ششم ، شماره 1451 سال ژانويه 1998 ، دي 1376 ، 5 دوشنبه15
|
|
جادو شگفتي به شهرهايي
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
سده 21 در پايدار شهرهاي سيماي
بي‌آن كند ، برطرف را كنوني آن‌نيازهاي توسعه كه است شهري پايدار شهر
درمخاطره نيازهاشان كردن برطرف رابراي آينده تشكل‌هاي توانايي كه
افكند
پنج‌هزار حدود (هند در موهنجودارو) جهان شهر نخستين احداث از اگرچه
كنوني ابعاد در شهرنشيني كه است اين واقعيت اما مي‌گذرد ، سال
كشورهاي كه درحالي مي‌آيد به‌شمار معاصر دوران خاص پديده‌هاي ازجمله آن
تبلورپيشرفت چشمگيرترين را صنعتي جهان شهرهاي‌بزرگ جنوب ، حوزه
به آوردن روي ضرورت گريزي ، نهضت‌شهر شهرها ، اين خود در مي‌دانند ،
به روز را وساده‌تر كوچك‌تر هرچه مسكوني محيطهاي در واستقرار طبيعت
با بود؟ چگونه‌خواهند آينده به‌راستي‌شهرهاي.مي‌بخشد رونق روز
نقشي چه زمينه اين تازه‌در فن‌آوري‌هاي و بود خواهند رودررو چه‌تنش‌هايي
جهان كنفرانس‌پايتخت‌هاي سومين گزارش از نقل كه‌به نوشتاري داشت؟ خواهد
.مي‌كند ارائه اين‌پرسش‌ها براي را پاسخ‌هايي به‌تفصيل مي‌آيد زير در
كشورهاي‌درحال در چه و يافته دنياي‌توسعه در چه جهان ، سراسر شهرهاي
.دارند رارودررو تازه‌اي تنش‌هاي سده‌بيست‌ويكم آستانه در توسعه ،
همزمان چاره‌انديشي‌هاي و مطرح‌اند موازي به‌صورت كه تنش‌هايي
شهري‌كه:است آن به وابسته وهنجارهاي پايدار شهر تنش ، نخستين.مي‌طبند
هرگز آن به‌عبارتي‌خروجي و نمي‌افتد افزون‌طلبي دام به توسعه مسير در
.نمي‌شود ازورودي‌افزون‌تر
چنان داراي كه شهري:است زندگي قابل شهر درباره تنش دومين
در مردم و است كرده تضمين را شهر يكپارچگي و پيوستگي كه است سازماني
همكاران ، همسفران همسايه‌ها ، كنار آرامش‌در:مي‌كنند آرامش احساس آن
.روزمره رابطه‌هاي‌اجتماعي همه در و ياآزادراه‌ها همگاني نقليه وسايل
شهري:مي‌گذارد داوري ترازوي در را نوآور شهر تنش سومين
جاي شهرها در بشر آغازتمدن از كه را ، مبتكر استعدادهاي كه
به‌اين.مي‌دهد است‌توسعه داشته خلاقيت براي را بيشترين‌عرصه
يافته بهبود شهري زندگي شده ، شرايط حفظ ثروت توليد ترتيب ، توانمندي
مفاهيم‌به‌صورت اين نخست زير ، دربحث.مي‌آيد به‌دست پايدار وتوسعه
آنگاه و بازتابانيده‌مي‌شوند همگون كل يك سپس‌در و شده تحليل جداگانه
.داده‌مي‌شوند پيوند هم به
پايدار شهر
را كنوني نيازهاي آن توسعه كه است شهري پايدار شهر تعريف ، يك براساس
كردن برطرف براي را آينده نسل‌هاي توانايي كه بي‌آن كند ، برطرف
اين مي‌توان كه‌چگونه است مطرح پرسش اين.مخاطره‌افكند در نيازهاشان
ارتباط اين در كلي برخي‌اصول شايد كرد؟ منتقل به‌برنامه‌ريزها را مفهوم
را كمترين‌آلودگي و مصرف سوخت كه‌كم‌ترين ساختمان‌هايي پي‌ريزي:روشن‌باشد
كم‌ترين مصرف‌كند ، را انرژي كم‌ترين كه شبكه‌ترابري ايجاد كنند ، ايجاد
...كندو ايجاد را آلودگي كم‌ترين باشد ، و داشته را شلوغي
