پنجم ، شماره 1377 اكتبر 1997 ، سال مهر 1376 ، 9 پنجشنبه 17
|
|
همشهري خبرنگار با گفتگو در
برابر در مقاومت‌مرا صداي هيچكس:حكمتيار
نشنيد طالبان
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
بيمارستان‌گريستم در سرخ ارتش زخمي سرباز براي
نمي‌كنم شركت اوباشند نمايندگان يا ظاهرشاه كه جلسه‌اي در
مشترك‌در دفاع براي را مسعود رباني‌و دعوت بارها شما:همشهري
كرديد رد طالبان برابر
پاگذاشت زير را آن اما بستيم رباني‌پيمان با بار سه:حكمتيار
:اشاره
.است افغانستان كهنه‌كار سياسيون از اسلامي حزب رهبر حكمتيار گلبدين
افغانستان تحولات بر گوناگون پيمان‌هاي و اتحادها قالب در تاكنون وي
متحدان به نسبت شكوه‌آميز لحني با وي زير ، مصاحبه دراست گذاشته اثر
.مي‌گويد سخن گذشته‌ها از (مسعود و رباني) خود سابق
صدري محمود
.اسمي‌بناميم چه به را شما حكمتيار ، نمي‌دانيم آقاي:همشهري.
اسلامي؟ رهبرحزب شويد؟ خوانده نامي به‌چه مي‌دهيد ترجيح خودتان
تجددخواه؟ پشتون‌هاي رهبر سابق ، يا نخست‌وزير
.حكمتيار فقط:حكمتيار.
نقش خود براي شما اگر زيرا.گفتگوست پايان معناي به اين:همشهري.
.مي‌شود غيرممكن مصاحبه ادامه نباشيد قائل سياسي
بيشتر را حزباسلامي من.نيست ونخست‌وزيري حزب بحث:حكمتيار.
افغانستان در كه صورت‌است اين به فعلا بحث‌نخست‌وزيري.مي‌پسندم
به بنا من.نيستم يا هستم نخست‌وزير من كند كه‌تعيين نيست مرجعي
وارد و كردم قبول را نخست‌وزيري پست ديگر ، احزاب اصرار و درخواست
سال رباني و ما بين معاهده‌اي كه بود احزاب اصرار به بنا.شدم كابل
.شدم نخست‌وزير من آن طبق كه گرفت صورت گذشته
نيز آن پس‌از.نگرفت صورت موافقتنامه‌التزامات اين به نسبت اما
من نباشد ، يا باشد رباني‌رئيس‌جمهور آيا كه صورت‌نگرفت توافقي هيچ
درباره كه اندازه آن من به‌اعتقاد.نباشم يا باشم نخست‌وزير
ابهامي من نخست‌وزيري درباره دارد وجود ابهام رباني رياست‌جمهوري
اما گذاشت سر پشت را رياست‌جمهوري‌اش توافقي دوران رباني زيرا.نيست
نخست‌وزير رباني با توافقنامه‌اي موجب به من آنكه حال نكرد كناره‌گيري
.شدم
را آن كه رباني آقاي رياست‌جمهوري از دوراني همان در شما:همشهري.
شما كار اين معني آيا.پذيرفتيد را نخست‌وزيري مي‌دانيد ، غيرقانوني
مي‌دانستيد؟ قانوني را رباني مرحله آن در كه است اين
قانوني را رباني (زمستان 74) معاهده‌دوم زمان از ما:حكمتيار.
.مي‌دانستيم
است‌چون خارج رباني و شما ازاختيار نيز قضايا باقي:همشهري.
رباني تاآخر شما يعني.شد منحل حمله‌طالبان با شما مشترك حكومت
قانوني‌مي‌دانستيد؟ را
من يا است رئيس‌جمهور رباني آقاي كه اين‌نيست مسئله اصلا:حكمتيار.
