پنجم ، شماره 1382 اكتبر 1997 ، سال مهر 1376 ، 15 چهارشنبه 23
|
|
سالم نخست اصل طبيعت قوانين با همخواني
زيستن
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
(پاياني بخش)طبيعي بلاياي و حوادث با مقابله جهاني روز مناسبت به
ساختار در دگرگوني ايجاد و طبيعي منابع از بي‌رويه برداري بهره
بوده اخير دهه‌هاي در طبيعي بلاياي و حوادث از بسياري بروز موجب زمين ،
.است
در سرزمين آمايش كرديم اشاره گزارش اين نخست بخش در كه همچنان
زمينه در كلان ساماندهي به دستيابي و اساسي برگيرنده‌پژوهش‌هاي
محيط آلودگي از جلوگيري جمعيت ، جابجايي جديد ، سكونتگاههاي ايجاد
بي‌رويه گسترش.مي‌باشد كشور يك اقتصادي فعاليت‌هاي و اشتغال زيست ،
تجديد منابع به‌ويژه طبيعي منابع از بي‌رويه بهره‌برداري شهرها ،
دردهه‌هاي مسكن بحران و زيست محيط آلودگي جمعيت ، افزايش ناپذير ،
توسعه حال در كشورهاي ويژه به بين‌المللي مشكلات مشترك فصل اخير ،
خسارات طبيعت ، ساختار در دگرگوني ايجاد و زيست محيط تخريب بوده‌است ،
به است ، داده افزايش اخير دهه دو در را طبيعي بلاياي و حوادث از ناشي
معضلات كاهش منظور به اساسي و كلان حل‌هاي راه به دستيابي دليل ، همين
به اگر سرزمين آمايش.است شده مطرح مبرم يك‌ضرورت عنوان به كنوني
كنوني مسايل توسعه و رشد از دستكم اجرادرآيد ، به كشوري هر در درستي
زيستن سالم و طبيعي مواهب نيزاز را آينده نسل‌هاي و مي‌كند پيشگيري
و روستاها از جمعيت مهاجرت‌روزافزون به توجه با.ساخت خواهد برخوردار
سرزمين آمايش نخستين‌آماج شهرسازي ، طرح‌هاي شهرها ، گسترش و افزايش
تجاوز از طبيعت ، اجتناب قوانين رعايت درست ، يابي مكانميشود محسوب
خودداري‌از همچنين و جنگل‌ها تخريب از جلوگيري رودخانه‌ها ، حريم به
جديد شهرهاي ساز و ساخت در گسل‌ها ، حوزه در سكونتگاه وساز ساخت
.است ضروري
بود ، نخواهد مطرح كشورها محدوده در تنها سرزمين آينده ، آمايش در
با همخواني زيست ، محيط حفظ براي جهاني ضرورت يك به‌عنوان بلكه
زيستن ، سالم نهايت در و الهي موهبت‌هاي از وپاسداري طبيعت قوانين
:مي‌خوانيد را گزارش اين بخش‌پاياني.بود خواهد توجه مورد
جمعيت جوابگوي خدمات‌رساني شبكه‌هاي تهران ، بويژه كشور شهر كلان پنج در
ايجاد يا شهرها ناپيوسته گسترش انديشه شكل‌گيري اساس اين.موجودنيست
كه است اين واقعيت شهرها پيوسته گسترش مورد در.جديداست شهرهاي
.داده‌اند افزايش را حاشيه‌نشيني شعاع پيوسته شهرهاخودشان كلان مهاجران
آن از.دارد دنبال به را خود ويژه بي‌برنامه‌مشكلات گسترش‌هاي گونه اين
روبه‌رو محدويت‌هايي با موارد بسياري‌از در شهرها پيوسته گسترش گذشته
بر را راه كوه ، طبيعي‌همانند عوارض تهران مورد در مثال طور به.است
.است بسته شهر اين از دربخش‌هايي غيرقانوني و قانوني پيوسته گسترش
جهان در اين.ساخت جديدي شهرهاي بايد جمعيت‌فزاينده استقرار براي
شكل باوري چنين اساس بر اسلام‌آباد و برازيليا شهرهاي.جديدي‌نيست شيوه
.گرفته‌اند
گسسته و پيوسته گسترش براي پهناورمكان‌يابي جلگه در مكان‌يابي
اصلي هدف‌هاي از يكي جديد ، شهرك‌هاي و ايجادشهرها و موجود شهرهاي
توسلي كامران گفته‌دكتر به.است منطقه‌اي و ملي طرح‌هاي‌كالبدي اجرايي
وابسته‌به ايران معماري و شهرسازي تحقيقات و مطالعات مركز مديرعامل
افق 1400 ، تا كندكه بررسي بايد مسكن وزارت;شهرسازي و مسكن وزارت
پيدا استقرار بايد دركجا جمعيت اين و داشت خواهيم جمعيت چقدر ما
اجراي هدف‌ديگر:مي‌گويد كالبدي طرح‌هاي هدف‌هاي ساير مورد در وي.كند
بويژه شهري اسكان‌جمعيت سياست تدوين منطقه‌اي ، و ملي كالبدي طرح‌هاي
خدمت‌رساني و نفوذ حوزه سلسله‌مراتب ، لحاظ از شهري شبكه ايجاد پيشنهاد
راايجاد سطوح تمامي در خدمات تمام نمي‌توان كشور تمامي‌شهرهاي در.است
در و خدماتي چه شبكه‌شهري در كه مي‌كنيم تقسيم‌بندي ما اين بنابر.كرد
