پنجم‌ ، شماره‌ 1381‏‎ اكتبر 1997 ، سال‌‏‎ مهر 1376 ، 14‏‎ سه‌شنبه‌ 22‏‎


است‌‏‎ من‌‏‎ خانه‌‏‎ دنيا‏‎
يوشيج‌‏‎ نيما‏‎ تولد‏‎ سال‌‏‎ صدمين‌‏‎ بزرگداشت‌‏‎
رايانه‌‏‎ ندا‏‎ موسسه‌‏‎ ماهور‏‎ فرهنگي‌‏‎ موسسه‌‏‎

كارشناسان‌‏‎ با‏‎ مشورت‌‏‎ بدون‌‏‎


مجموعه‌تلويزيوني‌سرنخ‌‏‎ در‏‎ حقوقي‌‏‎ مسائل‌‏‎ به‌‏‎ نگاهي‌‏‎

زندگي‌‏‎ پيرامون‌‏‎ است‌كه‌‏‎ مستقلي‌‏‎ تلويزيوني‌سرنخ‌داستان‌هاي‌‏‎ مجموعه‌‏‎
آنچه‌‏‎.‎مي‌يابد‏‎ اتصال‌‏‎ هم‌‏‎ به‌‏‎ -‎اين‌مجموعه‌‏‎ اصلي‌‏‎ شخصيت‌‏‎ -‎خصوصي‌بازپرس‌‏‎
تحليلي‌‏‎ حتي‌‏‎ نه‌‏‎ و‏‎ است‌‏‎ درباره‌سرنخ‌‏‎ قطعي‌‏‎ نظر‏‎ اظهار‏‎ يك‌‏‎ نه‌‏‎ مي‌آيد‏‎ پي‌‏‎ در‏‎
يا‏‎ و‏‎ كشش‌‏‎ بدون‌‏‎ كشدار ، ‏‎ صحنه‌هاي‌‏‎ حتي‌‏‎ ويا‏‎ فيلم‌‏‎ اين‌‏‎ بي‌رمق‌‏‎ فضاي‌‏‎ درباره‌‏‎
كه‌‏‎ حقوقي‌‏‎ و‏‎ قضايي‌‏‎ مسائل‌‏‎ مورد‏‎ در‏‎ است‌‏‎ تاملي‌‏‎ بلكه‌‏‎ آن‌ ، ‏‎ جاذبه‌‏‎ از‏‎ خالي‌‏‎
اطلاع‌‏‎ آن‌‏‎ سازنده‌‏‎ كه‌‏‎ مي‌دهد‏‎ نشان‌‏‎ مجموعه‌‏‎ اين‌‏‎.دارد‏‎ وجود‏‎ سريال‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎
.ندارد‏‎ مي‌كند ، ‏‎ طرح‌‏‎ سريال‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ مسائلي‌‏‎ ماهوي‌‏‎ ساختار‏‎ از‏‎ چنداني‌‏‎
:مي‌گيرد‏‎ بررسي‌قرار‏‎ مورد‏‎ مجموعه‌‏‎ اين‌‏‎ بخش‌نخست‌‏‎ مدعا‏‎ اين‌‏‎ اثبات‌‏‎ براي‌‏‎

آقاي‌بازپرس‌رخ‌‏‎ خانم‌‏‎ پدر‏‎ منزل‌‏‎ در‏‎ مجموعه‌ ، قتلي‌‏‎ اين‌‏‎ قسمت‌‏‎ نخستين‌‏‎ در‏‎
همسر‏‎ مادر‏‎ و‏‎ پدر‏‎ نشان‌مي‌دهد‏‎ پليس‌‏‎ اوليه‌‏‎ تحقيقات‌‏‎ گزارش‌و‏‎ كه‌‏‎ مي‌دهد‏‎
ظاهرا‏‎ كه‌‏‎) بازپرس‌‏‎ مافوق‌‏‎ سپس‌‏‎.‎هستند‏‎ قتل‌‏‎ به‌‏‎ مظنون‌‏‎ آقاي‌بازپرس‌‏‎
وملاحظات‌‏‎ شده‌‏‎ حاضر‏‎ صحنه‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ آن‌‏‎ باوجود‏‎ (باشد‏‎ دادگستري‌‏‎ رئيس‌‏‎ بايد‏‎
