پنجم ، شماره 1430 سال دسامبر 1997 ، آذر 1376 ، 10 چهارشنبه 19
|
|
اول مانع ;كارآمد و قاطع مديريت نبود
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
:دوم بخش
(1)ايران علمي توسعه موانع بررسي
نمايه‌اي كليت‌بحث ، طرح بر علاوه گزارش ، اين نخست بخش در:اشاره
نتايج آن ، از گذشته گرديد ، مطرح علمي توسعه گيروگرفت‌هاي از
و آمار قالب در كشور خارج و داخل صاحبنظران و اساتيد از نظرسنجي
با كوشيديم ، نظرسنجي نتايج تحليل اثناي در.شد عنوان دقيق ، ارقام
آشكار را ومسايل موانع فهرست عملگرا رويكردي و واقعگرايانه نگرشي
رشد مانع اساسي‌ترين تا است ، مقرر همان‌مبحث ادامه در اينك.كنيم
عنوان‌معضل زير مسئله‌كه اين دهيم ، قرار تحليل و تجزيه مورد علمي‌را
سياستگذاري‌و چگونگي در را خود زواياي و است ، ابعاد شده ارائه مديريت
آمد ، خواهد گزارش مشروح كه‌در همانگونه.داد خواهد نشان برنامه‌ريزي ،
و است توسعه‌علمي در اول بنيان برنامه‌ريزي نحوه و سياست‌علمي فصل سر
تحت غايت به جامعه علمي پيكره دومقوله ، اين در كاستي بروز صورت در
.گرفت خواهد تاثيرقرار
;ايران علمي جامعه در كارآمد و قاطع مديريت نبود 13
در و يكم اولويت مقيم‌خارج ، ايراني دانشمندان ميان در عامل اين
است‌و داشته را دوم اولويت داخل ، مقيم دانشمندان‌ايراني ميان
مجموع در) خارج انديشمندان‌مقيم %و 70 داخل مقيم انديشمندان%88
.دانسته‌اند مديريت مشكل با مواجه را ايران علمي جامعه (%80
و برنامه‌ريزي امورمديريتي ، بخش دو شامل ، اساسا علمي فعاليت
اندازه به مديريتاست علمي تحقيقات انجام و علم سياستگذاري
خانواده بويژه بشري‌و اجتماعي گروههاي تشكيل.دارد سابقه بشري تاريخ
ترتيبي به موجود منابع و شود انسان‌سازماندهي زندگي كه ، كرده ايجاب
همچنين خانواده ، دريك.آيد عمل به آن از استفاده حداكثر كه ، قسمت‌شود
همكاران انتخاب و شكار براي برنامه‌ريزي وحملات ، خطرات از فاميل حفظ
.مديريتي‌است وظايف جمله از شكار امر در
زندگي پيشرفتهاي و درتحولات اساسي و عظيم نقش مديريت بنابراين ،
جوامع بنيادي و ضروري عوامل از تنها ونه است داشته بشري
شايد.است ناپذيرزندگي تفكيك اجزاء از بلكه است ، بشري يافته سازمان
:كرد محسوب مديريت تعاريف ازمناسبترين يكي را زير تعريف بتوان
از سازماني اهداف به براي‌رسيدن است ، مشكلات حل فرآيند يك مديريت
به و متغير محيط يك در محدود ، منابع از مطلوب و موثر استفاده طريق
بدست براي محدود منابع از بااستفاده است ، امور اداره عبارتي‌مديريت
شرايط هر در موردنظر اهداف راستاي در مطلوب منافع آوردن‌حداكثر
سه يهريخ ، و وهانيز اودانل سيريل كونتز ، هرولد.موجود
مديريت ;است كوشش‌فردي مديريت:معتقدند مديريت دانش صاحبنظربرجسته
آگاهي.است گروهي هدفهاي به دستيابي فردي‌براي كوشش هماهنگي ضامن
كارگيري به برنامه‌ريزي ، سازماندهي ، يعني مديريت وظيفه‌هاي در وشناخت
.مي‌شود دسته‌بندي و مي‌يابد سامان ونظارت رهبري انساني ، نيروي
به بتوانند مردمان آن در كه است پيراموني آوردن پديد مديران همه هدف
دست گروهي هدفهاي به شخص ناخشنودي كمترين موادو پول ، زمان ، كمترين
.كنند پيدا
شد ، مشهور طالقان به‌بيانيه كه بيانيه‌ايران 1400 ، كنندگان تدوين
توسعه و رشد در موثر عامل اولين عنوان به را مديريتي عامل نيز
هر:است آمده به‌صراحت بيانيه ، اين در.كرده‌اند ذكر ايران علوم‌در
جهت در اقدامي هر نباشد ، حرفه‌اي كشور در پژوهش و علم مديريت گاه
.مي‌شود كشانده ابتذال به بسرعت علمي توسعه
علمي مديريت نبود چرا ، كه است شده داده توضيح بيانيه ، اين ادامه در
