پنجم ، شماره 1407 نوامبر 1997 ، سال آبان 1376 ، 13 پنجشنبه 22
|
|
كتابخانه با آشتي سر و جامعه
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
كشور عمومي كتابخانه‌هاي كاستيهاي از گزارشي
به 5/2 عمومي كتابخانه‌هاي به مراجعه‌كننده هر استاندارد اين براساس
دركتابخانه‌هاي مي‌بايستي همچنين و دارد نياز نيز مطالعه مترفضاي
محيط در صندلي سه شهروند ، هردوهزار براي بزرگ شهرهاي عمومي
.باشد داشته كتابخانه‌وجود
سال ، كتاب مراسم كتاب ، بين‌المللي جشنواره كتاب ، هفته ;اشاره
وزارت توسط ساله هر مختلف ، مناسبتهاي به كتاب متعدد نمايشگاههاي
يك هر و مي‌شود برگزار مسئول دستگاههاي ديگر و اسلامي ارشاد و فرهنگ
جامعه ، افزايش بينش بردن چون‌بالا عنوانهايي در را خود هدف نوعي به
كتابخواني ، زمينه در موجود تاسف‌بار آمارهاي بهبود و كتابخوان جمعيت
كه ;مي‌كنند خلاصه غيره و جوان‌وغيره نسل در مطالعه ايجادانگيزه
در اما جاي‌مي‌نهند ، بر را خود مثبت كارهاتاثيرات قبيل اين البته
شده ذكر اهداف مركزي شايدهسته و هسته‌ها از يكي اين‌كارها اثناي
...است واقع‌شده توجهي كم مورد متاسفانه
كه‌ديگر نسلي ، آمدن گرد براي عنوان‌مكاني به ;عمومي كتابخانه‌هاي
كتاب با عدم‌رفاقتش و دارد نياز به‌مطالعه كه رسيده نتيجه اين به
فعاليتهاي كنار در مي‌گذارد ، مي‌توانند عقب جامعه رااز او چقدر
ارائه محتوا ، وكم كوتاه چند هر بحثهايي براي باشند محفلي شده ذكر
امااين.كتابخواني فرهنگ كلام‌گسترش يك در و سازنده نظرات و پيشنهادها
معرض در را موقعيت‌آن آن هر كه است به‌گريبان دست كاستيهايي با محفل
:همچون كاستيهايي;است نهاده خطر
كشور سطح كتابخانه‌هادر تعداد نبودن كافي ـ
براي نياز مورد امكانات و مطالعه فضاي كتاب ، نبود حتي و كمبود ـ
مطالعه
دركتابخانه‌ها نشر تازه‌هاي نبود ـ
به‌قشر خدمات ارائه در دركتابخانه‌ها متخصص كتابدار نبود ـ
مطالعه به نيازمند
...و
فرهنگ بناي زير سنگ عنوان به مي‌تواند كتابخانه و كتاب وقتي راستي به
و باشد علمي و فرهنگي عظيم تحولات براي مركزي و اسلامي تمدن و
و ذخيره حفظ ، علاوه‌بر اسلام ، فرهنگ مركزي هسته عنوان به كتابخانه
غرب فرهنگ تهاجم برابر در سدي كه دارد را توان اين اطلاعات انتقال
كار آنها ساختن مرتفع -كه مشكلاتي با طور اين تا گذاشت بايد چرا باشد
.باشد مواجه -نيست دسترسي از دور
كتاب نام كه ايامي در كاستيها اين اشاره‌به با دارد سعي گزارش اين
حياتي مقوله به‌اين را فرهنگ بخش عنايت نهاده‌شده آن بر كتابخانه و
:كند جلب
:كشور سطح در كتابخانه كمبود
كتابخانه‌هاچهار گفت مي‌توان كتابخانه‌هاي‌كشور تقسيم‌بندي در
:گونه‌اند
دانشگاهها ، ) آموزشي مراكز كه‌كتابخانه‌هاي:آموزشي كتابخانه‌هاي -1
.مي‌شوند شامل را (..و مدارس
مختلف‌و دستگاههاي كه‌كتابخانه‌هاي:تخصصي كتابخانه‌هاي -2
.شامل‌مي‌شوند را..و وزارتخانه‌ها
بعدها و هستند كشور باارزش ازمجموعه‌هاي كه:شخصي كتابخانه‌هاي -3
قرار عموم اختيار در مرعشي آيت‌الله مانندكتابخانه يا و اهدامي‌شوند
.مي‌گيرند
و وزارت‌فرهنگ فرهنگي بخش نظر زير كه:ملي و عمومي كتابخانه‌هاي -4
.هستند جمهوري نهادرياست و اسلامي ارشاد
كتابخانه‌هاي‌عمومي از مي‌توانند فقط مردم عامه اينكه توجه قابل نكته
نيازمندان پيش‌همه چندي تا كه ملي مثال‌كتابخانه براي و كنند استفاده
!مي‌دهد خدمات به‌بالاها به‌ليسانس فقط مي‌پذيرفت‌امروز را
هزارو يك به نزديك رقمي آخرين‌آمار ، طبق كه است درحالي اين
كشور در اسلامي ارشاد و فرهنگ وزارت به وابسته عمومي كتابخانه چهارصد