شيوه به ما شهرهاي توسعه دقيق پيامد كه نيست روشن اول نگاه در ولي ،
نبود آنها كه‌در شهرهايي يا پايدارترند متمركز شهرهاي.چيست آن جاري
آلودگي ، ايجاد مصرف‌انرژي ، در گزينه دو اين از است؟كدام‌يك حاكم تمركز
در كه دارد وجود ودلايلي شواهد است؟ بهتر...و آسايش‌شهروندان
گسترده و اقماري ديگرشهرهاي زماني و متمركز زماني‌شهرهاي
محيط به طبيعي زيست ازمحيط پايداري مساله اگر.برتربوده‌اند
داده‌شود ، گسترش (آن اطراف فضاي‌طبيعي و فرهنگي ميراث) زيست‌اجتماعي
فعاليت‌هاي‌شغلي ، زمينه در بويژه تمركزبيشتر ، :مي‌شود پيچيده‌تر مساله
تمركز نبودن مي‌شود ، و شهر قديمي ناحيه‌هاي ازبين‌رفتن موجب شهر مركز در
.شهر اطراف رفتن‌طبيعت بين از موجب
كه است مساله‌اي اخير ، سال‌هاي در آن حاشيه به شهري مراكز از مهاجرت
شدت آن به بايد آيا.است كرده سرگرم خود به را شهر مديران توجه
شهرهاي به را آن گرفت؟ را آن جلوي يا كندتركرد؟ را آن نرخ يا بخشيد؟
هدايت سياست‌هاي از تلفيقي يا كرد؟ هدايت جور و جمع و شده برنامه‌ريزي
مادررا شهر مركز در توسعه و اقماري شده برنامه‌ريزي شهرهاي به مهاجرت
كرد؟ اتخاذ
.پايتخت‌هاست و بزرگ شهرهاي دشواري‌هاي‌عمده از يكي ترافيك امروزه
ارتباطات جايگزيني.است شده پيشنهاد مشكل اين براي گوناگون راه‌حل‌هاي
در كاركردن.است ويژه‌اي‌يافته اهميت روزها اين ونقل حمل بجاي
بارايانه ، خريد و رايانه و كانال‌هاي‌ارتباطي با (كار محل به‌جاي)خانه
از استفاده.شهري‌است شبكه‌هاي در خدمات سياست‌مديريت اين از نمونه‌هايي
دادن سوق نقليه‌موتوري ، وسايل با سفر به‌جاي سفرپياده يا دوچرخه
متوسط افزايش همگاني ، نقل و حمل سيستم‌هاي اطراف به فعاليت كانون‌هاي
و آزادراه‌ها به دسترسي كنترل شخصي ، نقليه وسايل سرنشينان تعداد
از استفاده سيستم‌هاي‌قيمت‌گذاري ، اعمال پاركينگ‌ها ، و بزرگراه‌ها
.است رويكرد ازاين ديگري نمونه‌هاي...و نقل و تسهيلات‌حمل
چه‌بايد پايدار شهر يك داشتن براي شد ، گفته بالا در آنچه به باتوجه
داده پرسش‌ها متوازن‌به پاسخ يك بايد بالاچيست؟ مشكلات هاي راه‌حل كرد؟
يك سپس و كنيد مطرح پيشنهادي سياست‌هاي مورد در مشكلي پرسش‌هاي.شود
سنتي ، ، محلهاي در.دهيد انجام سياست‌ها اين مورد در آگاهانه داوري
و حمل وسايل باشد ، شده ساخته پيش سال پنجاه حدود در كه هرجا يعني
متمركز آن اطراف در را فعاليت كانون‌هاي و دهيد گسترش را همگاني نقل
چه پايدار شهر يك به دستيابي براي سياست اين كردن دنبال با.كنيد
نه ساعت از پيش ژاپن ، در چون‌شينجوكوا شهري مي‌آيد؟ دست به چيزي
آرامش از و رسيده كم‌ترين به زيستي دشواري‌هاي آن در كه شهري بامداد
.است كوهستاني‌برخوردار ييلاقات همچون
زندگي قابل شهر
نوعي يافته ، توسعه و توسعه حال در جهان شهرهاي از بسياري در
كه‌بدون ارزش‌هايي.دارد وجود تمدن‌بشري اجتماعي ارزش‌هاي احساس‌نابودي
.روبه‌رومي‌شود خطر با شهرها در زندگي بوده‌و شكننده شهري تمدن آنها
