پنجم‌ ، شماره‌ 1379‏‎ اكتبر 1997 ، سال‌‏‎ مهر 1376 ، 12‏‎ يكشنبه‌ 20‏‎


ايران‌‏‎ به‌‏‎ رو‏‎ پنجره‌اي‌‏‎
سال‌ 1997‏‎ تقويم‌‏‎
ايران‌‏‎ طبيعت‌‏‎ و‏‎ فرهنگ‌‏‎ از‏‎ ديدني‌‏‎ تصاويري‌‏‎ با‏‎
ايران‌‏‎ فرهنگي‌‏‎ صنايع‌‏‎

اسطوره‌اي‌‏‎ نه‌‏‎ انتزاعي‌‏‎ برداشتي‌‏‎


شكر‏‎ كارگرداني‌‏‎ به‌‏‎.‎..مرا‏‎ پنهان‌‏‎ اين‌‏‎ نمايش‌كيست‌‏‎ از‏‎ نقدگونه‌اي‌‏‎
خداگودرزي‌‏‎

هم‌اكنون‌‏‎ گودرزي‌‏‎ خدا‏‎ كارگرداني‌شكر‏‎ به‌‏‎.‎.‎.‎مرا‏‎ پنهان‌‏‎ اين‌‏‎ نمايش‌كيست‌‏‎
.است‌‏‎ صحنه‌‏‎ روي‌‏‎ بر‏‎ شهر‏‎ تئاتر‏‎ سوي‌‏‎ چهار‏‎ سالن‌‏‎ در‏‎
مدرس‌‏‎ تربيت‌‏‎ ازدانشگاه‌‏‎ تئاتر‏‎ كارگرداني‌‏‎ رشته‌‏‎ فارغ‌التحصيل‌‏‎ گودرزي‌‏‎
بخاطر‏‎ را‏‎ دهم‌ ، پرواز‏‎ روز‏‎ صبح‌‏‎;نمايشهايي‌مانند‏‎ تاكنون‌‏‎ و‏‎ است‌‏‎
كارگرداني‌اش‌‏‎ و‏‎ بازيگري‌‏‎ كارنامه‌‏‎ در‏‎ را‏‎.‎.‎.‎و‏‎ سكوت‌‏‎ بسپار ، زيباترين‌‏‎
اجرا‏‎ باستاني‌‏‎ حسن‌‏‎ از‏‎ نوشته‌اي‌‏‎ كه‌براساس‌‏‎ نمايش‌‏‎ اين‌‏‎ مضمون‌‏‎.‎است‌‏‎ داشته‌‏‎
ازرنجهاي‌‏‎ قسمتي‌‏‎ شرح‌‏‎ و‏‎ بوده‌‏‎ ملي‌‏‎ كهن‌‏‎ داستانهاي‌‏‎ از‏‎ برگرفته‌‏‎ مي‌شود ، ‏‎
.است‌‏‎ شاهنامه‌‏‎ سرودن‌‏‎ راه‌‏‎ در‏‎ فردوسي‌‏‎
او‏‎ ذهنيت‌‏‎ ناگهان‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ اسفنديار‏‎ و‏‎ رستم‌‏‎ رزم‌‏‎ سرودن‌‏‎ حال‌‏‎ در‏‎ فردوسي‌‏‎
كه‌‏‎ بسياري‌‏‎ دردهاي‌‏‎ و‏‎ غم‌‏‎ از‏‎ و‏‎ شده‌‏‎ ظاهر‏‎ برابرش‌‏‎ در‏‎ رستم‌‏‎ و‏‎ مي‌گيرد‏‎ جان‌‏‎
سهراب‏‎ دردكشتن‌‏‎ از‏‎ رستم‌‏‎.‎مي‌كند‏‎ گله‌‏‎ زده‌ ، ‏‎ رقم‌‏‎ او‏‎ سرنوشت‌‏‎ در‏‎ فردوسي‌‏‎
رويين‌تن‌‏‎ اسفنديار‏‎ با‏‎ نابرابرش‌‏‎ جدال‌‏‎ رودابه‌ ، ‏‎ همسرش‌‏‎ مرگ‌‏‎ از‏‎.‎مي‌گويد‏‎
