ششم ، شماره 1448 سال ژانويه 1997 ، دي 1376 ، 1 شنبه11 پنج
|
|
تجربه‌گرايي تا شتابزدگي از
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
كشور دانشجويان تئاتر جشنواره يازدهمين به نگاهي
افت كه يافت پايان درحالي كشور ، دانشجويان تئاتر جشنواره يازدهمين
اين در.بود بارز -تئاتر نوع اين استنادمعيارهاي به -آن كيفي سطح
بخش سه در نمايش شد ، 26 برگزار ماه دي تا 7 آذر از 30 كه جشنواره
14-اجرا با 21 تهران سهم كه داشتند ، شركت ويژه و جنبي مسابقه ،
-جنبي بخش در اجرا و 5 ويژه بخش در اجرا مسابقه ، 7 بخش در آن اجراي
بخش در اجرا و 4 مسابقه بخش در اجرا 1-اجرا با 5 شهرستانها از
عموما اجرايي عوامل جنبي ، و مسابقه بخش در.بود بيشتر -ويژه
تفنني صورت به كه دانشجوياني ويژه بخش در و بودند تئاتر دانشجويان
تئاتر عكاسي نمايشگاه بررسي ، و نقد جلسات.مي‌پردازند هنر اين به
.بود برپا حاشيه‌جشنواره در نيز..و
دارد؟ ويژگي‌هايي چه و چيست دانشجويي تئاتر
تئاتر نوع دراين:(بازيگري رشته فارغ‌التحصيل) موفق داريوش ـ
جهان در نو شيوه‌هاي به وگرايش تجربه‌گرايي برروي تاكيد بيشترين
را (؟)حرفه‌اي تئاتر در مرسوم و كهنه قالبهاي مي‌كوشد براين علاوه.است
.بشكند
معيارهايش:(فيلمنامه‌نويسي عالي دوره دانشجوي) بوريان علي ـ
با باشد نو تئاتر يك سمت به حركت و وپويايي اجرا در جسارت مي‌تواند
به.است ديگري چيز واقعيت اما.علمي تئاتر قواعد و تكيه‌براصول
رعايت معيارها اين تنها نه دانشجويي ، آزاد و جشنواره اجراهاي شهادت
و كارها از بدرنگي و شتابزده گرته‌برداري اجراها بيشتر بلكه نمي‌شود ،
.شكل در هم و مضمون در هم است ، گذشته شيوه‌هاي
تئاتري خلف‌دانشكده‌هاي فرزند -مواردي جز -دانشجويي تئاتر اينكه در
پيشاني بر جريان‌ساز و پيش‌قراول مهر-هركجا در -تولد بدو از و است
به دلايلي‌ناقص‌العضو به هربار نوزاد اينجا ، در اما.شكي‌نيست دارد ،
مي‌آورد ، دنيا به مرده نوزاد و ناپرهيزي‌مي‌كند مادر گاه.مي‌آيد دنيا
براي كه.مي‌ميرد نگذرانده ، حيرت وادي -سال پنج چهار ، -فرزند گاه
دانشجو:مثلا كه مي‌آورند محكم دلايل البته صد هم مردن هربار اين
اين.مي‌كند پيدا وجود ابراز فرصت كمتر داردو را خود ويژه مشكلات
نهادهاي جدي حمايت مستلزم دانشجويي تئاتر.انكارناپذير واقعيتي‌است
مي‌شود ، فراموش ميان اين در اماآنچه.است دولتي و دانشگاهي اجرايي ،
.است منسوخ و قراردادي شكلهاي از عنوان‌برگذشتن به تجربه‌گري
دانشجويي كه‌تئاتر مي‌كردند بسنده اين به جشنواره اگربرگزاركنندگان
اما.نمي‌ماند باقي بحثي جاي اجرامي‌شود ، دانشجو توسط كه تئاتري يعني
دانشجويي ، محل جشنواره راستا اين در:كه جشنواره پيام‌دبير استناد به
شـناخت و توان از جايگاهي‌مطمئن است ، دانشجو دردمندي و جسارت ارايه
جسارت و جرئت:داوران از يكي گفته بنابه و(1)..افكار بروز براي او
ويژگي مهمترين كه چرا (2)مي‌سازد متبلور را دانشجويي تئاتر است‌كه
