پنجم ، شماره 1407 نوامبر 1997 ، سال آبان 1376 ، 13 پنجشنبه 22
|
|
سوي اين در بهشتي ;ايراني پرديس‌هاي
ملكوت
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
بخش واپسين - شهري نماهاي در سبز فضاهاي گسترش
بركه‌ها ، استخرها ، با است باغي معناي به ايران فرهنگ در فردوس
ايرانيان وابستگي و علاقه نمايان‌گر خود اين و رنگارنگ گل‌هاي درخت‌ها ،
است طبيعت به
است؟ اندازه چه تا شهرنشينان زندگي در گلجايها و سبزينه‌ها اهميت
گستره‌هاي در سبز فضاهاي توسعه ضرورت جستار ، اين پيشين بخش‌هاي در
مورد گلجايها و بالكن‌ها و ديوارها بر ويژه به و شهري سازه‌هاي خالي
تفصيل به بيماري‌ها درمان در آن روحي ازتاثيرات و گرفت قرار تاكيد
محيط درروانشناختي خصوصي‌گرايي مقاله ، بخش واپسين اين در.گفته‌شد سخن
.است رقم‌خورده ايراني باغ‌هاي تاريخچه نيز و
چشم پيوسته‌به محيط روانشناختي بررسي‌هاي در كه مفاهيمي از يكي
خصوصيات داراي كه محيطي:است خلوت به يانياز مي‌خورد ، خصوصي‌گرايي
به يا كردن خلوت به انسان نياز مفهوم‌بيانگر اين.است بسته خاص
در مي‌شودكه محسوس هنگامي و است خويش براي اجتماعي ايجادارزش تعبيري
مالكيت‌هاي شدن كم و خصوصي‌فرد تعلقات آمدن پايين دليل به شهري جامعه
.مي‌دهد دست به ناامني‌رواني احساس فرد به شخصي
خصوصي‌گرايي (ارزش‌هاي‌اجتماعي) احساس بردن بالا براي وضعيتي چنين در
برايش را فضاهايي و مي‌دهند خصوصي وسايل و شخصي اتومبيل شخص اين به
همگاني‌تعريف او براي را فضاها ما هرچه بالعكس.تعريف‌مي‌كنند خصوصي
.آوريم راپايين او گرايي خصوصي ارزش‌گزاري مي‌شود باعث كنيم
بيشتري خصوصي‌گرايي‌بهاي تامين براي همواره ما نيز خاطر همين به
:نمونه براي.مي‌پردازيم
تا بدهيم بيشتري بهاي بايد كنيم استفاده خصوصي نقليه وسيله از اگر -
.همگاني خودروي يك
خانه يك در فرد يك تا مي‌دهند كمتري كرايه خوابگاه يك در دانشجويان -
.كند زندگي خودش شخصي وسيله با كه شخصي
صدا ، پرايوسي پرايوسي‌ديد ، رواني ، پرايوسي به پرايويسي يا خصوصي‌گرايي
.است بندي تقسيم قابل بو حرارت ، پرايوسي پرايوسي رنگ ، پرايوسي
تاريخچه
تجلي فردوس كلمه ما ذهن در گلزار ، و باغ واژه اساطيري تفسير در
بركه‌ها ، استخرها ، با است معناي‌باغي به ايران فرهنگ در فردوس.مي‌كند
ايرانيان‌به وابستگي و علاقه نمايان‌گر خود اين و گلهاي‌رنگارنگ درخت‌ها ،
مي‌دهد ، نشان آريا قوم از مانده باقي افسانه‌هاي و تاريخ.است طبيعت
گياهان و بذر انواع مي‌كوشيده شاه منوچهر به‌ويژه و پيشدادي پادشاهان
.دهد پرورش و كشت خود قصر اطراف فضاي در را خودرو و وحشي
كه دارد وجود شهرهاباغ‌هائي بيشتر در ايران ، در:مي‌گويد گزنفون.
مي‌شود ناميده پرديس
كوروش سلطنت از به‌پيش را ايران باغ‌هاي تاريخ ديگر جاي در وي
سارد ، در ليزاندور و كوروش با را ملاقاتش تاريخي واقعه و مي‌رساند
طراحي و است كرده عنوان بوده ، برخوردار شگفت‌انگيزي طراحي از كه باغي
.مي‌داند كوروش به منصوب را آن
و طلا از پيوسته شاخه‌هاي و نقر از بارور درختان وجود از فردوسي.
.است كرده ياد كيخسرو دوران در ياقوت
و فضلا از و مصري پژوهندگان از) بصري هشيم ابن حسن محمدابن ابواعلا.
