ششم‌ ، شماره‌ 1462‏‎ سال‌‏‎ ژانويه‌ 1998 ، ‏‎ دي‌ 1376 ، 18‏‎ يكشنبه‌ 28‏‎


طوس‌‏‎ پيمان‌‏‎
خانگي‌‏‎ لوازم‌‏‎ سازندگان‌‏‎ خدمت‌‏‎ در‏‎

حسني‌‏‎ ابوالمكارم‌‏‎ قرآني‌‏‎ دونگارش‌‏‎


پارسي‌‏‎ به‌‏‎ قرآن‌‏‎ گزارشهاي‌‏‎ نمونه‌هاي‌‏‎ كهن‌‏‎
جوياجهانبخش‌ ، ‏‎:‎پژوهش‌‏‎ التنزيل‌ ، 2ج‌ ، ‏‎ حقائق‌‏‎ و‏‎ التاويل‌‏‎ دقائق‌‏‎ (‎‎‏‏1‏‎
.ش‌‏‎.‎-‎ه‏‎ بنيان‌ ، 1376‏‎ انتشارات‌‏‎
حسين‌‏‎ محمد‏‎:تحقيق‌‏‎ و‏‎ تصحيح‌‏‎ القلاقل‌ ، 4ج‌ ، ‏‎ البلابل‌‏‎ شريف‌‏‎ تفسير‏‎ (‎‏‏2‏‎
.ش‌‏‎ كتاب ، 1376‏‎ احياء‏‎ انتشارات‌‏‎ شركت‌‏‎ صفاخواه‌ ، ‏‎
صاحب‏‎ و‏‎ متكلم‌امامي‌ ، ‏‎ و‏‎ مفسر‏‎ واعظ ، ‏‎ حسني‌‏‎ محمد‏‎ بن‌‏‎ محمود‏‎ ابوالمكارم‌‏‎
هرچند‏‎.‎مانده‌‏‎ مجهول‌‏‎ قدر ، ‏‎ رغم‌جلالت‌‏‎ به‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ كلام‌‏‎ و‏‎ تفسير‏‎ در‏‎ آثاري‌‏‎
با‏‎ و‏‎ است‌‏‎ بي‌بديل‌‏‎ خويش‌‏‎ نگارشي‌‏‎ و‏‎ گونه‌نگرشي‌‏‎ در‏‎ و‏‎ چيره‌دست‌‏‎ مردي‌‏‎ دانشي‌‏‎
از‏‎ نگرشي‌‏‎ خورند‏‎ آگاهي‌‏‎ متاسفانه‌‏‎ گرديده‌ ، ‏‎ ياد‏‎ او‏‎ از‏‎ لقبسيدالمفسرين‌‏‎
.نيست‌‏‎ بدست‌‏‎ زندگاني‌اش‌‏‎
شيوه‌‏‎ و‏‎ باروند‏‎ هردو‏‎ و‏‎ پارسي‌‏‎ به‌‏‎ دو‏‎ هر‏‎ مانده‌ ، ‏‎ برجاي‌‏‎ وي‌‏‎ از‏‎ تفسير‏‎ دو‏‎
از‏‎ پس‌‏‎ چند‏‎ هر‏‎ كه‌‏‎ التنزيل‌‏‎ حقائق‌‏‎ و‏‎ التاويل‌‏‎ دقائق‌‏‎ يكي‌ ، ‏‎:‎ويژه‌‏‎ موضوعي‌‏‎
گويا‏‎ چندي‌‏‎ و‏‎ چوني‌‏‎ چشم‌انداز‏‎ از‏‎ آمده‌ ، ‏‎ نگاشته‌‏‎ وي‌‏‎ تفسيري‌‏‎ اثر‏‎ ديگر‏‎ آن‌‏‎
نگاشته‌‏‎ دقائق‌‏‎ از‏‎ پيش‌‏‎ كه‌‏‎ القلاقل‌‏‎ بلابل‌‏‎ ديگر ، ‏‎ ;باشد‏‎ داشته‌‏‎ تفوق‌‏‎ برآن‌‏‎
.است‌‏‎ اندك‌تر‏‎ بحجم‌‏‎ و‏‎ شده‌‏‎
است‌‏‎ مبني‌‏‎ اول‌آن‌‏‎ كه‌‏‎ آيتي‌‏‎ هر‏‎-خودش‌‏‎ بقول‌‏‎ -‎القلاقل‌‏‎ بلابل‌‏‎ در‏‎ ابوالمكارم‌‏‎
آن‌‏‎ تفسير‏‎ طاقت‌ ، ‏‎ و‏‎ وسع‌‏‎ است‌وبقدر‏‎ كرده‌‏‎ استخراج‌‏‎.‎.‎.‎بخطابقل‌ ، ‏‎
به‌ياايهاالذين‌‏‎ آغازگشته‌‏‎ آيات‌‏‎ مصنف‌ ، ‏‎ التاويل‌ ، ‏‎ دقائق‌‏‎ در‏‎.‎بنوشته‌‏‎
.است‌‏‎ نشسته‌‏‎ تفسير‏‎ به‌‏‎ را‏‎ والم‌تر‏‎ امنوا‏‎ الذين‌‏‎ وان‌‏‎ امنو‏‎
سخن‌ ، ‏‎ جاي‌‏‎ جاي‌‏‎ در‏‎ مي‌كوشد‏‎ و‏‎ دارد‏‎ متكلمانه‌‏‎ روشي‌‏‎ اثر‏‎ دو‏‎ هر‏‎ در‏‎ وي‌‏‎
اين‌‏‎ باقتضاي‌‏‎.‎رابازنمايد‏‎ مخالفان‌‏‎ مدعيات‌‏‎ بطلان‌‏‎ و‏‎ اماميه‌‏‎ حقانيت‌‏‎