آقاي‌‏‎ زوجه‌‏‎ مادر‏‎ و‏‎ پدر‏‎ متهمان‌ ، ‏‎ مي‌داند‏‎ و‏‎ داده‌‏‎ انجام‌‏‎ را‏‎ اوليه‌‏‎ قضايي‌‏‎
واگذار‏‎ او‏‎ به‌‏‎ را‏‎ قتل‌‏‎ پرونده‌‏‎ به‌‏‎ رسيدگي‌‏‎ تمام‌ ، ‏‎ اصرار‏‎ با‏‎ هستند‏‎ بازپرس‌‏‎
را‏‎ رسيدگي‌‏‎ به‌‏‎ الزام‌‏‎ مي‌كند‏‎ گوشزد‏‎ او‏‎ به‌‏‎ بازپرس‌‏‎ مخالفت‌‏‎ وعلي‌رغم‌‏‎ مي‌كند‏‎
.بداند‏‎ دستور‏‎ يك‌‏‎
باكارشناسان‌‏‎ قبلا‏‎ فيلمي‌‏‎ چنين‌‏‎ ساخت‌‏‎ قبل‌از‏‎ آقاي‌پوراحمد‏‎ بود‏‎ خوب‏‎
ماده‌ 332‏‎ طبق‌‏‎ تامي‌دانستند‏‎ مي‌كردند‏‎ مشاوره‌‏‎ وقضايي‌‏‎ حقوقي‌‏‎ مسائل‌‏‎
يا‏‎ دادرس‌و‏‎ بين‌‏‎ سببي‌‏‎ و‏‎ نسبي‌‏‎ وجودقرابت‌‏‎ كيفري‌‏‎ دادرسي‌‏‎ آئين‌‏‎ قانون‌‏‎
يا‏‎ قاضي‌‏‎ بودن‌‏‎ وارث‌‏‎ نيز‏‎ و‏‎ جزايي‌‏‎ امر‏‎ در‏‎ دخيل‌‏‎ اشخاص‌‏‎ يا‏‎ طرفين‌‏‎ از‏‎ يكي‌‏‎
و‏‎ موارد‏‎ از‏‎ جزايي‌‏‎ پرونده‌‏‎ در‏‎ دخيل‌‏‎ اشخاص‌‏‎ يا‏‎ شخص‌‏‎ به‌‏‎ نسبت‌‏‎ او‏‎ زوجه‌‏‎
طبق‌‏‎ مواردي‌‏‎ چنين‌‏‎ در‏‎.مي‌آيد‏‎ شمار‏‎ به‌‏‎ دادرس‌‏‎ رسيدگي‌‏‎ صلاحيت‌‏‎ رد‏‎ مصاديق‌‏‎
كند‏‎ امتناع‌‏‎ رسيدگي‌‏‎ از‏‎ بايد‏‎ دادرس‌‏‎ كيفري‌ ، ‏‎ دادرسي‌‏‎ آئين‌‏‎ قانون‌‏‎ ماده‌ 334‏‎
بودن‌‏‎ كردگرفتار‏‎ درسرنخ‌اظهار‏‎ آقاي‌بازپرس‌‏‎ مافوق‌‏‎ كه‌‏‎ آنچه‌‏‎ برخلاف‌‏‎ و‏‎
نيست‌‏‎ متهمان‌‏‎ داماد‏‎ به‌‏‎ احاله‌پرونده‌‏‎ براي‌‏‎ مناسبي‌‏‎ قضايي‌‏‎ توجيه‌‏‎ همكاران‌‏‎
در‏‎ و‏‎ شعبه‌ديگر‏‎ يا‏‎ ديگر‏‎ دادرس‌‏‎ به‌‏‎ طبق‌قانون‌‏‎ بايد‏‎ حساس‌‏‎ چنين‌‏‎ وپرونده‌اي‌‏‎
.شود‏‎ ارجاع‌‏‎ دادگاه‌‏‎ به‌نزديك‌ترين‌‏‎ شعبه‌‏‎ نبود‏‎ صورت‌‏‎
.كند‏‎ اعلام‌مي‌‏‎ غيرعمد‏‎ را‏‎ نظر‏‎ مورد‏‎ آقاي‌بازپرس‌قتل‌‏‎ قسمت‌‏‎ همين‌‏‎ در‏‎
و‏‎ موارد‏‎ از‏‎ گونه‌اطلاعي‌‏‎ هيچ‌‏‎ مي‌دهدآقاي‌پوراحمد‏‎ نشان‌‏‎ نيز‏‎ اين‌‏‎
.ندارد‏‎ تقسيم‌بندي‌قتل‌‏‎
را‏‎ او‏‎ قضايي‌‏‎ كار‏‎ سابقه‌‏‎ كه‌‏‎ جاافتاده‌آقاي‌بازپرس‌‏‎ شخصيت‌‏‎ به‌‏‎ توجه‌‏‎ با‏‎