طبيعت و مناظر به راجع بسياري نكات و مسائل (هجري پنجم سده پزشكان
به توجه با.است كرده اشاره بابل و خوزستان پنجم باغ‌هاي به و آورده
و ابداع ودرختان ، گل تربيت و پرورش بستان ، و باغ به علائق‌ايرانيان
باغ‌هاي آن به امروزه كه انجام‌گرفته مورد اين در نيز ويژه ابتكارهاي
.مي‌گويند ايران سنتي
به ايران قديمي تاريخچه‌باغ‌هاي مانده ، باقي مدارك و اسناد براساس
آن ، از قبل از متاسفانه وليميرسد مسيح ميلاد از پيش قرن سه حدود
.نيست دست در متوني و بقايا و آثار
گياه و گل به ازديرزمان ايرانيان كه برمي‌آيد چنين مقدمه اين از
گرفته لقب بلبل و گل كشور ايران نام آنجا واز داشته وافري علاقه
نگراني و اضطراب دلهره ، روزانه ، خستگي ماشيني ، زندگي متاسفانه.است
و خسته عصبي ، انسان‌هاي شده موجب بشري جوامع روزمره مشكلات ديگر نيز و
در حقيقت اين و سازد افسردگي و رواني ناراحتي دچار را متحرك ظاهر به
كشورهاي ديگر از بيش پرجمعيت اجتماعات و پيشرفته و صنعتي كشورهاي
تلخ واقعيت براين گواه آرام‌بخش قرص‌هاي انواع مصرف و بوده مشهود جهان
زيبايي و گل عاشق كه ايراني شده موجب عوامل اين متاسفانه باز و است
و باشد قهر حدي تا گياه و گل با ويژه به و طبيعت با امروزه نيز بوده
.دهد قرار خود بي‌مهري و بي‌لطفي مورد را گياهان
و موقعيت هر در بوده‌و علاقه‌مند گياه و گل به ايرانيان ديرباز از
در پنجره‌ها ، كنار در و مي‌آوردند زندگي‌خود محيط به را آنها فرصتي
.مي‌گذاشتند بالكن‌ها لبه و حوض‌ها كنار پله‌ها ، روي ساختمان‌ها ، داخل
رهگذر اين از و نمي‌كردند خودداري گل گلدان چند گذاشتن از حتي آنها
و آرامش براي واقع در ولي خود ، زندگي محيط زيبائي براي ظاهر به
.مي‌گرفتند بهره شادابي ، و راحتي
شدن دور و پيشرفت‌تكنولوژي از نشانه‌اي آسمان‌خراش‌ها و بلند ساختمان‌هاي
بين‌الملل جنگ پايان از پس به‌ويژه.نخورده‌اند دست طبيعت از انسان‌ها
آلودگي و زيست محيط آلودگي و تكنولوژي براي‌پيشرفت عاملي كه دوم
به تبديل‌آن و سبز فضاي باغ‌ها ، رفتن بين از جنگل‌ها ، هوا ، نابودي
.است بوده كارخانه‌ها و آپارتمان‌ها شهرها ،
اما مسكن كمبود و بزرگ شهرهاي به روستائيان مهاجرت و جمعيت افزايش
به و شوند نابود جنگل‌ها حتي و سبز فضاهاي و باغ‌ها بيشتر كه شد موجب
فضائي ديگر و سربرآورند آسفالته خيابان‌هاي و بلند ساختمان‌هاي آن جاي
طبيعت فن‌مي‌كوشند كارشناسان لذا.نماند باقي بستان و باغ براي‌ايجاد
و دهند پيوند مدرن مظاهرتكنولوژي با گونه‌اي به را سرسبز و زنده
از پس نيز مساله اين.كنند خلق اثراتشان همراه‌با بديع و زيبا مناظري
دوران در زيرا گرفت ، نشات آلمان كشور از دوم بين‌الملل پايان‌جنگ
آوردن در زانو براي‌به آلمان با جنگ در درگير و مخالف جنگ ، دولت‌هاي
بتوانند راه اين از تا بستند روي‌آلمان را غذائي مواد ورود آلمان ،
همان در است سيبزميني آلماني‌ها اصلي غذاي كه جا آن از.شوند پيروز
كجا هر باغچه‌ها گلدان‌ها ، تراس‌ها ، پشت‌بام‌ها ، در داد دستور هيتلر زمان
مدت‌ها براي شد موجب اين و شود كاشته سيبزميني دارد وجود خالي زميني
و پايان‌يافت جنگ سرانجام.شدند خودكفا غذا نظر از آلماني‌ها
آلمان اقتصادي وضع و بين‌رفت از برانداز خانمان جنگ آثار به‌تدريج
ياد مكان‌هاي در سيبزميني كاشت به نيازي وديگر گذاشت بهبودي به رو
