پنجم ، شماره 1428 سال دسامبر 1997 ، آذر 1376 ، 8 دوشنبه 17
|
|
روماني؟ غارنشينان زندگي خاستگاه
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
ژانويه 1997 - علمي‌ديسكاور مجله از نقل به سال 1996 علمي يافته‌هاي
بناي محل در گمانه‌زني سرگرم كه رومانيايي مهندسان از گروهي در 1986 ،
را غاري بودند ، سياه درياي نزديكي و روماني شرق جنوب در ساختمان يك
چند زودي به.كردند كشف زيرزمين (متري تقريبا 25) فوتي ژرفاي 80 در
Institue) بخارست در راكوويتا اميل غارشناسي موسسه از كارشناس
در.شدند آن وارد غار بررسي براي(Emil Racovita Speleogieal
.كرد شگفت‌زده را آنها غار ، اين درون پنهان دنياي لحظات ، نخستين
و ريز هزارپاهاي و زالوها عقربها ، عنكبوت‌ها ، از گوناگوني مجموعه
زندگي مطلق انزواي و تاريكي در بي‌مهره جانوران انبوهي حجم -درشت
كه كمونيسم فروپاشي دوران آشوبهاي هنگام به و بعد سال چند.مي‌كردند
ساربو صربان نام به پژوهشگران آن از يكي دربرگرفت ، نيز را روماني
در 1990 اما شد ، سينسيناتي دانشگاه در كار رهسپار (Serban Sarbu)
و ساربو گذشته ، (تير -خرداد) ژوئن ماه در.بازگشت روماني به دوباره
از يكي در شگفت‌انگيز غار اين درباره گزارشي سينسيناتي ، در همكارانش
قلمرو اين بي‌همتاي ويژگيهاي گوياي كه رساندند چاپ به علمي نشريات
(اكوسيستم) بوم زيست نخستين غار اين ديگر ، عبارت به.بود ناشناخته
فرايند در را خود نياز مورد انرژي كه است خشكي سطح بر شده شناخته
اقيانوس‌ها ، ژرفاي در).نمي‌گيرد خورشيد نور از (فتوسنتز) ساخت نور
بستر تاريك مطلقا مناطق در كه كف‌زي جانداران بين در پديده‌اي چنين
از را خود انرژي جانداران اين دارد ، عموميت مي‌كنند ، زندگي اقيانوس
شورابها در كه معدني تركيبات ديگر و گوگرد و متان چون تركيباتي
مي‌شوند ، يافت فراواني به اقيانوس بستر گرم آب چشمه‌هاي و (brines)
نخستين عبارتي به و بنياد كه دريافتند پژوهشگران ، اين.(م -مي‌گيرند
باكتري‌هايي از ضخيم لجن‌مانند لايه يك غار زيستبوم غذايي زنجيره حلقه
ژرفترين در (متر /1) فوت پنج تنها عمق با آب از بركه‌اي بر كه است
شيميوسنتز فرايند دادن انجام با باكتري‌ها اينشناورند غار ، بخش
غار هواي در موجود هيدروژن سولفيد از بردن بهره و (Chemosynthesis)
.مي‌كنند توليد كربوهيدارت انرژي ، منبع عنوان به خورشيد نور بجاي
جانوران تمام كه دريافتند همكارانش و است زيست‌شناس يك خود كه ساربو
منبع تنها كه جانوراني ديگر يا و مي‌خورند را باكتري‌ها اين يا غار
نيز اقيانوس‌ها بستر گرم آب چشمههايهستند باكتري‌ها همان غذايشان
سولفيد كه مي‌آيد نظر به آن بر علاوه دارند ، غار اين به بسياري شباهت
(Geothermal) گرمايي زمين سرچشمه نيز غار هواي در موجود هيدروژن
