پنجم ، شماره 1360 سپتامبر 1997 ، سال شهريور 1376 ، 20 شنبه 29
|
|
معجزه يك از كمرنگ تصويري
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
بيشتر تماشاگر همدلي شمقدري جواد ساخته شن فيلم‌توفان بر تحليلي
چگونگي به باشد ، مربوط خوبشان و وبد شخصيتها اعمال به كه آن از
دارد بستگي فيلمساز توسط آن ارائه
فيملسازي سراغ‌هر به زود يا دير ظاهرا عظيم فيلمي ساختن وسوسه
معناي به چيز هر از گوياپيش وسوسه اين به دادن تن و مي‌آيد ،
و لشكر سياهي زيادي تعداد وجود ناشي‌از بي‌نظمي با درافتادن
باشد همين فرض اگر.است ادوات و ابزار و دو ، يك‌و درجه بازيگران
آن ساختن سرمايه‌اي‌كه‌صرف ميزان از صرفنظر -شن فيلم‌توفان باديدن
فيلمش صحنه‌هاي ساختن در كه‌كارگردان‌توانسته كرد اذعان مي‌توان -شده
حمله كه‌از تصوراتي همه با را امريكايي حضورنيروهاي و موفق‌باشد
كار ضعيف‌بودن‌صحنه‌هاي عيبهايي‌مثل) كند باورپذير هست ، طبس آنان‌به
ضعف حساب به مي‌شود نيز انفجارشان‌را و نمونك‌هاي‌چرخبال‌ها با شده
فيلم شن توفان اين‌وجود با اما.(گذاشت درايران فيلمسازي فني بخش
به فقط نه واين.هست هم غرض نقض گمان‌نگارنده به حتي و خوبي‌نيست ،
.برمي‌گردد طبس موضوع‌حمله به نحوه‌نگاه كليت به كه فيلمنامه جزييات
ساير با اين‌فيلم كه مي‌دهد نشان شن توفان فيلم ساختار به نگاهي
چنداني تفاوت مي‌سازند ، جنگي عمليات موضوع با امريكايي‌ها كه فيلمهايي
.ندارد
فيلمهاي تا خبيث‌گرفته مرد مثل‌دوازده تبليغي كاملا فيلمهاي از
امريكايي فيلمهاي قبيل اين.حتي‌جوخه يا گوزن مثل‌شكارچي انتقادي
جزو حماسي وجه شكست‌شان ، به چه و شود ختم پيروزي‌امريكايي‌ها به چه
اين در اگر يعني.كمرنگ چه و باشد پررنگ وجه اين چه ;است ذات‌شان
اجزايي به يا مي‌شود ، بالادست تصميم‌گيرنده مقامات به انتقادي فيلمها
كه)سيستم از بخشي هميشه امريكا ، سياسي -نظامي سيستم از ديگر
بركنار اين‌انتقاد از (هستند پايين رده‌هاي و سربازان معمولا
تاسف‌خوردن مثل) مي‌شود هم وقدرداني دلسوزي ايشان به نسبت و مي‌مانند
مثل فيلمهايي در رفته‌اند دست از جنگ در سربازاني‌كه حال به
درچنين طبعا.(...ژوئيه ، چهارم گوزن ، جوخه ، متولد شكارچي
زير را نظامي سيستم كل فلزي ، كه تمام مثل‌غلاف فيلمهايي وجود سينمايي
.استثنايي‌است ببرند ، سوال
امريكايي نهايي‌مهاجمان شكست و ضعف است قرار كه هم شن توفان فيلم
فيلمهاي الگوهاي همان از دليل‌استفاده به بكشد تصوير به را طبس به
با امريكايي‌ها خود مثلا كه درمي‌آيد آب از فيلمي به شبيه امريكايي
كه غلوهايي اينكه از صرفنظر) باشند ساخته خودشان به انتقادي نگاهي
شده ، انجام ايراني‌ها اغلب شجاعت و امريكايي‌ها اغلب ضعفهاي درباره
.(مي‌شود فيلم تاثير شدن ضعيف‌تر باعث فقط و درنمي‌آيد كار از منطقي
است اين عامل تعيين‌كننده‌ترين قبيل ، اين از عملياتي با فيلمهايي در