جلد هزار ودو دويست و ميليون هفت بر بالغ كتابخانه‌ها واين دارد وجود
كشور عمومي كتابخانه‌هاي امناي هيات دبيرخانه همچنيندارند كتاب
به سال 76 پايان در كشور كتابخانه‌هاي كل تعداد كه است كرده پيش‌بيني
.مي‌يابد افزايش سراسركشور در كتابخانه باب از 1400 بيش
نيزافزايش مراكز اين به تعدادمراجعين كه است حالي در اين و
مراجعه كه 11ميليون مي‌دهند نشان آمار طوري‌كه به است ، يافته
كه.است رسيده سال 75 در كننده مراجعه ميليون به 26 سال 68 در كننده
.اخيراست سالهاي در فكري به‌تغذيه جوان نسل جدي نياز اين‌بيانگر
در وقت‌گذاشتن روز يك براي من:دانشجومي‌گويد پرست ، حق نسرين خانم
وقتي تازه و كنم طي را كيلومتر ده حدود مي‌بايستي‌مسافتي كتابخانه
شده ، قطع برق يا نمي‌يابم ، نشستن براي جايي يا مي‌رسم آنجا كه هم
!...يا
خانه‌هاي ايجاد زمينه اين در تهران شهرداري مثبت فعاليتهاي از يكي
چند هر مراكز اين از كدام هر.است تهران ازمحلات برخي در فرهنگ
نوجوان به را كتاب مفهوم مي‌تواند حداقل كه دارند كتابخانه‌اي محدود ،
!بنماياند مراجعه‌كننده جوان و
ماكتابخانه‌اي محله در اگر:دبيرستان‌مي‌گويد چهارم سال محمدي خانم
در كه چرا مي‌دهم آنجاانجام را خود درسي حداقل‌مطالعات من باشد
برايم را خانه محيط روز هر كه هستند سروصدايي پر كوچولوهاي ما خانه
!مي‌كنند تبديل مغشوش اوپراي سالن به
در مطالعه نياز مورد وامكانات مطالعه فضاي كتاب ، كمبود
عمومي كتابخانه‌هاي
بايد هرفرد ازاي به:مي‌گويد بين‌المللي‌كتابداران استاندارد ايفلا ،
.داشته‌باشد وجود عمومي دركتابخانه‌هاي كتاب جلد دو
دو نفر هر 14 به‌ازاي تقريبي طور ايران‌به در كه است حالي در اين
.دارد وجود عمومي كتابخانه‌هاي در كتاب جلد
به 5/2 عمومي كتابخانه‌هاي به كننده مراجعه هر استاندارد اين براساس
كتابخانه‌هاي در همچنين‌مي‌بايستي و دارد نياز نيز مطالعه مترفضاي
محيطكتابخانه در صندلي سه دوهزارشهروند ، هر براي بزرگ عمومي‌شهرهاي
.باشد داشته وجود
كه است طوري من كار:مي‌گويد قلهك بهشتي شهيد كتابخانه در شريفي آقاي
مطالعه به كتابخانه در را ساعت هشت هفت ، حداقل مي‌بايستي روز در
جز مي‌خورد كاري هر به‌درد كتابخانه فضاي واقعا اما;باشم مشغول
!وتحقيق مطالعه
از را مناسب فضاي با مستقل خانه قرائت نداشتن و كافي نور نبود وي
.مي‌داند عمومي كتابخانه‌هاي اكثر مشكلات جمله
فضاي نبود دارند آن‌سركار با كتابخانه‌ها متصديان كه مشكلاتي از
.است كتابها جادادن براي مناسب
كه آنجاست تا فضاي‌كتابخانه‌ها كمي:مي‌گويد زمينه اين در ايماني خانم
هم را حتي‌راهروها و نمازخانه حياط ، فضاي مي‌شويم مامجبور اوقات بعضي
را كتابخانه‌ها برخي مطالعه سالن همچنين‌وضعيت ايشان ;بگيريم بكار
.مي‌داند خنك‌كننده‌نامطلوب وسايل و صندلي تعداد نور ، ازنظر
چاپ فعاليتهاي روزافزون گسترش!عمومي كتابخانه‌هاي در نشر تازه‌هاي
بخصوص كتاب ، تحول‌مطالب و تغيير و طرف يك از گوناگون انتشاركتب و
انتشاريافته تازه كتابهاي كتابخانه‌ها كه رامي‌طلبد اين علمي ، كتب
ما از كدام هر است كافي اما.بدهند جا كتابها قفسه در سرعت به را
كتابي كتابخانه كتابدار از و باشيم كرده مراجعه كتابخانه‌اي به روزي
ما جواب در ايشان ;باشد شده منتشر تازه كه باشيم داده سفارش را
نشده داده تشخيص ضروري آن خريد نداريم ، مالي چون‌اعتبار مسائلي
مراحل انجام حال در نفرستاده‌اند ، آنها داده‌ايم ، درخواست ما ،!است
آدم دست‌تحويل اين از ديگر عنوان دهها و !است برچسبزني و نويسي كارت
...و مي‌دهند
