ششم ، شماره 1458 سال ژانويه 1998 ، دي 1376 ، 13 سه‌شنبه 23
|
|
ضايعات ، از جلوگيري كشاورزي بخش براي
نوين هدفي
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
اقتصادي ديدگاه
مي‌شود شدن‌برنامه‌ريزي ضايع براي توليد ظرفيت از سهمي ظاهرا
ولي هستيم جامعه‌خودكفا موردنياز غذايي مواد توليد در اكنون هم
هستيم نيز موادغذايي واردكننده زياد ، ضايعات دليل به
آدم خادم ناصر دكتر
تمامي براي و ندارد مقطوع طبيعتي اقتصادي ، و اجتماعي توسعه هدف‌هاي
از تغيير يعني خاص ، هدفي به رسيدن براي تلاش.نيست ثابت زماني مقاطع
درزماني ديگر شرايطي به رسيدن براي موجود وضعيت در شاخصي‌معين مبدا
هدف كيفيت و كميت مفهوم به‌مقصد ، رسيدن صورت در اين بنابر.است خاص
ادامه ضرورت و شد خواهد خنثي به‌خود خود نظر ، مورد
در خودبسندگي هدف.داشت نخواهد مفهومي آن به نشانه‌گيري‌براي‌دستيابي
ولي بود خواهد معني‌دار نرسيده‌ايم به‌آن كه زماني تا كشاورزي محصولات
درتوليد خودبسندگي هدف به پس كرد ، كسب را نظر حدمورد توليد ، اگر
.رسيده‌ايم
بايد اهداف مستمر ، تركيب به‌طور جديد برنامه‌ريزيهاي در كه آن نتيجه
.شود اندازه‌گيري آنها ضرورت درجه و گيرد قرار سنجش و بازبيني مورد
پايه اصول از كيفيت‌آن توجيه و اهميت سنجش اهداف ، گزينش ترتيب اين به
بهينه تركيبي طيف جديدي ، شرايط هرحال‌هر به.است برنامه‌ريزي اساسي و
به نيزنياز زماني مقطع هر براي اهداف انتخاب.رامي‌طلبد اهداف از
.دارد استدلالي توجيه و علمي بررسيهاي
اهداف راس در ماهمچنان كشور در كشاورزي محصولات در خودكفايي اكنون
سال به مربوط محاسبات براساس كه است شرايطي تحت اين.دارد قرار
جامعه ، از نياز مورد پروتئين و كالري ميزان به توجه با توليد 1372 ،
سرانه براي جامعه نيازفيزيولوژيك سال اين در.بود گذشته خودكفايي حد
.است بوده گرم پروتئين 53 براي و كالري برابر 2179كيلو انرژي روز
گرم وپروتئين 8/111 كيلوكالري انرژي 3246 روز سرانه توليد درمقابل
گرم و 1/14 انرژي كيلوكالري سرانه‌روز 679 آن بر علاوه و شده محاسبه
.است شده وارد كشور به كشاورزي محصولات به‌صورت پروتئين
و درصد وپروتئين 111 درصد انرژي 49 داخلي توليد آمار ، اين براساس
درصد و 128 انرژي براي درصد هم 80 روي به واردات و داخلي توليد
كه است معني آن به ايناست بوده فيزيولوژيك نياز از بيشتر پروتئين
خودكفا جامعه فيزيولوژيك نيازهاي به جوابگويي براي توليد در ما
به خودكفايي حال عين در.هستيم نيز كننده وارد كه آن ضمن هستيم
.پابرجاست همچنان كشاورزي بخش اهداف از يكي عنوان
تحليل‌استدلالي كاستي و انديشه حضور روش سستي بر تصوير اين
بازبيني ضرورت فرض با حال.دارد دلالت برنامه‌ريزي نظام در كارشناسانه
به توجه با.نمي‌كنيم معطل را خود توليد ارقام صحت مورد در اعداد ، در