از ديگري تعريف به ;(3)است جوان روح حضور و سنت‌شكني دانشجويي ، تئاتر
.است وسيع‌تر بعد داراي و عميق متفاوت ، كه مي‌رسيم تئاتر اين
تاكيد برآن همواره اين‌جشنواره در كه بود مهمي نكته تجربه‌گرايي
و عمل هر انجام دارد؟ عملكردي چه و تجربه‌گرايي‌چيست اما.مي‌شد
پذيرد ، بارصورت اولين براي و نبوده رايج اين از پيش كه شيوه‌اي‌را
و سبكها از فراروي و تازه ، هنجارگريزي تجربه هر.گويند تجربه
كاستي‌نيست ، و ضعف بدون تجربه مرحله اين در ;گذشته‌است شيوه‌هاي
موقعيت نو ، رويداد مهم‌كشف.نيست مهم چندان تجربه‌گر براي اين اما
آن دادن قرار قضاوت معرض در و بديع افكار ارائه براي محملي و تازه
ديگران آنچه با مشابه عملي انجام تجربه ، از منظور اگر اما.است
حد در و داد آن به آموزش نام مي‌توان تنها باشد ، مي‌كنند ، و كرده‌اند
.كرد نگاه آن به پايه‌اي دروس و مباني
كه چراميبرد سوال زير را جشنواره اجراهاي همه ويژگي ، براين تاكيد
متن ، -خود بخشهاي از يك هيچ در ويژگي اين واجد اجراها از يك هيچ
امكانات و مادي پشتوانه عدم.نبودند -...و كارگرداني بازيگري ،
بايد تجربه‌گرايي !!نكنيم بهانه تجربه‌گرايي ، فقدان براي را صحنه‌اي
و هنري شيوه‌هاي تمام از او عميق درك از ناشي بايد.باشد هنرمند ذاتي
بازيگري يا متن در مثلا مي‌تواند اجرا ، يك در تجربه‌گرايي.باشد عملي
در...پذيرد انجام كارگرداني نحوه در مي‌تواند بگيرد ، صورت نمايش يك
اين ، ناآشنايي بنابر.(ميزانسن) بازيگران آرايش و چيدن‌صحنه شكل
تئاتر گسستگي و تئاتر جهاني‌هنر روند و تغييرات با تئاتر دانشجوي
اجراهاي به چشم كه مي‌شود سبب جريانهاي‌بين‌المللي ، از آكادميك
جستجوي در رو اين از و باشد داشته حرفه‌اي نيمه -آماتور گه‌گاهي‌نيمه
را گذشته جشنواره‌هاي به ورود جواز نوعي به كه برآيد خاص ويژگي آن
دست به را جشنواره به ورود شانس هم طريق اين به تا.آورده‌اند بدست
نشان خودي تئاتر ، عميق درك و پختگي مهارت ، كسب بجاي هم و باشد آورده
.باشد داده
تجربه‌گرايي به توانسته‌بودند جشنواره اين در شده اجرا نمايشهاي آيا
يابند؟ دست شكلهاي‌قراردادي از فراروي عنوان به
تعدادي جز.خير متاسفانه:(تئاتر رشته دانشجوي) پشنگيان محمدرضا ـ
.باشند قوي دانشجويي تئاتر يك حتي‌نتوانستند بقيه اجراها ، از
بقيه دوتا -يكي نظراز صرف:(كارگرداني رشته دانشجوي) سراج جلال ـ
.بودند ويژگي اين فاقد
!هرگز:(بازيگر) قاسمي وحيد ـ
اين اخص ، به‌معني هيچ‌كاري متاسفانه:(صحنه طراح) وطن‌دوست علي ـ
.نداشت را ويژگي
پاييني خيلي درسطح بقيه دوكار ، يكي مگر نه ، :(بازيگر) ثريا جواد ـ
تكرار.بودند كرده رجوع موجود به‌قراردادهاي بيشتر و داشتند قرار
.نداشتند تازه‌اي چيز و بود قبلي همان‌كليشه‌هاي
.نديدم نمونه‌اي جشنواره اين در:بوريان علي ـ
شده جشنواره به دانشجويي‌مختص تئاتر اجراهاي كه است اين واقعيت