بايد.گفت سخن قانوني دولت از افغانستان در نمي‌توان اصلا.نخست‌وزير
به انتخابات؟ ائتلاف؟ احزاب؟ توافق چه؟ يعني قانوني حكومت كنيم مشخص
افغانستان در اصلا نيست؟ مشخص چيز هيچ هستيم؟ مجهز قانوني منبع كدام
قانوني ، حكومت به رسيدن براي معتقديم ما.ندارد وجود قانوني حكومت
دولتي و كنند برگزار انتخابات كه برسند توافق به هم با بايد احزاب
.خاص گروه نه باشد مردم خدمت در كه دهند تشكيل
دچار باطل دور به را شما كه دارد تناقض طرح اين ولي:همشهري.
اجتماعي و سياسي نهاد هيچ شما خود گفته به كه كشوري در.مي‌كند
شود؟ انتخابات برگزاري متولي مي‌خواهد كسي چه ندارد وجود پرقدرتي
كار اين مي‌بينيم كنيم ، بررسي قضيه‌را عملگرايانه اگر:حكمتيار.
سياسي ، نظر از افغانستان جريانات در كه نيروهايي اگر.است شدني
بيايند دارد بستگي آنها به صلح و جنگ و مطرح‌اند اجتماعي و نظامي
موقت دولت مي‌توان صورت آن دركرد كاري مي‌توان بپذيرند ، را آتش‌بس
.داد تشكيل را غيرائتلافي
افغان‌نيز گروههاي ديگر كه‌بگذريم ، غيرائتلافي واژه از:همشهري.
جنگ قطع سياست‌رسمي‌اشان نيز آنها ارائه‌مي‌كنند ، شما شبيه طرح‌هايي
كابل كردن غيرنظامي احمدشاه‌مسعوددرباره اخيرا كه همين‌طرحي است ،
نزديك هم به را شما مشتركات اين چرا.شماست طرح مانند دادتقريبا
نمي‌كند؟
چند درحال‌حاضر ببينيد.داريم خيلي‌تفاوت هم با ما:حكمتيار.
فعلي وضعيت به پايان‌دادن براي افغان گروههاي مختلف‌بين ديدگاه
به قادر ديدگاهها اين از هيچيك اسلامي حزب نظر از داردكه وجود
نظامي راه‌حل و جنگ به عده‌اي.نيست افغانستان در آرامش و صلح ايجاد
اينكه به توجه با و مي‌كنند تاكيد افغانستان مشكل به دادن پايان براي
امكان‌پذير خارجي كمك بدون افغانستان در نظامي درگيري و جنگ ادامه
بر ديگري گروه.هستند خارج به وابسته لاجرم ديدگاه اين طرفداران نيست
همه حكومتي چنين طريق از معتقدند و دارند تاكيد ائتلافي حكومت ايجاد
راه اين كه داد نشان تجربه اما.باشند داشته سهمي مي‌توانند گروهها
جمله از افغانستان ائتلافي حكومت‌هاي همه تاكنون.نيست امكان‌پذير
آن نظاير و سالنگ ائتلاف دره‌پنجشير ، ائتلاف رباني ، و من مشترك حكومت
.ريخت فرو ماه چند حداكثر يا هفته دو يكي از بعد
است اساساامريكايي طرح اين.جرگه‌هستند لويي طرفداران سوم گروه
تاكيد انتخابات چون‌بر ما اما.است سلطنتي اعاده‌نظام آن هدف و
حكومت‌هاي كه وقتي.حمايت‌مي‌كنيم غيرائتلافي موقت ازحكومت داريم
بانظام‌هاي تركيه و هند مانندپاكستان ، كشورهايي در ائتلافي
فرجام به افغانستان در داريد انتظار چطور نمي‌آورند دوام چندحزبي
ارتشهاي و مستقل نفوذ تحت مناطق كه را احزابي مي‌توان چطور برسند؟
داد؟ جا ائتلافي دولت قالب در دارند مستقل
شماهم غيرائتلافي دولت طرح مي‌توان‌گفت ترتيب اين به:همشهري.
