ششم ، شماره 1449 سال ژانويه 1997 ، دي 1376 ، 3 شنبه13
|
|
آريد باز جوي به را رفته آب
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
بودجه اصلاح خواستار جمهوري رئيس به نامه‌اي در دانشگاهيان از جمعي
شدند آينده سال پژوهشي
است‌كه آن برشمرده‌اند ، علمي يك‌جامعه براي كه ويژگيهايي جمله از
باشد ، نگر آينده برنامه‌ريزي و قانونگذاري اجرايي ، سطوح تمامي در
تمامي و سياستگذاران برنامه‌ريزان ، روزمرگي ، برخلاف نگري ، آينده
و تعقل و انديشه با تلاش محاسبه ، به جامعه‌اي هر در را مردم توده‌هاي
ترقي و رشد بهبود ، فكر به را جامعه مي‌دهد ، سوق يكديگر با همياري
و.مي‌بخشد سرعت كيفي وتحقيقات علم رشد حركت به كه آن وخلاصه مي‌اندازد
.مي‌رهاند شيطاني‌وابستگي گردونه از را ملتها
كه ، روح مي‌يابد تحقق شرايطي در آينده‌نگري‌خود و دورانديشي اين حال
.باشد گرفته نشات تخصصي عملكرد و مجموعه‌اي ديد يك از جامعه ، بر حاكم
سوي‌علمي به حركت و خود توسعه به‌اهداف رسيدن راه در نيز ما جامعه
توسعه‌طي پنجساله برنامه دو تدوين وابستگي‌با چرخه از خروج و شدن
نيز انديشي دور و يعني‌آينده‌نگري ازتوسعه وجه اين به اخير سالهاي
راه به نشيب و پرفراز مسير اين در تدريج به و داشته نگاهي نيم
.است افتاده
اجتماعي -اقتصادي توسعه دوم و برنامه‌اول دو هر در ما برنامه‌ريزان
از بيش توسعه ، زيربنايي عنصر به‌عنوان تحقيق و پژوهش امر به كشور ،
مالي منابع براي را قبولي قابل و متعادل صعودي سير و كرده توجه پيش
.گرفتند نظر در بخش اين بودجه‌اي و
اقتصادي‌جمهوري توسعه پنجساله شروع‌برنامه هنگام به پيش سال هشت
ناخالص توليد از درصد حدود 2/0 كشور وتوسعه تحقيق بودجه اسلامي ،
انتهاي در بودجه اين كه بود شده پيش‌بيني اول برنامه در.بود ملي
برنامه براي.نشد محقق درصد از 4/0 بيش كه برسد ، درصد به 6/0 برنامه
اين پايان براي را درصد رقم 5/1 اسلامي شوراي مجلس دوم ، پنجساله
بخش را ديگر نيم و دولتي بخش را ازآن نيمي تا كرد تصويب برنامه
به اميدي هيچ زيرا بود ، پروازانه‌اي بلند درصد اين.كند فراهم خصوصي
اطمينان اين اما نبود ، آن سهم درصد آمدن 75/0 فراهم و خصوصي بخش
.داد خواهد خرج به جديت خود سهم تامين در دولت كه داشت وجود
طبق‌جدول كمابيش امسال تا بودجه‌تحقيقات كه آن عليرغم متاسفانه
و جامعه‌محققان سال 77 بودجه لايحه باتقديم است ، رفته پيش رشد ،
بخش اعتبارات‌دولتي درصدي كاهش 50 بهت‌زده‌شاهد ما دانشگاهيان
را خود كه‌اميدوارانه زماني درست بودند ، لايحه‌مذكور در تحقيقات
جمهوري رئيس به‌پيام‌هاي يكديگر دست در دست مي‌ساختندتا آماده
از مستقل و آزاد ايراني‌آباد ، ساختن براي و گويند خودلبيك محبوب
...نورزند چيزدريغ هيچ
كشورمان در پژوهش هفته ازبرپايي روز چند از بيش كه حالي در