.مي‌زند صدمه پژوهش بالنده جريان به كشور ، در
امور بر اداري كه ، كادر است آن غالب شكل متاسفانه ، ما كشور در
به عمدتا ما مديران كه ، است شده باعث امر اين.دارد سلطه پژوهشي
نه و كنند وظيفه انجام پژوهشي ، فعاليتهاي بازرس و كننده كنترل عنوان
.آن كننده هدايت عنوان به
و اعتماد با كه ، جاي‌آن به قبل دهه‌هاي در ما علمي مراكز مديران
آنها به عمدتا كنند ، حل را آنان كاري پژوهشگران ، مشكلات به احترام
و انديشيده ديگر مقوله هر از بيش كنترل به و نگريسته كارمند چشم به
.داده‌اند بها
رعايت را امور اداري كه‌ظواهر پژوهشگراني كه ، است شده سبب امر اين
بيشترمورد و يابند بيشتري مقبوليت مديران نظراين در كرده‌اند ،
هدف را آن پيشبرد و تحقيق اصل كه ، پژوهشگراني تا گيرند قرار توجه
.داده‌اند قرار
پژوهشگر خود پژوهشي كه ، مدير است آن اول شرط علمي ، مديريت مقوله در
.باشد
كسي دست به بودجه‌پژوهشي كه ، است آن مقوله ، اين از درست نتيجه
نحو به را كمتر مبلغ مي‌تواند است ، داده نشان قبلا كه ، شود سپرده
مي‌توان كه ، است اينجا جالبتر نكته.كند هزينه پژوهشي امور در مطلوب
باشد داشته وجود كماكان رابطه‌اي چنين اگر كه ، گرفت نتيجه گونه اين
نمي‌كند ، پژوهش پيشرفت به كمكي تنها نه كشور تحقيقاتي بودجه افزايش
.مي‌سازد دشوارتر بسيار را مشكل حل و عظيم‌تر را مشكل ابعاد بلكه
حرفه‌اي مديريت به علمي ، مراكز در را آماتور مديريت بايد بنابراين
بوروكراسي ورطه به افتادن و فاجعه بروز از بتواند كه ، كرد تبديل
.كند جلوگيري اداري ،
عنوان تحت مقاله‌اي در علمي‌ايران ، كتابتوسعه در منصوري ، رضا دكتر
:مي‌نويسد است؟ امكانپذير ايران علمي چگونه‌توسعه و آيا
اهميت‌ترين پر از مراكزعلمي در ،[ علمي مديريت ضعف]ويژگي اين
در هم ، هنوز متاسفانه..است موجود وضع در نيافتگي توسعه نمودهاي
همين.نمي‌شود نگاه علم يك عنوان به مديريت به علمي ، مراكز موفق‌ترين
است ، فرهنگي‌موجه و سياسي لحاظ به و است خوانده خوبدرس نسبتا كسي كه
.مي‌شود تلقي خوبي مدير
كه ، مي‌شود بخشنامه يكباره به دانشگاهي در اگر كه ، مي‌گيرد نتيجه وي
دانشگاه در نبايد شب ساعت 7 از بعد ;دكترا دانشجويان حتي دانشجويان
يا و كرد تعجب نبايد باشد ، بسته دانشگاه در تعطيل ، روزهاي يا.باشند
.نيست قبيح باشد ، دانشجو خود آموزشي معاون يا دانشگاه رئيس كه ، اين
از صحيحي درك كه ، مركزعلمي يك ضعيف مديريت مي‌نويسد ، همچنين وي
علمي مركز به رشد اجازه ندارد ، تحقيقاتي يك‌مركز در كار چگونگي
.هستند رشد نيستندكه ، مانع متوجه خود مديراني چنين نمي‌دهد ،
و اصلي‌ترين برنامه‌ريزي و برنامه‌ريزي‌سياستگذاري و سياستگذاري
بتوان علمي ، نهادغير يا اداره يك در اگر.است مديريت مهم‌ترين‌شان
عنوان به را غيره و پرسنلي مالي ، ودرشت ريز مشكلات رفع و وضع حفظ
به موارد اين ،(ما جامعه شرايط در البته) كرد تلقي موفق يك‌مديريت
و نشده قلمداد ارزش پژوهشي ، و تحقيقي نهاد يا مركز يك در روي هيچ
تحقيقاتي نهادهاي اصلي شرط.مي‌شود محسوب مديريت ابتدايي شرايط جزو
قالب در نو چشم‌اندازهاي به دستيابي پيوسته‌و پيشرفت پويايي ،
.است مدت كوتاه يا راهبردي سياستگذاري
مفهومي با مي‌كنيم ، البته صحبت كشور علمي توسعه از كه ، هنگامي
و سر موسسه يك براي برنامه‌ريزي و ازسياستگذاري وسيع‌تر و عميق‌تر
علمي ، سياست مي‌كنيم‌علم ، سعي ابتدا ما بخش اين در.داريم كار
نابسامانيهاي به سپس و كنيم تعريف را برنامه‌ريزي و علمي سياستگذاري
.كنيم اشاره كشور علمي توسعه امر در برنامه‌ريزي و سياستگذاري
و علم بين روابط مطالعه‌علمي علمي ، موجود ، سياست تعاريف براساس
