پنجم ، شماره 1347 سپتامبر 1997 ، سال شهريور 1376 ، 4 پنجشنبه 13
|
|
است ناكارآمد كالا توزيع سنتي شبكه
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
(بخش آخرين) كشور در كالا عرضه و توزيع پيرامون ملاحظاتي
انساني‌شاغل ، نيروي انباشت كارآيي ، عدم دليل به سنتي توزيع شبكه
باعث كالا ، گردش جريان بودن طولاني و دست‌اندركار عوامل و مراكز تعدد
مي‌شود گراني
لوازم خريد براي تهران ، شهر وسعت افزايش علي‌رغم:شهروند يك
و قديمي بازار به بايد همچنان... و تلويزيون و يخچال نظير عمده
داريم ، تهران شهر از كه تعريفي با اين و كرد مراجعه سنتي
.منافات‌دارد
توزيع راهبردهاي و تنگناها به مربوط گزارش از بخش واپسين در:اشاره
بخش ، اين آشكاردر دشواري‌هاي برخي برشمردن ضمن كشور ، در كالا عرضه و
.اشاره‌كرده‌ايم نيز مشكلات اين حل براي ممكن راهكارهاي به
راهبردي اهداف و سياستها از همواره خدمات و كالا توزيع شبكه اصلاح
جديد وزير شريعتمداري آقاي.هست و بوده كشور اقتصادي نظام مسئولين
كالا توزيع شبكه جايگاه از واقعي درك با گفت‌وگو يك جريان در بازرگاني
.مي‌دهد قرار تاكيد مورد را حساس شبكه اين اصلاح و بازنگري خدمات ، و
نظام از بخش اين به عمده‌اي توجه جديد دولت كه مي‌دهد نشان نگره اين
نظام در كه نقشي و جايگاه دليل به كالا توزيع شبكه.دارد اقتصادي
بايد دارد ، فرهنگي و اجتماعي حوزه‌هاي ديگر در كه اثرگذاري و اقتصادي
.باشد برخوردار كارآمد حال عين در و قوي ازساختاري
شبكه بازرگاني ، كارشناسان گفته به.است اينچنين آيا اما
خدمات و كالاها بودن غيرواقعي و است سنتي و غيركارآمد توزيع
بازارمصرف در گاهي.است مطلب اين كننده تاييد و بيانگر بازار ، در
عرضه -فاحش اختلاف با آنهم -نرخ چندين با كالا نوع يك مي‌شود مشاهده
افزايش درصد از200 بيش با خانگي لوازم جمله از كالاها برخيميشود
هنوز اينها بر علاوه.قرارمي‌گيرند مردم دسترس در كارخانه نرخ به نسبت
كنندگان ارائه وجدان را خدمات نرخ.منطقي‌نيست و نظامدار خدمات ، نرخ
نزد را وجدان كنيد پيدا حال عين در.ضابطه نه مي‌كند ، تعيين خدمات
!خدمات ارائه‌كنندگان از برخي
مي‌دهدشبكه نشان روستاها و شهرها كنار و گوشه به نگاهي تقدير هر به
و كلان لذاخسارات و است ناكارآ بودن ، سنتي بر علاوه خدمات و كالا توزيع
كنندگان مصرف بالاخص‌برگرده و برجامعه رهگذر اين از ناپذيري جبران
نيز را مصرف فرهنگ و نظام‌توليد توزيع ، شبكه در بي‌نظمي.مي‌شود تحميل
.مي‌گيرند قرار ابهام از هاله‌اي بخش‌هادر اين و قرارداده تحت‌الشعاع
در شرايططبيعي تحقق منظور به كه باورند براين كارشناسان رو اين از
كشورها ، باساير بازرگاني مناسبات استمرار از سودجستن و جامع سطح
.است واجتنابناپذير الزامي كالا ، توزيع شبكه منطقي نيز و سريع اصلاح
به توزيع و توليد مناسب زنجيره نبود علت به حاضر حال در است گفتني
.مي‌رود دست كشاورزي‌از محصولات دلار ميليارد تا 7 سالانه 5 مثال عنوان
