پنجم ، شماره 1377 اكتبر 1997 ، سال مهر 1376 ، 9 پنجشنبه 17
|
|
امروز كلان‌شهر ديروز ، شهر روستا ;كرج
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
كرج شهر بي‌رويه نمادتوسعه (پيشين زورآباد) مرادآب تپه
آينده چالش‌هاي و كلان‌شهرها مهاجرت ،
توسعه و كشاورزي تبديلي ايجادصنايع دستي ، صنايع گسترش با
كوچك شهرهاي ساكنان و مهاجرت‌روستائيان روند از مي‌توان جهانگردي
كرد پيشگيري كلان‌شهرها به
...انگيزه‌ها و مهاجرت
شهرها به روستائيان روزافزون مهاجرت گوناگوني‌موجب عوامل تاكنون
بيشتر جهاني ، دوم جنگ آتش ازفرونشستن پس كه مهاجرت اين.است شده
جابجايي‌بزرگ باعث سو يك از نموده ، رخ توسعه حال در كشورهاي در
در جمعيت بي‌رويه افزايش موجب ديگر سوي از و روستاها شدن خالي جمعيت ،
ما كشور در.شده‌اند شهرها كلان يا پيكر غول شهرهاي آمدن پديد و شهرها
اين پيامد و دارد ادامه همچنان شهرها به روستاها از مهاجرت روند نيز
همچون شهرهايي افزايش و سريع گسترش صورت به مي‌توان را جمعيت جابجايي
.كرد مشاهده استانها مراكز از بعضي و كرج تهران ،
و دانشگاهي درماني ، بهداشتي ، خدمات شدن متمركز كارشناسان گفته به
كوچك شهرهاي و روستاها ماندن محروم و بزرگ شهرهاي در سالم تفريحات
ساكنان و روستائيان مهاجرت عوامل از يكي وامتيازات امكانات اين از
كارشناسان.است شده كشور بزرگ ديگرشهرهاي و تهران به كوچك شهرهاي
ياد شهرها كلان از مطالعه قابل نمونه يك عنوان به كرج شهر از همواره
.مي‌كنند
دهه سه كمتراز مدت در ناباورانه‌كرج و حيرت‌انگيز رشد آنان ، گفته به
تهران استان غرب مناطق ديگر از روستايي جمعيت مهاجرت مستقيم نتيجه
در نيز ، جنگي مهاجرين از بخشي دائمي اقامت.است شهربوده اين به
.است داشته نقش شهر اين بي‌رويه توسعه
مراد درتپه ساخت‌وساز به يازيدن دست با مهاجرين ، از توجهي قابل بخش
اوج تا كرج ، كم‌جمعيت و كوچك شهر كه شدند موجب (پيشين زورآباد)- آب
كشور كلان‌شهرهاي از يكي صورت به امروزه و بگستراند دامن تپه‌ها اين
از گوناگون خدمات عادلانه توزيع و مي‌گويند ، انتقال كارشناسان درآيد
كوچك صنعتي واحدهاي ايجاد كوچك‌و شهرهاي و روستاها به بزرگ شهرهاي
براي لازم اختصاص‌اعتبارات و ابتكارات كارگيري به و دستي صنايع به‌ويژه
اين‌مشاغل.دهد كاهش را مهاجرت روند روستاهامي‌تواند ، در شغل ايجاد
تبديلي صنايع همچون كشاورزي بخش مكمل و واسطه‌اي توليدات از ناشي اگر
به نيز را روستايي مناطق پايدار توسعه و آباداني خود باشدبه‌نوبه
.داشت خواهد همراه
البرز ، جبال سلسله به شمال از كه است تهران استان شهرهاي از يكي كرج
و فرقان و (ري)غار بخش به جنوب از و شميرانات شهرستان به شرق از
محدود (قزوين شهرستان) آبيك به مغرب از و (ساوه شهرستان) زرند
عرض دقيقه و 48 درجه و 35 طول دقيقه و 2 درجه در 51 شهركرجميشود
تقسيمات نظر از و متر آن 1307 متوسط ارتفاع.است شده واقع جغرافيايي
.مي‌شود تقسيم مركزي كرج و اشتهارد شهريار ، بخش سه كشوري‌به
انتخاب پايتخت عنوان به قزوين طهماسبكه شاه دوران و صفويه عصر در
با و يافت رونق كرج ارتباطي راه‌هاي و كاروانسراها احداث با شد ،
قاجار ، محمدخان آغا حكومت دوران در پايتخت عنوان به تهران انتخاب
و آب بودن دارا علت به و تهران با نزديكش فاصله دليل به نيز كرج