كمبود به اشاره با تهران شرق در آيت شهيد كتابخانه در فتحي آقاي
الان:مي‌گويد كتابخانه‌ها از استفاده زماني محدوديت و جديد كتابهاي
چاپ 74 مي‌گويند كه مي‌گردم كتابي دنبال دارم كه است هفته دو حدود
.بيابم را آن نشده‌ام موفق هنوز است ،
اين و مي‌دانند را قيمت‌كتابها كه مسئوليني:مي‌گويد ادامه در ايشان
را كتابها اين نمي‌توانند واقعا جامعه كم‌درآمد قشر كه مي‌دانند هم را
گريبانگير فقط كه معضل اين براي چاره‌اي فكر به چرا پس ;كنند خريداري
.نيستند شده ماها
امناي هيات به‌عهده آن ارسال و كتاب تهيه كار حاضر حال در
.است عمومي كتابخانه‌هاي
كتابهاي فهرست كتابخانه‌ها كه است صورت اين به هم كتاب تهيه كار روال
منعكس اسلامي ارشاد و فرهنگ اداره به را خود مراجعه‌كنندگان نياز مورد
كه‌مشخص انتخابي كتابهاي و مي‌شوند هياتي‌حرس توسط فهرستها مي‌كنند ،
كتابخانه‌ها به خريداري از شده‌اند ، بعد انتخاب اساسي برچه نيست
!ندارد زمان‌مفهومي اينجا كه است ذكر به فرستاده‌مي‌شوندلازم
به اشاره با كشور سراسر كتابخانه‌هاي امناي هيات عمومي روابط مسئول
كتابخانه‌هاي‌سراسر امناي هيات:مي‌گويد زمينه اين در اعتبار ، كمبود
تعداد فقط مي‌شود ، منتشر كه كتابهاي‌متعددي ميان از است مجبور كشور
.كند كتابخانه‌هاخريداري به ارسال براي و راانتخاب اندكي
عهده به عمومي براي‌كتابخانه‌هاي كتاب گزينش:مي‌گويد ادامه در ايشان
مي‌شود امرباعث اين و است كارشناسان و دانشگاه اساتيد از مركب هياتي
.شوند انتخاب است ، ضروري‌تر كتابخانه‌ها براي كه كتابهايي
كتابخانه‌هاي امناي اگرهيات:كه دارد اعتقاد كتابدار آزاد آقاي
كتابخانه مسئولين اختيار در را جديد كتابهاي بودجه‌خريد كشور سراسر
.مي‌گيرند قرار اعضا اختيار در و خريداري زودتر كتابها دهند ، قرار
نيز مراجعان از نيازسنجي به هم كتابها عناوين انتخاب در آنكه ضمن
.كرد خواهيم توجه
كار اين با است درست:كه عقيده‌اند براين كار اين مسئولين طرفي از
امكان اين اما مي‌گيرد قرار علاقه‌مندان و اعضا اختيار در سريع‌تر كتاب
.شوند خريداري علمي ارزش فاقد و كم‌مايه كتابهاي كه هست هميشه
ميليارد سه حدود سال 76 كتابدر خريد براي شده گرفته نظر در اعتبار
جلدكتاب ماه 25 در متوسط به‌طور كه است حالي در ايناست ريال
.مي‌شود فرستاده كشور سراسر عمومي كتابخانه‌هاي به و خريداري
كتابخانه‌ها در متخصص كتابدار نبود
كتابخانه‌هاي تعداد ماكمبود مشكل كه عقيده‌اند اين بر كارشناسان
.است متخصص انساني نيروي كمبود مشكل‌اساسي ;نيست عمومي
نحوه به اشاره عمومي‌با كتابخانه‌هاي از يكي مسئول جباري آقاي
كتابخانه‌چند همين در الان:مي‌گويد كتابداركتابخانه‌ها استخدام
كتاب كارت‌نويسي نحوه حتي شده‌اندكه استخدام كتابدار به‌عنوان خانم
ما اتاق به اعضا روزها اكثر شده باعث امر همين و نمي‌دانند هم را
...و دارند گلايه و شكوه ايشان از و آمده
خريد ، :مي‌گويند به‌كتابخانه‌ها ، كتاب ارسال و تهيه بخش دست‌اندركاران
.مي‌كشد طول ماه دو حدود كتاب وآماده‌كردن فهرست‌نويسي
نبود از كتابخانه‌ها شداعضاي ذكر اين از پيش كه همانطور كه حالي در
.دارند شكايت يافته تازه‌انتشار كتابهاي
شود انجام شده خريداري روي‌كتاب بر مي‌بايستي كه كارهايي از بسياري
;است كتابخانه‌ها كتابداران برعهده برسد كتاب متقاضي به‌دست كتاب تا
است همان كاستيها امر اين به عده اين مهارت و آشنايي عدم صورت در كه
عاملي خود مراجعه‌كننده ، با اين‌عده برخورد نحوه اصولا و بوده‌اند كه
...كتابخانه كتابو مورد در اعضا برداشت در تعيين‌كننده است
رشيدي بهزاد
