پنجم‌ ، شماره‌ 1420‏‎ نوامبر 1997 ، سال‌‏‎ آذر 1376 ، 29‏‎ شنبه‌ 8‏‎


Film International
...و‏‎ گزارش‌‏‎ مصاحبه‌ ، ‏‎ ايران‌ ، ‏‎ سينماي‌‏‎ بزرگان‌‏‎ از‏‎ مقالاتي‌‏‎ حاوي‌‏‎

پارسي‌‏‎ زبان‌‏‎ دلبسته‌‏‎


پارسي‌گو‏‎ شاعر‏‎ لاهوري‌‏‎ اقبال‌‏‎ تولد‏‎ سال‌‏‎ يكصدوبيستمين‌‏‎ انگيزه‌‏‎ به‌‏‎

پاكستاني‌‏‎ پارسي‌گوي‌‏‎ شاعر‏‎ تولد‏‎ سالگرد‏‎ يكصدوبيستمين‌‏‎ با‏‎ مصادف‌‏‎ ماه‌‏‎ آبان‌‏‎
افتخار‏‎ به‌‏‎ مراسمي‌‏‎ فرهنگي‌‏‎ مفاخر‏‎ و‏‎ آثار‏‎ انجمن‌‏‎.است‌‏‎ لاهوري‌‏‎ اقبال‌‏‎ علامه‌‏‎
ما‏‎ تاجيك‌‏‎ برادران‌‏‎ و‏‎ كرد‏‎ برگزار‏‎ استادان‌‏‎ و‏‎ ادبا‏‎ حضور‏‎ با‏‎ اين‌هنرمند‏‎
روز‏‎ و‏‎ نهادند‏‎ پيش‌‏‎ قدم‌‏‎ بزرگمرد‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ تجليل‌‏‎ مراسم‌‏‎ دربرگزاري‌‏‎ نيز‏‎
افزون‌‏‎.‎داده‌اند‏‎ ترتيب‏‎ بين‌المللي‌‏‎ همايش‌‏‎ تاجيكستان‌‏‎ درمركز‏‎ آبان‌‏‎ سي‌ام‌‏‎
به‌‏‎ عام‌‏‎ استفاده‌‏‎ به‌منظور‏‎ را‏‎ اقبال‌‏‎ فارسي‌‏‎ اشعار‏‎ است‌كليات‌‏‎ قرار‏‎ آن‌‏‎ بر‏‎
.به‌طبع‌برسانند‏‎ سيريليك‌‏‎ خط‏‎
شهر‏‎ در‏‎ متوسط‏‎ بضاعت‌‏‎ با‏‎ نيكنام‌‏‎ خانواده‌اي‌‏‎ در‏‎ پيش‌‏‎ سال‌‏‎ يكصدوبيست‌‏‎ اقبال‌‏‎
به‌‏‎ جواني‌‏‎ دوران‌‏‎ در‏‎.‎گذاشت‌‏‎ حيات‌‏‎ عرصه‌‏‎ به‌‏‎ پا‏‎ (هندوستان‌‏‎)‎ سيالكوت‌‏‎
ادامه‌‏‎ اروپا‏‎ در‏‎ چه‌‏‎ و‏‎ هند‏‎ در‏‎ چه‌‏‎ دكتري‌‏‎ علمي‌‏‎ درجه‌‏‎ اخذ‏‎ تا‏‎ خود‏‎ تحصيلات‌‏‎
تكامل‌‏‎ و‏‎ به‌عنوان‌توسعه‌‏‎ خود‏‎ دكتري‌‏‎ رساله‌‏‎ از‏‎ تحصيل‌‏‎ درپايان‌‏‎ و‏‎ داد‏‎
تدريس‌‏‎ به‌‏‎ سالي‌‏‎ چند‏‎ پس‌‏‎ آن‌‏‎ از‏‎ و‏‎ كرد‏‎ دفاع‌‏‎ ايران‌‏‎ الطبيعه‌در‏‎ ماوراء‏‎
پرتو‏‎ در‏‎ ايام‌‏‎ همان‌‏‎ از‏‎پرداخت‌‏‎ مونيخ‌‏‎ و‏‎ دانشگاههايي‌كمبريج‌‏‎ در‏‎ فلسفه‌‏‎
در‏‎.‎زد‏‎ دست‌‏‎ فارسي‌‏‎ ناب‏‎ اشعار‏‎ سرودن‌‏‎ به‌‏‎ قريحه‌خداداد‏‎ و‏‎ ذوق‌‏‎ و‏‎ استعداد‏‎