تبديلي صنايع ظرفيت ياكمبود نبود براثر توزيع شبكه نارسايي طرفي از
.مي‌آورد بار به اقتصاد براي زيان‌هاي‌سنگين‌تري نقل ، و حمل شبكه ضعف و
ارزيابي ملي ، اقتصاد بر توزيع شبكه ضعف از زيان‌هاي‌ناشي درباره هرچند
در زيان اين كارشناسان عقيده به حال اين با است ، صورت‌نگرفته دقيقي
.است سطحي‌كلان
اقتصادي نظام در توزيع شبكه جايگاه
تقاضا و (واردات و توليد) عرضه محور حلقه‌اتصال عنوان به توزيع شبكه
مثبت ارزيابي كه است برخوردار كشور اقتصاد چرخه در ويژه‌اي اهميت از
همان در توزيعدارد همراه به را اقتصادي كارشناسان و مردم منفي يا
تسريع را توليد بخش نقدينگي‌به جريان و محصول عرضه مي‌تواند كه حد
داشته دنبال به را عمومي يانارضايتي رضايت‌مندي است قادر نمايد ،
توزيع ، شبكه و داخلي بازرگاني:مي‌گويد بازرگاني كارشناس يك.باشد
و مي‌كند تامين را جامعه آحاد نيازمنديهاي سو يك از كه است فرايندي
ارائه توليدكنندگان به را بازار مورد در لازم اطلاعات ديگر سويي از
لازم كارآيي از داخلي توزيع و بازرگاني شبكه روند چنانچه.مي‌دهد
مورد منافع به هردو كنندگان مصرف و توليدكنندگان باشد ، برخوردار
سود و كار سلامت از توزيع شبكه ميان اين در و رسيد خواهند انتظارشان
.مي‌گردد برخوردار متعارف
نظام‌توزيع اين و مي‌كند تكميل توزيع را مصرف تا توليد اتصال حلقه
همچنين.نشان‌مي‌دهد تقاضا مختلف نقاط در را مصرف چگونگي كه است
امروز صنعتي جهان ودر است بازرگاني نظام مهم شاخه‌هاي از يكي توزيع
مصرف به توليد زنجيره ادامه كه صنعتي ;است شده معروف صنعت يك به
همزمان و مناسب توزيع ضروري و موقع به مصرف لازمه كه طوري به مي‌باشد
.است نياز
داريم مشكل:مردم
اصلاح تلاش‌هاي علي‌رغم خدمات و كالا توزيع شبكه شد ، گفته كه همانطور
توليدكنندگان ، بر علاوه رو اين از.است ناكارآمد و سنتي دولت ، گرانه
وجود باهستند مواجه عديده‌اي مشكلات با مصرف‌كنندگان عنوان به مردم
جزء خدمات ، و كالا توزيع شبكه اصلاح كه بازار تنظيم سياستهاي اجراي
با و است سنتي همچنان شبكه اين متاسفانه مي‌آيد ، شمار به آن از كوچكي
.مي‌شود سردرگمي و آشوب دچار حركت كوچكترين
وضعيتي‌كه:مي‌گويد باره اين در كه است خانه‌داري -عزت‌فر نسرين
كالا توزيع شبكه كه مي‌دهد نشان آمد وجود به مرغ گوشت باره در اخيرا
شبكه يك با اين مي‌گيردو قرار تاثير تحت مساله‌اي كوچكترين با كشور در
.ندارد مناسبت توزيع كارآمد
دستگاه‌يخچال يك خريد براي پيش چندي:مي‌گويد -عبدالقديري هوشنگ
آنهم قيمت حداقل6 داراي يخچال مدل يككردم مراجعه بازار به فريزر
غيرواقعي كاملا قيمت‌ها كه مي‌دهد نشان وضعيت اين.بود زياد اختلاف با
برخوردار ثبات از بايد بازار در كالا نرخ كه است طبيعي و مي‌باشد
.باشد
خريد براي تهران ، شهر وسعت افزايش علي‌رغم:مي‌گويد حيدري ابوالفضل
و قديمي به‌بازار بايد همچنان...و تلويزيون و يخچال نظير عمده لوازم
منافات داريم ، تهران شهر از كه تعريفي با اين و كرد مراجعه سنتي
