پنجم ، شماره 1402 نوامبر 1997 ، سال آبان 1376 ، 8 شنبه 17
|
|
نجات براي شجاعت و همت درايت ،
كشور عمراني سرمايهگذاريهاي
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
وزيران هيات در سال 1377 بودجه لايحه بررسي آغاز مناسبت به
عمراني طرحهاي تكميل زمان متوسط ناكافي ، بودجه تخصيص علت به
شده كشور در سرمايه‌گذاري بازده شديد كاهش موجب و است طولاني بسيار
است
گذشته‌در چهارشنبه آتي ، سال لايحه‌بودجه بررسي:اقتصادي سرويس
كه- لايحه اين در نكات مهمترين يكي‌از.شد آغاز وزيران هيات
با برخورد چگونگي - مي‌شود محسوب آقاي‌خاتمي دولت بودجه نخستين
با مي‌شود ، ارائه پي در كه يادداشتي.است تمام نيمه عمراني طرحهاي
.است شده ياد مشكل رفع براي پيشنهادهايي حاوي موضوع ، اين به اشاره
شريف صنعتي دانشگاه استاد مشايخي علينقي دكتر
.مي‌شود حاصل سرمايه‌گذاري با كشور زيربنايي و توليدي ظرفيت‌هاي توسعه
اقتصادي رشد نرخ و آهنگ داخلي ، ناخالص توليد به سرمايه‌گذاري نسبت
كاهش براي.مي‌كند تعيين را مردم اقتصادي وضع بهبود ميزان و كشور
رشد و سرمايه‌گذاري فقر ، كاهش و سرانه درآمد و توليد افزايش بيكاري ،
.است ضروري توليدي ظرفيت‌هاي
حدود 16 ايران در داخلي ناخالص توليد به سرمايه‌گذاري نسبت متاسفانه
موفق توسعه حال در كشورهاي در مشابه مقدار از كمتر وبسيار درصد
از 30 بيشتر آسيا شرق موفق بسيار كشورهاي و درچين مزبور نسبت.است
بين 25 توليدي ظرفيت‌هاي رشد امر در موفق نسبتا كشورهاي در و درصد
آن با ما ملي اقتصاد كه مسائلي از يكي بنابراين.است درصد تا 30
افزايش نظير آن از ناشي عواقب و گذاري سرمايه كمبود است مواجه
سرمايه‌گذاري افزايش.است فقر توسعه و توليدات كافي رشد عدم بيكاري ،
و شعارگونه جنجالهاي از به‌دور آرام ، محيطي آمدن بوجود مستلزم
كه است قانوني فعاليت‌هاي از اعتماد قابل و روشن و قانوني حمايت‌هاي
.شود داده خرج به زيادي صداقت و كوشش درايت ، آن ايجاد جهت در بايد
سرمايه‌گذاري سطح بودن پايين تنها ايران در سرمايه‌گذاري مشكل اما
پائين بسيار بازده است ، مواجه آن با كشور كه ديگري مسئله‌مهم.نيست
سرمايه‌گذاري پايين بازده.مي‌گيرد صورت كه اندكي‌است سرمايهگذاريهاي
صرف شود ، پرداخت بايستي آن‌چه از بيشتر هزينه‌اي كه است آن معناي به
از كمتر ظرفيتي گرفته صورت سرمايه‌گذاري با ديگر عبارت به يا مي‌شود
وقتي سرمايه‌گذاري سطح كمبود.مي‌شود ايجاد آيد ، بوجود مي‌بايد چه آن
را موثر سرمايه‌گذاري ميزان مي‌شود ، همراه سرمايه‌گذاري پائين بازده با
در جديد ظرفيت‌هاي ايجاد وضعيت.مي‌كند اسمي سرمايه‌گذاري از كمتر
.مي‌سازد مواجه دردناكتري وضعيت با را ايران
درصد حدود 50 است؟ پايين ايران در سرمايه‌گذاري بازده چطور و چرا اما
از و دولت توسط كشور اقتصاد در سرمايه‌گذاري كل از كمي‌بيشتر يا
غيردولتي سرمايه‌گذاري بازده هرچند مي‌گيرد صورت عمراني بودجه طريق
و اداري پيچيده رويدادهاي در موجود كمبودهاي و نارسايي‌ها علت به نيز
كم بازده اساسي مشكل ولي است ، كم گوناگون مجوزهاي صدور و ارزي