علاقه‌‏‎ و‏‎ عشق‌‏‎ اول‌‏‎ است‌‏‎ متجلي‌‏‎ ممتاز‏‎ خصيصه‌‏‎ دو‏‎ اقبال‌‏‎ فارسي‌‏‎ اشعار‏‎ ديوان‌‏‎
برحسب‏‎ او ، ‏‎ فارسي‌‏‎ اشعار‏‎ سراسر‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ اسلام‌‏‎ مقدس‌‏‎ آيين‌‏‎ به‌‏‎ او‏‎ فطري‌‏‎
شيرين‌‏‎ زبان‌‏‎ زادگاه‌‏‎ ايران‌ ، ‏‎ به‌‏‎ او‏‎ دلبستگي‌‏‎ دوم‌‏‎.‎است‌‏‎ جلوه‌گر‏‎ اقتضاي‌كلام‌‏‎
استناد‏‎.‎است‌‏‎ ما‏‎ كشور‏‎ ادبي‌‏‎ بزرگان‌‏‎ به‌‏‎ شاعر‏‎ قلبي‌‏‎ ارادت‌‏‎ دري‌و‏‎ فارسي‌‏‎
:مثلا‏‎.‎است‌‏‎ منعكس‌‏‎ زيادي‌‏‎ اشعار‏‎ در‏‎ شريف‌‏‎ احاديث‌‏‎ و‏‎ قرآن‌مجيد‏‎ به‌‏‎ شاعر‏‎
كرد‏‎ تقسيم‌‏‎ ما‏‎ دست‌‏‎ از‏‎ خويش‌‏‎ كردرزق‌‏‎ تعليم‌‏‎ بما‏‎ حق‌‏‎ اقرا ، ‏‎ حرف‌‏‎
.است‌‏‎ خلق‌‏‎ الذي‌‏‎ ربك‌‏‎ باسم‌‏‎ اقرا‏‎:‎شريفه‌‏‎ آيه‌‏‎ از‏‎ شاعر‏‎ استفاده‌‏‎
به‌‏‎ شما‏‎ كردند‏‎ سئوال‌‏‎ نبي‌‏‎ رسول‌‏‎ از‏‎ كه‌‏‎ (ص‌‏‎)اكرم‌‏‎ پيغمبر‏‎ از‏‎ حديث‌‏‎ نقل‌‏‎ يا‏‎
عيني‌‏‎ قره‌‏‎ و‏‎ النساء‏‎ و‏‎ الطيب‏‎:‎فرمودند‏‎ حضرت‌‏‎ داريد ، ‏‎ علاقه‌‏‎ چيز‏‎ چه‌‏‎
.الصلواه‌‏‎
شما‏‎ دنياي‌‏‎ ز‏‎ امت‌‏‎ يا‏‎ گفت‌‏‎
نساء‏‎ و‏‎ طيب‏‎ و‏‎ طاعت‌‏‎ دارم‌‏‎ دوست‌‏‎
:يا‏‎
اسير‏‎ باشي‌‏‎ شب‏‎ و‏‎ روز‏‎ در‏‎ كجا‏‎ تا‏‎
يادگير‏‎ مع‌الله‌‏‎ از ، لي‌‏‎ وقت‌‏‎ رمز‏‎
اطهار ، ‏‎ ائمه‌‏‎ شاعر‏‎.‎است‌‏‎.‎.‎.‎وقتا‏‎ مع‌الله‌‏‎ مشهورلي‌‏‎ حديث‌‏‎ يادآور‏‎ كه‌‏‎
كلام‌‏‎ اقتضاي‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ ‎‏‏،‏‎(ع‌‏‎)‎حسين‌بن‌علي‌‏‎ حضرت‌‏‎ و‏‎ (‎ع‌‏‎)علي‌‏‎ حضرت‌‏‎ جمله‌‏‎ از‏‎
:مي‌ستايد‏‎
آموختيم‌‏‎ حسين‌‏‎ از‏‎ قرآن‌‏‎ رمز‏‎
اندوختيم‌‏‎ شعله‌ها‏‎ او‏‎ زآتش‌‏‎
دورافتادگان‌‏‎ پيك‌‏‎ اي‌‏‎ صبا‏‎ اي‌‏‎
رسان‌‏‎ او‏‎ پاك‌‏‎ خاك‌‏‎ بر‏‎ ما‏‎ اشك‌‏‎
مثنوي‌‏‎ در‏‎ به‌ويژه‌‏‎ مي‌شمارد‏‎ دوست‌داشتني‌‏‎ خود‏‎ ميهن‌‏‎ رديف‌‏‎ در‏‎ را‏‎ ايران‌‏‎ شاعر‏‎
:مي‌دهد‏‎ سخن‌‏‎ داد‏‎ ايران‌ ، ‏‎ ستايش‌‏‎ در‏‎ اوست‌‏‎ آثار‏‎ مهمترين‌‏‎ از‏‎ كه‌‏‎ جاويدنامه‌‏‎