دو به را كار نيروي شهرها نوين اقتصاد كه مي‌كنند براورد پژوهشگران
داراي‌مهارت‌هاي تحصيل‌كرده ، بسيار يك‌گروه:مي‌كند تقسيم قطبي گروه
اجتماعي وشبكه‌هاي خوب بسيار حرفه‌هاي به متعلق مديريتي ، و حرفه‌اي
مهارت بدون تحصيل‌ناكافي ، با ديگر گروه و مرفه و حقوق‌عالي با موفق ،
دراساس آنها حرفه كه مدرن ، پيچيده‌اقتصاد حرفه‌هاي براي نامناسب كافي ،
فروشندگي مانند)مهارت به نياز بدون اشتغال‌خدماتي سطح در و مدت كوتاه
.است بي‌كار درازمدت در و بوده(تنوع بدون كالاي
آنها كودكان و مي‌كنند سكونت فقيرنشين محله‌هاي در اخير گروه
را پيشينيان‌خود شرايط همان و درس‌مي‌خوانند پايين باكيفيت مدرسه‌هاي در
در پوست سفيد وكارگران امريكا در سياهان.تكرارمي‌كنند نسل اندر نسل
نژاد از مستقل پديده اين اين‌ترتيب ، به.دارند تعلق گروه به‌اين اروپا
صنعت يك از اقتصاد سريع دگرگوني آن پيدايش دليل و مي‌رسد ، به‌نظر
پديده ايناست (اطلاعات مبناي به توليد) خدماتي شبه يك به قديمي
.شهرهاست در ازمشكلات بسياري منشا
امريكا و اروپا شهري تاريخ از مدت‌طولاني در شهري جرايم نرخ افزايش
در بويژه فقراست ، از ناشي پديده اين از بخشي.است ديگر مشكل يك
زندگي وپوچي بن‌بست به‌نوعي بي‌كار جوانان كه جايي ودر شلوغ ناحيه‌هاي
كه جايي در و دارد نيز ريشه‌فرهنگي پديده اين.مي‌رسند
بيشتر رفته ، ازبين سنتي مراتب زنجيره و فروريخته ساختارهاي‌اجتماعي
.است كرده رشد
با آن جايگزيني سنتي ، و هسته‌اي خانواده ساختارهاي رفتن بين از
كردن زندگي و نشده ، ثبت موقتي چون‌خانواده‌هاي زندگي ساختار هرگونه
كه است كنوني ديگرجوامع ويژگي تنهايي ، در اجتماع از بزرگي بخش
.است كرده نگران را انديشمندان از بسياري
خانواده‌هايي ونتيجه‌اش ريزند ، فرو سنتي ساختارهاي همه اگر بويژه
مدل فقدان گيرند ، عهده بر فقير زنان آن‌هارا سرپرستي كه باشند
قانون شبه فرهنگ و ومحروميت فقر با همراه كودكان ، زندگي در مثبت
و وي خانواده كودك ، براي رواني ناراحتي‌هاي بروز موجب خياباني ، شكني
.مي‌شود جامعه
اجتماعي تامين فزاينده هزينه‌هاي خاطر به غربي جوامع از بسياري اكنون
درمان پيشگيري ، خدمات شامل) خود اجتماعي تامين برنامه‌هاي در
در ويژه‌اي برنامه‌هابحران‌هاي اين زيرا.مي‌كنند نظر تجديد (حفاظت و
مي‌تواندناشي بحران‌ها اين پيدايش دليل يك.آورده‌است پديد دولت بودجه
نشان واكنش شهرها در مسائل‌موجود به مردم.باشد شهرها مسائل از
بيرون شهرهايا حاشيه در) كم‌تر دشواري‌هاي با محلي به‌نقاط و مي‌دهند ،
.مي‌كنند مهاجرت (آنها
بيشتر تحرك زيرا.شمارمي‌آيد به بزرگ شهرهاي براي تهديد نوعي اين
آنها ترتيب ، اين به.است ثروتمندتر و فعال‌تر مردم‌توان‌مندتر ، آن از
نيازهاي و بيشتر ، مشكلات با هستند مردمي مي‌مانند باقي شهر در كه
داده رخ نيز پايتخت‌امريكا در حتي واقعه اين افزون‌تر ، تامين‌اجتماعي
