پنجم ، شماره 1387 اكتبر 1997 ، سال مهر 1376 ، 21 سه‌شنبه 29
|
|
خورديم ما و كاشتند ديگران
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
مي‌رود جيبواسطه‌ها به محصولات‌كشاورزي فروش و عرضه سود بيشترين هنوز
خرما صادرات و پياز برنج ، فروش مشكلات‌گوناگون دليل به حاضر حال در
روبه‌روست موانع‌جدي با
به خود دستاوردهاي عرضه براي باغداران و كشاورزان ديرباز ، از:اشاره
عادلانه سود مبناي بر آنها مناسبات و گرفته ياري واسطه‌ها از بازار
آزمندانه ، واسطه‌ها از شماري كه مرور به اما بود ، گرفته شكل
كشاورزان زيان به را بيشترين‌سود و گذاشته كنار را عادلانه آن‌مناسبات
زيان همواره دوقشر اين گرفتند ، ناديده كشاورزي مصرف‌كنندگان‌محصولات و
كردن باوارد و مصرف‌كنندگان سود به دولت بروزبحران مقاطع در.ديده‌اند
اما ، چاره‌كند ، را گراني و كمبود است‌مسئله توانسته كشاورزي ، محصولات
با عمده ، واسطه‌هاي كه به‌خصوص است يافته تداوم همچنان زيان‌كشاورزان
اين بر كردن‌محصول ، انبار يا و عرضه اصلي اهرم‌هاي اختيارداشتن در
تيره‌بودن به مشكلات ، قبيل اين ريشه‌هاي درجستجوي.افزوده‌اند مشكلات
با محصول اگر واقع در و كشاورزي‌برمي‌خوريم محصولات توزيع چرخه
مشكلاتي با امروز ما مصرف‌كننده‌برسد ، دست به و خريداري سودعادلانه
نخواهيم گوجه‌فرنگي‌روبه‌رو و خرما برنج ، توليدكنندگان زيان‌هنگفت همچون
.داده‌ايم اختصاص همين‌موضوع به را حاضر گزارش.بود
كار سال يك دسترنج تا ندارند توانايي كه كشاورزاني اندوهبار داستان
آن بارآوردن براي كه هزينه‌هايي از بالاتر اندكي بهاي با را خود تلاش و
.مي‌رسد گوش به كنار و گوشه از نيز امسال بفروشند ،
به توجه با را بازار در برنج موجود قيمت‌هاي گيلاني برنج‌كشاورزان
محصول اكنون.نمي‌دانند صرفه به مقرون برداشت و داشت كاشت ، هزينه‌هاي
ترتيب به حسني و طارم صدري ، بي‌نام ، خزر ، نوع از گيلان برنج تازه
هزارريال و 2 ريال ريال ، 3500 ريال ، 3300 ريال ، 2700 هركيلوگرم 2200
.مي‌شود عرضه بازار در
شرق‌مازندران در طارم برنج كيلو گذشته‌هر ماه شهريور تاريخ 24 در
فصل آغاز كه به 4شهريورماه نسبت رقم اين بودكه ريال هزار حدود 3
.مي‌دهد نشان كاهش ريال برداشت‌است 500
ولي مي‌يابد ، افزايش تن مرز 900هزار به امسال خرما خرماتوليد
فروش نگران توليدكنندگان است‌و مواجه مشكل با آن صادرات
.هستند محصولاتشان
زبان كشاورزي‌بر وزارت نخيلات كل مدير تاج‌زاد...عبدا را عبارات اين
معادل سال 1374 خرمادر صادرات ارزش كه حالي در:است گفته و كرده جاري
دلار ميليون به 20 كاهش حدود 30درصد با رقم اين بود ، ميليون‌دلار 31
.رسيد گذشته درسال
محصول قيمت بودن پايين است‌كه حاكي شده منتشر پيازگزارشهاي
اين‌منطقه كار پياز كشاورزان كه شده‌است موجب بناب شهرستان پيازدر
قيمت‌هاي كشاورزان‌پيازكار بيشتر.باشند محصول‌نداشته برداشت به تمايلي
تا بين 150 كيلوگرم هر كه‌براي را پياز عمده‌فروشي دربازار موجود
.صرفه‌نمي‌دانند به مقرون است 250ريال
به كه چايي بهاي دردريافت چايكار زحمتكش چاي‌كشاورزان
در سازمان اين و هستند مواجه مشكل با فروخته‌اند چاي سازمان
.مي‌كند تاخير آنها دادن‌پول
اعلام‌كرده است ، نوشته جمهوري رئيس به كه نامه‌اي در گيلان استاندار
همكاري است‌با اميد و دارند نياز پول به‌اين چايكار كشاورزان:است
.شود تامين چاي نقدينگي‌سازمان بودجه ، و سازمان‌برنامه و مركزي بانك
فروخته‌اندناتوان كه چايي بهاي دريافت در است ماه كه 3 چايكاران
