پنجم ، شماره 1388 اكتبر 1997 ، سال مهر 1376 ، 22 چهارشنبه 30
|
|
غرب غير و غرب
هانتينگتن تمدن‌هاي برخورد نظريه بر نقدي
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
از سياسي‌امريكا محافل كنوني هراس براساس تمدن‌ها برخورد
غرب هماورد قدرت يك عنوان به چين برآمدن احتمال و اسلامي بنيادگرايي
است
همانند علمي كشوررابه آن در موجود سياسي نظريه‌هاي مي‌كوشد ، امريكا
كند بدل طبيعي علوم
:اشاره
عنوان آمريكا به‌خصوص و غرب در مختلفي نظريات شوروي ، فروپاشي از پس
اصرار متحده ايالات خصوصا سرمايه‌داري نظام برتري بر كه شد
و پايان‌تاريخ را ليبراليسم آزاد نظام و دموكراسي فوكوياما.مي‌ورزيد
ديگر آن اساس بر كه كرد حيات‌بشرمعرفي تاريخ در نظام متكامل‌ترين
با هانتينگتن چارچوب همين دررفت پيشترنخواهد اين از تاريخ
است‌به‌برخورد جهاني الگوي برترين غرب تمدن و فرهنگ اعتقادبراينكه
خود برتري حفظ جهت (مسيحي فرهنگ)غرب تمدن آن طي كه كرد اشاره تمدن‌ها
راپيش‌رو...و آفريقايي كنفسيوسي ، اسلامي ، تمدن‌هاي رقبايي‌چون برجهان
.كند غلبه آنها بر بايد كه دارد
اين برخورد و مي‌دهد شكل فرهنگ‌ها اين چالش را آينده ديدگاه ، اين در
هانتينگتن ، به‌نظر گرچه ساخت ، خواهد رامشخص آينده سرنوشت كه تمدن‌هاست
و برخورداراست تمدن‌ها ديگر با مقابله در ويژه‌اي ازامتيازات غرب
سياست ، اهل علماي.كند همچنان‌حفظ را خود برتري تمدن ، اين است ضروري
.نه‌علمي و مي‌دانند سياسي بيشتر دست‌را اين از نگرش‌هايي
سياسي يك‌حركت تاريخ ياپايان تمدن‌ها منتقدان ، برخورد اين به‌نظر
و نمايد القاء جهانيان به را غرب برتري حس نوعي دارد سعي كه است
از حاضر مقاله.كرد معرفي علمي و منطقي نظرياتي را آنها نمي‌توان
.هانتينگتن‌مي‌پردازد نظريه نقد به زاويه همين
مقالات سرويس
تفسير در فاف راويليام اين نكنيد؟ باور را تمدن‌ها حتمي برخورد
اثر جهاني نوين نظم دوباره شكل‌گيري و تمدن‌ها كتاببرخورد بر خود
.گفته‌است (تريبون 23/1/1997 هرالد روزنامه) هانتينگتن ساموئل
در كه تمدن‌ها بودن‌برخورد حتمي درباره هاروارد دانشگاه استاد نظريه
بود كرده تاكيد چين و اسلامي باتمدن‌هاي غرب آينده برخورد بر آن
تحليلگران‌جهان و نويسندگان انديشه‌وران ، از انتقادبسياري مورد
اين درباره نويني تحليل طي -فاف ويليام -اينان از يكي.گرفت قرار
خود كتاب پايان در كه‌هانتينگتن احتياطي رغم به:مي‌گويد نظريه
طور به تمدن ميان واقعي ، برخورد كه اين و برخورد بودن حتمي پيرامون
هانتينگتن نظريه در واقع در اما بود خواهد بربريت نيروهاي و كلي
(تابستان 1993) امريكا خارجي درمجله‌مسايل قبلا كه چه آن به نسبت
.ندارد وجود جديد چيزي بود گفته
