پنجم ، شماره 1429 سال دسامبر 1997 ، آذر 1376 ، 9 شنبه 18 سه
|
|
هوا از آلوده‌تر خاك
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
4- محيطزيست از حفاظت مشكلات
اول درجه در باشد ، آن طبيعي حد از بيش خاك در سرب مقدار اگر
آن روند در منفي تاثير و مي‌كند محدود را خاك بيولوژيكي فعاليت
مي‌گذارد
بسيار واحشام انسان براي‌سلامت خاك در كادميوم حد از بيش تجمع
است خطرناك
موجوداتي و گياهان و مي‌شوند خاك محلول جذب خود تركيب با فلزات
مي‌اندازند خطر به مي‌شوند تغذيه گياهان اين محصول با كه را
و آب آلوده‌كنندگان.دارد اساسي فرق هوا و آب آلودگي با خاك آلودگي
.دارند قرار رديف يك در تقريبا تركيب نظر از بوده ، همديگر شبيه هوا
ضرر هم گياه و حيوان بلكه انسان براي تنها نه هوا و آب آلوده‌كنندگان
خود اوليه وضع هوا و آب شدند ، تميز اينكه از بعد ولي دارند فراواني
كه (غيره و موليبدان روي ، منگنز ، مس ، ) سنگين فلزاتمييابند در را
آنها.مي‌شوند خاك وارد مختلف راههاي از مي‌باشند صنعتي توليدات محصول
فلزات.مي‌گردند تبديل غيرمحلول مواد به داده ، تركيب تغيير خاك در
بار به بزرگي ضرر زيست محيط خاك‌و براي تركيب تغيير با سنگين
خاك محلول به خود تركيب المانهابا يا و فلزات اين ولي.نمي‌آورند
اين محصول با زنده‌اي‌كه موجودات و گياه براي لذا جذبمي‌شوند
بسته گياه و خاك آلودگي درجهميباشند مي‌شوندخطرناك تغذيه گياهان
مشخصات زير در.مي‌باشد شيميائي تركيبهاي نوع و خاك گياه ، نوع به
:مي‌نمائيم بررسي را خاك در آنها تجمع پيامد و شيميائي مواد
يك در ميلي‌گرم تا 20 از 1/0 درخاك سرب مقدار عادي شرايط در:سرب
اگر.مي‌باشد كيلوگرم گرم‌در ميلي بين 5/00/3 گياه در و كيلوگرم
فعاليت درجه‌اول در باشد ، آن نرمال حد از بيش درخاك سرب مقدار
سرب.مي‌گذارد آن روند در منفي تاثير و محدودمي‌كند را خاك بيولوژيكي
ميكروارگانيزم‌ها شرايط اين در.محدودمي‌كند نيز را آنزيم‌ها فعاليت
در.دهند ادامه خود وزندگي فعاليت به نرمال بطور نيستند هم‌قادر
ارگانيزم به محصول ، همراه سپس و تضعيف سلول‌ها آلودگي ، ازدياد شرايط
جمله‌كشورمان از جهان كشورهاي اكثر در.منتقل‌مي‌گردد حيوان و انسان
سربدار بنزين با كه آنهائي و ماشين‌هاي‌كهنه را سربي آلودگي ايران
.مي‌گردد آلوده خاك‌شديدا هم و هوا هم كه مي‌كنند ايجاد كارمي‌كنند
حد از بيش تجمع مسموم‌كننده ، شديدا عناصر از يكي:(كادميوم) -كادمي
.مي‌باشد خطرناك احشام‌بسيار و انسان سلامتي براي كه است درخاك كادميوم
يك در حدود 10ميلي‌گرم در خاك در عنصر اين اگرمقدار كه طوري به
اگر.كاهش‌مي‌يابد خيلي كشاورزي گياهان قدرت‌محصول‌دهي باشد كيلوگرم
يونجه ، سويا ، باشد ، كيلوگرم يك در بين 14ميلي‌گرم خاك در آن مقدار
محيط در كادميوم حد از بيش وجود.مي‌ماند باز خود رشد از سيبزميني
ترانسپيراسيون و پروسه‌فتوسنتز كرده ، ايجاد كلروز گياهان زيست ، در
از بيش كه‌كادميوم مناطقي درمينمايد تضعيف بشدت را(Transpiration)
از مراتببيشتر به غيره و فشارخون قلبي ، كند ، امراض پيدا تجمع نرمال
