ششم ، شماره 1443 سال دسامبر 1997 ، دي 1376 ، 27 شنبه6
|
|
اسلام جهان و ايران
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
كه است گونه‌اي به كشورهاي‌اسلامي ميان در ايران ويژه موقعيت:اشاره
داده فرهنگي‌قرار و اقتصادي سياسي ، معادلات از محوربسياري را كشور اين
طرح به گوناگوني زواياي از مقاله‌حاضر موضوع ، اين اثبات در.است
و موقعيت‌جغرافيايي اسلام ، تاريخي روند در ايران نقش.مي‌پردازد مسئله
از ايران كه مي‌دهد نشان ما اقتصادي‌كشور جايگاه و آن ژئوپليتيكي
.است برخوردار اسلام جهان در امتيازات‌ويژه‌اي
مقالات سرويس
سران اجلاس هشتمين برگزاري جريان در تهران اجلاس درخشان نتايج
همگان و ايران متوجه را اسلامي جوامع بارديگر اسلامي كنفرانس سازمان
.نمود اسلام جهان در كشورمان ويژه جايگاه معطوف را
براي بزرگي افتخار بويژه و توفيق عظيم ، چنين موفقيتي چه اگر
جانبه همه ارزيابي براي اما به‌شمارمي‌آيد ، تهران اجلاس برگزاركنندگان
منظوربايد اين براي.است ضروري آن اساسي ريشه‌هاي توجه‌به مسئله ،
اين نتايج.گيرد قرار موردبررسي اسلام جهان در ايران حقيقي جايگاه
نوين اصلي‌توفيق ريشه‌هاي يا علل دست‌دادن به ضمن بررسي
اسلامي كشورهاي ميان در كشورمان ممتاز موقعيت از كاملي تهران‌چشم‌انداز
مقاله اين در.مي‌نمايد ارائه است ، شايسته‌آن ايران كه جايگاهي و
تحت اسلامي سازمان‌كنفرانس در كشورمان موقعيت و حضور از ابتداسابقه‌اي
در كشورمان موقعيت مختلف ابعاد سپس.خواهدشد مطرح عنوان‌تاريخچه
و ژئوپليتيكي ابعادتاريخي ، جغرافيايي‌و شامل سازمان ، ميان‌اعضاي
.گرفت خواهد قرار بررسي مورد استراتژيكي و بعدسياسي سرانجام
بيستم قرن دوم نيمه در اسلامي كنفرانس سازمان ظهور:(1) تاريخچه
در اسلامي جوامع بر انديشه‌پان‌اسلاميسم تاثير نتيجه يكسو از حداقل
وحدت احياي اسلاميسم انديشه‌پان عمده محور.قرن‌مي‌باشد اين اوائل
جهاني جنگ از پس انديشه اين.بود اسلامي اصيل ارزشهاي براساس اسلامي
دوره‌مرزهاي اين در.شد اسلاميسم نام‌نئوپان به دوره‌اي‌جديد وارد دوم
.شدند شناخته رسميت به پايان‌استعمار ، از پس اسلامي كشورهاي سياسي
متوجه كشورهاي‌اسلامي يكپارچگي احياي جاي به اسلامي وحدت هدف همچنين
در طلبانه وحدت بين‌المللي اصلي‌تلاشهاي زمينه ايده اين.شد آنها اتحاد
بزرگترين.فراهم‌نمود را اسلامي كنفرانس سازمان تشكيل سپس و اسلام جهان
ايراني انديشمند آن ، معمار واقع ودر اسلاميسم انديشه‌پان شخصيت
.بود اسدآبادي سيدجمال‌الدين
و عراق تحميلي جنگ پايان از پس بويژه و اسلامي انقلاب پيروزي از پس
.شد جديدي دوره وارد اسلامي كنفرانس وسازمان ايران روابط ايران ،
زيادي سهم عمده‌سازمان دستاوردهاي از بسياري در كشورمان دوره طي‌اين
و شيطاني كتابآيات انتشار دربرابر سازمان محكم موضع.داشت