مي‌كوشد كه امريكامي‌داند سوي از تلاش‌هايي پيامد را كتاب فاف
به تا كند بدل طبيعي علوم همانند علمي به را امريكا سياسي نظريه‌هاي
.يابد دست خود آينده هدف‌هاي و عيني استنتاج‌هاي
كه چه معتقدندآن رويكرد اين ناقدان مي‌گويد ، فاف كه گونه آن
پي‌آنند ، در آنان‌هانتينگتن راس در و سياسي نظريه‌هاي پيشگامان
.است علمي ظاهرا چهارچوب در طرفه يك ديدگاه‌هاي از شماري جاانداختن
سياست‌هاي در انحراف درجه افزايش باعث فراواني ميزان به امر اين
.است شده امريكا خارجي
و مي‌ورزد نظريه‌هااستناد از شماري به هانتينگتن جديد كتاب گرچه
خود ديدگاه‌هاي تثبيت جهت رادر (جدول‌ها همانند) بسياري توضيحات
نظرفاف به اما مي‌كند ارايه مختلف خاص‌تمدن‌هاي ويژگي‌هاي پيرامون
آنها كه‌نمي‌توان مسايلي درباره ساده ديدگاه‌هاي جز نيست چيزي نظريه‌وي
.توصيف‌كرد مبرهن نظريه‌هاي حتي يا بديهي را
مشخص ادعايي برخورد اين به نسبت را ذهني‌هانتينگتن واقعيت فاف
آن و است برخورد يك انديشه در كه‌هانتينگتن معنا اين به.مي‌كند
چيني تمدن اسلامي‌و تمدن از پيماني با امريكاغرب متحده ايالات برخورد
و جنگ‌افزار داراي اسلامي پيش‌بيني‌هاي‌هانتينگتن‌كشورهاي طبق زيرا.است
.نيستند غرب با براي‌رويارويي لازم فن‌آوري
در امريكا كردن‌ذهنيت ساده واقع ، در تصور ، اين كه دارد تاكيد فاف
سياسي محافل كنوني هراس كه‌برمبناي است آينده احتمالات ارزيابي
عنوان به چين آمدن بر احتمال و اسلامي ازبنيادگرايي امريكا
.است غرب هماورد يك‌ابرقدرت
:از عبارتند وارزيابي‌هايي چنين‌پندارها از انتقادهاي‌فاف از برخي
يا دولت كار ، براي‌اين زيرا ندارند جنگ اعلام براي قدرتي تمدن‌ها ، -1
.ندارند ارتشي
.است متفاوت مصالحشان اما دارند مشترك دين گرچه اسلامي كشورهاي -2
همانند) اصلي كشورهاي از برخي بپذيريم ، را نظريه‌هانتينگتن اگر حتي
.مي‌كردند رهبري را غرب عليه اسلام مبارزه كه هستند (مصر
اسلامي ديگركشورهاي يا مصر هم‌پيماني همانند رويدادها از برخي تبيين
جنگ از كه (ديگران..و وپاكستان سعودي عربستان عراق ، ايران ، مصر ، )
امريكا متحده ايالات با دوره‌ها از برخي در اين‌سو ، به دوم جهاني
كه پرسشي يادآورمي‌شود ، كه‌فاف همان‌گونه.مي‌نمايد دشوار صورت‌مي‌گرفت ،
كشورهاي از برخي ميان موجود تنش علل‌اساسي مي‌گيرد ناديده هانتينگتن
.اسراييل‌است از امريكا حمايت و امريكا متحده وايالات اسلامي
متهم را اسلامي چراجوامع مي‌كندكه انتقاد هانتينگتن از هم‌چنين‌فاف
در موجود خشونت و دارند نامتسامح و سرشت‌خشونت‌آميز اساسا كه مي‌كند
.است بيشتر جوامع ديگر در خشونت از آنهابارها
مبحث خلط و رابي‌پايه يوگسلاوي جنگ درباره استدلال‌هانتينگتن فاف