.است دولت عمراني سرمايه‌گذاري
.مي‌گيرد صورت عمراني طرحهاي اجراي طريق از دولت سرمايه‌گذاري
و پايه دسته‌هزينه‌هاي دو به مي‌توان را عمراني طرح هر هزينه‌هاي
.كرد تقسيم پيشبرد هزينه‌هاي
صورت فيزيكي پيشرفت جهت طرح نگهداشتن آماده براي پايه هزينه‌هاي
تشكيلات به مربوط هزينه‌هاي نظير هزينه‌هايي شامل اين‌هزينه‌ها.مي‌گيرد
و آلات ماشين نگهداشتن آماده و كارگاه هزينه‌هاي‌تجهيز طرح ، مجري
پيمانكار و مشاور ثابت هزينه‌هاي پرداخت نوعي به و كارگاهي تجهيزات
.است طرح به خدمات ارائه براي آنها آمادگي و اتصال حفظ براي طرح
روي آجر گذاشتن به‌اصطلاح و طرح فيزيكي پيشرفت براي پيشبرد هزينه‌هاي
هزينه‌هاي انجام پيش‌نياز كه است بديهي.مي‌گيرد صورت درطرح آجر
فيزيكي پيشرفت براي را زمينه كه است پايه پرداخت‌هزينه‌هاي پيشبرد ،
بتواند كه باشد ميزاني به طرح هر بودجه اگر.مي‌سازد آماده طرح
صورت آن در كند ، پرداخت مناسب ميزان به را پيشبرد و پايه هزينه‌هاي
از 3 كمتر در متوسط به‌طور و سال حداكثر 4 تا بايد 2 عمراني طرحهاي
.شود تمام سال
بيش آن اجراي فني و مديريتي نظر از كه عظيمي طرحهاي دنيا در امروز
كه آنها.است انگشت‌شمار و اندك بسيار انجامد به‌طول سال يا 5 از 4
.مي‌سازند سال طي 3 در هم را فولادي بزرگ مجتمعهاي مي‌كنند مديريت خوب
نداشته وجود مناسب مدت در طرح يك تكميل براي لازم عمراني بودجه وقتي
ولي مي‌شوند پرداخت پايه هزينه‌هاي آنگاه نشود ، پرداخت و باشد
پرداخت عدمشد نخواهد پرداخت كافي به‌اندازه پيشبرد هزينه‌هاي
كه حالي در مي‌شود طرح كافي فيزيكي پيشرفت عدم موجب پيشبرد هزينه‌هاي
طرح فيزيكي پيشرفت سال هر چنانچه.است شده پرداخت پايه هزينه‌هاي
زمان باشد ، مناسب مدت‌زمان در طرح تكميل براي لازم مقدار از كمتر
وجود بدون حتي طرح ، تكميل زمان شدن طولاني.مي‌شود طولاني طرح تكميل
نتيجه در و بيشتر سال‌هاي براي پايه هزينه‌هاي پرداخت موجب تورم ،
طرح بودجه اگر حدي ، حالت يك درميشود طرح شده تمام هزينه افزايش
براي مبلغي و دهد پوشش را پايه هزينه‌هاي فقط كه يابد كاهش آنقدر
صفر ، طرح فيزيكي پيشرفت ميزان آن‌صورت در نماند باقي پيشبرد هزينه‌هاي
چنان در درواقع.مي‌شود بينهايت طرح شده تمام هزينه و تكميل زمان و
پايه هزينه‌هاي صرف فقط (طرح بودجه يا) طرح به پرداخت‌هاي حدي ، حالت
حالتي چنان وقتي.شود ايجاد طرح در فيزيكي پيشرفت آنكه بدون مي‌شود
بودجه تمام و مي‌شود صفر عمراني سرمايهگذاريهاي بازده آيد ، بوجود
توليدي و زيربنايي امكانات هيچگونه آنكه بدون مي‌شود مصرف عمراني
.شود ايجاد
اجازه كه است هوشمند آنقدر عمراني بودجه تصويب و تهيه نظام البته
بازده و گيرند قرار فوق حدي حالت در عمراني ندهدطرحهاي
حد آن در هوشمندي اين متاسفانه ولي.برسد صفر به عمراني سرمايه‌گذاري
سازمان اسبق محترم رئيس.دهد بدست قبولي قابل بازده كه است نبوده هم
بودجه‌ريزي نظام ناكارآمدي از شكوه مقام در اخيرا بودجه و برنامه
سال در سال از 9 كشور عمراني طرحهاي تكميل مدت متوسط كه كردند اعلام