به اهانت دربرابر واحد عنوان‌موضع با رابطه اين در تصويبقطعنامه‌اي
مهم موارد همچنين.مي‌آيد شمار به دستاوردهاي‌مزبور از اسلامي ارزشهاي
.مي‌باشند ذكر قابل اين‌باره در زير به‌شرح ديگري
در كه قاهره به‌اعلاميه موسوم اسلامي بشر حقوق اعلاميه تصويب و تهيه ـ
.شد تنظيم و تهيه كارشناسي‌تهران نشست در واقع
در مسلمانان حقوق از دفاع در كشورمان پيشتازانه و فعالانه نقش ـ
اسلامي كنفرانس سازمان طريق از هرزگوين بوسني
منظور به كه سازمان برجسته شخصيتهاي گروه در ايران موثر حضور ـ
.است شده تشكيل آن دستاوردهاي وارزيابي سازمان عملكرد در بازنگري
اولين عنوان به اسلامي كنفرانس سازمان نزد دائم نمايندگي تاسيس ـ
كمك صرف را ملاحظه‌اي قابل انرژي و توان كشورمان همچنين.عضو كشور
ازبحرانهاي ناشي منفي عوارض بر غلبه براي اسلامي كشورهاي به
.است نموده قره‌باغ و تاجيكستان ، كشمير هرزگوين ، بوسني افغانستان ،
و آوارگان از تعدد بيشترين ايران‌ميزبان اينها بر علاوه
.است اسلامي پناهندگان‌كشورهاي
تانزانيا ، لبنان ، سودان ، چون اسلام جهان اعضاي از بسياري كشورهاي
برنامه مشمول اوگاندا و تاجيكستان ، آذربايجان افغانستان ،
.گرفته‌اند قرار مسلمان ملتهاي به كمكهاي‌كشورمان
جهان قبال در خارجي‌كشورمان سياست به ويژه‌اي برجستگي فوق موارد
ايران اسلامي جمهوري اساسي قانون در ريشه امر اين.است داده اسلام
گرفته تاكيدقرار مورد اسلامي كشورهاي با روابط گسترش آن كه‌در دارد
.است
:تاريخي بعد
.دارند تاريخي ريشه جهان‌اسلام در ايران ممتاز موقعيت عوامل از بخشي
از را اسلام بسوي راه‌خويش كه ايراني نهاد پاك مسلمان فارسي سلمان
غيرعربي صحابي تنها نمود ، طي خالصانه خواهي وعدالت خواهي حقيقت ميان
كه ترتيبي به.يافت دست ياران‌پيامبر جمع در مراتب بالاترين به كه بود
نام‌برده اسلام صدر شخصيتهاي اربعه ازاركان عنوان‌يكي به او از
اسلام خروج از پيش كه جماعتي‌هستند تنها ايرانيها شايد همچنينميشود
.آن‌شتافتند ياري به عرب غير سرزمينهاي به آن وورود جزيره‌العرب از
به مدعا براين دليلي يمن در فتنه‌مسيلمه‌كذاب سركوب در ايرانيان نقش
(2).شمارمي‌آيد
مهمي سهم اسلام ارزشهاي تبليغ و اسلام گسترش جريان در ايرانيان
در جهان مسلمانان از نيمي از بيش آوردن اسلام واقع درداشتهاند
چين ، شامل آسيا شرق و جنوب پاكستان ، هند ، قاره شبه مركزي ، آسياي
عالمان تلاش مرهون زيادي اندازه تا اندونزي ، و مالزي كامبوج ، تايلند ،
.ارتباطداشتند مناطق اين با كه است ايراني وبازرگانان مسلمان ايراني
اين در ديني فرائض و به‌عبادت مربوط واژه‌هاي از بسياري اينرو از
.دارد فارسي ريشه سرزمينها
اسلامي ، تمدن و حكومت شكوفايي و اداره در ايرانيان سهم افزايش براثر
انتقال اين ابتدا.نمود ميل ايران بسوي به‌تدريج نيز حكومت مركزيت
خراسان مركز نهايت‌درمرو در و گرفت صورت سوي‌بغداد به دمشق از