.مي‌نامد
توصيف مسلمان تحريك‌آميزاقليت پيامدپتانسيل را جنگ اين هانتينگتن
ساخت شعله‌ور را آنان ملي احساسات و رابرانگيخت صربها هراس كه مي‌كند
حمله بوسني در به‌مسلمانان آن از پس و كرواسي به تا واداشت را وآنان
طي و انجاميد تمدن‌ها به‌دسته‌بندي اين‌امر:مي‌گويد هانتينگتن.كنند
به ارتدكس‌شرقي كشورهاي و كرواسي كنار در اروپا كشورهاي‌كاتوليك آن
.گرفتند بوسني‌قرار كنار در مسلمانان و صربها از حمايت
اصل گرفتن نظريه‌هانتينگتن‌ناديده به اساسي‌فاف اعتراض اما
ملت‌ها ، تمدن پديده به جنگ‌ها دادن‌دلايل ربط.است انساني مسئوليت
.است جنگ دلايل از دليلي عنوان به نژاد كردن قلمداد همانند
نابودي ، كه است معناي‌آن به باشد درست امر اين اگر:مي‌افزايد فاف
بودن مسلمان و است ناممكن مصالحه‌ها راه‌حل‌هاو و جنگ‌هاست حتمي نتيجه
نمي‌توان كه است آن معناي به كشمكش طرف‌هاي بودن ياعرب چيني يا
.نشست گفتگو به كشمكش‌ها درباره
بگوييم است‌كه دشوار امر اين كه‌تصديق مي‌گيرد نتيجه فاف
آن خوشبختانه و نيست نوشته‌هاي‌خود كشنده مضامين متوجه هانتينگتن ،
.نادرست‌است نوشته ، كه چه
جهاني نوين نظام شكل‌گيري و تمدن‌ها كتاببرخورد بر نيز ديگري تحليل
جونيور كلمنس راوالتر اين‌تحليل.است شده نوشته هانتينگتن اثر
است نوشته هاروارد و بوستون سياسي‌دانشگاه‌هاي علوم استاد
.(ژانويه 1997 تريبون 7 روزنامه‌هرالد)
.مي‌كند اغراق خود سخنان در كه‌هانتينگتن مطمئنم من:مي‌گويد كلمنس
نقش اختلاف‌ها افزايش و پندارها مسخ در فرهنگي تاثيرات و زمينه‌ها
از برخاسته كه نديده خود به كشمكشي كنوني قرن اما دارند
.باشد برخوردتمدن‌ها
دسته‌بندي درباره طبقه‌بندي‌هاي‌هانتينگتن همگي سال 1914 هم‌پيماني‌هاي
.مي‌كند رد را تمدن‌ها
استانبول اسلام‌در و وين در كاتوليسيسم با برلين در پروتستانتيسم
اسلام و وين در باكاتوليسيسم روسيه در ارتدكسيسم هم‌چنين.شد متحد
در كاتوليسيسم با روسيه در ارتدكسيسم هم‌چنين.شد متحد استانبول در
نيزارتدكس‌هاي.شد هم‌پيمان بريتانيا در حاكم پروتستانتيسم فرانسه‌و
باارتدكس‌هاي و مخالفت‌برخاستند به اتريش كاتوليك‌هاي عليه صرب
.جنگيدند بلغارستان
نژادهاي وجود-شوروي‌ها و ژاپني‌ها با آلماني‌ها جهاني‌دوم ، جنگ در
حمله شوروي اتحاد به هيتلر وقتي.كردند همكاري يكديگر با -مختلفشان
حتي يا ارتدكس استالين آيا كه نيامد پيش چرچيل براي پرسش اين كرد
متحد مشترك برابردشمن در مسكو با فورا انگلستان بلكه است كمونيست
.شد
فرهنگ‌هايي و نداشتند آن در نقشي هماورد فرهنگ‌هاي نيز ، سرد جنگ طي
سال 1945 از.نمي‌آيند وجود به خود كامل‌عناصر انسجام براساس گوناگون