كه دارم انتظار من.است گرم نسبتا غار كف آب كه چرا باشد ، داشته
كينكل ، برايان باشند نمونه يك از فراوانتر بوم‌هايي زيست چنين
به تا اما:مي‌گويد تيم اعضاي از و سينسيناتي دانشگاه از ميكربشناسي
.برخورديم آنها از يكي به فقط ما حال
بسياري نيزجذابيت‌هاي ديگري دليل به بوم زيست اين ديگر ، سوي از
سبب به پيش سال ميليون كه‌حدود 5/5 چرا دارد ، دانشمندان براي
ترتيب بدين و شده بسته كاملا آن ورودي زمين‌شناختي ، رخدادهاي پاره‌اي
.است نداشته زمين سطح و خارج جهان با پيوندي هيچ تاكنون هنگام آن از
جانداران شاخص آن ، ويژگيهاي در افتادن بدام از پس نيز غار جانوران
رنگ پريده و كوچك هيكل‌هاي و بوده كور همه‌آنها.يافته‌اند را غارزي
تكامل آنها ميان در نيز تازه‌اي كاملا گونه‌هاي آن ، بر علاوهدارند
زندگي غار در اكنون كه جانوراني گونه يا 50 از 40 گونه يافته‌اند ، 33
باكتري‌هاي ديگر ، سوي از.نشده‌اند مشاهده ديگري جاي هيچ در مي‌كنند
زيستگاه فضاي آنها داشته‌اند ، غذا تامين از بيش بسيار كارهايي هم غار
آنها كه سولفوريكي اسيد.داده‌اند افزايش را غار جانوران ديگر و خود
خورده را غار آهكي سنگ ديواره‌هاي زيادي بسيار سرعت با كرده‌اند توليد
.دهد انجام مي‌توانسته تنهايي به آب كه آن از سريعتر بسيار است ،
در غار اين نيزچون ديگري غارهاي كه است مطمئن كينكل مجموع در
ديگر در شايد بلكه زمين ، در نه‌تنها -شد خواهند كشف بتدريج روماني
تاآثار كرد مريخ راهي را كاوه‌وايكينگ ناسا هنگامي‌كه.سيارات
با حتي داشت ، نظر مريخ سطح به تنها كند ، جستجو سرخ سياره در را حيات
دست در سياره سطح زير در زيرزميني آبهاي وجود بر شواهدي كه آن وجود
باشد بهتري استراتژي است ممكن متري ده چند ژرفاي تا حفاري.بودند
زير در احتمالا باشد ، داشته وجود زندگي آنجا در مي‌گويداگر كينكل
.بود نخواهد ساخت نور به وابسته زندگي چنين و است سياره سطح
:اقيانوس‌ها ژرفاي در خويشاوندي
غريب سلولي تك اين‌جاندار كه آيد نظر به انتظار از دور و عجيب شايد
كاملا خويشاوندي اين كه هرچند باشد ، خويشاوندي‌داشته بشر نوع با
فرض اين سالهاپيش از نيز دانشمندان ترتيب ، همين به.است ناآشكار
فوتي هزاران ژرفناي در كه دريازي ياخته‌اي تك سازواره يك كه را
دفع متان و كرده تنفس هيدروژن گرم ، آب جوشان چشمه‌هاي در و اقيانوس‌ها
و پيوستگي انسان پيشرفته‌ترچون جانداران با صورتي به مي‌كند ،
كه‌متانوكوكوس بودند باور اين بر آنها.مي‌كردند رد دارد ، خويشاوندي
فرمانروي عضو جانداران ديگر و (Methanoeoccus Jannaschii) جاناشحي
و عجيب ويژگيهاي با جانداران‌ميكروسكپي - (Archaea Kingdom) آركائه
باكتري‌هاي تنها -نمك و گوگرد چون سمي براي‌مواد نياز و اشتها
ديگر كه‌با اندازه همان به باكتري‌ها البته و.هستند بسيارعجيب
