پنجم ، شماره 1415 نوامبر 1997 ، سال آذر 1376 ، 23 يكشنبه 2
|
|
افق راستاي در مي‌توانند كجا تا شهرها
روند؟ پيش
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
متفاوت اداري و اقتصادي فعاليتهاي براي شهر مختلف بخشهاي پتانسيل
است
افراد و روستائيان مهاجرت از ناشي شهر محدوده از بيرون در شهر گسترش
است فقير و كم‌درآمد
:اشاره
آنقدر اقتصادي ، فعاليتهاي توسعه و گوناگوني و جمعيت فشار زير شهر
پرتگاهي يا و كوهي رشته رودخانه‌اي ، سرانجام تا مي‌كند پيدا گسترش
و مي‌دهد دست از را افق راستاي در گسترش توان شهر.كند سد آن‌را راه
با همزمان عمودي گسترش همواره چند هر.مي‌شود آغاز عمودي گسترش آنگاه
رفتن پيش راه سر در محدوديت ايجاد اما ;مي‌شود انجام شهر افقي گسترش
ساختمان‌هاي ايجاد و شهرها عمودي رشد آهنگ جديد ، زمين‌هاي در شهرها
تمركز.است ضرورت يك اين و مي‌شوند مرتفع شهرها.مي‌بخشد شتاب را بلند
مناطق به آنها انتقال امكان عدم و اقتصادي فعاليتهاي برخي
در و مي‌برد بالا را شهر ز ا مناطقي در سكونت براي تقاضا ديگر ، ميزان
بلند ساختمان‌هاي آن جاي به و مي‌ريزد فرو قديمي حالت‌ساختمان‌هاي اين
لذتبخش شهري برنامه‌ريزان و طراحان براي عموما تحول اين.مي‌شود ساخته
مي‌شود موجب...و جمعيت افزايش از ناشي همه‌جانبه فشارهاي ليكن نيست
طبيعي طور به شهرها عمودي گسترش اما.دردهند تن تغييراتي چنين به كه
محدوده در زمين ارزش بالارفتن آنها مهمترين از يكي كه پي‌آمدهايي‌دارد
برج‌سازي و بلندمرتبه‌سازي براي شهر از خاصي مناطق كه درصورتي.است شهر
خواهد بازتاب مناطق اين در بيشتر زمين بهاي افزايش ;شود اختصاص‌داده
شهر مناطق تمامي در عمومي طور به زمين قيمت صورت درغيراين و داشت
بلند ساختمان‌هاي ساختن كه مطلب اين اعلام بنابراين.رفت خواهد بالا
;شده منجر شهر شمالي مناطق ساختمان‌هاي افزايش‌ارزش به تنها مرتبه
بلند ساختمان مي‌توان شهر ي كجا هر در هنگامي‌كه زيرا.است نادرست
براي بالقوه استعداد از شهر تمامي‌اراضي واقع در كرد ، احداث مرتبه
زمين قيمت صورت اين در و برخوردارند بلندمرتبه ساختمان‌هاي ايجاد
از يكي زمين كه آنجا از و مي‌رود بالا شهر مناطق كليه در عمومي بطور
پيدا افزايش ساختمان ارزش.است ساختمان ارزش تعيين در اساسي اجزاي
منطقه به سازي برج اثر بر ساختمان ارزش بالارفتن بنابراين.مي‌كند
.ندارد اختصاص شهر از خاصي
منطقي گسترش كه حالي در.است شهر بي‌رويه توسعه متوجه انتقادها تمام
غيرضروري جابجايي شدن متوقف صورت در.است شده پذيرفته اصلي شهرها
معيني نسبت به شهرها جمعيت هم باز بزرگ ، شهرهاي به مهاجرت و جمعيت
براي مكاني هيچ شهر موجود قالب در جمعيت اضافه اين.داشت خواهد رشد
شهرها رو همين از.داشت نخواهد اقتصادي فعاليتهاي انجام يا و سكونت
.مي‌كند پيدا ادامه اطراف زمين‌هاي در شهر آغاز در.مي‌كند پيدا گسترش
از با مي‌شود ، انجام ناچاري از موارد بيشتر در كه گريزي مركز اين اما
.است همراه شهر مركزي محدوده در شده متمركز امكانات برخي دادن دست
اراضي آن همپاي و مي‌رود پيش افق راستاي در شهر درآغاز بنابراين
مركزي و قديمي بافت در موجود امكاناتميشود گرانبهاتر مركزي مناطق
اما.مي‌كند جلب اقتصادي فعاليتهاي انجام و سكونت براي مردم‌را شهر
متقاضيان تمامي پذيراي نمي‌تواند و بوده ثابت مناطق اين زمين‌هاي وسعت
در ريشه بلندمرتبه ساختمان‌هاي احداث و قديمي خانه‌هاي ويراني.باشد
