پنجم ، شماره 1388 اكتبر 1997 ، سال مهر 1376 ، 22 چهارشنبه 30
|
|
دهيم آموزش را گفتن قدرت‌نه
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
نيست ايده‌آلي بچه خجالتي و كمرو بچه كه بپذيرند بايد خانواده‌ها
بياموزند بچه بايدبه خانواده‌ها پس مي‌كند ، فرق ادب با كمرويي يعني
اگر بزند مودبانه را حرفش مي‌تواند و نباشد خجالتي خيلي مي‌تواند كه
بكشد خجالت مرتب كه نيست لازم و مي‌تواندبگويد بگويد مي‌خواهد چيزي
مشكلات برابر در جامعه قشر آسيبپذيرترين جوانان و نوجوانان:اشاره
كه جواناني تعداد بر مي‌دهد نشان آمارها.هستند اعتياد بخصوص اجتماعي
اين پيشرفت از جلوگيري براي.مي‌شود افزوده مي‌شوند آسيبها اين گرفتار
زمينه اين در نقشي چه رسانه‌ها مدرسه‌و خانواده كرد؟ بايد چه كار
كجرو و ناهنجار تا باشند داشته بايد ويژگيهايي چه جوانان دارند؟
در كه است سوالاتي اين نمود؟ آغاز بايد كجا رااز پيشگيري و نشوند؟
اجتماعي آسيبهاي متخصص و جامعه‌شناس آقابخشي حبيب دكتر با گو و گفت
.مي‌گذرد نظرتان از كه داده‌ايم انجام
نخستين به‌عنوان گو و گفت دراين شما حضور از تشكر با دكتر آقاي
است؟ نبوده موفق چندان اعتياد با مبارزه تاكنون چرا سوال‌بفرمائيد ،
معتادان بازپروري و براي‌درمان جهان كشورهاي كه است سالها
اما رفته‌اند را مختلفي وراههاي كرده‌اند متفاوتي چاره‌انديشيهاي
راههاي امر اين هم‌براي ايران در.است آمده بدست نتايج‌اندكي
.است طبيبانه برخورد شيوه‌هاي شيوه‌ها اين تمام.شد اتخاذ گوناگوني
آلوده مخدر مواد به معتاد بدن ارگانيسم كه است معتقد طبيبانه برخورد
از قبل شرايط به برگرداند را معتاد مي‌توان تلاش نهايت در و است شده
باعث شرايط همان كه شرايطي به برگشته معتاد حالت اين در.اعتياد
دور اين و است دوباره اعتياد مستعد شدت به او اما شده او اعتياد
زمينه در كه تلاشهايي همه با كه است دليل به‌همين.مي‌گيرد صورت تسلسل
معتادان بين در جوان‌گرايي كه مي‌بينيم است ، شده موادمخدر عرضه كاهش
.است گرفتن شكل حال در ايراني
مسايل‌فردي.ديد اجتماعي و طبيعي جنبه‌فردي ، سه از بايد را مشكل
براي.مي‌كند تهديد را شخص ارزش است‌و انسان خود شخصيت از ناشي
اين.شود گزينش كار ، براي يك‌نفر است قرار نفر پنج ميان از مثال
افراد به مسئله اين.هستند فردي مشكل داراي و دارند نگراني نفر پنج
.نمي‌شود مربوط ديگر
اجتماعي مشكل.مي‌كند تهديد را مردم عامه ارزشهاي اجتماعي مشكل
اين و مي‌شود اجتماعي نهادهاي كاركرد به‌ضعف مربوط كه است موضوعي
مي‌دهد قرار تهديد مورد را عامه ارزشهاي كه مي‌آورد پيش وضعيتي ضعف ،
ديده جامعه در ماه شهريور در معمولا كه مدرسه در بچه‌ها ثبت‌نام مثل
فرزندشان اگر اينكه مثل دارند والدين از خيلي كه نگراني يا و.مي‌شود
اين.شود معتاد و باشد داشته رابطه بد دوستان با نكند ديرآمد
