پنجم ، شماره 1376 اكتبر 1997 ، سال مهر 1376 ، 8 چهارشنبه 16
|
|
يوگي از انگشت‌نگاري
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
(چهارم بخش) سرخ سياره رازهاي
چگونگي و سيستمها بااهداف ، مطلب ، اين پيشين بخشهاي در:اشاره
.شديد آشنا مريخ‌نوردرهياب كاركرد
نورد مريخ اين كار راه برسر كه مشكلاتي به (شماره اين) پاياني بخش
عوارض و شناخت‌سنگها براي آن شگفت‌انگيز تلاش ونيزشرح است شده حادث
.است اختصاص‌يافته مريخ خاك طبيعي
استروم ، رابرت صفحه‌اي ، ساخت زمين غياب در آندوزيت تشكيل مورد در
ساخت زمين نبود در كه مي‌گويداين آريزونا ازدانشگاه پژوهشگري
با كه دانشمندي گاروين ، جيم.نيست روشن خوب داده ، روي چه صفحه‌اي
اين كه است باور براين دارد ، همكاري متحده ايالات فضايي برنامه
داده‌اند ، شكل را مريخ كه شناختي زمين فرايندهاي مي‌دهند نشان يافته‌ها
.مي‌شد تصور اين از پيش كه هستند آني از پيچيده‌تر بسيار
عمليات‌انگشت يك نخست‌ماموريتش ، هفته در Sojournerاين ، بر علاوه
و.داد انجام بارناكل‌بيل سازنده تركيبات ديگر از نگاري‌شيميايي
مشابه12 دقيقا آمده بدست انگشت شد ، اين‌اثر روشن بعدا چنانكه
باور به كه است زمين برسطح افتاده فرو شهابسنگ‌هاي از نمونه
پژوهشگر سويين ، مك هپ بنابراين.دارند مريخي پژوهشگران‌خاستگاه
را مريخي سنگ كه 13 بگوييم مي‌توانيم ما مي‌گويدحالا تنسي دانشگاه
مي‌خوانند SNC گروه مجموع در را شهابسنگ‌هايي چنين).كرده‌ايم تجزيه
اين شناختي كاني تركيب و (Texture) بافت آشكار تفاوت البته ،
با مشابه آذرين ، مشخصا بافت سنگ‌ها اين -نمونه‌ها ديگر با شهابسنگ‌ها
ايزوتوپي تفاوت‌امضاي نيز و دارند پريدوتيت‌ها و بازالت‌ها
هر ويژه كه عنصر يك پايدار ايزوتوپ‌هاي نسبت - (Isotope Signature)
و ماه و سنگ‌هاي‌زمين با آنها اكسيژن -است يكسان خاستگاه با سنگ دسته
آمده بدست نسبت‌هاي با آنها نئون و گازهاي‌آرگون نسبت شباهت سرانجام
،(سال 1976 در) كاوه‌هاي‌وايكينگ وسيله به مريخ سطح خاك تجزيه از
اين 12 ديگر عبارت به.هستند كوچك گروه اين مريخي خاستگاه نشانگر
كه شهابسنگي نخستينشدهاند جدا بسياري شهابسنگ‌هاي ميان از نمونه
سال 1911 ، به كه است نمونه‌اي شد ، معرفي مريخي سنگ يك عنوان به رسما
Beharia) البهاريه منطقه‌نخله در ديگر شهابسنگ حدود 40 با همراه
و كرد برخورد سگ يك به كه -سنگ اين.بود افتاده فرو مصر در (Nakhla
روي انجام‌گرفته سنجي‌هاي سن.گرفت نام (Nakhlite) نخليت-!كشت را آن
دست به تبلور سن عنوان به را سال‌پيش ميليارد عدد3/1 نمونه اين
شده يافت شهابسنگ‌هاي تمام تقريبا سن از كمتر بسيار رقمي دادند ، يعني
وديگر زمين پيدايش سن با برابر كه سال حدود 6/4ميليارد زمين ، در
فعاليت دوره شديدترين با رقمي چنين ديگر سوي از.است سيارات
سطح از عمده‌اي بخشهاي آن از ناشي گدازه‌هاي كه سطح‌مريخ ، بر آتشفشاني
شباهت‌هايي و نكته اين مجموع ، در.است همزمان پوشانده‌اند ، را سياره
-شد اشاره بدانها پيشتر كه -مريخ خاك با سنگ اين شيميايي تركيب در
خاستگاه با سنگي عنوان به را آن تا داشت آن بر را سويين مك در 1983
مريخ پوسته از حقيقت‌پاره‌هايي در شهابسنگ‌ها اين.كند مريخي‌معرفي
و شده مريخ‌كنده از شهابسنگي و سياركي پي‌برخوردهاي در كه هستند
فرو زمين به سياره‌اي بين درفضاي سرگرداني سال ميليون‌ها از پس
كد با كه است سنگي كوچك ، گروه اين عضو پرآوازه‌ترين اما.افتاده‌اند
ياخته‌اي سطح در زندگي از نشانه‌هايي شدن يافت خبر.مي‌شود شناخته ALH