و وعراق سومالي ويتنام ، كامبوج ، كره ، ) تمدن يك ميان‌هماوردان تاكنون
و مسلمانان ميان كشمكش نيز.است آمده پديد جنگ‌هايي و كشمكش (كويت
كلمنس.است منابع و سرزمين مورد در كه نام‌برد بايد را اسرائيليان
نقش مسايل‌بين‌المللي ، در تمدن فاصل خط كه مي‌كند تاكيد خود درمقاله
ذكر كه‌كلمنس موثري عناصر ازديگر.دارد عناصر ديگر به نسبت ثانوي
يا فراواني آزمندي ، تنگ‌نظري ، شخصي ، ديدگاه:از عبارتند مي‌كند
كشمكش همكاري‌يا مي‌گويد وي.ملل سازمان ضعف يا قدرت و كمبودمنابع
درگير طرف‌هاي مشهود براساس‌مصالح گذشته همانند اكنون كشورها ، ميان
.است
گسترش گواه اخير دهه‌هاي و هستند تكامل حال در همگي تمدن‌ها هم‌چنين ،
ديگر و تايوان ژاپن ، پرتغال ، اسپانيا ، در دموكراسي اصول وسيع
فرديت از نظركلمنس طبق اين‌كشورها همه.كشورهاست
زندگي‌غربي اساس را آن هانتينگتن كه فرديتي ;پروتستانتي‌به‌دورند
ميان آينده كشمكش هانتينگتن‌درباره فرضيه كلمنس ، اين‌رو از.مي‌شمارد
نظريه به آن تعديل ضرورت بر و مي‌داند رابي‌مورد تمدن‌ها ديگر و غرب
.تاكيدمي‌ورزد تمدن‌ها ميان متبادل و مشترك مصالح بر همكاري‌مبتني
خطري از (تريبون 1819ژانويه 1997 هرالد) خود پيشين مقاله در فاف
يكسان را بشريت مصالح و خود مصالح امريكاييان ، آن طي كه مي‌كند صحبت
.مي‌شمارند
تنها را متحده ايالات كه امريكاييان خودخواهانه ديدگاه به نسبت وي
به امريكا كنگره كه مي‌گويد و هشدارمي‌دهند مي‌دانند جهان بزرگ نيروي
.مي‌كند تدوين قانون جهان همه براي گويي قانونگذاري ، هنگام
برپايي حتميت كه مي‌كند اشاره امريكاييان ديدگاه‌هاي از برخي به فاف
قدرت برابر در واكنشي كه قدرتي ;كرده‌اند درك را جديد قدرت يك
.امريكاست
كه دارد باشد ، احتمال نيرومند چند هر امريكا متحده ايالات مي‌گويد وي
.شوند برپا ازآن قوي‌تر يا معادل جديد دسته‌بندي‌هاي
در فاف.نوخاسته‌باشد نيروهاي چنين براي انگيزه‌هايي اگر ويژه به
سخنان‌هانس به مي‌نامد كه‌واقعگرايان‌امريكايي چه آن به اشاره
.مي‌كند استناد جهان ، در قدرتي هر سلطه بود محدود درباره مورژينو
داراي شرطي ملت‌هابه مي‌گويد ، كه مي‌كند قول نقل ازژرژكنان وي‌نيز
در.كنند كسب را اعتمادجهانيان و احترام كه ماند خواهند تاثير
جنبه‌هاي تا بود خواهند آماده مادي وجوددشواري‌هاي با جهانيان اينجا ،
.بگذارند احترام و بپذيرند مادي ، فراواني از رابيش روحي
كه مي‌كند استناد به‌ماكياولي نشود توصيف ايده‌آليست كه آن براي فاف
از رهبران جستن دوري ضرورت به را خود كتابامير از كاملي بخش
عدم از ناشي احتمالي وپيامدهاي نفرت و تحقير احساسات برانگيختن
.مي‌دهد اختصاص نصيحت‌ها پذيرش
خارجي رسانه‌هاي واحد:اردن‌ترجمه مجله‌المنتدي:منبع