با علمي سياست واقع ، درميشود شامل را جامعه و دولت تكنولوژي ،
بين متقابل روابط در تكنولوژيك و علمي زمينه‌هاي در سياستگذاري مساله
.است ارتباط در اجتماعي ، اهداف و فرهنگي ارزشهاي
تكنولوژي و علم عمومي به‌سياست كه است اصطلاحي تكنولوژي و علم سياست
و علم به مربوط فعاليتهاي كه سياستهايي نظر از چه.دارد اشاره
به را دو آن كه سياستهايي چه و مي‌دهد قرار حمايت مورد را تكنولوژي
روابط علمي مطالعه به همچنين واژه ، اين.مي‌كند هدايت دولت اهداف سمت
علمي رشته اين.مي‌گردد اطلاق جامعه و دولت تكنولوژي ، و علم بينابين
در.مي‌گيرد سرچشمه دهه 60 اواسط مطالعات از كه دارد عميق‌تري ريشه‌هاي
سطوح در تكنولوژي و علم سياست در خصوص به آموزش مساله اخير دهه‌هاي
.است گرفته قرار توجه مورد متعددي كشورهاي در دانشگاهي
مطالعات بين‌المللي شوراي وسيله به رشته اين از رسمي‌تر تعريف يك
:از است عبارت كه است شده ارائه علمي سياست
تكنولوژيكي و علمي سيستماتيك‌فعاليتهاي بررسي و علم سياست مطالعات
زمينه‌هاي در سياستگذاري مساله با ويژه به رشته اين.است متمركز
اهداف و آنها فرهنگي ارزشهاي بين متقابل روابط و تكنولوژيكي و علمي
.است مرتبط اجتماعي ،
علمي سياست
تكنولوژي و علم از استفاده‌موثر به اصل در تكنولوژي و علمي سياست
.دارد نظر اجتماعي توسعه و رشداقتصادي عوامل عنوان به
براي ضوابطي تعيين:تعريف‌مي‌كند طور اين را علمي سياست ليزرسان
و شناخت وهدايت رشد به جهاني يا ملي ذخاير از بخش‌متناسبي تخصيص
.سياسي براساس‌تصميم‌گيري علمي كاركنان
:است كرده پيشنهاد را تعريف اين يونسكو ديگر ، سوي از
و سازماندهي منظورافزايش ، به اجرايي و قانوني موازين مجموع
به يافتن دست قصد به تكنولوژي ، و ملي‌علمي توان از استفاده
.جهان در آن موقعيت بردن بالا و كشور عمومي توسعه هدفهاي
بايد اصطلاح اين تعريف براي گرديم ، باز علمي مقوله‌سياست به اگر
از است عبارت علم ، .سازيم روشن را وسياست واژه‌علم دو معني نخست
:است نظر مورد شناخت گونه سه فرايند اين در ;طبيعت شناخت فرايند
.تجربه و مشاهده پايه بر طبيعي پديده‌هاي تشريح (1
.آنها ميان وروابط پديده‌ها اين آمدن بوجود چگونگي توضيح (2
.عمومي ونظريه‌هاي قوانين پايه بر طبيعي پديده‌هاي پيش‌بيني (3
كه ، مي‌گيريم بكار جامع‌آن معناي به را طبيعت واژه چارچوب دراين
بنابراين.مي‌گيرد بر در را (آدميان جمله از)جانوران و گياه جماد ،
بلكه زيستي ، و فيزيكي زمينه‌هاي تنها نه نيز طبيعت ميان رابطه در
زيست‌شناسي ، كه است چنين و است توجه مورد نيز رواني و اجتماعي ابعاد
جهان آن موضوع كه ، رشته‌ها ديگر و اقتصاد شناسي ، جامعه روانشناسي ،
.مي‌گيرند قرار علم حيطه در نيز نيست فيزيكي
مورد در نظريه يا نوعي‌فرضيه بر تكيه با معمولا علمي ، پژوهش هر
براساس‌اين و مي‌شود آغاز مطالعه مورد ميدان مسلطدر روابط و شرايط
بررسي مورد بايد كه را شرايطي و اجزاء عوامل ، پژوهنده كه است فرضيه
.برمي‌گزيند گيرند قرار
در نيستند ، يكساني ويژگيهاي داراي بررسيها همه در نظريه يا فرضيه
هم گاهي و باشند دقيق و پيچيده بسيار است ، ممكن موارد از برخي
نظريه يا فرضيه هرروي ، به.نروند فراتر مبهمي گمان حد از است ممكن
اما.كرد آغاز نمي‌توان را پژوهش آن بدون است‌و علم پايه‌هاي از يكي
قرار بازبيني مي‌توانندمورد همواره نخستين فرضيه‌هاي پژوهش ، درروند
.گيرند
كنش يا و طبيعي مي‌توان‌پديده‌هاي برسد تاييد به نظريه يا فرضيه اگر
كه است علمي پيش‌بيني پايه بر و كرد پيش‌بيني را آنها ميان واكنش و
.مي‌شود امكانپذير علم كاربرد
صحرايي فريبا