.دارد
به‌طورسنتي كشور در توزيع نظام تاكنون متاسفانه كارشناسان باور به
و توليد بين كه مي‌شود سبب كالا غيرضروري جابه‌جايي و است كرده عمل
صورت مضاعف جابه‌جايي موارد پاره‌اي در و آيد به‌وجود زيادي فاصله مصرف
بازرگانان و تجار وسيله به سنتي به‌طور خصوصي دربخش توزيع.مي‌گيرد
فعاليت اصلي مركز كه مي‌گيرد انجام خرده‌فروشي و (بنكداران) فروش عمده
فعاليت مركز و شهرها سنتي عمدتا و اصلي بازارهاي در عمده‌فروشان
.است پراكنده روستاها و شهرها سطوح تمامي در نيز خرده‌فروشان
حجم‌كثير كارآيي ، عدم از عبارتند آن علايم كه توزيع شبكه بودن سنتي
بودن طولاني و دست‌اندركار عوامل و مراكز تعدد شاغل ، انساني نيروي
.مي‌شود گراني و كالا شده تمام قيمت افزايش موجب كالا ، گردش جريان مسير
سرمايه‌ها.است غيركارآمد و آشفته بيمار ، اقتصادي نظام حالتي چنين در
پيدا بخش اين در انباشت به ميل توليدي ، فعاليت‌هاي در تمركز جاي به
.مي‌گيرد شكل تجاري سرمايه‌هاي بر مبتني اقتصاد آن دنبال به مي‌كند
توزيع شبكه راه‌بندهاي
درنظام مي‌تواند كه آثاري و اهميت آنهمه با كالا توزيع شبكه چرا
ايستايي‌مواجه عوامل از موجي با باشد ، داشته غيراقتصادي و اقتصادي
چيست؟ توزيع سالم شبكه يك پيش‌روي عوامل است؟
راه‌توزيع سد و مشكلات آنچه بازرگاني ، كارشناسان از بسياري باور به
به توزيع‌وابسته شبكه كه است راه‌بندهايي مي‌باشد ، جامع و هنگام به
پايه كه انبارداري و نقل و حمل چون زيرساخت‌هايي جمله از.است آن
و كمبودها علت به موارد بسياري در مي‌دهند ، شكل را توزيع فعاليت
كه حالي در.مي‌شود اختلال دچار توزيع نقل ، و حمل ساختار نارسايي‌هاي
.باشد نداشته كمبودي (واردات مثال براي) كالا تهيه و توليد است ممكن
نحوه همينطور و كالا صرفه به مقرون و هنگام به نقل و حمل چگونگي اما
شبكه روي بر مستقيم به‌طور كه است مواردي از كالا ذخيره و انبارداري
.مي‌گذارد اثر توزيع
از ديگر يكي نقل ، و حمل وسايل يدكي قطعات و لوازم تهيه مشكل
شبكه برروي مستقيم صورت به كه است مناسب و خوب توزيع راه‌بندهاي
.مي‌گذارد اثر توزيع
نامطلوب ، شبكه كيفيت صورت در نقل و حمل حياتي شريان‌هاي و راهها
نامناسب توزيع شبكه فداي كه كالاهايي جمله از.مي‌سازد مختل را توزيع
و سبزي‌ها جمله كشاورزي‌از محصولات مي‌شود ايران بخصوص سوم جهان كشورهاي
انبارداري ، و نقل و شبكه‌حمل نارسايي اثر در كه است جاليزي محصولات
محصولات اين ضايعات موارد دربعضي.مي‌شوند خارج مصرف چرخه از و ضايع
.است شده گزارش درصد تا 40
مي‌باشد ، رشد كشور مناسب توزيع شبكه راه‌بندهاي از جزيي كه ديگري مورد
.كشوراست مختلف نقاط در آن پراكندگي نيز و جمعيت روزافزون
تا مي‌توانند نيز صنفي واحدهاي صاحبان بي‌انضباطي براينها علاوه
به متاسفانه.كند ايجاد اخلال توزيع ، شبكه در زيادي بسيار حد
فعاليت ، مجوز نداشتن و صنفي واحدهاي اصولي پراكندگي عدم دليل