در‏‎ سنت‌‏‎ اهل‌‏‎ مصادر‏‎ از‏‎ گفتاورد‏‎ احاديث‌و‏‎ و‏‎ اخبار‏‎ به‌‏‎ استناد‏‎ كوشش‌‏‎
.است‌‏‎ ورزيده‌‏‎ بدان‌اهتمام‌‏‎ مصنف‌‏‎ كه‌‏‎ مي‌بايسته‌‏‎
كرد‏‎ نظر‏‎ با‏‎ به‌ويژه‌‏‎ -متكلمانه‌‏‎ احتجاجات‌‏‎ در‏‎ او‏‎ كوشايي‌‏‎ و‏‎ نوآوري‌‏‎ و‏‎ شور‏‎
كه‌‏‎ ايلخانان‌‏‎ و‏‎ مغول‌‏‎ عصر‏‎ سياسي‌‏‎ و‏‎ باوري‌‏‎ بحران‌‏‎ و‏‎ وي‌‏‎ پرآشوب‏‎ روزگار‏‎ در‏‎
گشوده‌‏‎ صدق‌‏‎ كشف‌‏‎ و‏‎ حق‌‏‎ نهج‌‏‎ طي‌‏‎ در‏‎ را‏‎ مبلغان‌‏‎ و‏‎ متكلمان‌‏‎ دست‌‏‎ اندازه‌اي‌‏‎ تا‏‎
.مي‌باشد‏‎ عنايت‌‏‎ خور‏‎ در‏‎ و‏‎ چشمگير‏‎ بسيار‏‎ -مي‌داشته‌‏‎
ايشان‌‏‎ به‌گفته‌هاي‌‏‎ ناقدانه‌اش‌‏‎ نگرش‌‏‎ و‏‎ متقدم‌‏‎ مفسران‌‏‎ آراء‏‎ از‏‎ او‏‎ آگاهي‌‏‎
.است‌‏‎ مغتنم‌‏‎ بس‌‏‎ پژوهان‌‏‎ قرآن‌‏‎ براي‌‏‎
به‌‏‎ و‏‎ درآميخته‌‏‎ تاويلگرانه‌‏‎ مشرب‏‎ و‏‎ تاويل‌‏‎ با‏‎ ابوالمكارم‌‏‎ آثار‏‎ اگرچه‌‏‎
و‏‎ پنهان‌‏‎ گوهر‏‎ كوشيده‌ ، رازجويانه‌ ، ‏‎ مصنف‌‏‎ التاويل‌ ، ‏‎ دقائق‌‏‎ نام‌‏‎ گواهي‌‏‎
حيران‌‏‎ ديدگان‌‏‎ پيش‌‏‎ و‏‎ بركشد‏‎ را‏‎ -‎تعالي‌‏‎ سبحانه‌و‏‎ -خداي‌‏‎ آيات‌‏‎ نهفته‌‏‎ جان‌‏‎
بي‌بندوباري‌‏‎ افراطي‌‏‎ تاويليان‌‏‎ چون‌‏‎ را‏‎ او‏‎ نبايد‏‎ نهد ، هيچ‌‏‎ جويندگان‌‏‎
قرآني‌تاويل‌‏‎ فرخ‌‏‎ دانشيواژه‌‏‎ و‏‎ ساختند‏‎ پيشه‌‏‎ راي‌‏‎ به‌‏‎ دانست‌كه‌تفسير‏‎
.خواستند‏‎ آلوده‌‏‎ خويش‌‏‎ نفس‌‏‎ غرض‌‏‎ لوث‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎
واژگاني‌اند‏‎ زباني‌و‏‎ بررسي‌‏‎ براي‌‏‎ مستعدي‌‏‎ زمينه‌‏‎ هم‌بلابل‌‏‎ و‏‎ هم‌دقائق‌‏‎
.رويكردمي‌باشند‏‎ قابل‌‏‎ ادبي‌‏‎ تحقيقات‌‏‎ منظر‏‎ از‏‎ و‏‎
دفتر‏‎ وبررسي‌‏‎ توجه‌‏‎ مورد‏‎ -‎فراوانشان‌‏‎ اهميت‌‏‎ جهت‌‏‎ به‌‏‎ -اثر‏‎ دو‏‎ هر‏‎ اين‌‏‎
التاويل‌‏‎ دقائق‌‏‎ ويراسته‌‏‎ متن‌‏‎ دفتر‏‎ اين‌‏‎ و‏‎ شده‌اند‏‎ واقع‌‏‎ مكتوب‏‎ ميراث‌‏‎ نشر‏‎
.دارد‏‎ انتشار‏‎ آستانه‌‏‎ در‏‎ دفتر‏‎ دو‏‎ در‏‎ را‏‎
انتشارات‌‏‎ ازسوي‌‏‎ -‎!القلاقل‌‏‎ و‏‎ البلابل‌‏‎ نام‌‏‎ با‏‎ -القلاقل‌‏‎ بلابل‌‏‎ از‏‎ ويرايشي‌‏‎
.نرسيده‌‏‎ مطلوب‏‎ پژوهشي‌‏‎ به‌سامان‌‏‎ هنوز‏‎ البته‌‏‎ و‏‎ يافته‌‏‎ نشر‏‎ كتاب‏‎ احياء‏‎




.است‌‏‎ همشهري‌‏‎ روزنامه‌‏‎ به‌‏‎ متعلق‌‏‎ و‏‎ محفوظ‏‎ حقوق‌‏‎ تمام‌‏‎