ارزشهاي مسئله اين گفت مي‌توان و است والدين از خيلي نگراني نگراني ،
.مي‌دهد قرار تهديد مورد را عامه
بشر و مي‌آيد وجود به چندي از وهر نيست بشر دست در هم طبيعي مسايل
.زلزله مثل ندارد آن روي زيادي كنترل
اجتماعي مسئله يك ما مسئله چون;است اينجا شما سوال اساسي نكته اما
اعتياد به يعني فردي ، بپيچيم‌نه آن براي اجتماعي نسخه است‌بايد
موفقيت عدم فردي ، دليل نه كنيم نگاه اجتماعي يك‌مشكل به‌عنوان
آدمهاي سراغ مي‌كنيم نگاه اعتياد قضيه به تا يعني است همين مبارزه
يك كرديم نگاه اجتماعي بصورت پديده اين به اگر اما مي‌رويم معتاد
گروههاي به جديد افراد پيوستن روند از كه بود اميدوار مي‌توان مقداري
كاهش بر تاكيد فقط اينكه جاي به بعبارتي بكنيم كم مقدار يك معتاد
.كنيم كار تقاضا كاهش روي هم مقدار يك جامعه در بكنيم موادمخدر عرضه
كرد؟ عمل بايد چگونه تقاضا كاهش براي شما بنظر
به بايد بلكه كرد كار آدمهاي‌معتاد روي فقط نبايد كار اين براي
كودكان روي بلندمدت كار يك بايد.داد پيشگيرانه آموزشهاي بچه‌ها
.بكنيم خود جامعه
كرد؟ بايد چه يعني
و است خانواده يقينا بكند را اين‌كار بايد كه نهادي اولين ببينيد
در كودكانمان به را ازمهارتها بسياري بايد.مدرسه نهاد آن از بعد
قرار آسيبزايي شرايط در اگر كه فراگيرند تا بياموزيم خانواده نهاد
چه كه بگيرند تصميم و كنند مراقبت خوب خودشان از بتوانند گرفتند
نگران هميشه نياموزيم فرزندمان به را مهارتها اين كه وقتي تا.بكنند
دير اگر مي‌آيد خانه به مدرسه راه از بچه وقتي كه بود خواهيم اين
تعارف او به سيگار كسي نكند باشد ، افتاده برايش بدي اتفاق نكند كرد ،
.كند قبول هم او و كند
اصلا باشند؟ ، فرزندانشان مادرهادنبال و پدر كه است اين راه آيا
ما كرد؟ چه‌كار بايد پس ندارد امكان اگر و دارد؟ امكان كاري چنين
كه كنيم مصون گونه‌اي به اجتماعي مسئله اين عليه را بچه‌هايمان بايد
فراگير واكسيناسيون پزشكان مي‌آيد وجود به جامعه در اپيدمي يك وقتي
.مي‌كنند عمل را
دارد وجود اعتياد آسيبزايي مسئله ايران جامعه در كه بپذيريم اگر حالا
تقاضا كاهش براي مي‌گوييم اما باشيم اميدوار عرضه كاهش به خيلي نبايد
در را مصون‌سازي و شوند عمل وارد پرورش و آموزش و ومادرها پدر بايد
.بياورند به‌وجود جامعه
مي‌كنم فكر واكسن‌ساخت آن عليه بتوان كه نيست ويروس يك اعتياد اما
است؟ اجتماعي واكسن به احتياج
.دقيقا
چيست؟ اجتماعي واكسن
مهارتها اين بايد و مي‌كنم عرض كه است مهارتهايي اين شامل واكسن اين
.دهند آموزش خود فرزندان به راوالدين
ايده‌آلي‌نيست بچه خجالتي و كمرو كه‌بچه بپذيرند بايد خانواده‌ها -1
بياموزند بچه بايدبه خانواده‌ها پس مي‌كند ، ادبفرق با كمرويي يعني
اگر بزند مودبانه را مي‌تواندحرفش و نباشد خجالتي مي‌تواندخيلي كه