احزاب اوليه توافق به دست‌كم دولتي هر تشكيل زيرا.نيست امكان‌پذير
.است ائتلاف همان به‌نوعي اين و دارد بستگي
مااز منظور.ديگري چيز ائتلاف است‌و چيزي توافق نه ، :حكمتيار.
اما.تقسيم‌نشود احزاب بين كه‌وزارتخانه‌ها است اين غيرائتلافي
.نيست ائتلاف توافق ، اين معناي اما.است لازم اوليه توافق به‌هرحال
را شما شعار همين مسعود افغان‌ازجمله رهبران ديگر:همشهري.
عمل ولي‌در.هستند كابل شدن خواستارغيرنظامي هم آنها.مي‌دهند
شما نظر به..و دارند شكوه خارجي مداخله از هم آنهانميافتد اتفاق
فكر.است متفاوت آنها عمل ولي مي‌دهند شعار يك همه كه كجاست مشكل
توان طالبان يعني شما حريف اينكه يا داريد ملي وحدت مشكل شما مي‌كنيد
موانع با جنوبي بخش‌هاي در طالبان مثلا.دارد بالايي فرهنگي انطباق
....صفحات‌شمالي تا بود مواجه كمتري
طالبان‌در مي‌گويند كه نيست اين‌درست.كنم شروع آخر از:حكمتيار.
با تمام يك‌سال اسلامي حزب نيروهاي.روبرونشدند مقاومت با جنوب
را آنان مقاومت صداي جهان در كسي اما.طالبان‌جنگيدند نيروهاي
.نشنيد
عبوركردند پاكستان در چمن مرز سال 73از در طالبان آنكه مجرد به
ولي ادامه‌يافت مقاومت اين نيز بعدها.شدند روبرو مقاومت با
.ندارند اطلاع درايران ما دوستان ظاهرا
طالبان اشغال به ماه حدود 5 هرات تا قندهار فاصله ولي:همشهري.
منتشر شمال نبردهاي نظير جدي جنگهاي درباره گزارشي هرگز و درآمد
.نشد
لوگر ، شهر ، ميدان غزني ، هلمند ، زابل ، در ولي بله ، :حكمتيار.
.بوديم تنها جنگها اين همه در ومابود جنگ مناطق ديگر و پكتيا
...كردند حمايت طالبان از مسعود و رباني جناب مقطع آن در
.مي‌كند ادعايي چنين كه‌كسي است بار نخستين:همشهري.
نفع‌طالبان به مدام زمان آن در تلويزيون‌كابل و راديو:حكمتيار.
.كرد مالي كمك طالبان به رباني دولت حتيميكرد تبليغ
نيست؟ دشوار براي‌شما ادعا اين اثبات:همشهري.
آن‌زمان در رباني استاد.دارم حرفهاسند اين همه براي:حكمتيار.
با زماني ربانيحمايتشود بايد و است طالبان‌خودجوش حركت مي‌گفت
.بود رسيده كابل به گروه اين كه شد مخالف طالبان
هلمند ، طالبان‌به حتي آنكه از پيش دولت‌رباني مواضع ولي:همشهري.
.شمامي‌فرمائيد كه بود اين از برسندغير هرات و نيمروز
نيز هرات در اسماعيل‌خان با طالبان درگيري زمان تا رباني:حكمتيار.
طالبان ظهور اول سال دو در جبهه‌ها در اصلا.نبود طالبان جدي مخالف
.نمي‌جنگيد آنها با ما جز كسي
در بوديداما ديگران و شما شرقي وجنوب جنوب جبهه‌هاي در:همشهري.
.بودند طوايف و رباني وابستگان غربي جنوب جبهه‌هاي
وجمعيت اسلامي حزب نيروهاي مقاطعي‌همزمان در البته:حكمتيار
من كه شد باعث ما هردو عليه طالبان جنگطالبانجنگيدند با اسلامي
رفتم كابل به من اماوقتي.بروم كابل به و كنم رباني‌توافق با
مسعود.نمي‌كنيم تحمل كابل در را حكمتيار حضور ما گفتند آمريكايي‌ها
.نكرد استفاده خوب اسلامي حزب نيروهاي از نيز
هزار بيش‌از 40 مي‌شد گفته كه شما مقطع‌نيروهاي آن در پس:همشهري.