آن در چه اگر.گلدان‌هانبود و تراس‌ها و پشت‌بام‌ها در به‌ويژه شده
نبودند كار اين پيامدهاي متوجه آن مشكلات و جنگ خاطر به مردم هنگام
يادشده ، مكان‌هاي در غذا تهيه جز به دريافتند جنگ پايان از پس اما
و زيبا بسيار نماي‌ساختمان ، سرسبزي علت به شهر منظره و ساختمان‌ها
شهرداري مشاركت و تشويق و كارشناسان باابتكار لذا.است شده آرام‌بخش
بادريافت آن كاشت و درختچه‌ها بعضي و گياه و گل نشاء طريق‌توليد از
پنجره‌ها ، پشت و تراس‌ها ، بالكن‌ها همه در مردم ، از ناچيز بسيار مبلغي
درختچه يا دائمي يا يكساله گل‌هاي انواع از گل مخصوص جعبه‌هاي داخل در
منظره‌اي ساختمان‌ها نماي و شهر تنها نه تاريخ ، آن از و شد استفاده
قبول قابل استانداردهاي با نيز سبز فضاي سرانه كه گرفت خود به زيبا
هواكاسته آلودگي از هم‌چنين.شد منطبق (شهرها در مربع متر از 50 بيش)
موضوع اين سپس.شد پرجمعيت‌امكان‌پذير و شلوغ شهرهائي چنين در زندگي و
روحيه در و كرد باز جائي خود براي اروپائي‌نيز كشورهاي ساير در
نماي ايجاد كوچك‌با و بزرگ شهرهاي در امروزه.گذاشت مردم‌اثرات‌مطلوب
روحيه در مطلوبي اثرات پيچنده‌توانسته‌اند و رونده گياهان كاشت و سبز
.شهروندان‌ايجادنمايند
براي زمين تهران‌كمبود در ويژه به و ايران در چون راستا اين در
فاقد نيز آپارتمان‌ها اين و گسترش‌مي‌يابد روز به روز آپارتمان‌سازي
لذا.وسيع‌هستند گل‌كاري و كاري چمن براي يامحوطه‌هائي سبز فضاي
تراس‌ها ، در مناسب فضاهاي و آورد وجود به را امكاناتي چنين بايد
اختصاص درخت و چمن و گل كاشت به را پنجره‌ها بام‌ها ، پشت بالكن‌ها ،
به مي‌كنند زندگي آنجا در كه افرادي براي فضاها اين‌گونه زيرا.داد
بيشتر در كه آنجا ازميشود ساختمان‌هاتلقي شش‌هاي و سبز فضاي عنوان
مكان‌هائي از لذا ندارد ، وجود سبز فضاي كافي‌براي زمينه برجها ،
بدمنظره نامطلوبو استفاده جاي به) پنجره‌ها و تراس‌ها مانندبالكن‌ها ،
باغچه ايجاد براي مي‌توان(فرسوده كهنه وسايل انباري جايگاه يعني
انتخاب به توجه شود مراعات بايد راستا ، آنچه اين در.كرد استفاده
در.است مكان بودن آفتابي و روشني و سايه هوا ، و آب گياهان‌با درست
قرار مدنظر بايد وگياهان گلها رنگ انتخاب در هماهنگي نيز بعدي مرحله
و محل‌ها همه در ساختماني دربلوك‌هاي خاصي زيبائي بتواند تا گيرد
روستا ، و شهر سطح در هماهنگي‌هائي چنين ايجاد براي.آورد پديد مناطق
موسسه‌هايي ندارند ، بلكه تعيين‌كننده نقش تنهائي به ساختمان‌ها ساكنان
خالق و مشوق خود زيباسازي سازمان پارك‌ها ، سازمان شهرداري‌ها ، مانند
برحسب گلها انواع انتخاب و توصيه با موسسه‌ها واين باشند مي‌توانند آن
و تهيه مانند):كنند پديده اين خلق به كمك مي‌توانند تركيبشان و رنگ
به تنها نمي‌تواند مساله اين (درختچه‌ها و گل نشاء گل ، و بذر فروش
بلكه شود ، منحصر مسكوني مكان‌هاي ديگر يا مسكوني آپارتمان‌هاي
و كنند توجه اين‌نكات به است لازم نيز...و ادارات و دولتي ساختمان‌هاي
اروپائي كشورهاي در آماري بررسي‌هاي.باشند سرسبزي و طراوت پيشگام خود
ايجاد و محيط سالم‌سازي در طرح‌ها گونه اين است ، اجراي داده نشان
بالابردن و خود فعاليت و كار محيط به دلبستگي شهرها ، زيبايي‌در
.است داشته موثري نقش خود كاري راندمان
حكمتي جمشيد