.مي‌كنند نارضايتي بابت‌اظهار اين از شده‌اند
اخير سالهاي در هزينه‌هاي‌توليد مي‌گويند دخل‌كشاورزان برابر خرج
فعاليتهاي در سود حاشيه تا موجبشده و است داشته رشدشتابنده‌اي
.كند پيدا كاهش كشاورزي
از كيلوگرم هر توليد براي حاضر شرايط در:مي‌گويد كار پياز كشاورز يك
قيمت‌هاي به توجه با و كنم هزينه ريال حداقل 200 بايد محصول اين
و نمي‌ماند باقي من براي سودي است ، رقم همين به نزديك كه عمده‌فروشي
.كرده‌ام كار را زراعي سال يك كه است اين نيز آن زيان
حاضرهزينه‌هاي حال در:مي‌گويد استان‌گيلان زراعي ترويج مسئول يك
ميليون حدود 5 هكتارشاليزار يك برداشت و كاشت ، داشت براي توليد
مي‌توانند شرايط بهترين در كشاورزان كه است حالي در اين.ريال‌است
.آورند بدست ريال با 8ميليون برابر درآمدي شاليزار هكتار هر از
در را پرسش اين كشاورزي اقتصاد كارشناسان با گفت‌وگو انحصاردر
نامطلوب همواره ايران در كشاورزي محصولات بازار چرا كه مي‌گذاريم ميان
خرده دهقانان بويژه كنندگان توليد و كشاورزان زيان به عموما و
پااست؟
ايران در كشاورزي بازارمحصولات كه باورند براين كارشناسان
يا ناقص وانحصار تقاضا سوي در كامل رقابت آن و ويژگي‌هايي‌دارد
.است عرضه سوي در كامل
كشاورزان ايران در:مي‌گويد نظريه اين توضيح در كارشناسان اين از يكي
روستاي دهها ودر است زياد تعدادشان پا خرده دهقانان دسته‌از آن بويژه
دريك نيز محصول برداشت زمان اينكه به باتوجه و هستند پراكنده كشور
.دارند خود محصولات فروش براي رقابتي‌فشرده مي‌پذيرد ، صورت معين دوره
وجود انحصارهايي محصولات‌كشاورزي از بسياري خريد براي ديگر ازطرف
كارشناس اين از.بياورند پايين را محصولات قيمت كه‌مي‌توانند دارند
.بياورد مثال ادعاي‌خود براي كه مي‌خواهم
نيست غله سازمان جز كسي كشاورزان گندم خريدار عمده‌ترين:مي‌گويد وي
تنها و داده‌است كشاورزي تعاوني مركزي اتحاديه به ماموريت‌را اين كه
.كند خريداري را توليدي گندم مي‌تواندكل كه است سازمان اين
سازمان حاضر حال در شمال چايكاران خريدار عمده‌ترين:مي‌دهد ادامه وي
توسعه و شركت‌كشت حاضر شرايط در ذرت خريدار عمده‌ترين كشور ، چاي
حاضر حال در كشاورزان پنبه عمده‌ترين‌خريدار روغني ، دانه‌هاي
خريدار پاك‌كني ، عمده‌ترين پنبه كارخانه‌هاي از شمار تعدادي‌انگشت
توليدي شماركارخانه‌هاي انگشت تعدادي نيز را درخراسان بويژه چغندرقند
.مي‌دهند تشكيل
كالاهاي و مردم عمومي مايحتاج ودلالي چه‌واسطه‌گري واسطه‌هااگر
كشور در كارآمد توزيع نظام نبود دليل به گذشته سالهاي در اساسي
برخي براي مصنوعي كمبودهاي اوقات برخي تا است شده موجب و يافته رواج
راه اين از ودلالان واسطه‌گران و شود ديده شهروندان ميان در كالاها از
روستائيان ميان در قشر اين وجود برده‌اند ، اما هنگفتي سودهاي
.دارد سابقه‌زيادي
همچنين و واسطه‌گران مادي و مالي توانايي:مي‌گويند كارشناسان برخي
است شده ديربازموجب از مالي منابع تامين در خرده‌پا كشاورزان ناتواني
كشاورزي‌ايجاد محصولات بازار در را شرايطنابرابري دلالان و واسطه‌ها تا
تا توليد چرخه در را كنندگان ازتوليد بيشتر يا برابر سودي و كنند
.كنند خود نصيب محصولات مصرف‌اين
بابت مشهد گوجه‌فرنگي‌كاران كه مي‌دهد نشان اقتصادي تحقيق يك نتايج
كرده‌اند ، خود افزوده‌نصيب ارزش ريال گوجه‌فرنگي 170 كيلوگرم يك توليد
نتايج.بوده‌است ريال است 130 شده واسطه‌ها بابت‌نصيب اين از كه رقمي
در كار فرنگي گوجه كشاورزان كه‌سهم است اين مويد تحقيق همين
بوده ريال سهم‌واسطه‌ها 135 و ريال گوجه 144 كيلوگرم يك ورامين‌براي