از‏‎ كه‌‏‎ تحقيقات‌‏‎ درمنطق‌‏‎ او‏‎ نقش‌‏‎ گرفتن‌‏‎ نظر‏‎ در‏‎ با‏‎ نيز‏‎ و‏‎ مي‌كند‏‎ حكايت‌‏‎
نمي‌ماند‏‎ باقي‌‏‎ ترديدي‌‏‎ منجرمي‌شود‏‎ قضيه‌‏‎ كشف‌‏‎ به‌‏‎ نظرداستاني‌‏‎
وقانوني‌‏‎ متقن‌‏‎ حقيقتي‌‏‎ عنوان‌‏‎ به‌‏‎ حكم‌مي‌كند‏‎ او‏‎ كه‌‏‎ را‏‎ آنچه‌‏‎ كارگردان‌‏‎ كه‌‏‎
پيش‌‏‎ كشته‌‏‎ كار‏‎ اين‌دادرس‌‏‎ حكم‌‏‎ اينكه‌‏‎ واقعيت‌‏‎ اما‏‎.‎مي‌كند‏‎ معرفي‌‏‎ تماشاگر‏‎ به‌‏‎
به‌‏‎ را‏‎ فيلم‌‏‎ سازنده‌‏‎ باشد ، بي‌اطلاعي‌‏‎ قانوني‌‏‎ حقيقتي‌‏‎ نشانگر‏‎ كه‌‏‎ آن‌‏‎ از‏‎
در‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ ساخته‌‏‎ فيلم‌‏‎ موضوعي‌‏‎ درباره‌‏‎ او‏‎ مي‌كند‏‎ ثابت‌‏‎ و‏‎ مي‌گذارد‏‎ نمايش‌‏‎
.ندارد‏‎ آن‌‏‎ چون‌‏‎ و‏‎ چند‏‎ از‏‎ چنداني‌‏‎ آگاهي‌‏‎ واقع‌‏‎
شبه‌‏‎ عمد ، ‏‎:نوع‌است‌‏‎ سه‌‏‎ بر‏‎ نفس‌‏‎ قتل‌‏‎ مجازات‌اسلامي‌‏‎ قانون‌‏‎ ماده‌ 204‏‎ طبق‌‏‎
مصداق‌هاي‌‏‎ مذكور ، ‏‎ قانون‌‏‎ ماده‌ 206‏‎ ذيل‌‏‎ بندهاي‌‏‎ به‌‏‎ بنا‏‎.‎خطاي‌محض‌‏‎ عمد ، ‏‎
كه‌‏‎ كاري‌‏‎ نوع‌‏‎ از‏‎ نظر‏‎ قاتل‌قطع‌‏‎ كه‌‏‎ مواردي‌‏‎:‎از‏‎ عبارتند‏‎ عمد‏‎ قتل‌‏‎
باشد‏‎ كشنده‌‏‎ نوعا‏‎ كار‏‎ آن‌‏‎ چه‌‏‎ باشد‏‎ داشته‌‏‎ را‏‎ كسي‌‏‎ كشتن‌‏‎ قصد‏‎ انجام‌مي‌دهد‏‎
نوعا‏‎ كه‌‏‎ دهد‏‎ انجام‌‏‎ را‏‎ كاري‌‏‎ عمدا‏‎ كه‌قاتل‌‏‎ موردي‌‏‎ يا‏‎.‎نباشد‏‎ چه‌‏‎ و‏‎
قاتل‌‏‎ كه‌‏‎ موردي‌‏‎ يا‏‎.‎باشد‏‎ نداشته‌‏‎ را‏‎ شخص‌‏‎ كشتن‌‏‎ قصد‏‎ چند‏‎ هر‏‎ باشد‏‎ كشنده‌‏‎
به‌‏‎ نسبت‌‏‎ ولي‌‏‎ نيست‌‏‎ كشنده‌‏‎ نوعا‏‎ مي‌دهد‏‎ انجام‌‏‎ كه‌‏‎ وكاري‌‏‎ كشتن‌ندارد‏‎ قصد‏‎
نيز‏‎ قاتل‌‏‎ و‏‎ باشد‏‎ كشنده‌‏‎ نوعا‏‎ آن‌‏‎ مانند‏‎ و‏‎ پيري‌‏‎ يا‏‎ بيماري‌‏‎ اثر‏‎ بر‏‎ طرف‌‏‎
.باشد‏‎ داشته‌‏‎ آگاهي‌‏‎ امر‏‎ اين‌‏‎ به‌‏‎
در‏‎ محض‌‏‎ خطاي‌‏‎ قتل‌‏‎ اسلامي‌ ، ‏‎ مجازات‌‏‎ ماده‌ 295قانون‌‏‎ بندالف‌‏‎ به‌صراحت‌‏‎ و‏‎