در و بوده مشكل واحدها قبيل اين كشاندن انضباط به و نظامداركردن
.گذاشته‌اند منفي آثار شبكه‌توزيع
توزيع مناسب شبكه ويژگي
عمده‌آنها كه دارد ويژگي‌هايي مناسب توزيع شبكه يك كارشناسان گفته به
:از عبارتند
سودتوليدكننده علاوه به توليد هزينه با برابر دربازار كالا قيمت -1
قيمت تفاوت وصف اين با.مي‌باشد نقل و حمل هزينه و فروش عاملان و
.ندارد وجود روستايي و شهري بازارهاي در متجانس كالاهاي ميان زيادي
دسترسي‌پيدا نياز مورد كالاي به زمان صرف حداقل با كنندگان مصرف -2
.نيست دشوار مصرف‌كنندگان براي كالا تهيه عبارتي به.مي‌كنند
و مي‌شود توزيع كشور سراسر فروشگاههاي در ممكن زمان حداقل در كالا -3
.ممكن‌مي‌باشد حداقل در فسادپذير محصولات ويژه به كالاها ضايعات لذا
توسط بيشتر سودبري هدف با تصنعي كمبودهاي ايجاد -4
ندارد ، مفهومي احتكار عبارتي به و مي‌شود غيرممكن بازار ، انحصارگران
موقع به و مستمر عرضه و بازار در نظم ايجاد براي كالا ذخيره‌سازي بلكه
.مي‌گيرد صورت كالا
دشوارخواهد است ، مصرف‌كنندگان به اجحاف مفهوم به كه گرانفروشي -5
از وفروشندگان خريداران و مي‌شود تلقي شفاف كاملا بازار زيرا بود
.دارند كافي اطلاع قيمت‌ها
كالاي سادگي به خريدار و شده نصب كالاها تمام برروي كالا قيمت برچسب -6
واحدهاي در كالاها قيمت تفاوت -مي‌كند70 انتخاب را خود نياز مورد
را خود كالاهاي كه زنجيره‌اي بزرگ فروشگاههاي و (مغازه‌ها) خرده‌فروشي
.نيست توجه قابل مي‌كنند ، مستقيم‌تهيه و عمده طور به
براي‌انتخاب كامل آزادي مصرف ، صحيح الگوي انتخاب با كنندگان مصرف -8
.دارند درآمدخود و سليقه به توجه با نظرشان مورد كالاهاي گزينش و
و محتكران واسطه‌ها ، دلالان ، مناسب ، توزيع نظام در -9
آنها با شدت به مسئول دولتي ارگان‌هاي و ندارند جايگاهي گرانفروشان
.شود رعايت و حفظ توليدكنندگان و مصرف‌كنندگان حقوق تا مي‌كنند برخورد
راهكارها
و توليدكنندگان منافع حافظ مي‌تواند كالا توزيع بهينه شبكه
باكمترين و موقع رابه جامعه نياز مورد كالاهاي و باشد مصرف‌كنندگان
امر در دخيل عوامل مناسب توزيع شبكه يك در.كند فراهم ممكن هزينه
در و دارند سودعقلايي نهايي كننده مصرف دست به كالا رسيدن تا توليد
سودجويي و قيمت‌ها افزايش‌سريع به كه مصنوعي كمبودهاي مصرف بازار
.نمي‌آيد وجود به شود ، منجر فرصت‌طلبان
شبكه يك از برخورداري جهت بازرگاني كارشناسان و متخصصان عقيده به
موانع رفع بر علاوه شبكه اين در ناهنجاريها از جلوگيري و توزيع سالم
چندين بايد مصرف ، فرهنگ اصلاح و بازنگري نيز و توليد راه سر در موجود
.شود انجام همزمان و هم موازات به طرح
شركت‌هاي قبيل اين.است جمله آن از مصرف تعاوني شركت‌هاي به توجه
شبكه به‌سالم‌سازي مي‌توانند دارند كه ساختاري و ماهيت دليل به تعاوني
حال در:مي‌كند تعاون‌خاطرنشان وزير حاجي مرتضي مهندس.كنند كمك توزيع
قطع طور به كه دارند كشوروجود در فعال مصرف تعاوني هزار حاضر 6