همه برمي‌خيزد ، جشنواره دبيرخانه كه‌هيابانگ اين محض به يعني.است
تا ومي‌ماند نمانند عقب قافله اين از مگر تا مي‌شوند به‌كار دست
جريانهاي كه داشت خاطر به بايد اما ديگر ، جشنواره‌اي و ديگر سالي
حركت يك با نه و آمده‌اند وجود به مداومت و پيوستگي با همواره تئاتري
مشكلات كه‌دانشجو گفتارمان آغاز به برگرديم اما.مدت كوتاه و مقطعي
مشكلات از پاره‌اي علل و نابساماني اين چندوچون در دارد را خود ويژه
:كرد اشاره مورد چند به خلاصه‌وار مي‌توان
نحوه در تغيير سالهاست‌زمزمه كه اين با.دانشجو گزينش نحوه در 1ـ
پاشنه برهمان در هنوز اما مي‌رسد ، به‌گوش تئاتر دانشجوي گزينش
داوطلب ، كلامي خميرمايه سنجيدن جاي به هنر ورودي درآزمون.مي‌چرخد
مهم‌تر و حادثه‌پردازي و تصويرسازي توانايي خلاقيت ، قدرت و تخيل ميزان
و مي‌كاويم را محفوظاتش انبان او ، شخصي تجربه‌هاي گنجينه همه از
به و (4).رياضي و فيزيك نه و است هنر ميدان اينجا ، كه اين از غافليم
ماندن ناكام دليل به يابندگان ازراه وسيعي طيف متاسفانه دليل همين
به اينميكنند اشغال را تئاتر كلاس صندلي‌هاي دلخواه ، رشته‌هاي از
اين كه مي‌شوند متوجه تازه ترم ، چند از بعد تئاتر ، اصطلاح‌دانشجويان
چرا.مي‌روند و مي‌گيرند مدركي.دوخت كيسه‌اي برايش بتوان كه نيست همان
خيل آن از نتيجه در ;محفوظات دادن پس نه و است عشق وادي اينجا كه
.مي‌مانند باقي نفر چند فقط فارغ‌التحصيل
و فلان و دكترا صرف‌داشتن كرد ، خاطرنشان بايداستاد انتخاب نحوه 2ـ
اي.باشد استاد گزينش براي قانع‌كننده‌اي دليل نمي‌تواند ويژگي ، بهمان
مسلم شاهكارهايي اما نداشته‌اند ، مدرك به نگاهي نيم كه استاداني بسا
.آفريده‌اند صحنه بر
به‌ديالوگ را واو كند انگيزه ايجاد دانشجو در نتواند كه استادي
روخواني صرفداشت جسارت انتظار ازدانشجوهايش هم نبايد بخواند ،
هنري جايگاه در آنهم جزوه‌اي ، به كردن بسنده و قبل دودهه -يك محفوظات
.داشت نخواهد پي در تباهي جز والا ،
رابطه اينجهتتعالي در دانشجو عملكرد در نظر دقت و پيگيري 3ـ
كه كند كوشش اندازه همان به بايد هم دانشجو و است دوسويه اگرچه
مسير در خروشان ، جريان كردن هدايت در است بيشتر دومي سهم اما ;استاد
.انتخابي‌اش
هنر آخرين‌دستاوردهاي كه بطوري دانشگاهي ، دروس در تجديدنظر 4ـ
.گنجانده‌شود آن در نيز معاصر تئاتر
كه مي‌دانيم.دانشجو براي خور در امكانات و ويژه تسهيلات ايجاد 5ـ
و جامعه و فرد روح اعتلاي جهت در فرهنگي ، صرفا است فعاليتي تئاتر
و استعدادها بايدنغلتد تجارت سوي به كه است ارزشمند زماني هنر اين
.شود كشف مي‌پردازند ، هنر اين به دل و جان با كه افرادي قابليتهاي
.شوند برخوردار ويژه‌اي حمايت از فراخور ، به و گيرند قرار تشويق مورد
اختيار در ملي ، مستلزم تئاتر يك داشتن.نهراسيم تخصص‌گرايي از 6ـ
تئاتر يك امروز تئاتر كه چرا تحصيلكرده‌است ، و متخصص افراد داشتن
.است علمي