شده‌‏‎ واقع‌‏‎ فعل‌‏‎ قصد‏‎ نه‌‏‎ و‏‎ باشد‏‎ داشته‌‏‎ جنايت‌‏‎ قصد‏‎ نه‌‏‎ جاني‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ صورتي‌‏‎
به‌‏‎ اتفاقا‏‎ و‏‎ كند‏‎ رها‏‎ شكاري‌‏‎ قصد‏‎ به‌‏‎ را‏‎ تيري‌‏‎ كه‌‏‎ آن‌‏‎ مانند‏‎را‏‎ او‏‎ بر‏‎
واقع‌‏‎ عمد‏‎ شبه‌‏‎ بطور‏‎ كه‌‏‎ قتل‌‏‎ ماده‌ ، ‏‎ همين‌‏‎ ب‏‎ بند‏‎ مطابق‌‏‎ و‏‎كند‏‎ اصابت‌‏‎ شخصي‌‏‎
داشته‌‏‎ را‏‎ نيست‌‏‎ كشنده‌‏‎ نوعا‏‎ كه‌‏‎ فعلي‌‏‎ قصد‏‎ قاتل‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ صورتي‌‏‎ در‏‎ شود‏‎
تاديب‏‎ قصد‏‎ به‌‏‎ را‏‎ كسي‌‏‎ كه‌‏‎ آن‌‏‎ مانند‏‎ باشد ، ‏‎ نداشته‌‏‎ جنايت‌‏‎ قصد‏‎ اما‏‎ باشد‏‎
.شود‏‎ جنايت‌‏‎ موجب‏‎ اتفاقا‏‎ و‏‎ بزند‏‎ نمي‌شود‏‎ جنايت‌‏‎ سبب‏‎ نوعا‏‎ كه‌‏‎
آقاي‌‏‎ فيلم‌‏‎ در‏‎ قتل‌‏‎ حادثه‌‏‎ فوق‌‏‎ قانوني‌‏‎ تقسيم‌بندي‌هاي‌‏‎ به‌‏‎ توجه‌‏‎ با‏‎ حال‌‏‎
:مي‌كنيم‌‏‎ مرور‏‎ را‏‎ پوراحمد‏‎ كيومرث‌‏‎
مشاجره‌‏‎.‎درمي‌گيرد‏‎ مقتول‌‏‎ و‏‎ بازپرس‌‏‎ مادرهمسر‏‎ بين‌‏‎ كينه‌توزانه‌اي‌‏‎ بحث‌‏‎
منجر‏‎ ضربه‌‏‎ همين‌‏‎ و‏‎ مقتول‌مي‌كوبد‏‎ سر‏‎ بر‏‎ باعصا‏‎ وقاتل‌‏‎ مي‌گيرد‏‎ بالا‏‎
.مي‌شود‏‎ به‌قتل‌‏‎
كاري‌‏‎ ونوع‌‏‎ شده‌‏‎ نواخته‌‏‎ ضربه‌‏‎.‎است‌‏‎ وبيمار‏‎ پير‏‎ مقتول‌‏‎ مي‌دانسته‌‏‎ قاتل‌‏‎
ونيز‏‎ مقتول‌‏‎ وبيماري‌‏‎ ضعف‌‏‎ و‏‎ پيري‌‏‎ به‌‏‎ توجه‌‏‎ مي‌دهدبا‏‎ انجام‌‏‎ قاتل‌‏‎ كه‌‏‎
.مي‌شود‏‎ قتل‌‏‎ به‌‏‎ منجر‏‎ بودن‌ضربه‌‏‎ شديد‏‎
قاتل‌‏‎ آن‌‏‎ در‏‎ و‏‎) شد‏‎ داده‌‏‎ (غيرعمد‏‎) قتل‌خطايي‌‏‎ از‏‎ كه‌‏‎ تعريفي‌‏‎ به‌‏‎ توجه‌‏‎ با‏‎
از‏‎ نظر‏‎ مورد‏‎ قتل‌‏‎ مسلم‌‏‎ قدر‏‎ (را‏‎ فعل‌‏‎ قصد‏‎ ونه‌‏‎ دارد‏‎ را‏‎ جنايت‌‏‎ قصد‏‎ نه‌‏‎
قاتل‌‏‎ بپذيريم‌‏‎ هم‌‏‎ اگر‏‎ اينجا‏‎ در‏‎ زيرا‏‎.‎است‌‏‎ غيرعمدخارج‌‏‎ خطايي‌‏‎ مصداق‌هاي‌‏‎