...و‏‎
به‌‏‎ آشنا‏‎ از‏‎ خصوص‌‏‎ كه‌به‌‏‎ فريبي‌‏‎ دارد ، ‏‎ فريب‏‎ بر‏‎ فراواني‌‏‎ تاكيد‏‎ اثر‏‎ متن‌‏‎
به‌همين‌‏‎ و‏‎ دانسته‌‏‎ بشر‏‎ راه‌‏‎ چراغ‌‏‎ را‏‎ اثرخرد‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ او‏‎.‎مي‌رسد‏‎ انسان‌‏‎
.آغازمي‌كند‏‎ را‏‎ قصه‌‏‎.‎.خرد‏‎ و‏‎ جان‌‏‎ خداوند‏‎ نام‌‏‎ بابيت‌به‌‏‎ جهت‌‏‎
از‏‎ كارگردان‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ برخوردار‏‎ ساده‌‏‎ داستاني‌‏‎ طرح‌‏‎ يك‌‏‎ از‏‎ داستان‌‏‎ اين‌‏‎
معطوف‌‏‎ نمايش‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ تماشاگر‏‎ نظر‏‎ مختلف‌‏‎ طرق‌‏‎ به‌‏‎ مي‌كندتا‏‎ سعي‌‏‎ اثر‏‎ ابتداي‌‏‎
.وادارد‏‎ اثر‏‎ در‏‎ بيشتر‏‎ تعمق‌‏‎ طرف‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ او‏‎ حال‌‏‎ عين‌‏‎ در‏‎ و‏‎ كند‏‎
يك‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ مي‌شود‏‎ آغاز‏‎ سالن‌انتظار‏‎ از‏‎ چهره‌‏‎ سفيد‏‎ مردي‌‏‎ ورود‏‎ با‏‎ نمايش‌‏‎
كه‌‏‎ حالي‌‏‎ در‏‎ وي‌‏‎.دارد‏‎ ديگر‏‎ دست‌‏‎ در‏‎ كوچك‌‏‎ زنگوله‌اي‌‏‎ و‏‎ بزرگ‌‏‎ كتابي‌‏‎ دست‌‏‎
.مي‌رود‏‎ پيش‌‏‎ اجرا‏‎ سالن‌‏‎ سوي‌‏‎ به‌‏‎ آهسته‌‏‎ مي‌نوازد ، ‏‎ آرامي‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ زنگوله‌‏‎
متن‌‏‎ به‌‏‎ راخودم‌‏‎ كتابدار‏‎ پير‏‎ اين‌‏‎:‎بود‏‎ گفته‌‏‎ مورد‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ گودرزي‌‏‎
.بكشانم‌‏‎ صحنه‌‏‎ داخل‌‏‎ به‌‏‎ سوال‌‏‎ يك‌‏‎ با‏‎ را‏‎ تماشاگر‏‎ تا‏‎ افزودم‌‏‎
ايستاده‌اند‏‎ ثابت‌‏‎-زارعي‌‏‎ افشين‌‏‎ و‏‎ گودرزي‌‏‎ شكرخدا‏‎ -بازيگران‌‏‎ صحنه‌‏‎ روي‌‏‎