تغيير ديرسال درازمدت‌و برنامه‌هاي به را مدت كوتاه برنامه‌هاي 7ـ
نيازمند و مي‌كند بروز گذشت‌زمان با تئاتر واقعي عملكرد.دهيم
كه‌امسال ، گفت مي‌توان جمع‌بندي يك دراست وپيگيري مداومت مواظبت ،
از قبل سالهاي نسبت به جشنواره مديريت و هماهنگي برگزاري ، نحوه
جهت چند از شده اجرا نمايشهاي امابود برخوردار منسجم‌تري سيستم
:مي‌نمودند لطمه‌پذير
يك شكل‌گيري وروند شخصيت‌پردازي در شده ، اجرا نمايشي متون بيشتر 1ـ
بودند ضعيف موقعيت ، و نمايش اشخاص ديگر با او رويارويي نحوه شخصيت ،
بدي بسيار كپي به گاه كه بطوري.بديع و تازه موقعيت‌هاي فاقد نيز و
.مي‌انجاميد ديگران كارهاي از
در كارگردان روشن‌نقش و صريح درك فاقد نمايشها مورد ، چند در جز 2ـ
متن از فراروي و ريتم ايجاد بازيگران ، هدايت اجرايي ، عوامل هماهنگي
.بودند
خاطر به تنها موقعيت‌دراماتيك ، داشتن وجود با بسياري نمايشهاي 3ـ
به بيشتر -نقش به بازيگر نيافتن دست وعلمي ، اصولي بازيگري در ضعف
ظاهر بايد كه آنطور نقش ، از متفاوت برداشت يا و -دليل‌شتابزدگي
.نشدند
مي‌كنيد؟ ارزيابي چگونه را دانشجويي جشنواره
معني اين به.شده‌بود استفاده بهتري سيستم از امسال:وطن‌دوست علي ـ
.بودند كرده جدا غيرتئاتري ازدانشجويان را تئاتري دانشجويان كه
و مي‌كنند كار تئاتر كه كشور سراسر در هستند مستعدي چون‌دانشجويان
حد همان در اگر اين‌ها و بوده‌ايم شاهد ايشان از هم خوبي كارهاي بعضا
.است بهتر شوند ، سنجيده
و مديريت ازنظر:(تئاتر رشته آخر سال دانشجوي) عليكرمي حسن ـ
از ناشنيده من‌حكايت خود كار نمونه براي.داشت ضعف‌هايي برنامه‌ريزي
همكاري هم ، دليلش و خورديم ضربه ما اجرايي نظر از كه آريان سرزمين
ساعت چند مثل براي.ما گروه با بود آويني شهيد سالن مسئولين نكردن
ديگر گروههاي به كه حالي در.دادند تحويل ما به را سالن اجرا از قبل
تئاتر جشنواره اختتاميه مراسم درميدادند تحويل قبل شب از
:كه شد تاكيد نكته براين داوران هيئت بيانيه از بخشي در دانشجويان
كلي مسائل از متاثر كشور ، دانشجويي تئاتر كه مي‌رسد نظر به چنين
سهل را همه‌چيز آن مختلف اركان و تئاتر با برخورد در جامعه در موجود
بگذريم ، آن از اغماض به اگر كه است خطايي اين و مي‌انگارد آسان و
اغلب كه بدينسان.شد خواهد روبرو عديده‌اي مشكلات با كشور تئاتر آينده
.آمدند صحنه روي به كافي مطالعه و لازم وقت صرف بدون اجراشده ، آثار
و دقيق و تامل قابل ايده‌هايي شده ، ديده كارهاي مجموع در اگرچه
سوال اين اما بود ، مشاهده قابل روشني به بازيگري فردي توانايي‌هاي
تابع خود ، آثار ارائه و اجرا در گروهي شعور چنين چرا كه مي‌ماند باقي
آثار نارسايي در عامل مهمترين بي‌شك نبودند؟ نمايشي مناسب قوانين
.است بوده لازم متون انتخاب و نگارش در نظر دقت عدم شده ، ارائه
بي‌گناه محمدرضا:از گزارش
:پانوشتها
ص 3 جشنواره شماره پيش /نما 1ـ
ص 9 / پيشين 2ـ
ص 6 / پيشين 3ـ
شماره 95 / آدينه 4ـ
