به هميشه بايستي آن كارگرفتن به بنابراين و زندگي‌آن
مي‌كند؟آيا حفظ را ملي جامعه زور به يازيدن دست آيا:كه باشد پرسش
با آن از استفاده آيا داد؟ خواهد افزايش را آن بهزيستي و امنيت
دارد؟ سازگاري جامعه اساسي منافع
به چگونگي حسب بر سپس و كرده مرتبط هدف به را سياست ما روش اين در
سادگي به ما.مي‌كنيم گفتگو آن درباره هدف آن اجراگذاردن مورد
آن حسب بر كه آيد وجود به سودمند ضوابط دسته‌اي كه مي‌كنيم پيشنهاد
تعيين ميانه‌اي و مشخص مرز كم دست يا و شده روشن شكست يا و پيروزي
با و پيروزي شانس افزايش براي معمولا خارجي سياست تصميماتگردد
.مي‌شوند گرفته دلخواه شرايط ايجاد
كه تصميمات سلسله يك يا و تصميم يك شكست يا پيروزي ارزيابي براي
از خالي حقايقي و ارقام بايد خارجي ناظر هستند ، سياست تشكيل‌دهنده
ساده موقعيتي چنين به رسيدن هميشه.باشد داشته خود مقابل در ابهام
.بشناسيم بوده تصميم‌گيرنده نظر مد كه آرمانهايي بايد نخست نيست ،
تحقق براي كه تصميم‌هايي و اقدامات ميان رابطه‌اي بكوشيم بايد دوم ،
ارزيابي در سوم ، .آوريم وجود به شده گرفته اصلي اهداف به بخشيدن
هدف كه باشيم آگاه كاملا بايد تصميمات از سلسله اين تاثير و ماهيت
خاطر آن‌به در چنانچه و مي‌ماند باقي تغيير بدون شده برگزيده
شده داده تغييراتي مي‌آيد وجود به بين‌المللي صحنه در كه دگرگوني‌هايي
بايد اينكه چهارم ، .باشيم داشته كامل دانش نيز تغييرات اين به نسبت
بايد كه معني اين به باشيم ، داشته نظر در نيز را اقتصادي عامل تحليل
آن تاثير ميزان و شده گرفته كار به وسايل چگونگي و ماهيت ارزيابي در
.كنيم توجه بردارند در كه مخارجي حسب بر
حتي پرخرج سياستي باشند محدود و ناچيز منابع كه صورتي در
ديگر عواملي خاطر به را نياز مورد عوامل از يك‌سلسله موفقيت‌آميزاگر
شكست مي‌تواند ننمايد ، منظور دارند اهميت‌فوري كه دسته آن بلكه و
ممكن پيروزي صورت در هم خرج كم سياست يك روال همين بر شود ، محسوب
از استفاده كه گردد شرايطي ظهور به منتهي چنانچه شود ، تلقي شكست است
قابل غير دشواري‌هاي يا و نموده وعقيم بي‌اثر آينده براي را آن
موضوع.دربرداشته‌باشد گزاف مخارجي كه آورد وجود به را پيش‌بيني
سياست اينكه به توجه بدون كه است اين كم‌اهميت‌تر ، نه ولي آخر ،
است ضرور پژوهنده تحليل‌گرو بر انجاميده ناكامي يا پيروزي به مفروضي
اينكه يا و ممكن غير ديگر طرق از پيروزي آوردن دست به نشان‌بدهد
.است بوده اجتناب قابل ديگر طرق صورت‌انجام در ناكامي
ميان رابطه باب در جامعي و همه‌گير توضيح هيچگونه صورت اين غير در
ارزشيابي در كه باشد شده روشن بايد اكنون.داد نمي‌توان هدف‌هاوطرق
آنها.شد پيروز مشكلات بر نتوان است ممكن قوي به‌احتمال خارجي سياست
بوجود براي مناسبي زمينه مي‌توانند تنها كه زير عوامل بوسيله فقط
.مي‌شوند محدود دهند ، دست به خارجي سياست ارزشيابي امكان آوردن
.بيابيم موجود شرايط و وضعيت از روشني تعريف و توصيف بايد ابتدا 1ـ
كه است اين مهم‌تر.ندارد موضوع اصل با رابطه هميشه امر البته‌اين
داده تشخيص خطرناك سياست جريان وسيله به وضعيت يك چگونه كه دريابيم
.مي‌شود
ارزيابي راه در كوشش دارد ، بستگي نيز اول عامل به كه بعدي ، گام 2ـ
:مي‌بخشد شكل سازان سياست انديشه به كه است انديشه‌اي و جريان‌اطلاعات
است؟ كدام منبع آن است چنين اگر دارد؟ وجود اطلاعات منبع يك فقط آيا
به را مشابهي ارقام و حقايق همه آيا دارد؟ وجود بسياري منابع آيا
تشخيص تفاوت‌ها اين چگونه پس متفاوتند اگر متفاوتند؟ يا و مي‌دهند دست
شود؟ رد ديگر دسته و پذيرفته اطلاعات آن از دسته‌اي تا مي‌شود داده
كدام:مي‌رسيم خود احتياج مورد اطلاعات از قسمت سومين به ما اكنون 3ـ
بيشترين آمده وجود به وضعيت با مقابله براي دولتي ازواحدهاي يك
قرار سازمان يك از بيش قدرت چوب چهار در چنانچه دارد؟و را مسئوليت
اقدام براي داخلي روابط و ضوابط چه (فني نظر از كم دست)مي‌گيرد
دارد؟ وجود هماهنگ
وضعيت ماهيت و چگونگي اطلاعات ، منابع اينكه فرض با مرحله اين در 4ـ
به بايستي كه دولتي ويژه سازمان همچنين و آن درك و آمده به‌وجود
شده شناخته تصميم به رسيدن در استفاده مورد روشهاي و برخيزد مقابله
تصميم از كه هستيم اقدامي از دقيق تعريف و توصيف به نيازمند باشند ،
پيشنهاد اقتصادي كمك شد ، احضار سفير:مانند مي‌گردد ناشي شده گرفته
.شدند اعزام دريايي تفنگداران شد ، داده رشوه رسمي مقام يك به گرديد ،
غلامي احمد:مكريديس‌ترجمه روي تامپسون كنت:نوشته
دارد ادامه
