پنجم ، شماره 1358 سپتامبر 1997 ، سال شهريور 1376 ، 17 چهارشنبه 26
|
|
خاوياري ماهيان حيات تحديد رود ، سفيد سد
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
قرار وارثانش دراختيار بكرتر هرچه الهي است امانتي كه را طبيعت
دير رود سفيد گذشته ارزش‌هاي بازگرداندن براي هيچگاه كه چرا دهيم
بود نخواهد
بر نگيني همچون كشور رودخانه‌هاي مهمترين از يكي عنوان به رود سفيد
زيستگاه و مامن بدانيم وقتي اما مي‌درخشد ايران جغرافياي تارخ
بوم زيست اين شرايط و مي‌باشد جهان خاوياري ماهيان گونه‌هاي مهمترين
.مي‌شود نظرمان‌جلب بيشتر است ، شده نامساعدتر متخصصين تمام‌تلاش‌هاي با
مهاجرت رودخانه‌ها به براي‌تخم‌ريزي خاوياري ماهيان اينكه به توجه با
اصلي موانع از يكي مي‌توان را رود سفيد دارندسد پاييزه و بهاره
دو التقاي سددر احداث از قبل كه طوري به.كرد تلقي ماهيان مهاجرت‌اين
جريان از توجهي قابل حجم دره‌منجيل ، محل در شاهرود و قزل‌اوزن رودخانه
به خاوياري ماهيان مهاجرت آغاز با رودخانه‌همزمان دو اين آب
شدت از فشارناشي كه مي‌گرديد دريا وارد سيلابي طغيانهاي رودخانه ، بصورت
بخش در را رودخانه شيرين مصبي ، آبهاي منطقه در رودخانه آب جريان
شرايط ترتيب بدين كه مي‌داد انتشار شورساحلي آبهاي از وسيعي
شيرين‌رودخانه‌اي آبهاي سوي به خاوياري ماهيان مهاجرت مساعدي‌براي
مهاجرت شرايط بهترين سالهاي 1301تا 1307 در كه بطوري مي‌گرديد ، فراهم
دراين كه بوده فراهم آب حجم فراواني علت به درسفيدرود ماهيان صيد و
.است برداشت‌گرديده خاويار تن و 60 گوشت تن حدود 600 سالها
بهم تا 40 سالهاي36 در سد تاسيس از بعد آبي ، رژيم و شرايط اين
شدن كم موجب خزر درياي آب آمدن بالا طرف يك از كه بطوري است خورده
و شده ماهيان اين مولدين جذب قابليت و دريا به رودخانه آب نفوذ وسعت
در شاس پروژه عنوان تحت سد پشت رسوبات تخليه همزماني ديگر طرف از
و آب زياد سرماي و ماهيان اين مهاجرت با بهمن و دي تا مهرماه
بستر شدن پوشيده و ماهيان تخمهاي شدن مدفون موجب آن بالاي گل‌آلودگي
لاروها تغذيه براي را غذايي مواد و كفزي ريز موجودات و مي‌شود رودخانه
از پيش كافي غذاي دريافت عدم بدليل لاروها كه بطوري نميگذارد باقي
دبي عدم كه مي‌شود زياد تلفاتشان و مي‌گردند دريا راهي مقرر موعد
.است علت مزيد نيز ثانيه در مترمكعب تا 150 دبي افزايش گاه و مناسب
درصد كشور ، 10 مساحت كل درصد معادل 6/3 آبريزي حوزه سطح با سفيدرود
خاك تن ميليون متوسط 56 بطور سالانه داراست‌كه را كشور خاك فرسايش
از خروجي آب شدت.مي‌ريزد سفيدرود درياچه به و شده شسته منطقه
متوسط 30 بطور رسوبي مواد غلظت و متر حدود 20 در سد عمقي دريچه‌هاي
دريچه هر از ثانيه در مترمكعب خروجي 100 آب حجم و ليتر در گرم
.مي‌دهد تشكيل ماسه را درصد و 6 ليمون و رس رسوبات درصد كه 94 مي‌باشد
به رسوب تن ميليون روز 143 مدت 146 در سال 1363 در تنها نمونه براي
افزايش جهت در كه تلاشهايي تمام با اگر و !است شده تخليه رودخانه
مي‌گيرد صورت شيلات پرورش و تكثير توسطمعاونت ماهيان اين ذخاير
حاصل ازآلودگي‌هاي و شوند رودخانه جذب بتوانند نيز مولدين‌محدودي
غيرمجاز صيادان توسط شده موانع‌ايجاد و كشاورزي و شهري فاضلابهاي از
ناحيه در ريزي‌شان تخم محل مناسبترين به خواهندتوانست تازه بگذرند ،
در كه برسند كيسوم نام به آستانه پل و تاريك سدانحرافي بين فاصل حد
براي مامني و مي‌گردد برداشت رودخانه ماسه و شن %نيز 90 نقطه اين
.نمي‌ماند باقي آنها
سفيدرود دررودخانه تا 1367 سال 1364 از ماسه و شن برداشت متوسط
واحد كيلومتري 9 فاصله 25 اين در و است سال در مترمكعب حدود 530000
برداشت سال در مترمكعب كه 1800000 فعالند ماسه و شن بهره‌برداري
كنيم فرض ناحيه 100متر اين در را رودخانه متوسط عرض اگر و دارند
متوسط بطور ساليانه نتيجه در خواهدشد مترمربع حدود 2500000 آن مساحت
وضعيتي چنين وجود با.داشت خواهد كاهش متر رودخانه7/0 بستر ارتفاع
ارتباط در اسفناك‌فاجعه عمق به تنها تخصصي‌تر بحث‌هاي انگاشتن وناديده
دست كافي مطالعات عدم و اثرسهل‌انگاري در آبزيان حيات تحديد با
و عمراني كارهاي كشور سازندگي عرصه در كه حال است اميد.يافت خواهيم
مسائل به توجه مي‌شود محسوب ما ملت افتخارات از و يافته رواج سدسازي
امانتي كه را طبيعت و دهيم قرار خود برنامه‌هاي راس در را محيطي زيست
براي هيچگاه چراكه.دهيم قرار وارثانش اختيار در بكرتر هرچه الهي‌است
.بود نخواهد سفيدروددير گذشته ارزش‌هاي بازگرداندن