مي‌توان غذايي‌كشور مواد اقتصاد در را زياد ضايعات فرضيه ارقام‌كنوني ،
در بايد را ضايعات از برنامه‌ريزي ، جلوگيري در و كرد مطرح جدي بطور
ازضايعات جلوگيري هدف تعبيري بهقرارداد داراي‌اولويت اهداف طيف
.شود خودكفايي هدف جايگزين مي‌تواند
استراتژيهاي يكي‌از جامعه غذايي مواد تامين و خودكفايي به دستيابي
عين در.است غذايي امنيت تضمين و ملي اقتصاد چارچوب در كشاورزي بخش
به پاسخ مفهوم به را سالم تغذيه تامين فرض برخوردنوين ، حال
يعني.مي‌سازد مطرح فيزيولوژيك نياز حد در افراد تغذيه تقاضاي
و متوازن تركيبي با متعادل حد در بايد غذايي نيازهاي به جوابگويي
.يابد تحقق معيار سنجش در تغذيه سوء از عاري يا مازاد و كمبود بدون
اساس برآن نيز توليد تركيب و برنامه اگر بود خواهد بهينه است بديهي
.شود تنظيم و طراحي
و غذايي اقتصادمواد ساختار عملكرد به مستقيم به‌طور تغذيه تامين
تابعي توليد برنامه.مي‌شود آن‌مربوط بخشهاي توزيع و توليد شاخه‌هاي
شاخصهاي و توليد عوامل متغيرهاي ساختاري ، و توسعه‌زيربنايي روند از
سياستهاي و قواعد تاثيرتمامي تحت توزيع قسمت.آنست دهنده تشكيل
فاصله در آنها توقف ايستگاههاي و محصولات ، فراورده‌ها حركت به مربوط
.است نهايي مصرف‌كننده تا توليد مرحله زماني مكاني‌و
توليد سطح هر براي معين داده‌هاي نتيجه در و منابع و عوامل شرايط تحت
امكانات ظرفيت از چشمگيري ميزان اغلب مصرف ، تا توليد از قبل مسير در
نيز و مي‌شود توليد كاهش باعث عواملي كه نحوي به.مي‌رود هدر به توليد
حجم مويد شواهدي.نمي‌شود تبديل بالفعل عرضه به توليد ميزان دلايلي به
.است كشور غذايي مواد اقتصاد در ضايعات از توجهي قابل
محصولات بالفعل عرضه عملكرد و توليد بالقوه ظرفيت ميان كه خلايي
اولويت قراردادن كه ، است مهمي وجودضايعات بر دال مي‌شود ، پيش‌بيني
توجيه قابل كشاورزي بخش برنامه در را ضايعات از هدف‌جلوگيري
.مي‌سازد
ساختاري و نارسائيهاي‌زيربنايي به مربوط توليد از قبل در ضايعات
ميان بهينگي نبود كشاورزي ، نظام‌بهره‌برداري ساختار ناكارآيي.است
وعوامل منابع به توجه با زيربنايي طرحهاي مطلوبيت عدم توليد ، عوامل
نارسائيهاي از ناشي علل‌ضايعات جمله از كشور متفاوت مناطق در توليد
.است توليد از قبل
نبود كشت ، تركيب انتخاب در كشاورزان ناآگاهي توليد ، مرحله در
شامل (سازوار تكنولوژي)توليد عوامل از استفاده امكانات
ضعف به‌خصوص و مديريت ناتواني نيز و ماشين‌آلات و ابزار و بيوتكنولوژي
ميزان و تركيب دستيابي‌به امكان نبود دلايل از توليدكنندگان فني دانش
.بود خواهد بهينه حد در توليدات
مقصد تا برداشت ازمبدا محصول حركت جريان در و توليد از پس مقطع در
محصولات در پرحجم ضايعات ايجاد دليل گوناگوني عوامل كننده ، مصرف
عدم و منطقه‌اي توليد تركيب برنامه‌ريزي مطلوبيت نبود.هستند كشاورزي