بر‏‎ عصا‏‎ زدن‌‏‎) است‌‏‎ داشته‌‏‎ را‏‎ شده‌‏‎ واقع‌‏‎ قصدفعل‌‏‎ ولي‌‏‎ نداشته‌‏‎ جنايت‌‏‎ قصد‏‎
زبان‌‏‎ بر‏‎ سادگي‌‏‎ پوراحمدبه‌‏‎ آقاي‌كيومرث‌‏‎ كه‌‏‎ آن‌چه‌‏‎ خلاف‌‏‎ بر‏‎ پس‌‏‎ (‎مقتول‌‏‎ سر‏‎
(محض‌‏‎ خطايي‌‏‎)‎غيرعمد‏‎ مذكور‏‎ قتل‌‏‎ ساخته‌‏‎ جاري‌‏‎ (‎قانون‌‏‎ نماينده‌‏‎)‎بازپرس‌‏‎
.نيست‌‏‎
عمد‏‎ وشبيه‌‏‎ عمد‏‎ قتل‌‏‎ يعني‌‏‎ ديگر‏‎ دواحتمال‌‏‎ تطبيق‌‏‎ است‌‏‎ لازم‌‏‎ ترتيب‏‎ بدين‌‏‎
اسلامي‌‏‎ مجازات‌‏‎ ماده‌ 206قانون‌‏‎ از‏‎ شق‌ج‌‏‎.‎قرارگيرد‏‎ بررسي‌‏‎ مورد‏‎
را‏‎ كشتن‌‏‎ قاتل‌قصد‏‎ كه‌‏‎ برمواردي‌‏‎ دارد‏‎ صراحت‌‏‎ عمد‏‎ درمواردقتل‌‏‎
طرف‌‏‎ به‌‏‎ ولي‌نسبت‌‏‎ نيست‌‏‎ كشنده‌‏‎ انجام‌مي‌دهدنوعا‏‎ كه‌‏‎ را‏‎ وكاري‌‏‎ ندارد‏‎
كشنده‌‏‎ نوعا‏‎ آن‌‏‎ وامثال‌‏‎ كودك‌‏‎ يا‏‎ ناتواني‌‏‎ و‏‎ پيري‌‏‎ بيماري‌يا‏‎ اثر‏‎ بر‏‎
.باشد‏‎ آگاه‌‏‎ آن‌‏‎ به‌‏‎ نيز‏‎ قاتل‌‏‎ و‏‎ باشد‏‎
انجام‌‏‎ هم‌كه‌‏‎ را‏‎ كاري‌‏‎ و‏‎ نداشته‌‏‎ را‏‎ كشتن‌مقتول‌‏‎ قصد‏‎ قاتل‌‏‎ فيلم‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎
و‏‎ بيماري‌‏‎ اثر‏‎ بر‏‎ به‌مقتول‌‏‎ نسبت‌‏‎ ولي‌‏‎ نيست‌ ، ‏‎ خودكشنده‌‏‎ نوع‌‏‎ در‏‎ داده‌‏‎
كار‏‎ همين‌‏‎ و‏‎ است‌‏‎ بوده‌‏‎ كشنده‌‏‎ (بوده‌‏‎ آگاه‌‏‎ آنها‏‎ به‌‏‎ كه‌‏‎)‎ وناتواني‌‏‎ پيري‌‏‎
.است‌‏‎ عمد‏‎ قتل‌‏‎ نظر‏‎ مورد‏‎ قتل‌‏‎ پس‌‏‎.‎است‌‏‎ شده‌‏‎ وي‌‏‎ قتل‌‏‎ به‌‏‎ منجر‏‎
قرارداده‌ ، ‏‎ خود‏‎ فيلم‌‏‎ دستمايه‌‏‎ ازآنچه‌‏‎ بايد‏‎ فيلمساز‏‎ كه‌‏‎ اصل‌‏‎ اين‌‏‎
نيازمند‏‎ تصورنمي‌كنم‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ طبيعي‌‏‎ و‏‎ چنان‌بديهي‌‏‎ باشد‏‎ داشته‌‏‎ اطلاع‌‏‎
.دليل‌باشد‏‎ اقامه‌‏‎
كارشناس‌حقوقي‌‏‎ ‎ـ‏‎ زاده‌‏‎ رسول‌‏‎ حسين‌‏‎



.است‌‏‎ همشهري‌‏‎ روزنامه‌‏‎ به‌‏‎ متعلق‌‏‎ و‏‎ محفوظ‏‎ حقوق‌‏‎ تمام‌‏‎