وارد ماجرا به (كساني يا) كسي چه نگاه زاويه از را تماشاگر فيلم كه
همراه براي است اساسي نكته‌اي اين.مي‌كند روبرو آن وقايع با چگونه و
نوع با فيلمي درواقعهرفيلمساز موردنظر جناح با تماشاگر كردن وهمدل
منفي‌ترين با را تماشاگر ماجرامي‌تواند با برخورد نحوه از خاصي
همدلي‌تماشاگر ديگر عبارت به.كند همدل و همراه ماجرانيز آن شخصيتهاي
به باشد ، مربوط وخوبشان بد و شخصيتها اعمال به كه آن از بيشتر
.دارد فيلمسازبستگي توسط آن ارائه چگونگي
امريكا وسربازان آمريكا كه اين گوزن ، شكارچي يا جوخه مثل فيلمي در
(باخبرند آن از تماشاگران كه‌عموم نكته‌اي) نيستند يا هستند تجاوزگر
.سربازان اين خود زندگي و مرگ كه نمي‌شود مهم تماشاگر براي اندازه آن
تكرار آنها در مشابهي فصل‌هاي و دارند مشابهي ساختار فيلمها اين
.شود منتهي نيز مشابهي كمابيش نتيجه به تا مي‌شود
درجه در امريكايي ، سربازان با تماشاگر همدل‌كردن براي فيلم نوع اين
با عاطفي روابط وجه از به‌ويژه -شخصيتهارا نظامي ماقبل زندگي اول
نمي‌كند ، را كار اين شن توفان) مي‌دهد نشان-دوستان و خانواده
داده نشان عمليات تمرين حين در نظامي‌ها دوم درجه در.(خوشبختانه
روبرو آن با آنها بعدا كه ودشواريهايي مسائل با تماشاگر تا مي‌شوند
بدين‌ترتيب.شود اطلاع با (نظامي‌ها خود همانند) شد ، پيشاپيش خواهند
.مي‌شود منتقل هم به‌تماشاگر شخصيتها اين دروني درگيريهاي و دلهره
جزيي هم (اطلاعات و عكس و نقشه تهيه) عمليات مقدمات بقيه تدارك
.ديد مي‌توان شن درتوفان كامل به‌طور را بخش دو اين.است مرحله ازهمين
در تجهيزات و تك‌تك‌افراد آمادگي نمايش فصل جهت اين در ديگر گامي
درنتيجه و شكلي‌رژه‌وار ، كه فصل اين.است آنان حركت آغاز لحظه
اعزام‌مي‌شود ، ماموريت به نفر يك فقط كه فيلمهايي مي‌يابد ، در حماسي
بخشهاي و شخصيت تجهيزات‌متعدد از پشت‌سرهم نماهايي به مي‌شود تبديل
سوارشدن زمان در شن ، توفان در صحنه‌رژه‌وار اين.او اندام از مختلفي
تقليد دوربين‌كاملا حركت‌تراولينگ با فرودگاه ، در به‌هواپيما سربازان
حماسي هم موسيقي ضرباهنگ نوع‌پرداخت ، اين تبع به و مي‌شود ، تكرار و
.تماشاگر احساسي جهت‌تهييج در و مي‌شود
محل به نزديك‌شدن‌هواپيما صحنه تقليدي ، صحنه‌هاي اين ادامه در باز و
فرماندهان نگراني و صحرا ، در علامت‌دهنده رادار نيفتادن كار به و فرود
چرخبال ديررسيدن صحنه ديگري و است ، فرود محل احتمالي پيدانكردن از
صحنه‌ها اين دوي هر در.نگراني‌فرماندهان هم باز و اوليه ، فرود محل به
تعليق‌گذاشته در تماشاگر عمليات ، انجام راه در مشكل‌موقتي گذاشتن با
عملياتي افراد با پيش بيش‌از مشكل ، نشدن يا حل‌شدن هيجان در تا مي‌شود
.بماند انجام‌عمليات نگران و شود همدل
با وروبروشدن منطقه در هواپيما فرود از پيش تا كه صحنه‌ها اين