چه‌كردند؟ هستند ، تن
نتوانيم ما كه بود شده تنظيم خارج از گونه‌اي به معادلات:حكمتيار.
.بود مسعود از حمايت فقط هدف.بكنيم كاري
مي‌دانيد؟ دسيسه راقرباني خود شما يعني:همشهري.
اصلاحزب.بود خطرناكي توطئه.طوراست همين بي‌ترديد:حكمتيار.
بين‌المللي توطئه معرض در افغانستان از شوروي قواي خروج از پس اسلامي ،
توافق جريان در ما.بودند دخيل آن در واشنگتن و مسكو كه گرفت قرار
افغانستان از سرخ ارتش خروج درباره شوروي و آمريكا بين ژنو
.شديم قرباني و گرفتيم فرار وجه‌المصالحه
برنامه در چرا پس تحليلي‌معتقديد چنين به كه شما:همشهري
بود ، داده تشكيل باثباتي حال‌حكومت هر به كه نجيبالله سرنگوني
شديد؟ سهيم
كه‌در دوره‌اي از.مي‌شناختيم خيلي‌پيش از را نجيب ما:حكمتيار.
يعني بود شده تشكيل جداگانه اسلامي و كمونيستي جنبش‌هاي كابل دانشگاه
حتي اخير سالهاي رويارويي من.داشتيم درگيري هم با دائم سال 47
طبيعي نتيجه شد منجر افغانستان به روسي قواي ورود به كه را جنگهايي
كنار نجيب حكومت كه كرديم تاكيد ما چرا اما.مي‌دانم رويارويي‌ها آن
وي حكومت و نجيب:بدهد ائتلافي غير موقت حكومت به را خود جاي و برود
ژنرال‌هاي كه بود داده تشكيل (ميليشيا) نظاميان شبه بر متكي حكومتي
اين از نجات براي ما.داشتند موثري نقش آن در دوستم جمله از ازبك
حكومت بر نجيب اما.شود تشكيل غيرائتلافي حكومت بايد مي‌گفتيم وضع
كه فرستادند پيام من براي گورباچف حتي و نجيب.مي‌كرد تاكيد ائتلافي
براي حتيميشود حل مشكلات كنند توافق هم با وطن و پرچم اسلامي ، حزب
خود گذشته از و نيستند ديگركمونيست اينها كه مي‌كردند مااستدلال
ائتلافي حكومت اينها با شما نداردكه وجود دليلي و هستند نادم
صورت بالاخره‌توافق.كرديم هم زمينه‌مذاكراتي اين در.ندهيد تشكيل
به مي‌گرفتند پست كه كساني فهرست ملل سازمان طريق‌نماينده از و گرفت
مسالمت‌آميز انتقال براي چيز همه و پذيرفت هم نجيب.شد ارسال كابل
و داد روي ناخواسته‌اي اتفاق اثنا همين در اما ;شد آماده قدرت
.داد روي كابل در شبه‌كودتايي مانند و شدند فعال كارمل ببرك هواداران
حكومت‌نجيب با خشن برخورد مرحله‌مخالف اين در شما يعني:همشهري.
گيرد؟ قدرت‌صورت انتقال مسالمت‌آميز به‌شيوه مي‌خواستيد و بوديد
واردكابل مسلحانه صورت به مجاهدين‌نبايد گفتيم ما:حكمتيار.
حكومت يك به نجيب قدرتنشود تشكيل ائتلافي حكومت كمونيست‌ها با.شوند
همه نجيب.شوند منحل كمونيست نظاميان شبه.شود منتقل غيرائتلافي
.نيافت فرصت و شد كودتا قرباني اما كرد قبول را اينها
در شركت براي را آنها دعوت مدعي‌اندشما مسعود و رباني:همشهري.