سال‌خشك پژوهشگران از تقدير لوح‌هاي امضاي و مهر هنوز و نمي‌گذرد ،
ازتصويب پيش تا افتاده‌اند تكاپو پژوهش‌به بخش دلسوختگان نشده ،
!آرند باز جوي به را رفته آب به‌قولي پيشنهادي ، بودجه لايحه
انتشار با اخير روزهاي طي صاحبنظران‌كشورمان و پژوهشگران از جمعي
و انجمن‌فيزيك رئيس كردند ، تصميمي‌اعتراض چنين به نسبت بيانيه‌اي
نامه‌اي در انجمن‌مذكور اعضاي سوي از به‌نمايندگي ايران نجوم انجمن
پژوهشي بودجه سهم رشد به رو روند به اشاره با جمهوري رئيس به خطاب
سال پيشنهادي بودجه در آن ناگهاني كاهش و ملي ناخالص توليد از كشور
.است شده آن بموقع اصلاح خواستار 77 ،
:است آمده نامه اين از بخشي در
مبارك حضور به كشور منجمين و فيزيكدانان جامعه جانب از را نامه اين
و دانشگاهيان همه نظرات بگويم مي‌توانم جرات به كه مي‌كنم تقديم
صنعتي و علمي آفرينش‌هاي و آگاهيها عصر در ما است ، كشور پژوهشگران
.هستيم فن‌آوري و دانش درپهنه‌هاي رقابت از ناگزير و مي‌كنيم زندگي
امر به توجه بدون و است پهنه‌هاحاكم براين تحليلي تفكر و خرد
كشورهاي‌ديگر فرهنگي و صنعتي كنندگان‌محصولات مصرف تنها پژوهش ،
گام شكوفايي‌اجتماعي و خودكفايي به جهت‌نيل در فقط نه.بود خواهيم
.گرفت خواهيم فاصله آن از بيشتر چه هر بلكه برداشت نخواهيم
مشاركت‌بخش عدم مشكل به اشاره شكوائيه‌با اين از ديگري بخش در
:است كشورآمده تحقيقاتي امور در خصوصي
داستان‌ديگري صنعتي و علمي امرتحقيقات در خصوصي بخش مشاركت عدم
پژوهشي آموزشي‌و مراكز و دانشگاهها.توجه‌مي‌طلبد و تدبير كه است
متخصص اين‌همه مي‌گذارد اختيارشان در كه‌دولت نحيفي بودجه با كشور
در خود خدمت در رايگان به خصوصي بخش و تربيت‌مي‌كنند كارشناس و
پژوهش و دانش ارتقاء جهت در خود براي هيچ‌وظيفه‌اي ولي.مي‌آورد
اين در الزام‌آوري و قانوني تكليف كه است آن‌نرسيده وقت.نمي‌شناسد
شود؟ انديشيده راستا
جهان‌سوم در تكنولوژي و علم ومنزلت قدر بيانگر شاخص‌هاي از يكي
و علم كاربرد و توسعه تحقيق ، براي اين‌كشورها كه است پولي ميزان
.مي‌كنند هزينه تكنولوژي
حال در كشورهاي از بعضي وحتي يافته توسعه كشورهاي كه حالي در
توسعه و تحقيق صرف را خود ناخالص‌ملي توليد از درصد 3- توسعه6/4
ملي ، ناخالص توليد از ايران توسعه و تحقيق بودجه درصد مي‌كنند ،
به سال 48 در فقط و بوده از 3/0درصد كمتر همواره درسالهاي 6947
به 44/0 سال 76 در رقم اين و است رسيده درصد به 5/0 سال 70 در 36/0و
كمي اهداف با كه است ، رسيده درصد به31/0 سال 77 پيشنهادي بودجه در و
.نيست سازگار توسعه پنجساله‌دوم برنامه كيفي و
كشوراز برنامه‌ريزان و چگونه‌سياستگذاران كه است اين سوال حال
بادورانديشي تصميمي چنين اتخاذ مي‌گيرند؟آيا فاصله اهدافي چنين
است؟ سازگار