.بكشد خجالت مرتب كه نيست لازم و بگويد مي‌تواند بگويد چيزي‌مي‌خواهد
اظهارنظراست‌يعني قدرت باشد واكسن‌بايد اين در كه دوم مهارت -2
انسان يك رابعنوان نظر اظهار فرصت و فرزندمان‌اجازه به اينكه
نظر مسئله اين در بگوييم فرزندمان به مي‌توانيم مثلا.خردسال‌بدهيم
بحث بچه تا كنيم بحث فرزندمان با كنيم سعي و چيست تو نظر است اين من
.بگيرد فرا را مناسب و درست كردن
داشته‌باشد نفس به اعتماد كردن‌بايد اظهارنظر براي بچه -3
شخص يك جلوي اگر دهيم افزايش را بچه نفس به اعتماد بايد بنابراين
حرف كه بچه بگوييم او به و شود برخورد او با نبايد كرد صحبتي
بخواهيم اگر و نمي‌آيد مهمان جلوي كه ساله و 8 بچه 7 يا و نمي‌زند ،
از را اعتمادبه‌نفس شده‌ايم باعث بكشيم ، را تحقيرآميز نكن‌هاي بكن اين
بالايي به‌نفس اعتماد كه بكند درست نظر اظهار مي‌تواند ببريم‌بچه‌اي بين
.باشد داشته
اگر مثلا.است بعدي مهارت به‌جا ، و موقع به تصميم‌گيري در مهارت -4
دو مي‌توانند والدين كرد تقاضاي‌كفش والدينش از و 8ساله‌اي كودك 7
به فرزندشان با اينكه دوم و بخرند كفش جفت يك اينكه اول بكنند كار
دقت‌كن ، كن ، نگاه خوب كفشها اين به بگويند فرزندشان وبه بروند مغازه
براي را كفش كه گفت او به مي‌توان بعد كن انتخاب را يكي بگير ، تصميم
.مي‌خواهي كاري چه
يادمي‌گيرد كودك اينكه اول دارد نكته‌وجود چندين ساده مثال اين در
كندتصميم‌بگيرد ، اينكه‌دقت ديگر جايي‌است ، چگونه فروشي كفش
ضمن در.مي‌خورد جايي درديك به كفشي هر اينكه بعد كندو انتخاب
.آموزد مي را درست كردن نگاه هدف‌مند مشاهده‌گر يك بعنوان تمام‌اينها
انتخاب مناسب كفش است ممكن نهايتا و داريد قرار كنارش در هم شما
تصميم‌گيري مهارتهاي با او گرفته ياد را مهمتري كارهاي او اما نكند
مي‌گيرد ياد و كند پيدا مناسب دوست بلندمدت در مي‌تواند او مي‌شود آشنا
بايد كه ديگري مهارت -و5000 كند انتخاب مناسب همسر يك آينده در
به بتواند تا است ، داشتن امتناع قدرت و كردن جسارت قدرت بياموزد
با و توان قدرت با مي‌پذيرد صورت اطرافيان سوي از كه خلاف پيشنهادهاي
.بگويدنه جسارت
برسر معلم نبايد كند پيدا هم‌ادامه مدرسه در بايد آموزشها اين
نظر قدرت‌اظهار بچه به بايد معلم.سركوبكند را او و بزند بچه
بگويدنه شد اوتعارف به سيگار وقتي بچه قرارباشد اگربدهد
توسري‌خور خانه و مدرسه در بايد باشد ، داشته باره اين در تمرين بايد
دوستانش با و رفت بيرون خانه از وقتي بچه‌اي‌داشتيم چنين اگر و نباشد
از مي‌توانند بچه‌ها اين كه است راحت حدودي تا مادر و پدر خيال بود
.كنند دفاع خودشان
اجتماعي فردي مهارت يك به‌عنوان و بياموزد را ويژگي پنج اين بچه اگر
مي‌شود؟ چه بگيرد شكل او در
به كه خجالت‌نمي‌كشد ديگر باشد راآموخته مهارتها اين كه بچه‌اي