بازگويم‌‏‎ اناالحق‌‏‎ رمز‏‎ از‏‎ من‌‏‎
گويم‌‏‎ راز‏‎ ايران‌‏‎ و‏‎ هند‏‎ با‏‎ دگر‏‎
دان‌‏‎ پاينده‌تر‏‎ شما‏‎ از‏‎ را‏‎ امم‌‏‎
رفت‌‏‎ جم‌‏‎ و‏‎ ماند‏‎ ايران‌‏‎ كه‌‏‎ نمي‌بيني‌‏‎
ستايش‌‏‎ در‏‎ شورانگيز‏‎ احساس‌‏‎ با‏‎ و‏‎ مي‌نهد‏‎ بسيار‏‎ ارج‌‏‎ فارسي‌‏‎ زبان‌‏‎ به‌‏‎ شاعر‏‎
:مي‌سرايد‏‎ چنين‌‏‎ فارسي‌‏‎
است‌‏‎ شكر‏‎ عذوبت‌‏‎ در‏‎ هندي‌‏‎ گرچه‌‏‎
است‌‏‎ شيرين‌تر‏‎ (‎زبان‌فارسي‌‏‎)‎ دري‌‏‎ گفتار‏‎ طرز‏‎
گشت‌‏‎ مسحور‏‎ جلوه‌اش‌‏‎ از‏‎ من‌‏‎ فكر‏‎
گشت‌‏‎ طور‏‎ نخل‌‏‎ شاخ‌‏‎ من‌‏‎ خامه‌‏‎
انديشه‌ام‌‏‎ رفعت‌‏‎ از‏‎ پارسي‌‏‎
انديشه‌ام‌‏‎ فطرت‌‏‎ با‏‎ درخورد‏‎
پير‏‎ به‌عنوان‌‏‎ او‏‎ از‏‎ و‏‎ مي‌ورزد‏‎ تام‌‏‎ ارادت‌‏‎ مولوي‌‏‎ به‌‏‎ نسبت‌‏‎ خود‏‎ سخنان‌‏‎ در‏‎
جذاب‏‎ ابيات‌‏‎ به‌‏‎ اشاره‌‏‎ بارها‏‎ خودي‌ ، ‏‎ اسرار‏‎ مثنوي‌‏‎ در‏‎ و‏‎ مي‌برد‏‎ نام‌‏‎ حق‌سرشت‌‏‎
.مي‌كند‏‎ مولوي‌‏‎
فراوان‌‏‎ احترام‌‏‎ با‏‎ صائب‏‎ حافظ ، ‏‎ سعدي‌ ، ‏‎ عطار ، ‏‎ شيخ‌‏‎ ناصرخسرو ، ‏‎ سنايي‌ ، ‏‎ از‏‎
.مي‌برد‏‎ نام‌‏‎
مواجه‌‏‎ دري‌‏‎ فارسي‌‏‎ ناب‏‎ واژه‌هاي‌‏‎ رشته‌‏‎ يك‌‏‎ با‏‎ اقبال‌‏‎ علامه‌‏‎ فارسي‌‏‎ ديوان‌‏‎ در‏‎
استعمال‌‏‎ به‌‏‎ گاه‌گاه‌‏‎ زبردست‌‏‎ سخنوران‌‏‎ تنها‏‎ معاصر ، ‏‎ ادبيات‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ مي‌شويم‌‏‎
:واژه‌هاي‌‏‎ مانند‏‎ مي‌پردازند‏‎ آنها‏‎