زمينه اين در عالي آموزش و فرهنگ وزارت پژوهشي معاون فرهودي ، دكتر
:مي‌گويد
نيز ما بودجه ، سقف‌كلان نظر از دولت معذوريتهاي به توجه با البته
ارقام با يقينا اما مي‌پذيريم ، شده‌را اتخاذ سياستهاي ناگزير به
پيش‌بيني اهداف به ما رسيدن و حركت سرعت جاري سال يافته‌در تخصيص
.شد خواهد كند بسيار توسعه دوم پنجساله برنامه در شده
عمل در سال 77 اعتبارريزي‌براي روند كه ، مطلب اين به اشاره با وي
مي‌كند ، كند را كشور فن‌آوري و اهداف‌تحقيقاتي به رسيدن سرعت
بخش براي را اندكي سهم چنين جاري سال در چرا كه اين:مي‌افزايد
به كه است سوالي است ، شده گرفته نظر در كشور بودجه‌هاي از تحقيقات
.شود گفته پاسخ آن به بودجه و برنامه سازمان سوي از مي‌بايست من نظر
زيربناهاي از يكي فن‌آوري و دانش توليد و تحقيقات من عقيده به اما
(بودجه‌اي) اقتصادي شرايط بدترين در حتي مي‌بايست كه است كشور توسعه
ما وقتي.گيرد قرار برنامه‌ريزان و سياستگذاران خاص توجه مورد كشور ،
كند توسعه ، و دانش اصلي پايه‌هاي عنوان به را كشور تحقيقات رشد سرعت
كند را مملكت توسعه روند آن از بيش حتي يا و نسبت همان به مي‌كنيم ،
.كرده‌ايم
اعتبارات كاهش كشوراز علمي پژوهش‌هاي شوراي رئيس مكنون ، رضا دكتر
نگراني و تاسف ابراز سال 77 لايحه‌پيشنهادي در تحقيقات بخش دولتي
:كرده ، مي‌گويد
اين به توجه با اما ;مي‌يابد افزايش قدري اعتبارات مطلق رقم چه اگر
نبوده متناسب رشد آهنگ است ، داشته افزايش نيز داخلي ناخالص توليد كه
اعتبار محدوديت علت به داخلي ناخالص توليد از تحقيقات بودجه سهم و
تا شود جبران سرعت به بعد سالهاي در مي‌بايست كه است ، يافته كاهش
از تحقيقات بودجه درصدي رقم 5/1 به رسيدن كه توسعه دوم برنامه اهداف
.شود محقق است ، داخلي ناخالص توليد
روند در منفي وتغيير بودجه كاهش قطع بطور حال هر به:مي‌افزايد وي
فراوان تلاش با كه داخلي ، ناخالص ازتوليد تحقيقاتي بودجه سهم صعودي
را تحقيقات رشد حركت و گذاشته بخش اين بر منفي تاثيري بود ، شده عملي
صورت در پژوهشي ، و دانشگاهي موسسات و مراكز و مي‌كند كند كشور در
جدي مشكل با جديد تحقيقاتي طرحهاي اجراي براي بودجه ، اين تصويب
.شد خواهند روبرو
و بحراني درمواقع:است معتقد كشور علمي پژوهش‌هاي شوراي رئيس
مقوله‌اي و موضوع هر از قبل اقتصادي ، اتفاقابايد و مالي تنگناهاي
با كه چرا شود ، پرداخته تحقيقات امر در سرمايه‌گذاري‌بيشتر به
و بهره‌وري به نسبت مي‌توان آن ساختن فعال و بخش اين در سرمايه‌گذاري
.بود اميدوار وامور بخش‌ها ساير پويايي
علمي پژوهش‌هاي عضوشوراي و پايه علوم كميسيون رئيس منصوري رضا دكتر
:است معتقد كشور
رشد براي تلاش اين‌همه از پس كه است ، تاريخي بزرگ اشتباه يك اين
پژوهشي بودجه صعودي سير و دهيم رابرباد قبلي زحمات توسعه و تحقيقات