.دارد واقعيتي چنين
زمين بهاي افزايش و افقي گسترش
بالارفتن بلندمرتبه ، ساختمان‌هاي و برج احداث براي زمين تقاضاي افزايش
از خاصي منطقه در سازي برج كه آنجا از.دارد دنبال به را زمين بهاي
بوقوع شهر مناطق تمامي در زمين قيمت افزايش نمي‌شود ، انجام شهر
مركز در تهران شهري مجموعه طرح مدير غمامي مجيد مهندس.مي‌پيوندد
شهرسازي و مسكن وزارت به وابسته شهرسازي و مسكن تحقيقات و مطالعات
:مي‌گويد زمينه اين در
اما.دارد پيوسته مطالعه به نياز برج‌سازي اقتصادي پي‌آمدهاي بررسي
مشخص سازي بلندمرتبه و برج‌سازي مكان كه هنگامي ساده منطقي براساس
روي بر كه دارد را استعداد اين بالقوه طور به زميني هر نشده‌باشد ،
اين.شود استفاده آن افزوده ارزش از و شده ساخته تراكم‌بيشتري آن
.مي‌برد بالا عمومي طور به را زمين قيمت موضوع
بيشتري پول است حاضر بيشتر سود اميد به بسازد برج دارد قصد كه كسي
توجه با دارد قرار برج كنار در كه زميني قيمت و بپردازد براي‌زمين
طور بهميشود تعيين است ، شده ساخته برج آن در كه زميني قيمت به
برج آن قطعه هزار در 2 اگر و داريم پلاك قطعه ميليون يك ما مثال
به اساس اين برميرود بالا قطعه ميليون يك تمامي قيمت شود ، ساخته
.مي‌كند پيدا افزايش نيز مسكن قيمت طبيعي طور
بالا زمين قيمت كه هنگامياست رفته بالا ساختمان ارزش در زمين سهم
شهر كل جريان اين بلكه است ، رفته بالا كجا در كه نيست مهم اين.رفت
در زمين قيمت قبلا مثال طور به اگر.مي‌دهد قرار تاثير تحت را تهران
به نسبت اين نيز امروز بود ، شهر جنوب برابر ميزان 5 به شهر شمال
.است برقرار اندازه همان
استدلال دو ;برج‌سازي
يك بزرگ سايرشهرهاي و تهران در برج و بلندمرتبه ساختمان‌هاي ساخت
.است ضرورت
شده تعيين ضوابط طبق تهران در برج‌سازي شهرسازي و مسكن وزير گفته به
.يافت ادامه‌خواهد
انجام بايد بزرگ درشهرهاي كه است واقعيتي برج‌سازي ;وي باور به
وزير واقع در.باشد جامع طرح ضوابط بايستي‌براساس آن ساخت اما گيرد
سازهاي و ساخت آن و مي‌كند اشاره اساسي نكته يك به وشهرسازي مسكن
از ناشي نيز نامناسب پي‌آمدهاي برخي.است قواعد و اصول دايره از خارج
.است بي‌قاعدگي اين
مطرح را دواستدلال ساز و ساخت اينگونه توجيه براي برج‌سازي طرفداران
.مي‌كند جلوگيري افقي‌شهرها گسترش از برج‌سازي مي‌گويند آنها.مي‌كنند
طرح مدير.است مسكن نياز به منطقي پاسخگويي برج‌سازي براين علاوه
:مي‌گويد استدلال دو اين مورد در تهران شهري مجموعه
و روستايي مهاجرت‌جمعيت از شهرناشي محدوده از بيرون در شهر گسترش
جايي محدوده داخل در افراد اين چون.است فقير و كم‌درآمد افراد
در سكونت متقاضي بازهم بروند شهر محدوده داخل به اگر ندارند ،
بيرون در كه جمعيتي عمده بخش آينده در.نيستند برج‌ها و بلندمرتبه‌ها
طبيعي بطور.هستند كم‌درآمد مهاجران كرد ، خواهند زندگي شهرها محدوده
نياز به نه برج‌سازي اين بنابر.نيستند لوكس برج متقاضي افراد اين
جلوگيري شهر افقي گسترش از نه و مي‌دهد پاسخ افراد اينگونه مسكن
.مي‌كند
مي‌رود؟ كجا شهر
حساسي موضوع‌بسيار تراكم اضافه كلي بطور و بلندمرتبه‌سازي برج‌سازي ،
اما است ، ضروري موارد بسياري در بلند ساختمان‌هاي ايجاد هرچند.است
زمينه در موجود برنامه‌ريزي‌هاي تمامي ضوابط و اصول رعايت عدم
اگر كارشناسان اعتقاد به.زد خواهد برهم را جمعيت مناسب پراكندگي
آن ظرفيت از بيش آينده در تهران جمعيت كند ، پيدا تعميم تراكم اضافه