بچه‌ننه‌اي تو گفت اگردوستش و نمي‌كشم سيگار من همسالان‌بگويد گروه
با اما هستم ننه بچه من بله بگويد او به كه دارد را جسارت و قدرت او
باشد داشته نفس اعتمادبه بگيرد تصميم سريع بايد نمي‌كنم ، معاشرت تو
.باشد داشته تصميم‌گيري قدرت و جسارت
بعد در داردمي‌تواند كاركرد مثبت بعد در كه همانقدر گفتن نه قدرت اين
تصميم‌بگيرد ، مي‌تواند بچه درحقيقت يعني باشد ، داشته كرد كار هم منفي
كند استفاده منفي جهت در اينها تمام از و نه‌بگويد نكشد ، خجالت
كند؟ دفاع رفتار اين از حتي يا و بكشد سيگار كه نكشد مثلاخجالت
مي‌خواهيم براي‌چه را كردن جسارت اين كه‌ما است همين ما بحث دقيقا
راهم اين تصميم‌بگيرد كه مي‌دهيم آموزش بچه‌خردسال به ما وقتي
كاري چه براي مثال‌زدم من كه را كفش مثلا مي‌دهيم‌كه آموزش
ببيند آموزش بايد دقيقا.است درست آموزش‌تصميم‌گيري همين.مي‌خواهد
خلاف بر كه است اين طرح اين جالب نكته.بگويد نه چيزهايي چه به كه
مواد و اعتياد و معتاد از صحبتي من اعتياد ، از پيشگيرانه آموزشهاي
كار مسئله‌اي روي.كنم زياد را اعتياد به گرايشهاي كه نمي‌كنم مخدر
بچه سلامت به كاركرد آن كه باشد داشته كاركردي يك مسئله آن كه مي‌كنم
.مي‌شود منجر
مخدر مواد بگوييم اينكه جاي به بايد كرد ، صحبت بچه با بايد بنابراين
مي‌گوييم او به بپردازيم آنها به اينكه بدون است ، اين معتاد است ، اين
گفتند تو به جايي اگر كه مي‌كنيم مشخص برايش و بگير تصميم خودت كه
پيشنهادي خلاف‌هر پيشنهادي اگر و بگيري درست تصميم بتواني بگير تصميم
.باشد مي‌تواند
كردن جواني.است كردن جواني آن كه دارند خصوصيتي يك جوانان
جزيي تخريبهاي به منجر گاهي كه تحرك و شور داردمثل خاصيتهايي
قضايا اين با شده چارچوببندي و وخشك منطقي خيلي ما اگر.مي‌شود
شايد عامل اين مي‌كنيم دور جواني‌كردنش ويژگي از را او كنيم برخورد
و ممنوع حريم به يعني‌ورود.باشد مخدر مواد به گرايش دلايل از يكي
پيش‌بيني او حالت اين براي جايگزيني چه آموزشها نوع اين در ناشناخته ،
كرده‌ايد؟
مي‌كند بازي وقتي بچه.باشد سالم راههاي از هيجاني تخليه بايد يقينا
با حق داريم كردن تخليه براي اين از بهتر راهي چه دارد ونشاط شور
وقت آن شد طور اين اگر شود بسته هيجاني تخليه راه نبايد است شما
.باشيم ديگر جاهاي در انرژي اين بروز منتظر بايد
هم همين خاطر به است جواني و نوجواني هيجانات اينهاجز يقينا البته
كرد؟ بايد چه پس.است قشر همين هم آسيبپذير قشرهاي از يكي هست‌كه
واكسيناسيون)عنوان تحت اجتماعي -فردي مهارتهاي اين اينكه ضمن بايد
لازم بچه‌ها كه نشاطي كه باشيم داشته نظر در مي‌كنيم مجهز (اجتماعي
مثل باشيم داشته جهت اين در راههايي و نشود آنهاگرفته از دارند
...و ورزشي مسابقات
به توجه با باشند داشته كافي حضور والدين كه است اين شما صحبت لازمه