دانشمندان مشاركت با اسلام دوران‌جهان اين در.گرديد مستقر
.سرگذاشت پشت را خود تمدن دوران ايراني ، شكوفاترين
منابع معتبرترين سته عنوان‌صحاح تحت آنها كتب كه عالمي شش همه
از منبع چهار همچنين.بودند ايراني است ، سنت اهل مسلمانان مذهبي
علماي توسط مي‌باشد ، شيعه فقه در اصلي منابع كه نيز شيعه اربعه كتب
مغول هجوم اثر در اسلامي حكومت ازآنكه پس.شده‌اند تهيه ايراني
و حكومتهاي‌اسلامي برپايي از جديدي دور به ايرانيان فروپاشيد ، تلاش
اسلام ايران علماي سعي درسايه مغول اميران.انجاميد اسلام گسترش
قاره شبه بويژه مناطق برخي در اسلام پرچمدارگسترش خود و آوردند
.هندشدند
كشورهاي معدود از مغرب كنار در ايران عثماني ، توسعه‌طلبي دوران در
.نپذيرفت را عثمانيها سلطه و نمود حفظ را خود استقلال كه بود اسلامي
اسلامي كشورهاي نادر از يكي ايران نيز غربي استعمارگران سيطره عصر در
.نشد اروپايي مستعمره‌استعمارگران كه بود اسلامي مهم كشور تنها شايد و
سالهاي در كه استبدادي و ماندگي عقب از اسلام جهان بيداري جريان در
پيشتازانه نقشي ايراني جامعه بود ، شده دچار بدان غربي تمدن شكوفايي
و آزاديخواهي نوين‌از حركتي مي‌توان را ايران مشروطه نهضتنمود ايفا
در مشابهي حركتهاي بخش الهام نمودكه قلمداد اسلام جهان در نوگرايي
.شد اسلامي بخشهاي‌سرزمينهاي ديگر
ثروت بزرگترين وكنترل دستيابي در مسلمان ملل حق احقاق در ايران
.است كرده ايفا نقش‌ممتازي نفت يعني خود مادي
جهان عظيم ثروت اين خاورميانه ، در بار اولين براي نفت شدن ملي نهضت
يعني آن حقيقي صاحبان به را آن و ساخت خارج بيگانگان دست از را اسلام
در مشابه نهضتهاي از دوري سرآغاز حركت اين.بازگرداند ايران ملت
موفق قيام اولين مركز همچنين ايران.مسلمان‌شد خيز نفت كشورهاي ديگر
منطقه است‌كه امپرياليستي قدرتهاي با نوين استعمار دربرابر منطقه
سال اسلامي انقلاب.نموده‌بودند تقسيم خود ميان را خاورميانه اسلامي
به واقعي استقلالي و ساخت كوتاه ايران رااز قدرتها اين دست 1357
داد نشان ملتهاي‌مسلمان همه به انقلاب اين در ايران همچنين.كشوربخشيد
از استمداد بدون و خودي ازارزشهاي استفاده با مي‌توان چگونه كه
و آزادي ، استقلال راه در سياسي بزرگ پروژه يك افكارخارجي ، يا قدرتها
از بسياري بخش الهام موفق اين‌تجربه.برد پيش به را كشور پيشرفت
اين.گرديد شدند ، مشهور اسلامگرايان به سياسي‌كه گروههاي
افغانستان سودان ، الجزاير ، چون اسلامي كشورهاي برخي در گروههاتوانستند
در اسلامگرايان كه نيز اسلامي كشورهاي ديگر.يابند دست قدرت به تركيه و
در خويش ايران ، سياست انقلاب تاثير تحت نرسيدند ، توفيقي به‌چنين آنها
.دادند قرار جدي موردبازنگري را مردم و دين برابر
را اسلام جهان خرداد 1376 دوم در ديگر يكبار اسلامي ايران بالاخره و
