ششم ، شماره 1452 سال ژانويه 1998 ، دي 1376 ، 6 شنبه16 سه
|
|
مي‌شوند عريان كوهها وقتي
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
كوهستاني زيستبوم‌هاي در گياهي پوشش نقش بررسي
و ماه چند فرسايش‌خاك و مراتع نابودي ساعت ، چند فقط درختان قطع
خواهد درازا به سال چند جهان‌تنها هواي و آب تغيير و كوير پيشروي
نخواهد پديدار هرگز ديگر مي‌شود نابود كه گونه‌گياهي ولي.انجاميد
بين از خاك براي‌جايگزيني و سال صدها جنگل و درخت مجدد رشد براي.شد
.بود لازم‌خواهد زمان سال هزاران رفته
و طراوت وطيور ، دام تغذيه خاك ، حفاظت اصلي عامل جنگل‌ها و مراتع
و حيوانات زيستگاه خاك ، ونفوذپذيري رطوبت تنظيم هوا ، پاكيزگي
كه‌ما دنيايي در.هستند محيط چشم‌نوازي و زيبائي وسرانجام گياهان
در نفر ميليون‌ها مي‌شودو متولد دقيقه هر در نوزاد مي‌كنيم ، 232 زندگي
مادي نيازهاي رفع براي جمعيت اين مي‌شوندو افزوده حاضر جمعيت به سال
حال ، جامعه عين دراست طبيعي منابع و طبيعت به همچنان‌وابسته خود
ديگر با ارتباط نيازمندبرقراري ماشيني زندگي از فرار براي انساني
.است طبيعت به‌آغوش بردن پناه و موجودات
استفاده با ازطبيعت بهره‌برداري است ، اهميت حائز آنچه ميان ، اين در
و كند تحميل محيطها براين را تخريب ميزان كمترين كه است روش‌هايي از
.داشته‌باشد را خويش منابع بازسازي توان طبيعت كه انجام‌پذيرد مرزي تا
پيشنهادهايي درصددارائه همواره دوستان طبيعت اخير ، سال‌هاي در
از بهره‌برداري و استفاده هنگام در طبيعي‌را محيطهاي تخريب كه بوده‌اند
پيشنهاد محيطهايي مورد در خصوص به روش‌ها اينحداقلرساند به آنها
براي.دارند مخرب عوامل تاثير مقابل در بيشتري حساسيت كه مي‌شود
و دامنه‌ها بودن شيبدار دليل به كوهستان ، پرجاذبه و بكر طبيعت نمونه ،
نتيجه در و آن بر حاكم پائين دماي همچنين فرسايشي ، عوامل سريع تاثير
اين ضرورت.است بيشتري مراقبت و نيازمندتوجه آلودگي‌ها ، ماندن پايدار
اجزاءتشكيل‌دهنده ويژگي‌هاي با كه مي‌شود روشن‌تر هنگامي وتوجه مراقبت
متقابل تاثير نحوه و ديگرمناطق با آنها تفاوت و كوهستان زيستبوم
.آشناشويم يكديگر بر آنها
زنده‌و گروه‌عمده دو به مي‌سازند ، را كوهستان زيستبوم كه عواملي
علفها حشرات ، اهلي ، و وحشي جانوران انسان‌ها ، .مي‌شوند تقسيم غيرزنده
مي‌دهند تشكيل را زيستبوم اين زنده اجزاء درختان سرانجام و بوته‌ها و
خاصي وتفاوت‌هاي ارزش‌ها داراي پست نواحي گونه‌هاي به نسبت هريك كه
.هستند
مي‌دهند تشكيل را كوهستان محيط غيرزنده بخش كه عواملي و اجزاء
باد ، جهت و سرعت هوا ، زمين‌شناسي ، ساختار خاك ، و سنگ آب ، :از عبارتند
جغرافيايي‌كه عرض و آبراهه دامنه ، جهت دما ، ارتفاع ، شيب ، نور ،