.گرفت قرار توجه مورد متعدد باغ‌هاي وجود و ييلاقي و مناسب هواي
كشور رو درشكه راه تنها درمسير كرج گرفتن قرار علت به بعدها
آسفالته جاده احداث.شد افزوده آن اهميت بر (بندرانزلي -تهران)
به تهران جاده بازسازي و وترميم (سال 1312) چالوس-كرج -تهران
مهم تقاطع يك به كرج تبديل و كرمانشاه همدان ، تبريز ، انزلي ، شهرهاي
.ساخت چندان دو را شهر اين ارتباطي موقعيت
امكانات راه‌ها ، شبكه مانند اقتصادي‌منطقه ساخت‌هاي زير به توجه با
همچنين‌موقعيت آن ، روي بر سد واحداث كرج رودخانه آب از استفاده
زمينه‌استقرار تدريج به پايتخت ، آن‌به نسبي نزديكي و كشاورزي
(1312)مقواسازي (سال 1297) كرج كارخانه‌شيميايي جمله از صنايع ،
و آموزشي همچنين‌موسسات و (سال 1318) ذوبآهن(1314) قند كارخانه
بنگاه (سال 1308) كشاورزي دانشكده يا فلاحت مانندمدرسه تحقيقاتي
(سال 1318) رازي سازي سرم موسسه و (سال 1314) حيدرآباد دامپروري
و آمد فراهم (سال 1348) كرج تهران اتوبان احداث و جهان كارخانجات
همگام.گرديد شهر ساختار و بافت در وسيعي تغييرات به منجر تحولات اين
همراه كه جديد مهاجرين و ساكنان براي مسكن نياز تامين تحولات ، اين با
شتاب كرج ، شهر توسعه به آمد ، پديد ارتباطي امكانات و صنعتي توسعه با
و شد آغاز كرج اطراف در جديد شهركهاي ساخت سرعت به و بخشيد بيشتري
سالهاي در كه كرج شهر كه به‌طوري گرفت بر در را وسيع‌تري محدوده شهر
حاصلخيز نسبتا قصبه‌اي صورت به خود همجوار مناطق همچون از 1300 قبل
خود به را زيادي جمعيت بعد سالهاي طي بود زراعي مرغوب زمين‌هاي با
و فرديس -ملارد محور مهرشهر ، نيزرجائي‌شهر ، آن محدوده و كرد جذب
.برگرفت در را اشتهارد
مهاجرت شهر اين به قبل سال از 33 كه كرج ساكن پيشه‌ور الماسي محمد
پيرامون و بود كوچك شهر يك كه روزها آن در كرج:مي‌گويد كرده‌است ،
تامين را نيازهايش بيشتر بود ، پوشانده ميوه باغ‌هاي‌بزرگ را آن
به كرج قديم جاده مسير در صنعتي كارخانه‌هاي به‌مرور كه بعدها.مي‌كرد
آن در هنوز كرج اما شد ، افزوده نيز كرج جمعيت به شد ، ايجاد تهران
هويت اين معرفي در كشاورزي دانشكده و مي‌شد محسوب فرهنگي شهر يك زمان
شهر ، به زمين سوداگران و بسازوبفروش‌ها هجوم با اما.داشت محوري نقش
از يكي پيش سال دو حتي رفت ازبين ديگري ، از پس يكي آن ميوه باغ‌هاي
مردم مخالفت با كه بود ميوه بزرگ باغ يك ازبين‌بردن درصدد بنيادها
و ميوه باغ‌هاي حفظ براي سخت‌تري ضوابط بايد من به‌نظر.شد روبه‌رو
جلوگيري شهر اين بي‌رويه گسترش از تا درآيد به‌اجرا كرج كشاورزي اراضي
.شود
در برابر 210060 جمعيتي درسال 1355 شهر اين مي‌دهند نشان سرشماري‌ها
سال 1375 در و برابر 812936 سال1370 در برابر 275100 ، سال 1365
در جمعيت افزايش شدت.است داده جاي خود در را برابر 1072296 جمعيت
به درصد برابر 4/2 رشدي با سال 1370 از كه است بوده طوري شهر اين
.است رسيده سال 1375 در درصد 7/5
شهرستان خاص ويژگي‌هاي به باتوجه نشان‌مي‌دهد آمده عمل به پيش‌بيني‌هاي
و رسيد خواهد نفر از 000/000/3 بيش به سال 1400 در آن جمعيت كرج ،
برنامه‌ريزي‌هاي منطقه اين در ساكن شهروندان نياز تامين است بديهي
در سكونت لازم نيازهاي ديگر و شهري خدمات به ساماندهي براي اساسي
.مي‌طلبد را شهرها
گرديد كرج به مهاجرت و جمعيت سببرشد اخير دهه‌هاي طي كه عمده‌اي علل