آن از بعد و مي‌دهد تشكيل را فيلم بر غالب فضاي ايراني‌ها اتوبوس
مي‌رود ، پيش امريكايي فيلمهاي الگوهاي با مطابق كاملا مي‌شود ، كمرنگتر
تا.مي‌گذارد تماشاگر بر نيز امريكايي فيلمهاي همان مشابه تاثيري و
آن تماشاگر هم ، مهاجمان با اتوبوس مسافرين رويارويي لحظه همين
نشدن انجام نگران پايان تا كه شده همراه امريكايي مهاجمان با اندازه
داده نشان مهاجمان در پس اين از كه ضعف‌هايي.بماند باقي عمليات
و شجاع شخصيت همينطور و.(مي‌رسد نظر به غيرمنطقي هم اغلب و) مي‌شود
ضرر به را تماشاگر همدلي نيزنمي‌تواند ايراني‌ها اغلب داناي
نقشي ايراني‌ها كه دليل اين به خصوص به ;برگرداند كاملا امريكايي‌ها
.ندارند امريكايي‌ها عمليات افتادن كار دراز
انجام غيبي نوعي‌امداد به‌عنوان شن ، توفان را عمليات كردن متوقف كار
اساسي اهميت مهاجمان ، مقابل نيروي به‌عنوان شن توفان درحقيقت.مي‌دهد
چنان‌كه نقش اين اهميت فيلم در اما.است داشته ماجرا در تعيين‌كننده و
در دير خيلي شن توفان كه دليل اين به اولا.است نشده داده نشان بايد
نور ازجلوه خوب استفاده وجود با هم حضور اين و مي‌كند ، حضورپيدا فيلم
و) پاياني صحنه‌هاي آن‌به نقش ثانيا.است كم‌اثر و گذرا رنگ ، سبز
.مي‌شود منحصر و محدود (چرخبالها ازفرماندهان يكي گفته‌هاي همينطور
آنجاست تا غيبي تعيين‌كننده‌و نيروي يك به‌عنوان شن توفان نقش كمرنگ‌شدن
از يكي درآوردن حركت به و حضوراوليه ، صحنه دو يكي همان اگر كه
طبيعي واقعه يك جز چيزي ديگر شن توفان شود ، ناديده‌گرفته چرخبالها
طبيعي ، نيروي ازيك مي‌توان چگونه اينكه درك براي) بود نخواهد واتفاقي
و قدرت هم و باشد هوش صاحب هم ساخت ، كه قدرتمند فوق‌طبيعي نيروي يك
از بسياري به مي‌توان بباوراند ، به‌تماشاگر را خود عظمت
فيلم آن‌جمله از ;كرد مراجعه طبيعي ، حوادث موضوع با فيلمهاي‌امريكايي
(.است نظرشاخص اين از كه يان‌دي‌بانت ، اثر گردباد
با ربطمستقيمي كه نكاتي درباره نمي‌كرد سعي فيلم اگر مي‌رسد نظر به
و طولاني‌شدن به كه‌منجر بسازد را صحنه‌هايي ندارند ، فيلم موضوع
در يا كه خودي نيروهاي از بخشي نشان‌دادن مثل) مي‌شوند فيلم پراكندگي
فضايي ، سفينه‌هاي درباره نشريات غلط القائات درتوهم يا هستند خواب
و ،(..و نمايندگان‌صليبسرخ جاسوس‌بودن اثبات براي صحنه‌اي گذاشتن ويا
از مهمتر و مي‌شد ، داده نشان شن‌بهتر توفان فراطبيعي و اساسي نقش اگر
گرفته كار به امريكايي فيلمهاي ساختاري آن‌الگوهاي از اگر اينها ،
شروع بامهاجمان اتوبوس مسافرين رويارويي لحظه از فيلم مثلا)نمي‌شد
گرفته ، انجام هم خوبي كه‌به دشوار صحنه‌سازيهاي اين آن‌وقت ،(مي‌شد
شريرانه و قمار قدرت شكست نمايش تافيلم مي‌گذاشت را خود تاثير
نمايش نه و باشد جهان هدايت‌كننده اراده دربرابر انساني ،
.اتفاق يك اثر در شكست‌جنگجويان
سناپور حسين