از خارج جريان براي تحميلي تقاضا ، و عرضه فضايي تعادل سنجش به توجه
بار بروز بر علاوه آن نتيجه.مي‌شود محصولات توجيه غيرقابل و معيار
آنكه ضمنشد خواهد منجر نيز توليد سنگين ضايعات به مالي ،
.است آفرين ضايع هم كشاورزي سياست نارسائيهاي
طرحهاي با ازجمله تقاضا تا محصول عرضه و توليد ميان زماني فاصله
و حمل امكانات و تبديلي و غذايي صنايع سردخانه ، سيلو ، انبار ، ايجاد
آن به وابسته سياستهاي و بازار تنظيم برنامه‌هاي كلي بطور و نقل
نشيب و مرحله‌فراز هر در عملكردي توان در نقصان كه ، مي‌شود مرتبط
.ضايعات‌است بروز براي عاملي آن ، زنجيره
به بايد توسعه محور نقش در كشاورزي بخش برنامه‌هاي در نوين انديشه
با مي‌توان چگونه موجود شرايط در حتي كه شود معطوف فرضيه اين طرح
ثابت ، داده‌هاي شرايط تحت در غذايي مواد اقتصاد ساختار در اصلاحات
در ضايعات از جلوگيري اينكه با.داد افزايش را ستانده‌اي عملكرد
نظام اكنون هم است ، شده ملحوظ دوم برنامه كشاورزي بخش اهداف فهرست
و حجم‌ضايعات بروز علل مساله از كشاورزي برنامه‌ريزي مديريت كارشناسي‌و
و است غافل غذايي مواد زنجيره‌اقتصاد مجموعه در آن از جلوگيري چگونگي
در ظاهرا.مي‌كند توليد عوامل كسريهاي به رامعطوف خود هم تمام
مي‌شود شدن‌برنامه‌ريزي ضايع براي بالقوه محصول ظرفيت از سهمي اين‌رهگذر
خور در و جدي بطور ضايعات عوامل طرحهاي‌بازدارنده ارائه و بررسي از و
.نيست خبري اهميت‌آن
تعيين در نظر تجديد اهداف ، تركيب در بازنگري رخصت فوق ، تصوير تحليل
به ضايعات از اهميت‌جلوگيري سنجش و واژه‌خودكفايي تعريف ابعاد
صورت دراين.مي‌سازد توجيه قابل را كشاورزي بخش براي هدفي‌نوين عنوان
مصرف سبد در نان ضايعات به‌نشانه‌گيري كشاورزي بخش ضايعات از جلوگيري
بااقتصاد مرتبط شاخه‌هاي تمامي ضايعات.نمي‌شود خانوارمحدود غذايي
حتي و خارجي تجارت توليدي ، توزيعي ، بخشي ، كلان ابعاد در غذايي مواد
انسان حياتي پاتولوژي بروز و فيزيولوژيك وزيانهاي تغذيه سلامت بهداشت
.مي‌شود راشامل
كه مي‌گيرد نشانه را جامعي طرح ضايعات از جلوگيري هدف چارچوب اين در
جريان مكانيسم كارآيي سنجش به سلول درون تا توليد از قبل مرحله از
طراحي به و پرداخته توزيع و توليد واكنشهاي و كنشها
.شود منجر آن بهينگي موانع و عوامل بازدارنده سياستهاي
اهميت درك ملي ، دراقتصاد ضايعات از جلوگيري برنامه در موفقيت براي
برنامه‌ريزي ، كارشناسان و مديريت گروههاي‌اجتماعي ، تمامي براي آن
مصرف‌كنندگان و كنندگان توليد نيز و اجرايي و سياستگذاري
.است اجتنابناپذير
و نوين هدفگيري و ملي طرح در همگاني مشاركت زمينه ايجاد است بديهي
نسبت به فراگير دادن آگاهي نيازمند ضايعات از اولويت‌جلوگيري داراي
جامع برنامه چارچوب در جامعه افراد متفاوت گروههاي به نياز
.بود خواهد ترويجي و آموزشي -پژوهشي