آنها واقع در.فاصله‌دارند نيز انسان با بي‌شباهتند ، جانداران
تشكيل زندگي درخت شاخه چند از يكي عنوان به را جداگانه‌اي فرمانروي
يوكاريوت ياخته‌هاي داراي جانداران با متفاوت سراپا دنيايي مي‌دهند ،
گياهان ، بدن كه (Nueleus) -هسته با ياخته‌هايي -(eukayotie cells)
.مي‌سازند را انسان‌ها ما البته و جانوران
اين‌جاندار DNAروي گرفته انجام بررسي‌هاي گذشته ، سال اما
ناممكن را پيوستگي اين كه‌انكار دادند بدست را شواهدي تك‌ياخته‌اي ،
چند فرض ، اين عمومي پذيرش عدم وجود با اين‌زمينه ، در.مي‌سازد
زمينه در پژوهشگر زيست‌شناس ،(Carl Woese) وسه كارل ايده دانشمند
دهه سالهاي در بار نخستين كه ايلينويز دانشگاه از را ميكربها تكامل
آركائه‌ها وسه ، ايده برپايه.كردند پيگيري بود ، شده عنوان هفتاد ،
واقع ، در اما آيند ، نظر به باكتري‌ها چون نخست نگاه در شايد اگرچه
است ممكن شاخه اين و مي‌دهند ، تشكيل را زندگي درخت از ديگري شاخه
.باشد داشته يوكاريوت‌ها با مشتركي خاستگاه
زيست‌شناس كارول‌بولت ، وسيله به زمينه ، اين در قاطع شواهد اما و
راك در (Institue for Genomic Reaserch)ژنومي پژوهش‌هاي موسسه
Sequence) ژنتيك پي‌رفت بولت ، تيم.آمد بدست همكارانش و مريلند ويل ،
تركيب DNA حرف ميليون از 7/1 كه را كامل‌متانوكوكوس (Genetic
ژنوم‌هاي پي‌رفت تنها تاكنون پژوهش اين سواي.كردند رمزگشايي يافته ،
رمزخواني است يوكاريوت كه مخمر ، يك و باكتري دو ديگر ، سازواره سه
رشته از منفرد ژن‌هاي بررسي همكارانش ، و بولت كه آن از پس.شده‌اند
چيز روي كار سرگرم كه مي‌دانستند كردند ، آغاز را متانوكوكوسDNA
هرگز ازاين پيش.MJannasehii ژن‌هاي نصف از بيش.هستند متفاوتي كاملا
.بودند نشده شناسايي
DNAبه شباهت‌هاي‌گويايي جنبه چند از جاندار ، اين DNAمجموع در
تيم با كه وسه كارل زمينه ، دراين.مي‌دهد نشان يوكاريوت ياخته‌هاي
اشاره مي‌نمايد همكاري تازه پي‌رفت‌هاي اين شناخت‌بيشتر براي بولت
داده‌هاي نسخه‌برداري براي ميكروسكپي جاندار اين كه ژن‌هايي مي‌كند
شبيه بسيار مي‌برد ، بكار پروتئين‌ها صورت به آنها بازنويسي و ژنتيكي
كه بولت.مي‌دهند انجام كاري چنين ما خود بدن در كه ژن‌هايي‌اند به
مي‌كند كار (orono) اورونو در (Maine. univ) ماين دانشگاه در اكنون
ژن‌هاي اين كه مي‌بينيد را روشني بسيار موارد مي‌گويدشما مورد اين در
به تا هستند نزديكتر بسيار يوكاريوت‌ها [ ژن‌هاي] به آركائه‌ها
تكامل گذرگاه در عمده جدايي نخستين باشد ، چنين اگر و [ باكتري‌ها]
و باكتري‌ها بين بايستي پيش ، سال ميلياردها در جانداران ، زيستي
به نيز يوكاريوت‌ها آن ، از پس سال ميليونها و.باشد داده رخ آركائه‌ها
تكاملي گذرگاه و شده جدا غريب و عجيب خويشاوندان اين از خود نوبه
.گرفتند پيش را خويش
اردكاني حائري احمدرضا:ترجمه