نيز امر اين علت.است يافته افزايش گذشته سال در سال به 15 1368
وجود بدون عمراني طرحهاي شروع براي نسنجيده اشتياق و علاقه فشار ،
.است بوده آنها تكميل و اجرا براي لازم منابع
تا 71 حدود 51 از كمتر عمراني طرحهاي متوسط به‌طور حاضر حال در
است آن نيز امر اين علت.كنند دريافت مي‌توانند را خود سالانه بودجه
كشور عمراني بودجه كه است آن از بيشتر بسيار عمراني طرحهاي تعداد كه
مدت نتيجه در.شود پرداخت و يابد تخصيص مناسبي يك‌مقدار هر به بتواند
بازده و زياد آنها شده تمام هزينه و عمراني‌طولاني طرحهاي اجراي
تخصيص عدم علت به اجرا دست در طرحهاي وقتي.مي‌شود كم سرمايه‌گذاري
طرحهاي كشور عمراني بودجه غيرهوشمند سيستم ولي نمي‌شود تكميل كافي
مختلف اجرائي دستگاههاي و مناطق از ناشي فشارهاي علت به را جديدي
بدتر عمراني بودجه با طرحها تعداد تناسب عدم وضعيت مي‌كند ، شروع
طرحها پايه هزينه‌هاي پرداخت صرف بودجه از بيشتري تعداد.مي‌شود
مدت مي‌ماند ، باقي پيشبرد هزينه‌هاي پرداخت براي كمتري مقدار.مي‌شود
نرخ شدن كمتر با.مي‌شود كمتر آنها تكميل نرخ و طولاني‌تر طرحها تكميل
مجموعه و مي‌شود بدتر وضع جديد ، طرحهاي شروع استمرار و طرحها تكميل
.مي‌آيد گرفتار اسف‌بار دامي در كشور عمراني طرحهاي
درشت و ريز طرحهاي تكميل مدت متوسط كه است همان وضعيتي چنين نتيجه
سرمايه‌هاي كه آنند شاهد كشور كنار و گوشه در مردم.مي‌رسد سال به 15
ساخت ، دست در جاده‌هاي و پلها صورت به تمام نيمه طرحهاي در ملي
يا و شده نصب آلات ماشين نيمه‌كاره ، بتني سازه‌هاي و فلزي اسكلت‌هاي
طرحهاي اين از برخي گوئي طوري‌كه به مي‌ماند معطل نيافتاده به‌كار
دوران با نيمه‌تمام طرحهاي.نرسد پايان به هيچوقت است قرار نيمه‌تمام
و معطل را سرمايه‌گذاري در شده مصرف مالي منابع نه‌تنها طولاني تكميل
مصالح و مواد از عظيمي انباشت بلكه نگه‌مي‌دارد ، استفاده بدون
سازنده و مفيد فعاليت‌هاي دستيابي از و حبس خود در را ساختماني
مقدار نيمه‌فعال عمراني طرحهاي علاوه به.مي‌كند جلوگيري آن ديگربه
نگه باطل و عاطل را كشور ساز و ساخت و فني ظرفيت‌هاي از توجهي قابل
ماشين‌آلات.مي‌كشد بند به پايين بسيار را بهره‌وري يا و مي‌دارد
سازمانهاي متخصصان و مهندسان وقت طرحها ، در غيرفعال ساختماني
كافي بودجه كه طرحهايي مجريان و مديران وقت و مشاوره ، و پيمانكاري
كشور در عمراني طرحهاي كنوني وضعيت در كه است منابعي جمله از ندارند
ظرفيت‌هاي ايجاد باعث كه پرداخت‌هائي اين‌ها ، همه بر علاوه.مي‌رود هدر
افزايش موجب نكند ، كمك توليد افزايش به و نشده زيربنايي و توليدي
بي‌پايه و نامناسب اشتياق و شوق فشار ، درجمع ، .مي‌شود تورمي فشارهاي
به منجر تنها نه تازه ، طرحهاي شروع و جديد ظرفيت‌هاي ايجاد براي
كاهش و كشور مهم منابع رفتن هدر سبب شد ، بلكه نخواهد مطلوب نتيجه
.موجودمي‌شود منابع با شده ايجاد ظرفيت‌هاي
در است ، رنجور و ضعيف سرمايه‌گذاري كمبود از ما ملي اقتصاد حالي‌كه در
مردمي سازهاي و ساخت براي ساختماني مصالح و مواد برخي حالي‌كه