كه روي معدن طرف از ديزنيو ژاپن‌رودخانه در.مي‌شود ديگر نقاط
كردن تميز براي است سالها.آلوده‌مي‌شود موجوداست هم كادميوم درتركيبش
اين اساسي مسئله.است چنداني‌نداشته نتيجه اما مي‌كنند تلاش آبرودخانه
.مي‌شود آبياري برنج و سويا مزارع رودخانه ، اين باآب كه است
و حيوانات هم و مي‌شود گياهان‌محدود اين نرمال رشد هم ترتيب بدين
واتياي ايتاي به‌نام ژاپن در مسموميت اين.مي‌گردند جانداران‌مسموم
.است مشهور
جمله از مختلف فيزيكي جهازهاي ساختمان در كه است فلزي جيوه:جيوه
كارخانه‌هاي در معادن ، در طلا ، انفجار استخراج در هواسنج ، حرارت‌سنج ،
.مي‌گردد استفاده وسيع طور به پلاستيك مواد سنتز و كاغذسازي
سال 1953 در بار اولين براي جيوه وسيله به انسان ارگانيزم مسموميت
در ژاپن مينومات شهر اطراف در.شد شناسائي مينومات شهر در ژاپن در
جيوه از كلروريد -نيل و پولي توليد براي شيميائي كارخانه‌هاي از يكي
در غيرمترقبه حادثه يك نتيجه در.مي‌شد استفاده كاتاليزاتور به‌عنوان
و شد ريخته رودخانه به كارخانه از جيوه به آلوده آب.داد رخ كارخانه
ميلي‌گرم بين 520 دريا آب در جيوه مقدار.رفت دريا به هم آنجا از
.دادند دست از را شنا قدرت ماهي‌ها شرايط اين در كه بود
گوشت آن در كه شد انجام آزمايش يك جيوه ، ضرر دقيق شناسائي منظور به
شده مسموم گربه‌ها ماه از 23 پس.شد داده گربه‌ها به جيوه ، به آلوده
در جيوه ، به ماهي‌ها گوشت آلودگي گرفتن نظر در با.رفتند بين از و
هفته در مرتبه فقط 12 مردم كه شد گرفته تصميم آخر سالهاي در فنلاند
باردار زنان براي ماهي صرف كشور همين در.كنند استفاده ماهي گوشت از
.است گرديده ممنوع
جيوه ميلي‌گرم شلتوك 1 يك‌كيلوگرم در كه گرديده معين اخير سالهاي در
و كشاورزي شيميزاسيون و تكنيكي پيشرفت ترتيب بدين.موجوداست
جيوه با غذائي مواد آلودگي باعث انسانها ، توليدي برنامه بدون فعاليت
غلات ، آفات و امراض از جلوگيري منظور به سوئد در سال 1940 در.مي‌شود
اين از.مي‌كاشتند كرده ، مخلوط سياناميد و -جيوه متيل با را آنها بذر
هم نقاط ساير در غلات آفات و امراض با مبارزه منظور به تدابير
با مواد از كه شمالي اروپاي ممالك در سال 1950 در.مي‌كردند استفاده
مرگ مي‌شد زياد استفاده آفات و امراض با مبارزه در جيوه‌اي تركيبات
در.است گرديده مشاهد كبك‌ها انواع جمله از پرندگان ، حد از بيش
و ميمونها نسل مي‌شود استفاده جيوه‌دار شيميائي مواد از كه كشورهائي
از خاك در جيوه مقدار عادي شرايط در.است رفته بين از عقابها بخصوص
ميلي‌گرم از 2 بيش به مقدار اين اگر.مي‌باشد ميلي‌گرم تا 0/1 01/0
تبخير خاك از جيوه كه دانست بايد.مي‌شود محسوب آلوده خاك ، برسد
.نماند خاك در زياد مدت براي جيوه كه مي‌گردد باعث مسئله اينميشود
از.است مسموم‌كننده عناصر از يكي جيوه مثل هم عنصر اين:آرسنيوم
.مي‌گردد درماني‌استفاده صنايع در داروئي مواد به‌عنوان آرسنيوم
آرسنات آرسنات ، پتاس سديم آرسنات ، آنيدريد) آرسنيوم غيرآلي تركيبهاي
در امروزه.مي‌نمايد كمك نيز عمومي‌اورگانيزم استحكام به (غيره و
موجوداست ، آرسنيوم تركيبش در كه به‌نام‌آرسبول دارويي از طبي مراكز