.مي‌كنند ترسيم را كوهستاني مرتفع نواحي ويژگي‌هاي
و ارتباطاند در هم با همگي تعريف براساس نامبرده اجزاء و عوامل
براي.است تاثيرگذار اجزاء ديگر بر عوامل اين از هريك در تغيير
از كاستن نتيجه در و گياهي پوشش شدن كم باعث جوي نزولات كاهش نمونه ،
ساختار تغييرات.است گوشتخوار جانوران تبع به و علفخوار تعدادجانوران
و موثر گياهان رويش ميزان و برنوع زمين سستي و سفتي و زمين‌شناسي
خاك فرسايش ميزان و آب جريان سرعت بر كمي‌شيب و زيادي همچنين
يا دام چراي براثر پرشيب دامنه‌هاي در فرسايش و تخريب سرعت.موثراست
ميزان يا است شيب كم ازدامنه‌هاي بيشتر بسيار بوته‌ها و درختان قطع
دامنه‌هامتفاوت نبودن يا بودن به‌آفتابگير بسته پوشش‌گياهي و خاك رطوبت
طريقه و طبيعت به آنها نوع‌نگرش كوه ، ساكنان فرهنگ سرانجام ، .است
پيرامون محيط بر طبيعي منابع از استفاده‌آنها نحوه و زندگي
.تاثيرگذاراست
محيط تشكيل‌دهنده اجزاء ارزش و ويژگي‌ها گرفتن نظر در بدون بنابراين ،
بهره‌برداري زيستبوم كل در آنها نقش و تاثيرگذاري و عملكرد چگونگي و
و معدنكاري ، راهسازي يا گلگشت و كوهنوردي از اعم ازطبيعت استفاده و
و مخرب تاثيرات موجب ممكن‌است رفته رفته كه چرا نيست جايز غيره
.شود جبران‌ناپذير
كوهها گياهي پوشش ويژگي‌هاي
والاتري بسيار ازارزش گياهي پوشش و خاك كوهستان ، محيط زيست چرخه در
برخوردارند ، پست و ارتفاع كم ونواحي كم‌شيب گرم‌تر ، مناطق به نسبت
بودن‌دما پايين نظير محيطها ، اين بر حاكم ويژه دليل‌موقعيت به زيرا
به زماني گياه ، و هربوته رشد يا خاك مكعب سانتي‌متر هر توليد براي
گياهي پوشش و است نياز مورد دست پايين نسبت‌به برابر ده چندين ميزان
نياز محافظت‌بيشتري به مدت ، كوتاه در نشدن جايگزين دليل خاك‌به و
.دارند
محدود شيب و عامل‌حرارت دو به تنها كوهستاني مناطق اكوسيستم تفاوت
هوا فشار كاهش ارتفاع ، گرفتن هنگام در هوا شدن سرد بر علاوه.نمي‌شود
مانند ديگر عوامل و هوا شدن رقيق اثر بر بنفش ماوراء اشعه افزايش و
بودن طولاني دليل به گياهان رشد فصل بودن كوتاه و باد سرعت افزايش
و گياهان از معدودي تنها كه مي‌شوند باعث همه و همه سرد ، فصل‌هاي
سخت وضعيت با را خود باشند توانسته كه كنند رشد نواحي اين در درختان
.سازند سازگار جديد
گياهي پوشش برنوع فوق عوامل تاثير كوهنوردي ، هنگام در دقت كمي با
ماوراء اشعه بيشتر تاثير خاطر به گلهاي‌وحشي.است رويت قابل آشكارا
.مي‌شوند ظاهر تند رنگهاي ديگر و سير بنفش و قرمز رنگهاي به بنفش
قامت و قد از ارتفاع شدن زياد با باد ، برابر در مقاومت افزايش براي
خود به كروي حالت بوته‌ها و گياهان از بسياري و مي‌شود كاسته درختان
.مي‌گيرند
دامنه‌هاي در حفاظت‌خاك بر علاوه نواحي ، اين ويژه گياهي پوشش ارزش