نكهت‌ ، ‏‎ ‎‏‏،‏‎(زنگ‌‏‎) درا‏‎ كنام‌ ، ‏‎ هژبر ، ‏‎ زخمه‌ ، ‏‎ ‎‏‏،‏‎(‎نوازنده‌‏‎ و‏‎ خواننده‌‏‎) رامشگر‏‎
به‌كار‏‎ نيز‏‎ را‏‎ فارسي‌‏‎ موسيقي‌‏‎ اصطلاحات‌‏‎ حتي‌‏‎ شاعر‏‎.‎.‎.‎و‏‎ (‎زاري‌‏‎) مويه‌‏‎
:مي‌برد‏‎
نيست‌‏‎ آگاه‌‏‎ كس‌‏‎ و‏‎ رفت‌‏‎ قيامت‌‏‎ من‌‏‎ بر‏‎ نوا‏‎ از‏‎
سفارت‌‏‎ مطبوعاتي‌‏‎ نيست‌رايزني‌‏‎ راه‌‏‎ و‏‎ مقام‌‏‎ و‏‎ زير‏‎ و‏‎ بم‌‏‎ جز‏‎ محفل‌‏‎ پيش‌‏‎
سالگرد‏‎ به‌مناسبت‌يكصدوبيستمين‌‏‎ مقاله‌اي‌‏‎ پيش‌‏‎ چندي‌‏‎ تهران‌ ، ‏‎ در‏‎ پاكستان‌‏‎
صفحه‌ 6روزنامه‌‏‎ در‏‎ ماه‌‏‎ آبان‌‏‎ كه‌ 18‏‎ نوشت‌‏‎ اقبال‌‏‎ علامه‌‏‎ تولد‏‎
حتي‌اشاره‌اي‌‏‎ مقاله‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ تاسف‌‏‎ كمال‌‏‎ با‏‎.رسيد‏‎ به‌طبع‌‏‎ (‎ضميمه‌‏‎)اطلاعات‌‏‎
در‏‎ كه‌‏‎ او‏‎ فارسي‌‏‎ اشعار‏‎ ديوان‌‏‎ و‏‎ فارسي‌‏‎ زبان‌‏‎ به‌‏‎ اقبال‌‏‎ دلبستگي‌‏‎ به‌‏‎
:است‌‏‎ نشده‌‏‎ است‌‏‎ همگان‌‏‎ دسترس‌‏‎
بندگان‌‏‎ وصف‌‏‎ در‏‎ اقبال‌‏‎ علامه‌‏‎ گفت‌‏‎ خوب‏‎ چه‌‏‎ -‎ الابصار‏‎ اولي‌‏‎ يا‏‎ و‏‎ فاعتبر‏‎
بس‌‏‎ و‏‎ است‌‏‎ آزاد‏‎ مرد‏‎ حق‌‏‎ بنده‌‏‎:خدا‏‎ واقعي‌‏‎
بس‌‏‎ و‏‎ است‌‏‎ خداداد‏‎ آئينش‌‏‎ و‏‎ ملك‌‏‎
اندرمصاف‌‏‎ هم‌‏‎ و‏‎ صلح‌‏‎ اندر‏‎ عادل‌‏‎
لايخاف‌‏‎ لايراعي‌‏‎ فصلش‌‏‎ و‏‎ وصل‌‏‎

طباطبايي‌‏‎ ميراحمد‏‎ دكتر‏‎



.است‌‏‎ همشهري‌‏‎ روزنامه‌‏‎ به‌‏‎ متعلق‌‏‎ و‏‎ محفوظ‏‎ حقوق‌‏‎ تمام‌‏‎