به‌سمت را واشنگتن شهر متوسط ، طبقه مرفه و توانا ، فعال ، مردم و است ،
بسياري در كه را شهر و ترك‌مي‌كنند ويرجينيا ، و مريلند آن ، حاشيه‌هاي
است ، بالاهمراه سطح جرائم داراي و بودن خطرناك از باتصوري آن نقاط از
.مي‌گذارند تنها
سياست موارد اين متاسفانه‌در كرد؟ بايد چه مسائل اين حل مورد در
درمورد تنها نه كارشناسان.كرد معرفي مشخصي‌نمي‌توان تدبير و روشن
اتكا قابل راهبردهاي مورد بلكه‌در دارند ، نظر اختلاف پديده‌ها طبيعت
موجب تاريخي‌كشورها تحولات و سياسي ايدئولوژي.نظرندارند اتفاق نيز
كار دو بتوان شايد ولي ، .آن‌هاست ميان نظرهادر اختلاف و سياست‌ها تفاوت
و جرائم شهري باطراحي مي‌توان كه دريافت بايد نخست:داد راانجام
كاملي پاسخ روش اين البته ، ).خير يا كم‌كرد ، شهر در را جنايات
مانند اجتماعي نوعي‌همبستگي بايد آنكه ديگر (نيست موجود به‌تنش‌هاي
.آورد پديد محلهاي فعاليت‌هاي شركت‌در راه از ژاپني‌ها
نوآور شهر
فن‌آوري و علم ، فلسفه ، هنر ، پيشرفت اصلي مراكز شهرها تاريخ ، طول در
در لندن رنسانس ، دوران در فلورانس ميلادي ، پنجم قرن در آتن:بوده‌اند
در پاريس و ت ، و 1900 سال‌هاي 1800 بين وين ميلادي ، شانزدهم سده اواخر
.تا 1910 سال‌هاي 1870 ميان
تكنولوژي فن‌آوري ابداع پيشرفت‌و اصلي مبدا شهرها و 20 ، سده‌هاي 19 در
سال‌هاي 1840تا در برلين تا 1830 ، درسال‌هاي 1770 منچستر:بوده‌اند
تا سال‌هاي 1870 در تا 1910 ، نيويورك سال‌هاي 1890 بين ديترويت 1910 ،
.تاكنون ازسال‌هاي 1950 توكيو و 1940 ،
اين از شهرها جا ، درهمه نه اگر كشورها ، از برخي در مي‌رسد نظر به
كار اين مي‌رسد نظر به و مي‌شوند ، تهي وابداع نوآوري گنجايش‌هاي
در شهرها بيرون سوي به استعداد با و نوآور افراد مهاجرت از ناشي
در نقاطي دوم ، جهاني جنگ از پس.باشد بهتر زندگي و كار محل جستجوي
كاليفرنيا ، ام در والي سيليكون:شدند شناخته نوآوري مراكز جهان
و فرانسه ، در وسوفياانتيپوليس لندن ، تولوز غرب در فوركريدور
يك توكيو نظر ، اين از ولي ، .هستند نقاط اين از نمونه‌اي باواريا
.است بزرگ استثناي
حال در آرامي به ماشين‌نوآوري نيز شهر اين در حتي وجود ، اين با
.است وساتياما دركاناگاواش آن اطراف سوي به شهر از رفتن بيرون
شهرهاي شايد.باشد موضوع از بدبينانه برداشت نوعي اين شايد البته ،
در نوآوري:ديگر ماهيتي با ولي باشند ، نوآوري زمينه‌اصلي هنوز بزرگ
نمونه ، براي) ورزش براي‌تفريح ، زمينه ايجاد:متفاوت چهره‌اي
.بوده‌اند آنهاپيشتاز در همواره شهرها كه آموزش ، و ، فرهنگ ،(المپيك‌ها
گالري‌هاي‌بزرگ ، اركسترها ، اپراها ، جايگاه‌تماشاخانه‌ها ، همچنان شهرها
پژوهشي مراكز و چاپ ، دانشگاه‌ها و الكترونيكي جمعي ارتباط وسايل
شهرمهاجرت از بيرون به كه است فن‌آوري نوگرايي اين‌تنها شايد ، هستند
برنوآوري شهر هنوز كه آنچه بر شهررا توسعه بايد رو اين از و.مي‌كند
.نيست كافي اين ولي.كرد بنا تكيه‌دارد آن
دارد ادامه