بحث و -شد پخش جهان سراسر در پيش سال يك تقريبا نمونه اين در
اين كه است معتقد سويين مك مورد اين در دارد ، ادامه هنوز آن پيرامون
است ممكن و نيستند مريخ در زيستي فعاليت‌هاي بر گواهي لزوما نشانه‌ها
در سنگ اين) باشند گرفته شكل شناختي زمين فرايندهاي بوسيله صرفا
عملا امابود شده يافت جنوب قطب در شناس زمين يك وسيله به سال 1984
.(م -گشت معرفي و شناسايي مريخي سنگ يك عنوان به در 1993 بعد سال 9
يوگي كه شد نزديكي‌اش در سنگي بررسي رهسپار ،Sojournerبعدي ، گام در
تا چندگاهي‌مي‌ايستاد هراز كوتاه ، مسير اين در خودرو.شده گذاري نام
چرخ پنج كه حالي در بيازمايد ، چرخ‌هايش از يكي با را خاك پايداري
آن ، سپر كه دادند نشان رو خود دوربين‌هاي.مي‌بردند جلو را آن ديگر
برداشته باشد ، خاك رويي پوسته از نازكي لايه مي‌آمد نظر به كه را چيزي
كار به بولدوزر يك عنوان به را مي‌دهدماخودرو توضيح گالومبك.است
.برديم
يك در افتاده دام به راننده كه‌هر تكنيكي بستن كار به با سپس
با را چرخ‌هايشSojournerمي‌برد ، رشك بدان عرض كم و پاركينگ‌تنگ
به را خود وار رفتن‌خرچنگ جلو و عقب باكمي و چرخاند جا در چالاكي
سنگ سوي به خودرو كه هنگامي بعد ، روز اما.رساند نزديكي‌يوگي
جاستين آنچنانكه دهد ، انجام X پرتوي نگاري طيف آن از تا شد سرازير
شوق و شور خود از زيادي مي‌گويدكمي برنامه دانشمندان از يكي ماكي ،
) JPL جت پيشرانه آزمايشگاه در كنترل مامورين ترتيب ، بدين.داد نشان
عملا و خودرو راه سر بر كوچك بيرون‌زدگي يك پاسادنا ، در(Sojourner
كمي را خودرو كوچك ، برآمدگي همين اما.گرفتند ناديده را سنگ پاي پيش
بايوگي Sojourner آمدن ، پايين هنگام به نتيجه در و كرد بلند جا از
كه آن محض به اما.كرد آن از رفتن بالا به شروع عملا و كرد برخورد
Sojourner در شده نصب احساسگرهاي رفت بالا يوگي سطح از چرخ‌ها ، از يكي
يا و انداختند كار از را خودرو و كردند ثبت را سطح با زاويه افزايش
.كردند رها سنگ به آويزان نيمه حالت در را آن ساده‌تر ، عبارتي به
بلند JPLعمليات اتاق كنار و گوشه از نارضايتي آواي لحظه ، آن در
آويزان ، نيمه حالت در را خودرو مريخ‌نشين ، شده فرستاده تصاويرشد
اما.دادند نشان بيچاره و كارافتاده از ظاهرا و بريوگي داده تكيه
سانحه ، اين وجود با كه دادند نشان آن ، سيستم‌هاي از سريع بررسي يك
مي‌توانند كه اين در مراقبت كاركنان و است ، خوبي وضعيت در Sojourner
سنگ ، از آن ساختن جدا از پس و بيندازند كار به دوباره را Sojourner
.نداشتند ترديدي گيرند ، پيش در را بهتري راه
بر نبودند شانس خوش بدين‌حد تا آنها شد ، روشن تدريج به چنانكه اما
پژوهشگران‌فرمان‌هاي مريخ ، بر رهياب ماموريت ششمين‌روز برنامه پايه
به آن وسيله به تا كردند مخابره نشين مريخ به را نظر مورد
به مي‌شد ، خاموش مريخ شب هر طول در كه رهياب اما.شود ابلاغ Sojourner
برايان.نشد بيدار خواب از عبارتي به يا و نداد پاسخ فرمان‌ها اين
محاسبه مي‌گويديك تلخكامي با JPLبرنامه‌هاي مدير معاون مويرهد ،
تنها نهSojourner نتيجه در.شد تمام كار بعدازظهر يك قيمت به غلط
را بعد روز در عمليات توانايي بلكه بود ، افتاده كار از روز آن در
كرددر نتيجه‌گيري تيم اعضاي از يكي آنچنانكه يا و داد دست از نيز
.كند استراحت كه گرفت تصميم هفتم ، روز
براي پروازانه‌اي برنامه‌هاي‌بلند دانشمندان ترتيب ، هر به اما
و سنگ‌كاسپر دو بررسي برنامه ، اين بخش اولين.داشتند Sojourner