زيستي تنوع و وحش حيات ادامه ازجهت فرسايش ، از جلوگيري و پرشيب
زيست بر حاكم دشوار موقعيت در.است رويت قابل آشكارا نيز
زير در ياگياه بوته هر بزرگ ، جانوران استفاده بر علاوه كوهستان ، محيط
را كوچك پستانداران و گونه‌هاي‌جانوري و حشرات از متنوعي تجمع خود ،
زندگي بوته‌ها سوزاندن و كندن بنابراين ، .خودمي‌گيرد پوشش تحت
.مي‌دهد قرار تهديد مورد سره يك نيز را ديگرجانوران
سپر و هستند گياهي پوشش فاقد كه قسمت‌هايي در خاك فرسايش منفي آثار
اين قبلي وضعيت با مقايسه در داده‌اند ، دست از را خود حفاظتي سبز
به يافته فرسايش خاك‌هاي ورود علاوه ، بهاست رويت قابل وضوح به مناطق
در موجود شرايط آنها ، آب شدن گل‌آلود و غلظت افزايش و رودخانه‌ها
.مي‌دهد قرار تهديد مورد نيز را ماهيان حيات و آب اكوسيستم
در خاك وذخيره گياهي پوشش حفظ كه گرفت نتيجه مي‌توان بنابراين
اين به ورود نحوه طراحي در و است برخوردار اهميت كمال از كوهستان
بايد ارتفاعات به صعود جمله از فوق ازمحيطهاي بهره‌برداري و مناطق
.گيرد مدنظرقرار
و تخريب و است پاك مولدهواي و خاك حافظ آب ، جاذب كوهها گياهي پوشش
.است خطا نهادي و گروه شخص‌و هر توسط آن نابودي
نكنيم حركت بيراهه از
مي‌كنند ، مطرح جهان كوهنوردان كه نكنيم حركت بيراهه شعاراز امروزه
براي مهم توصيه‌اي حاوي و شده ذكر مفاهيم تمامي برگيرنده در
نواحي گياهي پوشش حفظ به آنها توجه عطف جهت در جوان كوهپيمايان
.است فراگير عادت يك به گياه و خاك از حفاظت فرهنگ تبديل و كوهستاني
يك طور به پيمودن‌راه جاي به مختلف راه چند از نفر چند كوهپيمايي
مي‌كندو برابر چندين را پوشش‌گياهي تخريب مسير ، يك از و رديفي
.سرعت‌مي‌بخشد را خاك فرسايش
كه است كساني عهده به اول درجه در طبيعي محيطهاي از حفاظت مسئوليت
به بيراهه‌ها از حركت.مي‌برند بهره آن از خود تمايل و نياز تناسب به
گياهان و علفها گلها ، كندن ناپسند عادت نظير ديگر عوامل همراه
بر را وضعي نهايت در بوته‌ها سوزاندن و درختان شاخه شكستن ارزشمند ،
ويژه به كوهستاني پرتردد مسيرهاي در امروزه كه مي‌كند حاكم محيط
.آنيم شاهد شهرها بر مشرف و مجاور ارتفاعات
كوهپيمايي هنگام كه آنست طبيعت دوستداران به كوهنوردان توصيه
به جمعي صعودهاي در.كنند انتخاب صعود براي را پاكوب و مشخص مسيرهاي
زيبائيهاي كه محيطي از بهره‌مندي قبال در كه گوشزدمي‌شود همنوردان
حساس آن به‌حفاظت نسبت و كنيم مسئوليت احساس مي‌كنيم ، ستايش آن‌را
.باشيم
از خاك و گياهي پوشش حفظ براي است لازم خويش سهم به كوهپيمايان
و حساس گياهي و جانوري حيات حرمت بايد آنها.نكنند حركت بيراهه
طبيعت شكوه و پاكي و سبزي و نهند ارج را كوهها دامنه ارزشمند
.بدارند پاس را كوهستان
ساعتچي احمدعلي