و مغز كار تنظيم اعصاب ، سيستم تقويت و تنظيم بيخوابي ، معالجه براي
.مي‌شود استفاده غيره
درد ، شكم انسان ، در آرسنيوم تاثيرتركيبهاي نتيجه در مسموميت علامت
.مي‌آيد پائين شدت به مواردي‌فشارخون چنين در.است اسهال و تهوع
بزرگي رل ارگانيزم در.است بيولوژيكي مهم عناصر از يكي روي:روي
(برگ زردي) كلروز بروز باعث گياه اورگانيزم در عنصر اين كمبود.دارد
گياهان باشدرشد لازم حد از بيش خاك در عنصر مقداراين اگر.مي‌گردد
سلولهاي در روي.مي‌شود محدود هم انسان و حيوانات رشد.مي‌شود محدود
ارگانيزم در روي وجود.است موجود نيز غده‌ها تركيب در كبد و اعصاب
بيش مقدار كه نمود اظهار بايدميگردد مواد مبادله تقويت باعث انسان
ايجاد را ناگواري حوادث زيست ، محيط و غذائي مواد در روي نرمال از
كيلوگرم يك در ميلي‌گرم غذائي 50 مواد در روي مجاز مقدارمينمايد
و زنبور زهر تركيب در روي.است ضررتر كم حيوانات براي رويميباشد
.مي‌باشد موجود هم مار
كه گياهاني سلولهاي در روي مقدار روماني ، علوم آكادمي اطلاعات طبق بر
كه طوري به.مي‌باشد مجاز حد از بيش مي‌آيند بعمل بخارست ، منطقه در
برگ ميلي‌گرم ، برگ 83 در ميلي‌گرم ، سويا 75 گياه بدنه در آن مقدار
آن 260 برگ ميلي‌گرم ذرت 5/67 بدنه كيلوگرم ، يك در ميلي‌گرم يونجه 82
درجه با كه مي‌باشد كيلوگرم يك در ميلي‌گرم آن 35 بذر در و ميلي‌گرم
.دارد مستقيم رابطه منطقه اين خاك آلودگي
ديگر فلزات و باريم نيكل ، سلنيوم ، مس ، كروم ، كه گرديده معين امروز
اطراف در.مي‌باشند مضر انسان سلامتي براي حد از بيش به‌مقدار هم
محيط مي‌نمايند ، توليد را آنها كه كارخانه‌هائي يا و فلزات اين معادن
بين در مختلف امراض بروز موجب نتيجه دراست آلوده بسيار زيست ،
.مي‌گردد احشام و انسانها
اروپاي و كشورهاي‌اسكانديناوي در اسيدي بارانهاي فزاينده وجود
داده ، درجه تغيير را آبي مخازن و آشاميدني آبهاي تركيب غربي ،
اين نابودكننده تاثير تحت.مي‌دهد ازدياد شديدا را آنها آلودگي
گياهان فلوريستي وتركيب مي‌روند بين از جنگلها اسيدي ، بارانهاي
بارانها اين.مي‌گردد آسيبپذير جانداران اكوسيستم و كرده پيدا تغيير
.مي‌باشد مضر بسيار احشام و انسانها براي كه مي‌كند آلوده هم را هوا
فزوني به رو انسانها بين در تنفسي ، دستگاه سرطان بروز مناطق اين در
.مي‌باشد
هوا آلودگي
:از عبارتند هوا آلودگي اصلي منابع
انرژي توليدي در موادسوختي استعمال از حاصله مضر مواد 1ـ
;الكتريكي
اكسيدهاي اكسيدگوگرد ، مختلف‌توليدي ، پروسه‌هاي و نقليه وسائط 2ـ
در كه شيميائي راكسيونهاي.كاربوهيدروژنها و آئروزولي ازتي ، مواد
و اوزون فتوشيميائي ، تركيبات آمدن عمل به باعث مي‌دهد روي اتمسفر
فضولات هوا آلودگي مهم منابع از يكيميگردد نيتراتي اسيدهاي
.است اتمي نيروگاههاي
و آلومينيوم آرسنيوم ، كادميوم ، جيوه ، سرب ، روي ، ميكروالمانها ،
ضعيف نسبتا آلوده‌كنندگان جزو آراماتيك نيمه كاربوهيدروژنهاي
گاز اين كه شود داده تذكر بايد اوزون درباره.مي‌گردند محسوب اتمسفر
به خورشيدي اشعه تاثير تحت تنفس ، (O ) اتمي عنصر 3 تغييرات نتيجه در