از بسياري است شده باعث كه اقتصادي فشارهاي و جامعه وضعيت‌كنوني
را آموزشها اين مي‌توانند چگونه دهند ، انجام كاربيشتري والدين
كنند؟ اعمال
تنيده هم در.است همينطور هميشه اجتماعي مسايل است ، عميقي نكته اين
را آثارش مي‌گذاريم مسئله يك روي دست گاه هر مربوطند يكديگر به و است
را كاركرد يك خانواده گاه هر امروز دنياي در اما.مي‌بينيم ديگري جاي
در سازماني يك مي‌داد ، انجام را كاركرد آن كسي چه دهد انجام نتواند
مدرسه حالا اما مي‌داد انجام خانواده را آموزش قبلا خانواده ، از بيرون
و تمرين فرايند كه بچه‌هاست كردن اجتماعي مسئله اما رامي‌كند كار اين
دربزرگسالي كه مي‌گيرد ياد خانواده درون در بچه كهاست يادگيري
و باشد مسايل اين پاسخگوي نتواند خانواده اگر حالاكند رفتار چگونه
جواني بايد كند ، صحبت بچه با نتواند اشتغال ساعات افزايش دليل به
آموزش را كودكانمان و گذاشتيم را وقت اين اگر اما دهد پس جايي رادر
نيست لازم ديگر كرديم دروني او در و داديم ياد مهارتهارا و داديم
.برويم او مرتبدنبال
شرايط اين مي‌شود اجتماعي خاصي شرايط يك در بچه فرموديد كه همانطور
اين از يكي وقتي مي‌شود...و همسالان جمع محيط ، مدرسه ، شامل‌خانواده ،
ديگري چيز خانواده و مي‌كند تبليغ را چيزي يك جمع‌همسالان مثلا عوامل
اينجا مي‌گيرد ، قرار تضاد در بچه را ، چيزديگري پرورش و آموزش را
بانه مدرسه وقتينهدهد بايدآموزش كسي چه را گفتن قدرت‌نه
كرد؟ بايد چه متفاوت‌است همسالان جمع ونه خانواده
ديده الان است دخيل بيشتر كسي چه شدن ، اجتماعي در كه مي‌شد فكر سالها
كه است قضيه اين دشواري خاطر به هستند ، دخيل عوامل تمامي مي‌شودكه
در نهاد يك و ساختار يك قالب از بايد اجتماعي مي‌گويم‌واكسيناسيون
موقعي اجتماعي واكسيناسيون كار.شود انجام نهادها تمامي در و بيايد
عميق‌تر حتي عميق‌تري دخالت جمعي رسانه‌هاي كه مي‌گيرد را خود اساسي شكل
.باشند داشته ومدرسه خانواده از
امروز جهان در.است بحث قابل هم ديگري جهت از رسانه‌ها بحث اين
را ارزش يك من كشور داردرسانه امكان مثلا هستند رسانه‌هاجهاني
اينجا است ، درتضاد هم با اغلب كه ديگري ارزش يك وماهواره دهد آموزش
كرد؟ بايد چه
است اجتماعي آسيبهاي تمام مقابل در اجتماعي واكسيناسيون اين
است يادگيري سن در كسي وقتي است؟ متفاوت مي‌آموزند كه ارزشهايي اما
بياموزد؟ را ارزشها اين دارد امكان
نو چيزهاي فراگيري و كنجكاوي حس داراي نوجوانها و بچه‌ها يقينا
ما گذشته كلاسيك آموزش سيستمهاي.است ناپذيري سيري حس كه‌اين هستند
در چه داد تغيير را آموزشها روش بايد پس نيست اين‌مسئله پاسخگوي
ما پرورش و آموزش مثلا...رسانه‌هاو در چه مدرسه ، در چه خانواده ،
اما مي‌كند حفظ گفت معلم كه چه هر دانش‌آموز.است سالارانه معلم نهادي
خلاقيت‌بنا اساس بر را كودك مهدهاي حتي و پرورش و آموزش مي‌توانيم ما