مطالعات ديگر هدف.كند استقرارپيدا شهرهايي نوع چه در و سطح چه
كاربري‌هاي در شهري سازهاي و ساخت كلي‌مقررات‌براي چارچوب تعيين كالبدي
تنها نه كاربري‌ها اين تعيين.است كشور سراسر در گوناگون‌زمين
وحدفاصل شهرها حريم و قانوني محدوده از خارج در بلكه شهر درمحدوده
سطح يعني منطقه‌اي و ملي مقياس در كالبدي طرح‌هاي.است كشور و شهرها
كارهاي به محلي سطح در و دارد سياست‌گذاري و راهبردي حالت كلان ،
ايجاد سطح تا منطقه‌اي مقياس در مثال طور بهميكند پيدا ميل اجرايي
و بحث مدارس ايجاد مورد در محلي سطح در و عالي مدارس و دانشگاه‌ها
و ملي سطح يعني بالا از چه هر مطالعات اين بنابر.مي‌شود بررسي
سوي‌برنامه‌ريزي به بيشتر ;مي‌آيد محلي سطح يعني پايين طرف به منطقه‌اي
.مي‌كند پيدا سوق اجرايي
در كه روستايي دارند ، روستا در ريشه شهرها بسازيم كجا را شهر
پيوسته گسترش.آورده‌اند وجود به را شهرها ;شده‌اند بزرگ دور گذشته‌هاي
به اين اما.است پيموده را خود طبيعي روند نيازها اساس بر شهرها
گسسته يا ناپيوسته توسعه‌اي جديد شهر.نيست جديد شكل‌گيري‌شهر مفهوم
براي مكان‌يابي منطقه‌اي ، كالبدي طرح‌هاي اصلي هدف‌هاي از يكي.است
صد جمعيت ميزان سال 1400 تا.است شهرها ناپيوسته و پيوسته توسعه
باشد ، شهرها موجود سطح از بيش جمعيت اين اگر.مي‌شود برآورد ميليون
كردن بزرگتر براي گاهي اماداريم نياز شهرها محدوده توسعه به ما
توسعه اين بنابر.روبه‌روهستيم طبيعي محدوديت‌هاي با شهرها محدوده
را جديد راستي‌شهرهاي به اما.بود خواهد كار چاره جديد ياشهر گسسته
مناطقي‌بسازيم؟ چه در
يك كالبدي مطالعات در:مي‌گويد پرسش اين به پاسخ در توسلي دكتر
.دارد وجود منفي عوامل سري يك و مكان‌يابي مثبت عوامل سري
مورد مناطق اين بنابر.بسازيم كجا را شهرها كه بدانيم مي‌خواهيم ما
بايد جديد احداث‌شهر محل:باشند داشته را مثبت عوامل اين بايد نظر
متر بالاي 2500 وارتفاع تند شيب روي.باشد داشته مناسبي ارتفاع
سنگ ، نوع نظر از كه بسازيم جايي رابايد شهر.بسازيم شهر نمي‌توانيم
هيدروليكي هدايت و خاك نفوذپذيري و سنگلاخ و درصدصخره زهكشي ، و خاك
به.ايجادشود اقليمي آسايش داراي مكان در بايد جديد شهر.مناسبباشد
نياز مورد وسرمايش گرمايش ايجاد براي انرژي ميزان كمترين كه طوري
بايد را جديد شهر اين بنابر اهميت‌است با آب منابع به دسترسي.باشد
امكانات به دسترسيكرد تامين راحتي به را بتوان‌آب كه ساخت جايي در
محل گزينش.شود انجام سهولت با شغلي فرصت‌هاي به دستيابي و نقل و حمل
و فعاليت‌ها جغرافيايي توزيع نظر از دولت سياست‌هاي با جديد شهر
همخواني دولت تمركززدايي سياست با و بوده متناسب سرمايه‌گذاري‌ها
سياست با همچنين جديد شهرهاي ايجاد محل انتخاب.باشد داشته
.باشد هماهنگ بايد دولت محروميت‌زدايي
نامناسب مناطق از گريز ;جديد شهر
پرجاذبه‌اي و مثبت عوامل جديد ، شهرهاي ايجاد براي مكان‌يابي كار در
مركز مديرعامل.دارند منفي نقش عوامل برخي مقابل در امادارد وجود
محل:مي‌گويد عوامل اين مورد در معماري و تحقيقات‌شهرسازي و مطالعات
در.كند تجاوز نبايد كشاورزي براي زمين‌هاي‌مناسب به جديد شهر ايجاد
و لغزش ريزش ، زمين‌لرزه ، را اين‌محل.نباشد آب طغيان و سيل خطر معرض
شديد بادهاي و طوفان‌شن خطر معرض درنكند تهديد خاك روانگرايي
ايجادشهر.نباشد بالا آن زيرزميني آبهاي سفره سطحنباشد غبارآلود
.شود زيرزميني و سطحي آبهاي آلودگي‌هاي موجب نبايد جديد
و تالاب دريا ، درياچه ، كرانه‌هاي مثل حساسي تعادل‌اكوسيستم‌هاي
ايجاد معادن استخراج كار در نبايد جديد شهر.نزند برهم را رودخانه‌ها
وحش حيات پناهگاه‌هاي و نبايدزيستگاه‌ها جديد شهر ايجاد.كند مزاحمت
شهر ايجاد.نكند باستاني‌تجاوز آثار حريم به.بيندازد خطر به را
.شود زيبا چشم‌اندازهاي تخريب موجب نبايد جديد
اشرفي محمود