امكانات از بهتر بهره‌برداري براي كشور حالي‌كه در است ، گران و كمياب
منابع دادن هدر دارد ، نياز مجرب و متخصص نيروهاي به خود موجود
تجهيزاتي و انساني ظرفيت‌هاي همچنين و عمراني سرمايهگذاريهاي ذي‌قيمت
حسن و تدبير ، انصاف ، از دور عمراني طرحهاي در موجود صورت به كشور
و رهبري با وضعيت ، اين.است عمومي اموال مقابل در مسئوليت و تعهد
.دارد منافات كشور اقتصادي منابع داهيانه هدايت
منابع دادن هدر نامطلوب وضع اين و كشور ، عمراني طرحهاي دردناك وضعيت
راجزم خود عزم مجلس و دولت مردم ، كه مي‌كند ايجاب ملي ، سرمايه‌هاي
قدم مهمترين و اولين.دهند سامان و سر عمراني طرحهاي وضع به و كنند
بودجه با عمراني طرحهاي و تعداد و حجم كردن متناسب راه اين در
به تا داد كاهش بقدري را عمراني طرحهاي تعداد بايد.است كشور عمراني
بتواند طرح آن تا يابد تخصيص مالي منابع كافي به‌اندازه فعال طرح هر
بودجه بين تناسب و تعادل اين.شود تكميل سال تا 4 معقول 2 مدت يك در
در استاني ، و ملي طرحهاي كل سطح در بايستي عمراني طرحهاي و عمراني
با و جديت و انضباط با استان هر سطح در نيز و اجرائي دستگاه هر سطح
حيطه در كه مديري هرشود اعمال سطح آن مديريت اصرار و پافشاري
عمراني بودجه و اجرا دردست طرحهاي بين را تناسب چنين خود مديريتي
بازده افزايش كه خود مهم وظايف از يكي به آورد بوجود خود
.است كرده عمل مسئولانه است ، مديريتش حيطه در سرمايه‌گذاري
خود ، سرمايه‌اي منابع دادن هدر از كشور نجات و معضل اين حل براي
و وزارتخانه‌اي استاني ، مختلف سطوح در ملي حركت و يك‌عزم در بايستي
در طرحهاي اولويت‌بندي و بررسي به مجلس و دولت همدلي و همكاري با ملي
.شود پرداخته اجرا دست
طرح ، بودن تكميل درصد نظير معيارهايي براساس مي‌تواند اولويت‌بندي اين
.باشد آن اقتصادي بازده و طرح ، انجام سياسي يا اجتماعي ضرورتهاي
بين لازم تناسب كه نگهداشت فعال را طرحها از تعداد آن فقط بايد سپس
وقتي تناسب اين.شود برقرار سطوح همه در طرحها تعداد و عمراني بودجه
طي در آن تكميل براي را لازم بودجه طرح هر به بتوان كه است برقرار
در اولويت‌دار طرحهاي كه به‌تدريج.داد تخصيص سال تا 4 معقول 2 زمان
اولويت به‌ترتيب را شده متوقف طرحهاي مي‌توان مي‌شوند ، تكميل اجرا دست
تكميل سرعت با و فعال عمراني بودجه با طرحها حجم تناسب حفظ با و
اجرا دردست طرحهاي جرگه به آنها شدن اضافه و جديد طرحهاي شروع كرد ،
صورت طرحها تعداد و عمراني وجه دو بين تناسب اصل حفظ با بايستي نيز
تكميل و شده شروع طرحهاي تعداد و عمراني طرحهاي كل حجم افزايش.گيرد
و مالياتي نظام وضع به سامان‌دهي توليد ، افزايش به منوط سال هر شده‌در
بدون.بود خواهد عمراني بودجه منابع و دولت درآمدهاي نتيجه‌افزايش در
اجرا دست در طرحهاي حجم نبايد عمراني منابع‌سرمايه‌گذاري افزايش
و ايجاد توان ، شجاعت ، درايت ، به ملي كارمهم اين انجام.يابد افزايش
و بروز شاهد بزودي كشور آنكه بهاميداست نيازمند ملي عزم يك رهبري
سريع تكميل و سرمايه‌گذاري‌هاي‌عمراني اداره در وضعيتي چنين درخشش
.بشود خود فعال و اجرا دردست طرحهاي