كرده‌‏‎ حركت‌‏‎ درمي‌آورد‏‎ صدا‏‎ به‌‏‎ كه‌پيركتابدار‏‎ زورخانه‌اي‌‏‎ زنگ‌‏‎ صداي‌‏‎ با‏‎ و‏‎
.مي‌گويند‏‎ تجربي‌شان‌‏‎ كار‏‎ و‏‎ نمايششان‌‏‎ از‏‎ به‌تماشاگران‌‏‎ رو‏‎ و‏‎
از‏‎ بهره‌گيري‌‏‎ و‏‎ پرده‌خواني‌ ، توالي‌‏‎ نقالي‌ ، ‏‎ ;آميختن‌‏‎ درهم‌‏‎ با‏‎ نمايش‌‏‎ اين‌‏‎
ذهن‌‏‎ بيشتر‏‎ هرچه‌‏‎ تا‏‎ كرده‌‏‎ سعي‌‏‎ به‌تماشاگر‏‎ رجوع‌‏‎ و‏‎ بازي‌‏‎ در‏‎ بازي‌‏‎
شدن‌در‏‎ مستغرق‌‏‎ از‏‎ را‏‎ او‏‎ و‏‎ دهد‏‎ سوق‌‏‎ باطن‌‏‎ به‌‏‎ ظاهر‏‎ ازروي‌‏‎ را‏‎ تماشاگر‏‎
دادن‌‏‎ نشان‌‏‎ در‏‎ سعي‌‏‎ كه‌‏‎ رستم‌‏‎ نقش‌‏‎ بازيگر‏‎ نمونه‌‏‎ براي‌‏‎.‎بازدارد‏‎ نمايش‌‏‎
پيش‌‏‎ حس‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ آنچنان‌‏‎ گاه‌‏‎ دارد ، ‏‎ سرنوشتش‌‏‎ از‏‎ رستم‌‏‎ بي‌پايان‌‏‎ دردهاي‌‏‎
هشدار‏‎ او‏‎ به‌‏‎ و‏‎ مي‌كند‏‎ قطع‌‏‎ را‏‎ نمايش‌‏‎ او‏‎ همبازي‌‏‎ كه‌‏‎ -‎ظاهر‏‎ به‌‏‎ -‎مي‌رود‏‎
قصه‌‏‎ آنكه‌‏‎ با‏‎.‎كند‏‎ باور‏‎ را‏‎ آن‌‏‎ نبايد‏‎ و‏‎ است‌‏‎ نمايش‌‏‎ يك‌‏‎ فقط‏‎ اين‌‏‎ كه‌‏‎ مي‌دهد‏‎
را‏‎ -‎مكاني‌‏‎ و‏‎ زمان‌‏‎ نظر‏‎ از‏‎ -‎خاصي‌‏‎ هواي‌‏‎ و‏‎ حال‌‏‎ مرا‏‎ پنهان‌‏‎ اين‌‏‎ كيست‌‏‎
صحنه‌آرايي‌‏‎ از‏‎ او‏‎.‎است‌‏‎ زده‌‏‎ تازه‌اي‌‏‎ ابتكار‏‎ به‌‏‎ دست‌‏‎ گودرزي‌‏‎ اما‏‎ مي‌طلبد‏‎
تكه‌‏‎ همه‌‏‎ صحنه‌‏‎ روي‌‏‎ اشياء‏‎است‌‏‎ كرده‌‏‎ استفاده‌‏‎ خود‏‎ نمايش‌‏‎ براي‌‏‎ انتزاعي‌‏‎
وسط‏‎ در‏‎ و‏‎ گرفته‌اند‏‎ قرار‏‎ صحنه‌‏‎ روي‌‏‎ مختلف‌‏‎ شكلهاي‌‏‎ به‌‏‎ كه‌‏‎ هستند‏‎ چوبهايي‌‏‎
.آورده‌اند‏‎ بوجود‏‎ را‏‎ نيم‌دايره‌اي‌‏‎ شكل‌‏‎
به‌‏‎:‎مي‌دهد‏‎ اينگونه‌شرح‌‏‎ را‏‎ پردازي‌‏‎ صحنه‌‏‎ اين‌‏‎ علت‌‏‎ نمايش‌‏‎ كارگردان‌‏‎