نيروي جذب و گذشته در كشور صنعتي‌شدن سياست اجراي:از عبارتند
روند گرفتن شتاب قطبكشاورزي ، از بويژه بازار اين براي كار
در شغلي فرصتهاي وجود تهران ، با مجاورت علت به كرج در شهرنشيني
تهران ، شهر با مقايسه در مسكن قيمت بودن پايين كرج ، اطراف صنايع
و تهران ارتباطي راه سر بر گرفتن قرار و جغرافيايي مناسب موقعيت
آب تفاوت‌هاي و كرج منطقه هواي لطافت همچنين و كشور غرب و شمال مناطق
.آن ييلاقي و تفريحي ويژگي و هوايي و
جنگزده روستاهاي و شهرها راساكنان كرج مهاجران درصد كلي 2/21 بطور
تشكيل كشور غربي شمال و استان‌هاي‌غربي مهاجران را آن درصد و2/45
.مي‌دهند
شعبه‌هاي تمركز و تهران استان واحدجمعيتي دومين عنوان به بزرگ كرج
بسياري دفاتر داشتن قرار همچنين و كشوري ارگان‌هاي و استان كل ادارات
موسسات و صنعتي كارخانجات كه تحقيقاتي موسسات عالي ، آموزش مراكز از
.مي‌رود شمار به منطقه‌اي تصميم‌گيري مهم مراكز از خدماتي ، و كشاورزي
ظرف پيش‌بيني‌مي‌شود كرج شهر در ويژگي‌هايي چنين جمع‌آمدن به توجه با
.شد خواهد مبدل ديگري شهربه‌تهران اين آينده سال سه
و پيشينه مورد در جامعي اطلاعات كه آزاد دانشگاه استادان از يكي
با غول‌پيكر شهر يك به امروز كرج اگر:مي‌گويد دارد شهر تحولات‌اين
است ، شده پنهان بيكاري درواقع يا كاذب مشاغل دارندگان از انبوهي
اقتصادي زندگي.است شهر اين اطراف روستايي مناطق به كم‌توجهي نتيجه
دامداري و كشاورزي فعاليت‌هاي بر ديرباز از ما كشور روستاهاي در
نيروهاي روزافزون مهاجرت براثر زيستي روند اين.است بوده استوار
عمل در و است نابودي شرف در قديمي كار نيروي شدن فرسوده و جوان
.است شده رها خود به‌حال آبيزارها ، حتي و ديم زمين‌هاي از بسياري
كهن ابزار و همان‌وسايل با كه نمي‌كند صرف جوان نيروهاي براي درواقع
فلان چون‌مي‌بينند بدهند ، ادامه روستا در كشاورزي و دامداري كار به
ياآدامس‌فروشي سيگار راه از كرج شهر در آنها ، همسايه يا فاميل
وكم‌دردسر آسان شغل‌هاي وسوسه.دارد درامد كشاورز يك برابر چندين
به كوچك شهرهاي و روستاها از را جوان كار نيروهاي انگلي و كاذب اما
و دلالي فعاليت‌هاي كه كنيد نگاه حاضر درحالكرجميكشاند همچون مناطقي
نسبت به‌همان است ، كرده رشد اندازه تاچه كرج گذشته‌در دهه يك در تجاري
.است شده خالي كارامد و جوان نيروهاي از روستاها
پيرامون ، بحث‌هايي انقلاباسلامي پيروزي نخست درسال‌هاي:مي‌افزايد وي
و توليدي فعاليت‌هاي به مايل كه كساني به ويژه امتيازات و وام اعطاي
حد از اما شد ، مطرح مي‌باشند ، كوچك شهرهاي و روستاها در اقامت
كرج شهر غيرعادي رشد شاهد ما امروز درنتيجه نرفت شايعات‌فراتر
شهر اين جمعيت سال 1400 حدود يعني آينده در براورد ، يك طبق و هستيم
جمعيتي چنين نيازهاي تامين قطع ، به‌طور و خواهدرسيد نفر ميليون به 3
شغلي لازم زمينه‌هاي ايجاد با به‌مرور ، بايد پسبود خواهد مشكل بسيار
مكانيزه به كمك دستي ، صنايع روستايي ، صنايع توسعه و ايجاد ازجمله
زمين‌هاي بردن زيركشت به‌منظور فشار تحت آبياري ترويج و كشاورزي شدن
به و كنيم فراهم روستاها در را جوان نيروهاي ماندگاري موجبات باير ،
مراكز سالم ، تفريحات درماني ، خدمات قبيل از لازم امكانات آن ، موازات
.بگسترانيم روستاها در نيز را دانشگاهي