گازهاي وجود مسموم‌كننده ، مواد توليد اصلي دلايل از يكي.مي‌آيد عمل
گازهاي و دود و مي‌شود بيشتر روز هر كه نقليه وسايل موتورهاي
.مي‌باشد دود توليدكننده ديگر دستگاه‌هاي و كارخانه‌ها
بر علاوه مي‌شود داخل به‌اتمسفر نقليه وسايل طرف از كه گازهائي
به هوا در گاز دو اين.مي‌باشد موجود هم گازدي‌اكسيد ، گازمنواكسيد
و مي‌شوند داخل ريه به انسانها تنفس هنگام و مي‌گردند تبديل اوزون
حدود 150180 در هوا در اوزون نرمال حد.مي‌كنند توليد ناگواري عوارض
حد اين از اوزون ميزان جهان مناطق اكثر در ولي باشد بايد ميكروگرم
.دارد نوزادان و كهنسالان سلامتي در سوئي تاثير كه است بيشتر
تندتر بزرگسالان ، به نسبت زيرابچه‌ها است بيشتر بچه‌ها در تاثير اين
.دارد اطفال روي تاثيربيشتري هوا ، اوزوني آلودگي لذا نفس‌مي‌كشند
به نسبت هم گياهان بلكه نيست انسانها مختص اوزوني به‌آلودگي حساسيت
كافي.مي‌دهند نشان حساسيت اوزوني آلودگي به نسبت بخصوص هوا آلودگي
هوا دودي آلودگي به نسبت گياه اين.كنيم اشاره تنباكو گياه به است
اوزوني آلودگي مقابل در و دارد كامل حساسيت تابستان فصل در بخصوص
را اوزون ميزان كه است آئينه‌اي به‌مثابه تنباكو برگآسيبپذيرميباشد
.منعكس‌مي‌نمايد خود در
محصول هوا آلودگي براثر كه معتقدند جهان علمي محافل در امروز
.است فزاينده كاهش اين و.مي‌يابد كاهش درصد تا5 كشاورزي گياهان
از به‌سهولت اسيدي و دودي كثافت و نيست مرزي مقررات تابع هوا آلودگي
امكان و كرده سرايت ديگر كشور زيستي مناطق به كشور يك صنعتي مناطق
آلوده‌كننده كشور از بيش ثالث كشور براي وارده خسارات كه دارد را آن
اروپاي صنعتي مراكز از كه اسيدي‌است بارانهاي نمونه ، بهترين.باشد
آبي ، مخازن برروي شمالي اروپاي ممالك در و مي‌شود غربي‌ناشي
اين‌كشورها متوجه كلا ضررش و مي‌آيد فرود وخرم سبز مراتع و جنگلها
.دارد مصداق هم كانادا و امريكا در وضع همين.مي‌شود
و موقع‌گياه از قبل پيري باعث هيدروژن فلوريد:هيدروژن فلوريد
درنظر با اروپا محيطزيست‌اتحاديه حفاظت كميسيون.مي‌شود محصول كاهش
محافظت منظور به و هيدروژن وفلوريد گوگرد اكسيد آسيبرساني گرفتن
اكسيد سالانه مقدار:است كرده معين آنها براي را زير جدول گياهان
گياهان ميكروگرم ، مكعب 50 متر يك در حساس خيلي گياهان براي گوگرد
مختلف گياهان براي ميكروگرم ، كم 120 حساسيت با و ميكروگرم حساس 80
.مكعب متر يك در ميكروگرم تا 4/0 از 2/5 هيدروژن فلوريد مقدار جنگلي
كار درنتيجه هوا تركيب در كلريد هيدروژن گاز:كلريد كلروهيدروژن
از كلر مقدار.عمل‌مي‌آيد به (انرژي‌زا مواد سوخت) ماشين‌ها و محرك‌ها
در كه استثنائي شرايط درميشود اتمسفر وارد كمتر كلريد هيدروژن
به كلر زيادي مقدار مي‌دهد روي صنعتي موسسات در انفجارات نتيجه
پيامدهاي گياهان در كلريد كلروهيدروژن تاثير.مي‌گردد داخل اتمسفر
ريختگي باعث ساعت چند عرض در زياد غلظت با كلر بطوريكه.دارد مختلفي
برگهاي اكثر در كه داده نشان معاينات.مي‌گردد جنگلي درختان برگ
درختان در عوارض اين.مي‌باشد موجود كلروز و نكروز علامات شده ريخته
.مي‌شود مشاهده هم سيب و زردآلو شفتالو ، درخت بخصوص ميوه