كمونيست را او بارها كه دوستم با شديد حاضر اما نپذيرفتيد دولت
در كه حكمتيار و مسعود رباني ، چرا واقعا.كنيد همكاري ناميده‌ايد
با امروز نمي‌توانند بود يكديگر كنار در نامشان هميشه مقاومت دوران
.كنند كار هم
حكمتيار نام و است مسعود هميشه‌نام ايران در البته:حكمتيار.
;تشكيل‌نداديم دولت دوستم با ماهرگز حال هر به اما.است غايب
بار هر و توافق‌رسيديم به كار اين براي چندبار رباني آقاي با ولي
پيمان آنها با پيشاور در بار يكگذاشتند پا زير خودرا توافق آنها
شما به را حكومت همه حاضريم گفتيم رباني استاد به حتي و بستيم
.گذاشتند كليدي پست‌هاي در را كمونيست‌ها آنها اما.بسپاريم
نمي‌گذاريم ما كمونيست‌هاگفتند.شدم نخست‌وزير من كه ديگر يك‌بار
كابل بر رباني نبود معلوم مقاطعي در مثلاشود پايتخت وارد حكمتيار
ما باباجان ، ژنرال يا مجيد ژنرال مانند كمونيست‌هايي يا مي‌راند حكم
.كرديم ايثار بارها
پيمان وارد بادوستم ، مرحله اين از پس شما خود ولي:همشهري.
.شديد نظامي -سياسي
ما براي وحدت ابتداحزب دارد ، سابقه نزديكي اين نه:حكمتيار.
در.كرديم مذاكره دوستم با وحدت وساطت‌حزب با ما.فرستاد پيغام
دولت كه سه‌چهارحزب با كه بود اين مرحله اين در ما كار واقع‌تنها
را كار اين بايد و.همين.بستيم هماهنگي پيمان مي‌جنگيد آنها با كابل
.مي‌كرديم
اما.است پذيرفتني و كارواقع‌بينانه اين سياسي عرف در:همشهري.
و بگيريد به‌كار ديگري حوزه در را واقع‌بيني اين شمانمي‌توانستيد
را سياسي ثبات كمونيست مهره چند حفظ با رباني دولت دهيد اجازه مثلا
بازگرداند؟ افغانستان به
و.بود كنترل‌كمونيست‌ها در كابل.نبود اين‌طور جريان:حكمتيار.
بحث اصلاكردند آغاز اسلامي حزب راعليه جنگ كمونيست‌ها همين
.نبود امنيت‌سازي و حكومت‌سازي
شما حزب جنوب و شمال نيروهاي شكل‌گيري و اخير تحولات در چرا:همشهري.
هستيد؟ افغانستان پشتون‌هاي واكنش نگران آيا نيست؟ فعال
هم است به‌بيگانگان وابسته شمال جبهه هم ما اعتقاد به:حكمتيار.
طالبان و است روسيه اطلاعاتي به‌سازمان‌هاي وابسته مسعود.جنوب جبهه
.امريكا از ديگري و است روسيه از يكي سلاح و پول.امريكا به
بجنگد بخواهد كه است‌هركس افغانستان در مبارزه خصلت اين:همشهري.
.مي‌گيريد سلاح كجا از شما خود.كند وارد خارج‌اسلحه از است ناگزير
.نمي‌گيريم سلاح جايي از ما:حكمتيار.
.است رفته بين از حزباسلامي نظامي شاخه بگوئيم بايد يعني:همشهري.
.است بيشترسياسي ما فعاليت امروز اما.نه:حكمتيار.
را تشكيلاتي براي‌كار لازم سياسي قابليت‌هاي اسلامي حزب:همشهري.
دارد؟
در تحولي هيچ.است حزبافغانستان فراگيرترين اسلامي حزب:حكمتيار
در.باشد نداشته نقش آن در ما حزب كه داد روي‌نخواهد افغانستان
.نقاط ساير در و كابل در جنوب ، در شمال ،
سالهاي در اما داريد شهرت سياسي واقع‌گراي به‌عنوان شما:همشهري.