از نشان كه بگويد چيزي بچه يعني كند ايجاد اگر و تفكر يك تا نهاد
لزوما كه مي‌آموزيم بچه به تفكر اين با تقليد نه باشد داشته خلاقيت
چند نام مي‌گويد بچه‌ها به كودك مهد مربي مثلا نيست درست همه حرف
در.هلي‌كوپتر مي‌گويد بچه يك.مي‌گويد چيزي كس هر بگويند را پرنده
هلي مثلا كه كرد تمسخر را او اينكه يكي كرد مي‌شود كار دو اينجا
كه گفت چيزي يك اين احسنت گفت مي‌توان هم يكبار نيست پرنده كه كوپتر
است ظريفي كار البته مي‌دهد افزايش را خلاقيت كار اين.نگفتند ديگران
نيست درست مي‌گويند بقيه كه چه هر الزاما كه مي‌گيرد ياد را اين اما
چيزهايي اينها.است همين‌گونه هم مدرسه در.بگويد درست مي‌تواند هم او
اجتماعي واكسيناسيون به مي‌تواند آموزشها اين شود كار بايد كه است
كه كرديم دروني نوجوان در اگر.كند خنثي اثرآن مي‌تواند هم و كند كمك
.بود اميدوار مي‌توان آنگاه درست چيزي چه است مخرب چيزي چه
كرده‌اند نفوذ آدمها زندگي زواياي دروني‌ترين به رسانه‌ها كه امروز اگر
با كه كسي و مي‌كند پيدا نجات مسئله اين از است كه‌آماده‌تر كسي آن
شرايطي در.بود نخواهد موفق نشده آماده اجتماعي خاص‌سلامت آموزشهاي
شده‌اند تاثيرپذير رسانه‌ها از اينگونه انسانها و دارد وجود امروز كه
.باشند داشته را لازم آمادگي كه مي‌مانند مصون گروهي آن حال اين در
يك قضيه اين تاكيدمي‌كنيد گفتن نه قدرت به وقتي سوال آخرين عنوان به
و پدر به را نه اين دارد امكان مثلا دارد هم اجتماعي هزينه‌هاي سري
كه بگيرد ياد ما جوان اگر مثلا.بايستد آنها برابر در و بگويد مادر
نه هم والدين وغيرآزادمنشانه غيرمنطقي رفتار برابر در نه بگويد
معلم يا مادر و پدر كه مثبتي نكات.معلم برابر در همينطور.مي‌گويد
چيست؟ بپذيرند را فرزندان گفتن نه اين بايد
من بچه‌ها كه مي‌گويد معلم يك موقع چه كلاس سر مي‌كنم مطرح سوال يك من
دست را بودن ومودب مي‌نشيند سينه به دست كسي چه ببينم كه نگاه‌مي‌كنم
احاطه كلاسش و درس به كه معلمي مي‌رسد نظر به مي‌داند؟ نشستن سينه به
اين مي‌خواهد ساكت سراپا را بچه‌ها و مي‌كند تندروي كه معلمي ندارد ،
كلاسش در كه نيست مهم برايش او بدهد درس نمي‌تواند خوب كه است معلمي
باسواد و روح با كلاسش كه بخواهد معلمي اگرباربيايند باسواد بچه‌هاي
كه معلمي و پدر.ندارد كلمات اين گفتن به لزومي اصلا بيايد بار
ديگر طرف از.نمي‌كند قبول را آموزشها اين مي‌خواهند كوركورانه اطاعت
گفتن بجا نه از را خود هدف و كنيم باز را مسئله خوب نتوانيم اگر
.نمي‌كند قبول قطعا كنيم مشخص
.باشد داشته سالم بچه‌هاي آينده در كه است علاقه‌مند مادري و پدر هر
شود آسيبپذير آينده در بچه‌اش نمي‌خواهد دلش ومادري پدر هيچ
مي‌افتاد اتفاقي چه كار آخر كه بگوييم خانواده به ماخوب اگر بنابراين
.مي‌پذيرند را آموزشها اين مادر و پدر وقت آن