مريخ وسيله به شده گرفته تصاوير در كه سنگي دو است ، DooScooby
اگر دانشمندان باور به مي‌آيند نظر به سفيد شگفت‌آوري صورت به نشين
ممكن سنگ‌ها اين داشته ، وجود مريخ در ياخته‌اي سطح در زندگي روزگاري
.باشند برداشته در را آن از نشانه‌هايي است
آنها ، است ممكن كه دارد ، اشاره نكته بدين سنگ پاره دو اين سفيد رنگ
Edgett) اگت كن بـود خـواهد شـگفت‌آور اين.باشـند رسـوبي سـنگ‌هاي
سنگ‌هاي مي‌گويدزيرا آريزونا ايالتي دانشگاه از شناسي زمين ،(Ken
در شما اگر و.مي‌شوند تشكيل آب زير معمولا كه هستند چيزهايي رسوبي ،
ته‌نشين آن در رسوب مدتي براي كه باشيد داشته آب انبوهي حجم جايي
آن وارد رسوبات اين با همراه نيز ، فسيل‌هايي كه اين احتمال مي‌شده
.است زياد باشد ، شده سنگ‌ها
.برساند انجام به بايد كه دارد وظايفي خود بنوبه هم مريخ‌نشين
در خورشيد غروب و طلوع از عكسبرداري:از عبارتند آنها عمده‌ترين
.مريخ سياره چشم‌اندازهاي ديگر و مريخ ماه دو وديموس مريخ ، فوبوس
يك زمين ، همسايه پاسخ‌درباره منتظر پرسش‌هاي همه اين كنار در اما
كار تاكي Sojourner:دارد وجود ناپذير گريز ولي دهنده آزار پرسش
رندي مي‌كنيم استفاده اضافه وقت از داريم هم حالا همين ما كرد؟ خواهد
يك كاربراي شانس %، 100Sojournerمي‌گويد JPL مهندسان از يكي سن ، و
رقم اين روز ، براي 8 اما شده ، طراحي هدف اين با كه چرا دارد ، هفته
-مرداد 26-اوت روز 17 در) مي‌رسد %به 75 هفته دو براي و %به 90
راجشن Sojourner كار -روز چهلمين يا -ساعت هزارمين ،JPL كاركنان
نشانه‌هاي نخستين كه مي‌گويند آنها همه ، اين با اما گرفتند ،
از ژيروسكوپ‌ها از يكي مي‌شوند ، ديده آن كاركرد در خودرو سالخوردگي
تا كنند تنظيم را چرخ‌ها حركت بيشتري دقت با بايد آنها و افتاده كار
نسبتا و كوچك ماشين اين مجموع در اما) نخورد ، هم به خودرو تعادل
داشته شگفت‌انگيزي كاركرد -فضايي برنامه‌هاي ديگر با قياس در -كم‌هزينه
گرم درجعبه‌هاي خودرو الكترونيك تجهيزات چه اگر مجموع در(م -است
باتري‌ها تدريج به است ممكن مريخ سطح سوزناك سرماي اما مي‌شدند ، حفاظت
بررسي را آنها بار وضعيت مدام بايد مي‌گويدما وسن.برد تحليل را
براي 30 كه نيز را نشين مريخ خودرو سواي كه -عمده تهديد ديگر.كنيم
سطح پوشاندن با كه است مريخ غبار -مي‌كند تهديد شده ، طراحي كار روز
.بگذارد اثر باتري‌ها دوباره پرشدن بر است ممكن خورشيدي ، صفحات
در آرامي به مريخ‌نشين ماموريت ، باتري‌هاي نخست هفته پايان در اما
مدير ريچاردكوك ، كه مي‌آمد بنظر و بودند دوباره نيروگرفتن حال
نگراني آن مصرف تاريخ و Sojournerكاركرد مورد در رهياب ماموريت
ماشين اين كه داريم انتظار ما همه لحظه اين در مي‌كنم فكر نداردمن
بسيار ماشين كرده ، ثابت كه مي‌گويدچرا او كند كار درازي مدت براي
.است توانايي
ماموريت ، روز هشتمين درصبحگاه مي‌گفت ، راست كوك شد ، روشن چنانكه و
از پس و كرد دريافت را تازه‌اش فرمان‌هاي شد ، بيدار خواب از Sojourner
يك در گرفتن قرار از پس و كرد جدا يوگي از را خود كوچك گردش يك
.نمود آغاز را آن شيميايي تركيب وبوكشيدن آزمودن مطمئن ، موقعيت
رهياب تيم سرزنده و شاد اعضاي ،JPL در سوتر آن كيلومتر ميليون 191
به -ماه‌ها يا و -هفته‌ها براي است ممكن Sojourner رسيدند نتيجه بدين
كار پس از كوچك ، واقعا خودروي اين ساده‌تر عبارت به دهد ادامه كار
برآمد
تايم 1997:منبع
:عكس شرح
سرخ سياره سنگ‌هاي و صخره‌ها نامگذاري
بيل بارناكل 1ـ
يوگي 2ـ
كاسپر 3ـ
دوقلو قله‌هاي 4ـ