گفتني.كارآيند به توزيع درشبكه كارآمد ابزاري عنوان به مي‌توانند
طريق از كالا توزيع كه كرده بازرگاني‌پيشنهاد وزير به تعاون وزير است
بهبود كشور در كالا توزيع وضعيت تا پيداكند گسترش مصرف تعاوني‌هاي
.شود جلوگيري صعودي‌قيمت‌ها روند از و يابد
از برخورداري لحاظ به -زنجيره‌اي فروشگاههاي افزايش و تاسيس همچنين
موثر توزيع شبكه مناسبسازي در مي‌توانند -خاص ويژگيهاي و توانمنديها
مختلف مناطق پوشش جهت در دولتها توسط كه مكانيسم‌هايي از يكي.باشند
مي‌رود ، كار به قيمت‌مناسب با كالا عرضه و توزيع هزينه‌هاي كاهش در
هزينه‌هاي كاهشاست فروشگاههاي‌زنجيره‌اي تاسيس به تشويق يا و ايجاد
خريد زمان در صرفه‌جويي و مختلف تهيه‌كالاهاي براي شهري درون وآمد رفت
محيط حفظ)...و هوا صوتي ، آلودگي‌هاي و حجم‌ترافيك كاهش شهروندان ،
مي‌توانند خرده‌فروشي‌ها ، عملكرد بر دولت نظارت در همچنين‌تسهيل و (زيست
فروشگاهها اين.شود امكان‌پذير زنجيره‌اي فروشگاههاي طريق‌ايجاد از
و خود فعاليت دامنه و وسعت به توجه با همچنين‌مي‌توانند
ارتباطي حلقه‌هاي -است اقتصادي بزرگ موسسات ويژه كه -تواناييهاي‌مالي
عمودي‌تا تمركز ايجاد و رسانده حداقل به را توزيع و واردات بخش‌توليد ،
.دهند كاهش را توزيع هزينه‌هاي امكان حد
ويژگيهاي‌فروشگاههاي از يكي:مي‌گويد روستا و شهر سازمان عامل مدير
مايحتاج‌شان هنگام‌تهيه به شهروندان براي مانور قدرت دادن زنجيره‌اي ،
را اختيار و اجازه زنجيره‌اي‌اين فروشگاههاي در كالا قيمت و تنوع.است
.كنند خريداري مناسب باقيمت و كيفيت با كالاي كه مي‌دهد شهروندان به
ويژگيهاي و مزيت‌ها ديگر از صنفي واحدهاي رفتار اصلاح به كمك
گونه‌اي به حقيقت در زنجيره‌اي فروشگاههاي.است زنجيره‌اي فروشگاههاي
شهرها درسطح موجود صنفي واحدهاي عمليات نحوه در كه مي‌كنند رفتار
تحت‌تاثيرفروشگاههاي صنفي واحدهاي عبارتي به و هستند اثرگذار
خود كالاي و نرخ‌خدمات بلكه رفتار ، تنها نه و مي‌گيرند قرار زنجيره‌اي
فروشگاههاي.تعيين‌مي‌كنند زنجيره‌اي فروشگاههاي نرخ از متاثر را
.مي‌شوند صنفي درواحدهاي خدمات و كالا نرخ تعيين براي ملاكي زنجيره‌اي
بازار وضعيت به نسبت تا مي‌كنند كمك دولت به زنجيره‌اي فروشگاههاي
در مي‌توانند حتي فروشگاهها قبيل اين و يابد واقعي و دقيق آگاهي كالا ،
فروشگاهها حال‌اين عين درباشند موثر مصرف الگوي و فرهنگ اصلاح
مصرف تا شبكه‌توليد از كالا مستقيم عرضه واحدهاي منزله به مي‌توانند
يكي زنجيره‌اي كه‌فروشگاههاي كرد اذعان مي‌توان مجموع در.نمايند عمل
محسوب كالا توزيع شبكه اصلاح بازارو تنظيم در دولت ابزار كارآترين از
.مي‌شوند
نقل و حمل شبكه مقوله به توجه فوق موارد بر علاوه كارشناسان باور به
هرچه‌تلاش كنار در انبارداري مساله همراه به آن به مربوط ناوگاون و
پروانه صنفي‌بدون واحدهاي به‌ويژه صنفي واحدهاي كردن منضبط جهت بيشتر
را خدمات و توزيع‌كالا كارآي و بهينه شبكه تحقق موجبات مي‌تواند كسب
.شوند موجب