و برق خدمات ، ساخت‌ها ، زير راه‌ها ، ظرفيت با جمعيت اين.بود خواهد
اين در تهران شهري مجموعه طرح مدير.بود نخواهد متناسب فاضلاب شبكه
:مي‌گويد مورد
تهران مناطق‌بيست‌ودوگانه مساحت شهرسازي عالي شوراي مصوبه براساس
و جمعيت بين تعادل حفظ براي.شده‌است تعيين مربع كيلومتر حدود 700
از 7 نبايد تهران جمعيت ;ساخت‌ها زير و نظرمحيطزيست از ظرفيت‌ها
درصد جامع‌حدود 24 طرح براساس.شود بيشتر نفر هزار و 650 ميليون
.دارد مسكوني كاربري مربع كيلومتر يعني 160 تهران مناطق مساحت از
درصد تراكم 120 با مردم همه اگر مربع كيلومتر اين 160 برروي
مسكوني زيربناي مربع كيلومتر تقريبا 192 ;بسازند ساختمان (دوطبقه)
سطح متوسط كشور اقتصادي وضعيت به توجه با اگر حال.داشت خواهيم
اين 192 در بگيريم ، نظر در مربع متر را 100 مسكوني واحد يك زيربناي
اگر.شد خواهد ساخته مسكوني واحد هزار تعداد 920 مربع كيلومتر
حدود 9 تهران جمعيت بگيريم ، نظر در نفر نيز 5 را خانوار ميانگين
همه اگر برج ساختن بدون مي‌شود ملاحظه.مي‌شود نفر هزار و 600 ميليون
داشت خواهد جمعيت نفر ميليون از 9 بيش تهران بسازند ، طبقه دو مردم
.بالاست خيلي كه مي‌رسد هكتار هر در نفر به 140 تراكم ميزان كه
بنابه برج و بلندمرتبه ساختمان‌هاي ايجاد و تراكم اضافه بدون بطوركلي
:بود خواهد روبرو جمعيت اضافه مشكلات با تهران زير دلايل
دارد مسكوني كاربري كه شهر از توجهي قابل سطح وجود ـ
مسكن زيربناي سطح دائمي شدن كم ـ
خانوار تعداد ميانگين نسبي بودن بالا ـ
تهران شهر بازهم بسازند ، دوطبقه ساختمان مردم همه اگر شرايط اين در
كرده تعيين شهرسازي عالي شوراي كه ميزاني از بيش نفر دوميليون بايد
به تهران شود طبقه سه متوسط بطور ساختمان‌ها اگر.بپذيرد جمعيت است
جمعيت نفر هزار و 400 ميليون تعداد 14 نفر هزار و 600 ميليون جاي 9
.داشت خواهد
اصولي تراكم و نهفته توان
طرح مدير ومهندس‌غمامي است توجهي قابل و حساس مساله تراكم اضافه
.مي‌كند ياد مهم عمومي يك‌سياست عنوان به آن از تهران شهري مجموعه
محدوده در تهران اگر كه مي‌دهد نشان آمده عمل به بررسي‌هاي و محاسبات
بازهم;ندارد بلندي ساختمان هيچ كه شهري ;باشد طبقه دو شهري كنوني‌خود
آيا.بود خواهد روبرو جمعيت اضافه مشكل با دور چندان نه آينده‌اي در
ساختمان يا و برج نبايد هيچگاه شهر اين در كه است مفهوم بدان اين
پرسش اين به شهرسازي صاحبنظران و كارشناسان پاسخ ساخت؟ بلندمرتبه
تهران در بلندمرتبه ساختمان و برج احداث:مي‌گويند آنها.است مشترك
.است انكارناپذير ضرورت يك
:مي‌گويد مورد اين در تهران شهري مجموعه طرح مدير غمامي مجيد مهندس
شهر يك قسمت‌هاي بعضي در تراكم افزايش بوسيله زمين از بيشتر استفاده
از بخش‌هايي.هستيم آن انجام به ناگزير ما و بوده پذير توجيه هميشه
برخوردارند اداري و اقتصادي فعاليتهاي براي خاصي پتانسيل‌هاي از شهر
و است زياد شهر بخشهاي اين براي تقاضا.ندارد وجود شهر تمامي در كه
.باشد امكانات از بهينه استفاده نوع يك مي‌تواند آنها از استفاده
كه به‌مكان‌هايي را تراكم اضافه برنامه‌ريزي با كه است اين مهم كار
كارايي بردن بالا ضمن صورت اين در.دهيم اختصاص دارند پتانسيل واقعا
.مي‌دهيم پاسخ نيز موجود تقاضاي به شهر ،
وجود تراكم مناطق برخي كه‌در است شهر نفع به فعاليت‌ها بعضي در
زمين از دهيم اجازه و كنيم شناسايي استعدادهارا بايد.باشد داشته
.شود بيشتري استفاده
اشرفي محمود