هيدروژن سولفيد.دارد كمي نسبتا ضرر درختان براي:هيدروژن سولفيد
.مي‌نمايد نكروز بلوطتوليد شاه چغندر ، انگور ، يونجه ، در زياد غلظت با
نرمال رشد نتيجه در كه مي‌شود سوزش‌مشاهده علامت جنگلي گياهان برگ در
.مي‌خورد بهم گياه
در آلومينيوم‌است هوا خطرناك آلوده‌كنندگان از يكي:آلومينيوم
خيلي مقدار به روز هر است ، موجود آلومينيوم كارخانه‌هاي كه نقاطي
اين.مي‌يابد جريان هوا به سولفوريك اسيد ذرات و آلومينيوم گرد زيادي
و ريه سرطان به منجر حيوانات و انسانها تنفس با هوا در موجود ذرات
.مي‌شود تنفسي ارگانهاي
تعداد آلومينيومي آلودگي شرايط در سابق ، شوروي در موجود آمارهاي طبق
.است بيشتر ديگر نقاط به نسبت درصد تا 35 از 30 سرطاني بيماران
گياهان برگهاي كلروز و ريشه (آنرمال) غيرعادي رشد باعث آلومينيوم
.مي‌گردد شديدتر ريختگي برگ نتيجه در و شده
مي‌گيرد استفاده‌قرار مورد آكوموليتاتور توليد در:(آرسنيوم) آرسن
آرسنيوم مقدار چنين‌كارخانه‌هائي ، اطراف در و (مي‌شود افزوده سرب به)
باعث خاك در آرسنيوم حد از بيش وجود.مي‌يابد افزايش هوا و خاك در
آنها برگ ريزش و گياهان كلي به‌طور و ريشه‌درختان رفتن بين از
.مي‌شود محدود گياهان نرمال رشد نتيجه در.مي‌شود
عظيم ايجادصنايع تكنيك ، و صنعت پيشرفت با كه مي‌بينيم ترتيب بدين
آلوده محيطزيست‌شديدا غيره و شيميائي نفتي ، كودي ، متالورژي ،
توليدي فضولات با هوا و خاك آب ، آلودگي ميزان و مي‌بيند آسيب گرديده ،
.مي‌شود فزاينده‌تر روز هر
حساسيت ازجمله مختلف امراض مي‌يابد ، تقليل ارگانيزم‌ها مقاومت قدرت
در.مي‌كند پيدا دامنه‌وسيع‌تري روز هر گياهان و حيوانات انسانها ،
و قديمي تكنولوژي با كارخانه‌هاي و نقليه وسايل بزرگ شهرهاي
زيادي امراض بروز باعث و مي‌كند كثيف را محيط شديدا اتمي نيروگاههاي
.مي‌گردد
مهلكتر بيشترو مراتب به محيطزيست آلوده‌كنندگان تخريب قدرت امروز
زيست محيط در ساليان‌دراز براي كثافات اين اثرات.است جنگها از
ايران كشورمان وضع.مي‌دهد ادامه اكوسيستم‌ها و آن تخريت به و مانده
آن ، حومه شهرك‌هاي و تهران در.است بحراني هوا و آب آلودگي نظر از هم
فقدان.است آلوده بشدت محيطزيست بزرگ ، شهرهاي و صنعتي مراكز در
گازهاي محيطزيست ، در زباله شدن پراكنده سوزي ، زباله كارخانه‌هاي
قراضه و كهنه ماشين‌هاي گازهاي بخصوص شهري نقليه وسايط و كارخانه‌ها
و فاضلاب فقدان مي‌نمايند ، استعمال را سرب به آلوده بنزين كه
و رودخانه‌ها آلودگي كوچك ، و بزرگ شهرهاي و تهران در كاناليزاسيون
خاك و آب آلودگي محيطزيست ، و خاك فرسايش گردوخاك ، پراكنش آبي ، مخازن
مواد و كودها بي‌رويه استعمال تكنوژن ، آلودگي سنگين ، فلزات با هوا و
بقاي و سلامت كه است كرده ايجاد پيچيده‌اي وضع مزارع در شيميائي ، سمي
.است داده قرار خطر معرض در را اكوسيستم كلي بطور و گياهان انسانها ،
و شوند تقويت محيطزيست محافظت بنيادهاي كه است رسيده آن وقت امروز
دارند ، ارزنده‌اي تجربيات مسائل اين در كه بين‌المللي مجامع همكاري با
نتايج امر اين در سهل‌انگاري.شود پرداخته محيطزيست سالم‌سازي به
.داشت خواهد فلاكت‌باري