.اسطوره‌اي‌‏‎ نه‌‏‎ است‌‏‎ دركي‌انتزاعي‌‏‎ شاهنامه‌‏‎ از‏‎ ما‏‎ درك‌‏‎ من‌ ، ‏‎ عقيده‌‏‎
بلكه‌‏‎ نيست‌ ، ‏‎ خاصي‌‏‎ مكان‌‏‎ و‏‎ زمان‌‏‎ دادن‌‏‎ نشان‌‏‎ صحنه‌آرايي‌تنها‏‎ از‏‎ من‌‏‎ استفاده‌‏‎
براي‌‏‎.‎است‌‏‎ ذهن‌تماشاگر‏‎ به‌‏‎ انديشه‌ام‌‏‎ انتقال‌‏‎ و‏‎ مفاهيم‌‏‎ بهتر‏‎ هرچه‌‏‎ القاء‏‎
استفاده‌‏‎ رخش‌‏‎ افتادن‌‏‎ چاه‌‏‎ به‌‏‎ صحنه‌‏‎ در‏‎ يك‌چاه‌‏‎ عنوان‌‏‎ به‌‏‎ صحنه‌‏‎ از‏‎ من‌‏‎ نمونه‌‏‎
.كرده‌ام‌‏‎
زمينه‌اي‌‏‎ پس‌‏‎ سياه‌بعنوان‌‏‎ پارچه‌هاي‌‏‎ از‏‎ استفاده‌‏‎ با‏‎ نمايش‌‏‎ اين‌‏‎ صحنه‌‏‎ پشت‌‏‎
البته‌‏‎.‎است‌‏‎ توجه‌‏‎ قابل‌‏‎ باشد ، ‏‎ صحنه‌‏‎ اشياء‏‎ كننده‌‏‎ نمايان‌‏‎ بتواند‏‎ كه‌‏‎
استفاده‌‏‎ با‏‎ بلكه‌‏‎ ندارد ، ‏‎ آبستره‌‏‎ شكلي‌‏‎ صحنه‌ ، ‏‎ طراحي‌‏‎ برخلاف‌‏‎ لباس‌‏‎ طراحي‌‏‎
تا‏‎ توانسته‌‏‎ لباسها‏‎ شكل‌‏‎ و‏‎ سفيد‏‎ رنگ‌‏‎ بر‏‎ تاكيد‏‎ و‏‎ رنگها‏‎ از‏‎ مناسب‏‎ نسبتا‏‎
كرده‌‏‎ كمك‌‏‎ تماشاگر‏‎ ارتباط‏‎ به‌‏‎ و‏‎ باشد‏‎ موثر‏‎ نمايش‌ ، ‏‎ زمان‌‏‎ القاي‌‏‎ در‏‎ حدودي‌‏‎
.دهد‏‎ ياري‌‏‎ او‏‎ ذهنيت‌‏‎ به‌‏‎ و‏‎
كه‌‏‎ كرده‌ام‌‏‎ استفاده‌كاربردي‌‏‎ بازيگران‌‏‎ لباس‌‏‎ از‏‎ من‌‏‎:‎مي‌گويد‏‎ گودرزي‌‏‎
به‌‏‎ او‏‎ شدن‌‏‎ تبديل‌‏‎ و‏‎ نقال‌‏‎ جليقه‌‏‎ پشت‌وروكردن‌‏‎ به‌‏‎ مي‌توانم‌‏‎ ;مثال‌‏‎ براي‌‏‎
حالتي‌‏‎ كه‌‏‎ كردم‌‏‎ استفاده‌‏‎ مشخصه‌هايي‌‏‎ از‏‎ من‌‏‎ ضمن‌‏‎ در‏‎.‎كنم‌‏‎ اشاره‌‏‎ فردوسي‌‏‎
.است‌‏‎ عام‌‏‎ رنگ‌‏‎ كه‌‏‎ سفيد‏‎ رنگ‌‏‎ مثلا‏‎دارد‏‎ عمومي‌‏‎
شيباني‌فر‏‎ مازيار‏‎



.است‌‏‎ همشهري‌‏‎ روزنامه‌‏‎ به‌‏‎ متعلق‌‏‎ و‏‎ محفوظ‏‎ حقوق‌‏‎ تمام‌‏‎