داد نشان ديگر كشورهاي مسلمانان به ملت‌ايران مقطع دراين.داد تكان
و قانوني انقلابي ، راهي انديشه‌اي ساختن متكامل با مي‌توان كه‌چگونه
.گشود ملي منافع تامين وهمچنين آزادي و استقلال تثبيت بسوي مطمئن
مثبتي حركت‌تاثير اين پيشرفت مي‌نمايند پيش‌بيني برخي‌صاحبنظران چنانكه
اسلامي كشورهاي اشتياق ابراز.خواهدگذاشت جاي بر اسلامي جوامع ديگر بر
مقطع بويژه‌در و گذشته ماه چند طي ايران با رابطه براي‌تنظيم عربي و
.است قابل‌ارزيابي رابطه اين در تهران ، سران اجلاس
:ژئوپوليتيكي و جغرافيايي بعد
و جغرافيايي موقعيت با جدي ارتباطي اسلام جهان در ايران ممتاز موقعيت
به مربوط موارد اهم.دارد اسلامي سرزمينهاي در كشورمان ژئوپوليتيكي
الجزاير ، سودان ، از پس ايران.مي‌باشد زير شرح به موضوع اين
بيشتر برخلاف.است اسلامي كشور وسيعترين وليبي اندونزي عربستان ،
كوهستاني ، سرزمينهاي.مي‌برد بهره كيفيتي با اراضي از ايران اين‌كشورها
ايران همچنين.شده‌اند گسترده ما كشور درسطح حاصلخيز دشتهاي و جلگه‌اي
موقعيت لذااز.است بهره‌مند مناسبي جغرافيايي عوارض و عمق ، شكل از
برخوردار دريايي و هوايي زميني ، تهديدهاي برابر در دفاع براي خوبي
.مي‌باشد
.است مركزي تقريبا موقعيتي اسلامي كشورهاي جغرافياي در ايران موقعيت
وضعيتي لذادارند جاي آن سوي چهار در اسلامي كشورهاي كه به‌ترتيبي
با13 ايران.است اسلامي كشورهاي با همجواري صاحببيشترين كه يافته
حلقه تنها ايران سرزمين.مي‌باشد مرتبط خاك يا آب طريق از اسلامي كشور
مي‌باشد ، اسلام وجهان قفقاز و مركزي آسياي اسلامي كشور شش ميان وصل
شرق مسلمان‌نشين ميان‌كشورهاي زميني ارتباط راه تنها ايران خاك همچنين
پاكستان ، قفقاز ، مركزي ، آسياي شامل‌كشورهاي اسلام جهان شمال و
جمعيت نيمي‌از به نزديك كه)..و كشمير بنگلادش ، افغانستان ، هندوستان ،
شامل كه اسلام جهان بقيه و(داده‌اند جاي درخويش را جهان مسلمانان
سرزمينهاي ميان در.مي‌باشد آفريقاست ، وشمال خاورميانه كشورهاي
در اشغال‌صهيونيستها بواسطه كه) فلسطين سرزمين موقعيت اسلامي‌تنها
و آسيايي اسلامي كشورهاي وصل حلقه روكه اين از (نيست مسلمانان اختيار
.مي‌كند رقابت ايران اخيرالذكر موفقيت با است ، آفريقايي
اسلامي كشورهاي از بسياري ميان هوايي ارتباط محل ايران آسمان همچنين
است ، آن ثروت مهمترين كه اسلام جهان انرژي جغرافياي در ايران.است
دو هر درمجاورت كه است كشوري تنها ايران.دارد استثنايي جايگاهي
.دارد قرار خزر درياي و خليج‌فارس يعني اسلام جهان انرژي مهم حوزه
.است فارس خليج استراتژيك آبهاي دركنار ساحل بيشترين صاحب ايران
موقعيت.مي‌باشد كشورمان اختيار در اين‌منطقه مهم جزاير همچنين
جهان جغرافيايي نقطه حساسترين عنوان به هرمز تنگه كنار ايران‌در
(3).است داده جغرافياي‌كشورمان به خاصي اهميت اسلام ،
دارد ادامه