منظور.مي‌كنند ياد اسلامي بنيادگراي به‌عنوان شما از امريكايي‌ها اخير
چيست؟ آن طرح از هدفشان و لفظ اين از آنها
استعمار با محورمبارزه بر را خود مبارزه آغاز از ما:حكمتيار.
ما از بارها شوروي برابر در مقاومت زمان در.كرديم استوار غرب و شرق
سفير ريگان ، رياست‌جمهوري زمان در.شد انتقاد موضع‌گيري اين به‌خاطر
من.شماست با ديدار خواستار ريگان گفت من به ملل سازمان در پاكستان
حاضر من ولي.مي‌كني ضايع را ما:گفت و كرد تعجب سفير.نپذيرفتم
ديگري كار براي من گفتم.نيويورك به كرد تلفن الحق ضياء حتي.نشدم
.ملل سازمان عمومي مجمع در شركت يعنيآمدهام امريكا به
همه سراسري درباره‌اجلاس بحث‌هايي اخيرا حكمتيار ، آقاي:همشهري.
باشند داشته شركت آن در هم ظاهرشاه از نمايندگاني كه افغان گروههاي
...است پذيرفته را آن هم رباني.است شده مطرح
.نمي‌كنم شركت نمايندگانش‌باشند يا ظاهرشاه كه جلسه‌اي در:حكمتيار.
بازهم باشد چنين‌جلساتي در افغانستان ملت خير اگر حتي:همشهري.
نمي‌كنيد؟ شركت
بين را خود كه‌مشكل است اين در افغان‌ها مصلحت و خير:حكمتيار.
.كنند حل الافغاني
در گرسنگي و پايان‌جنگ به ظاهرشاه با مذاكره اگر حتي:همشهري.
.آن‌مخالفيد با شود منجر افغانستان
ولي.داريم تاكيد هم آتش‌بس بر.نمي‌كنيم نفي را مذاكره ما:حكمتيار.
.نيست افغانستان بحران راه‌حل جلسات اينگونه معتقديم
جمله از شما بلندپايه‌حزب اعضاي از تعدادي گذشته هفته:همشهري.
چيست؟ آن علت.اخراج‌شدند پاكستان از حاجي‌فريد
از حتي كه مي‌كنند نفوذ اعمال پاكستان در خاصي حلقه‌هاي:حكمتيار.
واكنش با اسلامي حزب اعضاي اخراج اما.هستند خارج هم دولت اراده
.كردند اعتراض آن به روزنامه‌ها.شد روبرو عمومي
آنجا در برويد به‌افغانستان بگيريد تصميم زماني شما اگر:همشهري.
داريد؟ سراغ امني نقطه
و هستم مبارزه اهل من.است امن برايم بروم بخواهم هرجا:حكمتيار.
كسي براي.نيست نبرد صحنه‌هاي از دوربودن از سخت‌تر چيز هيچ برايم
.است خسته‌كننده آرامش ، دارد ، آرمان كه
مرگ‌هاي حتما كهنه‌كار چريك يك به‌عنوان شما.سئوال آخرين:همشهري.
شده‌ايد؟ متاثر دشمني هيچ مرگ از تاكنون آيا.ديده‌ايد زيادي
و آشنايان همه و شهيدشده‌اند جنگ در من برادر دو و پدر:حكمتيار.
فقط اسلامي حزب نفره بنيانگذاران 12 از.زندان‌افتاده‌اند به فاميلم
من نزديكي در.نكشته‌ام را كسي تاكنون من ولي.مانده‌ام زنده من
حتي.نزده‌ام دشمني گوش به سيلي حتي من ولي.كشته‌شده‌اند كسان بسياري
.گريستم بيمارستان در ارتش‌سرخ زخمي سربازان از يكي براي يك‌بار
.مي‌كند تبديل خوش‌آينده‌اي سياسي رهبر به را شما اين:همشهري.
.باشيد سلامت:حكمتيار.