توليد كشاورزي‌ميان محصولات سود توزيع نابرابري نشان‌دهنده اين و است
.است واسطه‌ها و كنندگان
كه حالي در كشاورزي وزير كلانتري پراكنده‌عيسي و خرد زمينهاي
با نمونه كشاورزان برابر مي‌دانددر دولت وظيفه را كشاورزي از حمايت
اما كند ، حمايت ازكشاورزان بايد دولت كه است درست:صراحت‌مي‌گويد
آنها بازدهي‌اراضي كه كشاورزاني از ابد تا كه راندارد اين توانايي
وي.دهد ادامه كار اين به است بسيارپائين رايج اندازه‌هاي به نسبت
توليدكنندگان به‌ساير را او پيام كه مي‌خواهد نمونه ازكشاورزان
اقدامات زمينهاي‌خود بازدهي افزايش براي كه آنهابخواهند از و برسانند
.آورند عمل به جدي
ايران در زراعي اراضي كه است اين واقعيت:مي‌گويد كشاورزي كارشناس يك
در توليد هزينه و نيزكوچك آنها از زيادي بخش مساحت و پراكنده‌مي‌باشد
.زياداست اراضي اين
زراعي اراضي كل از كه مي‌دهند نشان دسترس در آمارهاي:مي‌دهد ادامه وي
معادل 15 بوده‌است ، هكتار هزار معادل 7521 سال 1371 در كه كشور آبي
قطعه‌و 15 تا 9 در 6 نيز درصد قطعه‌پراكنده‌اند ، 15 تا 19 در 10 درصد
اراضي مساحت درصد تنها 17 كل ودر هستند قطعه تا 5 نيز 4 آنها درصد
.مي‌دهد تشكيل(قطعه يك) پارچه يك زمينهاي را زراعي‌آبي
از درصد معادل 43 رقمي آبي‌كشور زراعي اراضي كل از:مي‌دهد ادامه وي
بودن خرد و كوچكي اين و دارند مساحت هكتار تا 10 يك تنها آنها
.مي‌سازد كارآمد غير اقتصادي لحاظ به و كرده سنتي را كشاورزي
چاي برنج ، توليد كه است موجبشده آنها بودن كوچك و اراضي بودن خرد
مقابل در ما محصولات‌كشاورزي و باشد امكان‌پذير بالا باقيمت‌هاي...و
.باشند كافي توان فاقد قيمتي لحاظ خارجي‌به مشابه توليدات
براي پرسش‌كه اين به پاسخ در كشاورزي اقتصاد حل‌هاكارشناسان راه
نصيبتوليد عادلانه‌اي سود كه گونه‌اي به محصولات‌كشاورزي بازار تنظيم
را زير پيشنهادهاي است راه‌حل‌هايي‌متصور چه شود زحمتكش كنندگان
:ارائه‌مي‌كنند
كه است حل‌هايي راه از يكي دولتي ، غير روستايي تعاونيهاي ايجاد -
كار درابتداي اگر تشكل اين.شود منجر كشاورزان تشكل‌واقعي به مي‌تواند
همراه كارشناسان فكري كمكهاي و سرمايه‌اي‌دولت و مالي حمايتهاي با
خريد انحصارهاي دربرابر را كشاورزان چانه‌زني قدرت باشدمي‌تواند
فن‌آوري و وكافي متعدد انبارهاي ساخت مي‌تواند كمكهاي‌دولت.دهد افزايش
تسهيلات‌بانكي و اعتبارات دادن همچنين و كشاورزي‌باشد محصولات براي لازم
.گشاست راه كه تعاوني‌ها اين به
با ايران در كشاورزي كردن ماشيني حاضر حال در مي‌گويند ، كارشناسان -
بسيار بهره‌وري‌كشاورزان دليل همين به و مي‌رود پيش كمي بسيار سرعت
هزينه‌هايشان‌رشد اندازه به را خود نمي‌تواننددرآمدهاي و است اندك
سياستهاي اجراي علت به سالهاي 1374و 1375 در نمونه عنوان به.دهند
تنها كشاورزي قيمت‌ماشين‌آلات سرسام‌آور افزايش و دولت سازي‌توسط آزاد
و 8/3 ازكمباين درصد تيلر ، 2/11 از درصد ازتراكتور 5/16 درصد 1/16
فراهم توسعه دوم برنامه پيش‌بيني‌هاي براساس كشاورزان دروگر از درصد
.است شده
روستايي توليد تعاونيهاي تشكيل طريق از زراعي اراضي سازي يكپارچه -
در كشاورزي تنظيم‌بازار وضعيت شدن بهتر براي اصولي راه‌حل‌هاي ديگر از
سنتي ايران كشاورزي‌در كه زماني تا مي‌گويند ، كارشناسان.است مدت ميان
بنيادي‌خود مشكل حل به قادر كشاورزان انجام‌مي‌شود ، كوچك اراضي در و
اين در را كار و زميني اراضي ، راندمان شدن يكپارچه.بود نخواهند
.مي‌دهد افزايش درآمد دركسب را كشاورزان توانايي و مي‌دهد بخش‌افزايش