امر ازدست‌اندركاران خيلي نظر به.كنيم نزولي سير يك تبديل‌به را كشور
مجموعه كه ، باشد واقعيت اين بيانگر مي‌تواند امر اين تحقيق ، و پژوهش
داخل تحقيقات وبه نيستند قائل تحقيقات براي شاني و ارزش ما قوه‌مجريه
علم بحث از سال گذشت 150 بعداز متاسفانهندارند اعتقادي كشور
روز ، حل‌مسايل و روزمرگي تصور آن هنوز درايران ، مدرن وتحقيقات
.دارد غلبه صحيح دورانديشي و درازمدت برتفكرهاي
:مي‌دارد اذعان وي
و افتاده‌ايم عقب سال‌به حداقل 5 ما پيشنهادي ، بودجه تصويب صورت در
كه باشيم داشته انتظار مي‌توانيم وصف‌چطور اين با و صورت اين در
يامحققانمان و بمانند باقي ايران مرزهاي داخل در متفكرما مغزهاي
كنند؟ حل را كشور مشكلات و مسايل بتوانند
به نگاهي آموزش‌عالي و فرهنگ وزارت پژوهشي سابق معاون گفته به
كه مي‌دهد نشان كشور درساختاربرنامه‌ريزي تحقيقات بخش كمي اهداف
وهمچنين اول برنامه در بخش اين كمي اهداف اهميت‌تحقيقات ، عليرغم
:مي‌گويد مضطرزاده دكتر.است نيافته تحقق دوم برنامه سالهاي طي در
را پژوهشيمان مراكز تمامي عمل در ما كشور پژوهشي بودجه كاهش با
و توانايي عدم دليل به كه مي‌كنيم حقوق مراكز دسته يك به تبديل
اجراي و خود نياز مورد مواد و تجهيزات تامين و خريد مالي استطاعت
بدون مي‌باشند ، پرسنلشان حقوق پرداخت به قادر تنها تحقيقاتي طرحهاي
است سياستي ناشيانه‌ترين من نظر به اين و.دهند انجام كاري كه اين
.كند اتخاذ توانسته دولت كه ،
نظر و فكر اهل و دانشگاهيان و محققان از بسياري اعتقاد به هرحال به
صرفه‌جويي مفهوم به تنها نه پژوهش ، و تحقيق چون مهمي امر بودجه تقليل
و بخش اين در ركود زمينه كردن فراهم معناي به بلكه نيست ، هزينه‌ها در
آزاد آباد ، ايران است ، تكنولوژيك و اقتصادي وابستگي‌هاي به زدن دامن
.مي‌يابد وجود امكان تحقيقات توسعه سايه در تنها مستقل و
پايان به توسعه و مسائل‌تحقيق كارشناس يك از قول نقل با را خود سخن
:مي‌گويد كه مي‌بريم
هزينه‌هاي كاستن‌از مراد مي‌گوييم ، سخن صرفه‌جويي از كه هنگامي
درست ايناست موجود بودجه و امكانات از بهينه استفاده و غيرضرور
و بودجه از توانمند و كارآمد مديريتهاي وجود عدم دليل به كه است
مورد در اما است ، نشده بهره‌برداري بخوبي تاكنون موجود امكانات
ميزان تا اعتبارات اين ميزان كه گفت بايد تحقيقات به مربوط اعتبارات
.دارد فاصله بسيار لزوم مورد و مطلوب
در مي‌گيرد ، انجام غيرضرور مخارج در عمدتا صرفه‌جويي كه آن ديگر نكته
ضروري‌ترين ايران توسعه حال در كشور براي تحقيقات بودجه كه حالي
يافته‌براي اختصاص بودجه جنس.است واجبتر شب نان از حقيقت در و بودجه
آينده به اگر و دارد تفاوت مصوب بودجه‌هاي ساير با اساسا تحقيقات
.آن از كاستن نه باشيم ، آن افزايش فكر در بايدهميشه مي‌انديشيم بهتر
